Stacja jedenasta. Wydanie serialowe

Ostatnio naszła mnie pewna refleksja. Gdyby nie moje zainteresowanie kinematografią i telewizją oraz gdyby nie wiele filmów i seriali, które miałem okazję obejrzeć i bliżej im się przyjrzeć, nie przeczytałbym mnóstwa wspaniałych i ciekawych książek. Wśród takich tytułów znalazły się zarówno popularne bestsellery (Władca Pierścieni czy Harry Potter), klasyki gatunku (Lśnienie, Diuna), nagradzane pozycje (Syn, Hyperion) jak i utwory zdecydowanie mniej znane, ale świetnie napisane. Do tej ostatniej grupy dołączyć można książkę autorstwa Emily St. John Mandel, która ukazała się w tym roku w Polsce nakładem wydawnictwa Poradnia K.

Stację jedenastą możecie kojarzyć za sprawą wciągającego, zaskakującego i poruszającego serialu limitowanego produkcji HBO Max. I tak się akurat składa, że tych samych przymiotników możemy użyć wobec jego książkowego pierwowzoru. Mamy tu bowiem do czynienia z tytułem oryginalnym, który porywa czytelnika w niezwykłe miejsce i niezwykłe czasy już od pierwszych stron.

Książka kanadyjskiej pisarki opowiada o bliskich nam czasach i sytuacji. Na świecie wybucha pandemia. Początkowo nikt nie wydaje się nią przejmować. Niektórzy uważają, że szalejąca grypa to najmniejszy ze współczesnych problemów i ten problem szybko rozejdzie się po kościach. Inni, mając bliższy wgląd w błyskawiczny postęp choroby, zaczynają przygotowywać się na najgorsze. I najgorsze nadchodzi, pustosząc większość naszej planety, według wielu głosów pozbawiając życia ponad 90% populacji!

Stacja jedenasta zdecydowanie wyróżnia się na tle innych postapokaliptycznych historii. Nie ma tu żadnych zombie, potworów, nadprzyrodzonych zjawisk, itp. Chwała autorce za to, że podąża własną, oryginalną drogą. Przedstawia nam kilka, z pozoru niczym nie powiązanych postaci, skupiając się na ich podróży od zwyczajnego, często nudnego życia, aż po zupełnie inne, pełne niewiadomych czasy.

Czytając książkę, szybko zorientujecie się, że nie mamy tutaj dynamicznej, pędzącej na złamanie karku akcji, czy spektakularnych scen walki o przetrwanie. Na przykładzie bardzo różnych bohaterów skupiamy się na człowieku. Odniosłem wrażenie, że są oni nie tyle bliscy autorce, co wręcz daje im ona kawałek siebie przez co tak doskonale potrafi wczuć się w ich obecne oraz dawne położenie.

Emily St. John Mandel opisuje historię aktora po przejściach, który po latach kariery i trzech rozwodach w końcu pojmuje czego tak naprawdę chce od życia. Podobnie rzecz się ma z kolejną postacią, tym razem mężczyzną ciągle próbującym czegoś nowego, innego, lecz bez większej satysfakcji. Dopiero pandemia coś w nim zmienia, zmusza go do pewnych kroków, które w pewnym stopniu kierują go na drogę do szczęścia. Mamy tu również wędrującą trupę aktorów, dla których sztuka jest źródłem nadziei. Nie mogło zabraknąć elementu przeciwnego do wyżej wskazanych, pokazującego jak skrajnymi ścieżkami mogą podążyć ludzie, a zobrazowany został w postaci tajemniczego proroka, o którym ze strachu nikt nie mówi, a słowa jakie go opisują przywodzą na myśl szaleńca.

Fabuła Stacji jedenastej nie trzyma się chronologii. Przeskakujemy od czasów na długo przed wybuchem pandemii, do momentu jej dynamicznego rozwoju, a także do okresu wiele lat po jej ustaniu. Widzimy różne perspektywy i z wielkim zaciekawieniem przechodzimy od jednego rozdziału do kolejnego. Wydaje się jakbyśmy w każdej chwili mogli tutaj przeczytać o własnym losie, o naszej własnej historii, co wcale nie jest nudne czy schematyczne. Wręcz przeciwnie. Dajemy się wciągnąć, nie mając pojęcia w jakim kierunku podążamy.

Każdy na swój własny sposób oceni zakończenie książki. Ostatecznie, autorka stara się nam uzmysłowić, że w całym tym zgiełku współczesnego życia, gdy często jesteśmy zaabsorbowani takimi dystrakcjami jak media społecznościowe, filmy, telewizja, czy Internet w ogóle, zapominamy o człowieku. Zapominamy o prawdziwym życiu, tym w którym wychowujemy dzieci, starając się dać im jak najlepszy przykład. Poświęcamy się swoim pasjom, chcąc unieśmiertelnić własne ja. Szukamy dobra, radości, miłości, a nie przejmujemy się tym co ktoś napisał na Facebooku. Stacja jedenasta w bardzo pomysłowy sposób dociera do czytelnika, czyniąc lekturę niezapomnianą.

Wiele dobrego słyszałam o powieści Emily St. John Mandel, ale dopiero wznowienie "Stacji Jedenastej" ostatecznie skusiło mnie na lekturę. I całe szczęście! W innym przypadku obok nosa przeszłaby mi wyjątkowa i bardzo klimatyczna historia.

