Coś

Grupa naukowców wyrusza na Antarktydę. Tam wśród lodu znajdują statek kosmiczny wraz z przerażającą istotą. Istota ta rozsiewa strach, ponieważ może przeniknąć w co tylko zechce i imitować daną rzecz w sposób prawie perfekcyjny. Dotyczy to również całej załogi. Nie mogą już sobie ufać. Każdy z nich niepostrzeżenie mógł stać się potworem. Ale czy mimo to zjednoczą się, aby wygrać z istotą i przeżyć?

Przede wszystkim wielkie brawa należą się Wydawnictwu Vesper oraz autorowi ilustracji, którzy wykonali ogrom pracy, aby ta książka całą sobą oddawała charakter tej historii. Twarda oprawa, piękna i jednocześnie przerażająca okładka, do tego wspaniałe ilustracje znajdujące się w środku. Dotąd niepublikowane opowiadanie ma już ponad 80 lat. Zostało ono wzbogacone przedmową Aleca Nevala-Lee oraz wprowadzeniem Roberta Silverberga, dzięki czemu wiemy jak powstało to opowiadanie i co się z nim działo przez kolejne lata. Na końcu możemy również przeczytać posłowie Piotra Goćka dotyczące samego filmu. Opowiadanie "Coś" jest dość krótkie, lecz mimo to czuć grozę i strach. Akcja toczy się bardzo szybko, a zgrany dotąd zespół zaczyna się rozpadać. Żyją w strachu i nie ufają sobie nawzajem. Każdy z nich może być przecież potworem. Krótko mówiąc John W. Campbell stworzył coś niesamowitego, co mimo upływu lat nadal budzi podziw. Na dodatek w książce znajdziemy również fragment kontynuacji opowieści.

Antarktyda, rok 1938. Grupa amerykańskich naukowców, odkrywa uwięziony w lodzie od milionów lat tajemniczy obiekt - pojazd pochodzący nie z tego świata. Przeszukując miejsce katastrofy odnajdują COŚ jeszcze. Wkrótce w odciętej od świata bazie dochodzi do przerażających wydarzeń. Rozpoczyna się walka o przetrwanie, gdy członkowie ekspedycji stają oko w oko ze stworzeniem, które potrafi doskonale imitować każdą żywą istotę. Także człowieka. Gdy zaufanie budowane między rezydentami bazy topnieje niczym lód, najważniejszym pytaniem jest: który z nich wciąż pozostaje człowiekiem a kto zmienił się w potwora? Stawką w tej grze jest nie tylko ich życie, ale los całej ludzkości.

Najsłynniejszym dziełem Johna W. Campbella jest bez wątpienia opublikowana pierwotnie w 1938 roku nowela "Who Goes There?". Ta właśnie nowela zainspirowała Johna Carpentera do realizacji jednego z najbardziej przerażających horrorów w historii kinematografii. Powstały w 1982 film "The Thing" w Polsce znany jako "Coś" to dziś film kultowy, absolutny kanon - warto więc poznać opowiadanie, które stało się kanwą dla jego scenariusza. Warto tym bardziej, że Wydawnictwo Vesper po raz pierwszy publikuje jego pełną, dopiero co odnalezioną wersję.

Kto zna książki wydawane przez Vesper z pewnością wie że jak żadne inne Wydawnictwo dba o nawet najdrobniejsze szczegóły, nic tutaj nie jest przypadkowe, zwłaszcza okładki, które często są małymi dziełami sztuki. Nie inaczej jest w przypadku książki „Coś”. Pierwsze co rzuciło mi się w niej w oczy to właśnie okładka, która jest po prostu genialna. Autor Maciej Kamuda odwalił kawał dobrej roboty. Okładka ciekawi, zachęca ale i trochę przeraża, co tylko potęguję chęć poznania historii jaka kryje się na kolejnych stronach. Również w środku znajdziemy kilka innych dzieł tego autora, od których ciężko oderwać wzrok i które idealnie wpasowują się w klimat książki.

„Coś” to krótka powieść grozy, z przyprawiającym o gęsią skórkę klimatem, świetnym pomysłem na fabułę i dynamiczną akcją. Od samego początku zostajemy wciągnięci w niezwykle intrygującą opowieść. To książka na raz, nie można jej tak po prostu przerwać, pochłania tak ze zanim się zorientujemy jesteśmy na ostatniej stronie. Nie ma tutaj czasu na nudę. Tempo nie zwalnia ani na chwilę, co wymaga od czytelnika skupienia. John W. Campbell napisał swoje opowiadanie pięknym językiem, zadbał o szczegółowy co widać zwłaszcza przy barwnych i realistycznych opisach.

