W tekście z 1784 roku Immanuel Kant pytał, czym jest oświecenie. Po ponad dwóch wiekach od tego czasu autorzy tekstów zawartych w "Oświecenie, czyli tu i teraz" ponownie stają przed tym pytaniem, jednak tym razem nadają mu inny kontekst. W ich ujęciu oświecenie staje się kwestią konkretną i mocno polityczną, która dotyczy aktualnego obrazu świata, w którym przyszło nam żyć w czasach nam współczesnych.
W tej książce oświecenie przedstawione jest jako epoka, która nadal trwa w postaci żywej ramy, która niejako definiuje kształt codzienności i teraźniejszości, jako polityki krytycznego myślenia. W tej książce oświecenie jest ujęte jako konstrukt jeszcze niezrealizowany i będący elementem przyszłości, a nie ciążący relikt przeszłości, który należy odrzucić.
Znaczącym elementem "Oświecenie, czyli tu i teraz" jest esej wizualny. Prace historyczne pochodzą z kolekcji Gabinetu Rycin BUW, a ich uzupełnienie stanowią artystyczne komentarze artystów współczesnych. Ta niesamowita synteza powstała na potrzeby książki oraz wystawy w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. W książce swoją cząstkę umieściło wielu polskich artystów, którzy dzięki swoje różnorodności poruszają tekst oświecenia na wielu płaszczyznach.