Świeżym okiem. Demon ruchu

"Najgłośniejsza książka polskiego klasyka literatury grozy porównywanego z Edgarem Allanem Poe i H.P. Lovecraftem. Zbiór słynnych opowiadań kolejowych w ekspresyjnym, nastrojowym opracowaniu graficznym. Piąty tom w serii Świeżym Okiem, prezentującej bogato i wyraziście zilustrowane wydania klasyki literatury.

Maszyna rozpętała się. Obłąkane chyżością koła wykonywały nieuchwytne, fantastycznie chybkie obroty, uznojone tłoki cofały się, to znów parły wprzód skwapliwym gestem, tłukły się opętańczo zziajane kolby. Wskazówka na manometrze szła wciąż w górę – rozżarzony do czerwoności kocioł zionął skwar, przepalał skórę, parzył dłonie. Nic to! Jeszcze! Dalej! Prędzej! W cwał! W cwał!

Tajemnicze sygnały alarmowe, pociągi widma, ślepy tor, który zmienia się w przejście do innych wymiarów – z pozoru przewidywalny i racjonalny świat kolei jest u Grabińskiego kosmosem pełnym mrocznych tajemnic. Zaludniają go osobliwe postacie: dróżnik zamkniętej stacji, szalony maszynista upojony prędkością, pasażer uzależniony od podróży czy żyjący w mroku strażnik tunelu – dręczone złowróżbnymi wizjami i straszliwymi przeczuciami, niekiedy na granicy obłędu. Nic dziwnego, że za sprawą tych opowiadań obwołano Stefana Grabińskiego „twórcą horroru kolejowego”.

Choć pisał w czasach, gdy kolej parowa wciąż była synonimem nowoczesności i nieograniczonego postępu, jego pociągi, napędzane tyle mechaniką, co metafizyką, nie zmierzają w świetlaną przyszłość triumfu techniki i rozumu. Wręcz przeciwnie: łypiąca demonicznym reflektorem szalona lokomotywa jego ekspresyjnej prozy pędzi wprost w ciemny tunel obsesji i urojeń, mistycznych teorii i obłąkańczych wizji, szaleństwa i zguby.

Bohaterowie Grabińskiego to ludzie opętani koleją, na których moc maszyny i dziki pęd działa jak potężny, zmieniający świadomość narkotyk. Jego hipnotyczna moc i niesamowita aura kolejowego uniwersum, wibrująca od przeczuć i zwiastunów zbliżającej się katastrofy, emanują z sugestywnych ilustracji Rity Kaczmarskiej. Bogata, nastrojowa oprawa graficzna książki pozwala nam jeszcze głębiej zanurzyć się w tym działającym na wyobraźnię literackim świecie.

W książce znajduje się czternaście opowiadań opatrzonych posłowiem pisarki i literaturoznawczyni Elizy Kąckiej. Dwanaście z nich pochodzi z najobszerniejszej edycji zbioru opublikowanej za życia autora. Dwa dodatkowe planował on umieścić w jej kolejnym wydaniu. "