W „Coś” nie ma wiodącej postaci co wcale nie przeszkadza w odbiorze. Bohaterowie drugoplanowi są naturalni i dobrze wykreowani.

To właśnie fakt że jest to powieść nieoczywista i porusza uniwersalne tematy sprawia że „Coś” w dalszym ciągu nie traci na aktualności mimo kilku dekad na karku. Autor stworzył prawdziwe studium strachu, bo to właśnie ON gra tutaj główną rolę, a nie istota z innego świata. Strach w tym opowiadaniu jest wyczuwalny na każdej stronie. Wraz z rozwojem akcji narasta atmosfera paranoi i obłędu. Campbell ukazał go jako czynnik destabilizujący, zdolny zasiać niepewność, niepokój, od środka zniszczyć z pozoru zgrany zespól. Bo właśnie o tym jest ta krótka historia, o strachu, chęci przetrwania i poczuciu samotności. Mówi o lęku przed tym co obce i o niebezpieczeństwie które kryje się w naszych głowach. Do tego wszystko odbywa się w odciętej od świata bazie na Antarktydzie co tylko intensyfikuje poczucie zagubienia i alienacji.

W książce oprócz intrygującej historii znajdziemy również przedmowę Aleca Nevala-Lee, wprowadzenie Roberta Silverberga , posłowie Piotra Goćkz, oraz fragment kontynuacji, co sprawia że książka tylko zyskuje na atrakcyjności i staje się prawdziwą gratką dla fanów fantastyki i science-fiction. Ja z całą odpowiedzialnością polecam.

LODOWE PIEKŁO

Filmowe „Coś” to jeden z najbardziej znanych horrorów Science Fiction w historii kina. I chociaż chyba nie ma osoby, która nie kojarzyłaby tej opowieści, niewielu ma świadomość, że fabuła oparta została na noweli Johna W. Campbella „Kim jesteś?” z 1938 roku. Noweli, która w Polsce po raz pierwszy pojawiła się w magazynie „Fenix” (nr 1/1990). Potem mieliśmy okazję przeczytać ją ponownie w „Broń ostateczna / Coś”, a teraz w końcu powraca i to w należytej, pełnej wersji. I jeśli jeszcze jej nie znacie, a cenicie filmowy hit albo po prostu dobrą fantastykę i horrory, koniecznie powinniście poznać niniejszy tom.

Ludzie uwięzieni wśród śniegów i mrozu. Wróg, który może być każdym. Śmierć czająca się na każdym kroku.

Na Antarktyce grupa badaczy czeka na koniec zimy. Pewnego dnia dokonują jednak nieoczekiwanego odkrycia. Znaleziony w śniegach statek kosmiczny sprzed dwudziestu milionów lat wraz ze znajdującym się wewnątrz kosmitą staje się początkiem walki o przetrwanie. Gdy obcy niepostrzeżenie zabija jednego z badaczy i przybiera jego formę, dla nieświadomych niczego ludzi zaczyna się bardzo ciężki okres…

Chociaż „Coś” najbardziej znane jest z ekranizacji, która podbiła kina w roku 1982, tak naprawdę pierwsza jego filmowa wersja powstała dużo wcześniej, bo jeszcze w roku 1951, podbijając ekrany jako „Istota z innego świata”. Jednak to właśnie późniejszy film twórcy „Halloween” Johna Carpentera, inspirowany dodatkowo prozą Lovecrafta, stał się tym najbardziej kanonicznym i w roku 2011 doczekał się prequela o takim samym tytule, a także hołdu w postaci „Ice”, jednego z odcinków serialu „Z archiwum X”. Nie byłoby jednak żadnego z tych dzieł, gdyby nie nowela napisana w latach 30. XX wieku przez Johna W. Campbella, legendarnego pisarza science fiction, na cześć którego nazwano nagrodę dla najlepszej powieści SF. Dzieła znakomitego i wciągającego. Treścią i jakością bliskiego filmowi Carpentera i dostarczającego podobnie rewelacyjnych wrażeń.

Sama fabuła to rasowy, by nie rzec wzorcowy, horror SF. Klaustrofobiczny, osadzony w przemyślanym środowisku – mroźnym, niegościnnym i niemal równie niebezpiecznym jak to, z czym mierzyć muszą się bohaterowie. Postacie też są całkiem nieźle skrojone, ale to nastrój panujący na stronach, w połączeniu z dobrą akcją i napięciem, daje naprawdę znakomity efekt finalny. W podobieństwa i różnice między tą a filmowymi wersjami nie będę wnikał, żeby nie psuć Wam przyjemności płynącej z ich odkrywania, niemniej warto skonfrontować ze sobą wszystkie wersje, jeśli tylko macie je pod ręką.

