Bohaterkami książki są wychowane w szlacheckich dworkach kobiety, które żyją na pograniczu starego i nowego świata. Wszystko wokół się zmienia, ziemianki nie mogą już żyć tak, jak ich matki i babki.
Początek XX wieku, powoli zaczynają się zacierać podziały społeczne. Zmniejsza się też przepaść między światem kobiet wychowanych we dworach a światem chłopek. Ziemianki zaczynają pracować. Nie chcą wieść pasożytniczego życia, nie chcą być na każdym kroku zależne od mężczyzn. Chcą być potrzebne, chcą o sobie decydować.
Książka "Ziemianki. Co panie z dworów łączyło z chłopkami" Marty Strzeleckiej przedstawia historię prawdziwą. Oto szkoła w Nałęczowie. Szkoła dla kobiet z różnych klas społecznych, choć głównie dla chłopek. Rolę nauczycielek pełnią właśnie ziemianki. Uczą inne kobiety, jak prawidłowo prowadzić gospodarstwo, jak nauczyć się zarządzać i decydować, mieć własne zdanie i realizować własne plany.
Publikacja powstała na bazie rozmów autorki przeprowadzonych z potomkami tych, które uczyły, i tych, które były adeptkami szkoły. Wywiady, lektura międzywojennych gazet i poszukiwania w archiwach sprawiły, że bohaterki książki stały się nie postaciami papierowymi, ale prawdziwymi. Autorka sprawiła, że czytelnik może je zrozumieć, wniknąć w ich mentalność i sposób myślenia. Jest to ciekawy dokument ukazujący nie tylko zacieranie się różnic, ale i mentalne zbliżenie kobiet z różnych sfer, narodziny kobiecej solidarności ponad podziałami.
Opinie o książce
Książka Marty Strzeleckiej skupia uwagę na ziemiankach. Poznajemy ich świat i rolę, jaką odgrywały w życiu chłopek, jak radziły sobie z zadaniami płynącymi z obowiązków, które sobie wyznaczyły i które wymuszał na nich patriarchat: edukatorek, społecznic, przewodniczek ludu, żon wspierających mężów, kobiet prowadzących domy. Autorka pokazuje, że kobiety próbowały łączyć niemożliwe do połączenia, i zwykle robiły to swoim kosztem. To kolejna niezwykle ważna i ciekawa pozycja ukazująca ogromną siłę kobiet, ich solidarność i wpływ na kształtowanie się społecznego i domowego życia.
Sylwia Chwedorczuk, autorka książki Kowalska. Ta od Dąbrowskiej
Postępowe dobrodziejki czy strażniczki patriarchatu? Autorka pokazuje wielowymiarowy portret ziemianek, które zakładają szkoły i organizują kursy dla kobiet, ale mają do emancypacji „podejście pełne kompromisów”. Same uwikłane w sieć społecznych oczekiwań, kaganek oświaty traktują często jak narzędzie do utrwalania panujących norm. Wydaje się, że wiele bohaterek tej książki chciałoby powtórzyć słowa powieści Giuseppego Tomasiego di Lampedusy: „Jeśli chcemy, by wszystko pozostało tak, jak jest, wszystko się musi zmienić”.
Karolina Dzimira-Zarzycka, autorka książki Samotnica. Dwa życia Marii Dulębianki
Strzelecka pokazuje ważny moment w historii polski z perspektywy kobiet. Tego dzieci powinny się uczyć w szkołach. Bohaterki Ziemianek były aktywne i działały społecznie, a walcząc o swoje prawa, potrafiły się zjednoczyć ponad podziałami politycznymi. Szkoła w Nałęczowie jest tego świetnym przykładem: kolektywny wysiłek przedwojennych kobiet zaowocował stworzeniem miejsca, którego idea wyprzedzała swoje czasy.
Anna Jadowska, reżyserka i scenarzystka
O autorce
Marta Strzelecka – autorka wywiadów i tekstów o kulturze, redaktorka. Współtworzyła działy kultury w kilku redakcjach prasowych, pracowała w „Gazecie Wyborczej” i „Dzienniku. Gazecie Prawnej”. Prowadziła własną audycję w Programie Drugim Polskiego Radia. Współpracuje z „Vogue Polska”. Miłośniczka długich spacerów, pieszych wycieczek, życia wśród zieleni. Ziemianki to jej pierwsza książka.
