Aleksander Fredro

Aleksander hrabia Fredro to jeden z najsłynniejszych komediopisarzy w historii polskiej literatury. Tworzył w epoce romantyzmu, choć jego dzieła są z gruntu inne od tych, których autorami byli Mickiewicz czy Słowacki. Z pewnością wielu z nas pamięta "Zemstę" czy "Śluby panieńskie" z czasów szkolnych, a wierszyk "Paweł i Gaweł" z dzieciństwa. Są to jednak jedynie nieliczne przykłady bogatego dorobku Fredry, który był wszechstronnym poetą oraz pamiętnikarzem.

Fredro przyszedł na świat 20 czerwca 1793 w Surochowie niedaleko Jarosławia. Cztery lata później jego rodzice przeprowadzili się do Beńkowej Wiszni, gdzie młody wicehrabia pobierał nauki w domowym zaciszu. Gdy miał trzynaście lat, w pożarze dworu zginęła jego matka. W 1809 roku Aleksander zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego i podobnie jak wielu Polaków związał swe losy z losami Napoleona Bonaparte.

Po ostatecznej klęsce Napoleona w 1815 roku Fredro wrócił w rodzinne strony, by zająć się gospodarką. Wstąpił następnie do loży wolnomularskiej, a w wieku dwudziestu pięciu lat opublikował swoją pierwszą komedię pod tytułem "Pan Geldhab". Spotkała się ona z ciepłym przyjęciem rozpoczynając błyskotliwą karierę Fredry jako dramatopisarza. Gorliwie wspierał ruchy wyzwoleńcze, takie jak: powstanie listopadowe i rewolucję z 1948 roku.

Ulegając fali krytyki zaprzestał działalności pisarskiej na jedenaście lat, pisząc w tym okresie jedynie pamiętniki z czasów kampanii napoleońskiej ("Trzy po trzy"). Wznowił swą działalność komediopisarską w 1854 roku, lecz postanowił nie publikować i nie wystawiać swoich sztuk, jeśli zażądanoby od niego jakichkolwiek zmian w rękopisie.

W ostatnich kilkunastu latach życia dał się poznać jako gorliwy społecznik, zabiegając choćby o budowę pierwszej w Galicji linii kolejowej. Fredro zmarł 15 lipca 1876 we Lwowie. Dziś praktycznie w każdym polskim mieście istnieje ulica nazwana na jego cześć.

Aleksander Fredro zasłynął głównie dzięki swym komediom z życia prowincjonalnej szlachty. Najznakomitszymi ich przykładami są bez wątpienia "Zemsta", "Śluby panieńskie" i "Pan Jowialski". Choć tworzył w epoce romantyzmu, daleki był od poruszania problematyki tak charakterystycznej dla tego okresu w polskiej literaturze. Naraziło go to na liczną krytykę i sprawiło, że przez wiele lat pisywał do szuflady. Niemniej jednak stał się jednym z najsłynniejszych polskich poetów i komediopisarzy.

Fredro był mistrzem tworzenia charakterystycznych postaci (choćby słynny Papkin z "Zemsty"). Wiele jest w jego utworach humoru i zaskakujących zwrotów akcji. Bez wątpienia należą one do klasyki polskiego dramatu. Fredro pisał też wiersze dla dzieci. Z pewnością wielu z nas kojarzy się, z takimi utworami jak: "Paweł i Gaweł", "Małpa w kąpieli", "Zupa na gwoździu" i inne. Te wierszowane bajki zawsze będą bawić i cieszyć najmłodszych!