I warto też docenić samo wydanie. Owszem, twarda oprawa i niezłe ilustracje w wykonaniu Macieja Kamudy z miejsca rzucają się w oczy, ale istotniejsze jest tutaj coś innego. W tomie dostajemy bowiem pełną wersję tej historii, którą biograf Alec Nevala-Lee odnalazł w 2017 roku w archiwach Houghton Library na Uniwersytecie Harvarda. Całość wzbogacona została [Adres usunięty]. o przedmowy Lee i legendarnego pisarza Roberta Silverberga oraz fragment kontynuacji całości. Chyba nie trzeba dodawać nic więcej? „Coś” to rzecz warta poznania i polecenia. Nie wahajcie się ani przez chwilę i rozejrzyjcie się za książką, póki jeszcze można ją znaleźć wśród nowości.

Z pozoru opowiadanie może wydawać się mniej straszne aniżeli historia znana z ekranizacji. U Cambella wrażenie robi nie tyle makabra, co poczucie odosobnienia i zagrożenia, z którym nie wiadomo jak walczyć. Oczywiście nie brak tutaj opisów, które mogą zmrozić krew w żyłach, ale nie to jest najważniejsze w tej całej historii. Ważniejszy jest fakt, że istotą, którą znaleźli naukowcy może idealnie przekształcić się w dowolny organizm, w tym w człowieka. Po odkryciu tego faktu, zaczyna narastać duszna i niepokojąca atmosfera, wręcz klaustrofobiczna, podszyta desperacją i strachem. Naukowcy znajdują się na Antarktydzie, więc znikąd nie mogą uzyskać pomocy i są skazani na przebywanie w tych samych pomieszczeniach. Każdy z nich może być zainfekowany i tylko udawać, że tak nie jest. Nikomu nie można zaufać, ani też wezwać pomocy, ponieważ wówczas istota mogłaby uciec z Antarktydy i zainfekować cały świat. Naukowcy są zatem zdani tylko na siebie... Pomimo upływu lat i znajomości ekranizacji, opowiadanie Campbella zrobiło na mnie duże wrażenie, szczególnie tą narastającą atmosferą strachu i desperacji. A za sprawą tłumaczenia Tomasza Chyrzyńskiego nie odnosi się wrażenia, że tekst ten powstał kilkadziesiąt lat temu i czyta się go bardzo dobrze.

Wydanie książki jest jak zwykle na najwyższym poziomie. Twarda oprawa z niezwykle sugestywną okładką, a w środku pasujące klimatem ilustracje Macieja Kamudy, oraz dedykowana zakładka, sprawiają, że jest to wydanie wyjątkowe. Oprócz opowiadania, znajdziemy tutaj wspomnianą już przedmowę Aleca Nevala-Lee i wprowadzenie Roberta Silverberga, jak również notę od wydawcy zagranicznego, fragment kontynuacji powieści oraz posłowie. Samo opowiadanie zajmuje około 140 stron, więc jest ono dość krótkie. Pozostałe zaś 100 stron zajmują wspomniane dodatki, ale to dzięki nim cała opisana historia wydaje się być pełniejsza. Nie tylko dowiadujemy się wielu ciekawostek o opowiadaniu, ale również o ekranizacjach - jak ich odbiór zmieniał się na przestrzeni lat i co zmieniły w kinematografii. Bynajmniej nie odnosi się wrażenie, że wspomniane dodatki są umieszczone w książce na siłę, ponieważ każdy z nich wpływa korzystnie na odbiór opowiadania. Może to być lekko mylące, ale moim zdaniem bardzo dobrym pomysłem było nawiązanie tytułem książki, jak i okładką, do ekranizacji z 1982 roku, a nie tytułu opowiadania. Dzięki temu więcej osób sięgnie po ten tytuł i pozna pierwowzór literacki tej historii.

Coś Johna Cambella zawiera opowiadanie, na podstawie którego powstał słynny film z 1982 roku o tym samym tytule w reżyserii Johna Carpentnera. Jest to stosunkowo krótki tekst, ale pomimo upływu lat zupełnie się nie zestarzał i wciąż robi duże wrażenie na czytelniku. Zaś wydanie jest jak zwykle na wysokim poziomie, a dołączona przedmowa. wprowadzenie i posłowie, pozwalają lepiej zrozumieć fenomen zarówno opowiadania, jak i filmu. Polecam!

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Wydawnictwu Vesper!

[Adres usunięty]