Autorka tworzy świat, w którym wszystko jest możliwe. Dookoła panuje mrok oraz niepewność a bohaterowie wystawieni są na liczne próby. Na początku historia rozwija się powoli, skupiając się przede wszystkim na szczegółach, ale im dalej w opowieść, im więcej rozumiemy, tym łatwiej możemy łączyć fakty i dostrzegać to co kryje się pomiędzy wierszami. Emily St. John Mandel porusza bowiem wiele ponadczasowych motywów i nie boi się konkretnie mówić o problemach społecznych, nawet jeśli otoczone są nutą dystopii.

Kirsten Raymonde prowadzi nas przez świat wyniszczony przez bezwzględną pandemię grypy. Działo się to wszystko dwadzieścia lat temu a jednak skutki tego wydarzenia są widoczne po dziś dzień. Cywilizcja już nie jest taka jak była i bardzo trudno jej się odbudować. Kirsten z trupą aktorów i muzyków podróżuje do licznych osad a to co widzi po drodze budzi jej przerażenie oraz poczucie, że świat nigdy już nie będzie taki sam. Nie spodziewa się, że prawdziwe zagrożenie dopiero się ujawni.

Powieść trzyma nas w napięciu od pierwszej strony i ani na moment nie pozostawia obojętnym na losy głównej bohaterki. To dziewczyna wykreowana w bardzo wiarygodny sposób, często pokazująca czytelnikowi swoje słabości. Przepadam za takim postawieniem sprawy, ponieważ jest mi znacznie łatwiej zrozumieć decyzję postaci czy się z nią utożsamić. W tym przypadku dobrze uchwycone człowieczeństwo jest bardzo ważne, ponieważ historia jest niełatwa w odbiorze, wielowątkowa, zmuszająca do czytania między wierszami i prezentujące liczne wartości napotkane po drodze, ponieważ autorka subtelnie wplata w to wszystko motyw podróży. I choć można by powiedzieć, że jak na jedną książkę jest tego naprawdę dużo to w tym przypadku wydaje się, że całość zagrała idealnie i każdy element okazał się być na swoim miejscu.

Lektura "Stacja Jedenasta" bardzo miło mnie zaskoczyła. To powieść solidnie dopracowana, niełatwa, ale jednocześnie angażująca i stawiająca przed czytelnikiem spore wyzwanie. Nie przeczytałam jej w jeden wieczór jak to często u mnie bywa co uważam za kolejną jej zaletę, ponieważ angażuje myśli, zmusza do analizy losów bohaterki i jednocześnie podejmuje bardzo aktualne tematy. Innymi słowy lekturę Emily St. John Mandel bardzo Wam polecam i gwarantuję, że porządnie Was zaskoczy mnogością oraz trafnością wątków.

W chwili, w której jedno z moich ulubionych wydawnictw złożyło mi propozycję zrecenzowania Stacji Jedenastej, byłam pełna wątpliwości. Z jednej strony Autorkę pozytywnie kojarzę z jej poprzednią książką, jednak z drugiej czytałam wiele mało pochlebnych opinii właśnie o jej najnowszej powieści. Mimo wszystko postanowiłam wziąć się za bary z tytułem, pocieszając się, że książka w poprzedniej formie została wydana w 2015 roku.

Historia zaczyna się mocnym akcentem. Otóż na scenie teatralnej podczas spektaklu na atak serca umiera sławny aktor. Tej samej nocy po mieście zaczyna rozprzestrzeniać się niezwykle zaraźliwa i śmiertelna odmiana grypy. Nic już nie będzie takie jak dawniej. W drugiej odsłonie poznajemy grupę muzyków i aktorów, znanych pod nazwą Wędrowna Symfonia. Przemieszczają się od osady do osady, by dodać ludziom otuchy w ciężkich i trudnych czasach. Nie wszędzie są witani z otwartymi ramionami. W jednej z osad szybko orientują się, że rządzi ludźmi niebezpieczny prorok, a większość mieszkańców należy do sekty. Akcję dwóch płaszczyzn dzieli 25 lat.

Podczas lektury miałam mieszane uczucia i trudno jest mi ją jednoznacznie ocenić. Podobało mi się w historii to, że czytałam o kilku osobach i z każdym kolejnym rozdziałem wychodziło na jaw, w jaki sposób są ze sobą powiązane i jak doszło do zawiązania się ich losów. Co ma komiks o tytule Stacja Jedenasta stworzony przez jedną z bohaterek świata Przed do jednej z aktorek, która uważa je za swój największy skarb i pamiątkę w świecie Po? Dla mnie były to jedne z ciekawszych rozdziałów, co nie zmienia niestety faktu, że bohaterowie wydawali się troszkę papierowi. Książka jest bardzo nierówna, miejscami po prostu ze znudzenia ziewałam. Nie ma też w niej większych emocji, a opisy cywilizacji Po mnie nie przekonały, płytkie i trochę naciągane. Plusem historii jest lekki i przyjemny styl, w którym została opisana i przejrzyście skrojona fabuła. Autorka próbowała odpowiedzieć na pytania: dokąd zmierza nasza cywilizacja, dlaczego poruszamy się w stronę przepaści i co po nas pozostanie, jednak jej wizja nie do końca mnie przekonała. Historia upewniła mnie, że powieści z nurtu postapo nie są dla każdego i ten gatunek nie jest w moim guście. Emily St. John Mandel wolę zachować w pamięci jako autorkę Szklanego hotelu.

Za możliwość zapoznania się z treścią książki dziękuję PORADNI K.