Orbita

ORBITA Samanthy Harvey to książka, która chciała być esejem o samotności i pamięci, ale gdzieś po drodze straciła grawitację, spadając w te kręgi piekła, gdzie na wolnym ogniu dosmaża się Przeciętność.

Nie zrozumcie mnie źle, to nie jest zła powieść. To książka „ładna”, a nawet bardzo ładna. W tych samych sposób, w jaki ładne bywają dobrze zaaranżowane wnętrza z Pinteresta. Wiele tu fraz, które można by cytować na tle zachodu słońca. Tylko czy to wystarczy?

Narracyjnie to opowieść jednowymiarowa. Bohater? Rozmyte ślady człowieka. Emocje? Przefiltrowane przez literacki Instagram do potęgi. Refleksje? Owszem, są, ale bardziej jako migotania oczywistości, niż objawienia.

I znów: Booker Prize. Czasem mam wrażenie, że ta nagroda działa jak krzywe zwierciadło. Potrafi wynieść średnią książkę na orbitę (nomen omen), a naprawdę mocne tytuły przelatują obok, jak asteroidy, bez najcichszego nawet "wow". ORBITA to nie jest literatura zła, ale nie taka do zapamiętania. Harvey pisze poprawnie i bardzo okrągło, ale nie ryzykuje, jak to powiedzieć obrazowo... nie schodzi z orbity komfortu :D

Dla kontrastu BÓG ZERO JEDEN Michała Kłodawskiego. Inny kaliber. Równie samotna narracja, ale zakotwiczona w świecie, który coś znaczy. Zaryzykowana formalnie i tematycznie. Tam, gdzie Harvey snuje półsny, Kłodawski wali w rzeczywistość prosto z pięści. I zostawia ślad.

Czy warto przeczytać ORBITĘ? Jeśli lubisz teksty, które są bardziej atmosferą niż opowieścią to pewnie tak. Ale jeśli szukasz książki, która rzeczywiście zostanie z Tobą dłużej niż popołudniowa zaduma, to poleciłbym Kłodawskiego. Bez cienia wątpliwości.

Dla mnie w powieści Harvey absolutnie nie ma nic sztampowego i ona jest pod każdym względem inna. Pisarka przeniosła mnie w przestrzeń kosmiczną, gdzie grupka astronautów staje się zarówno badaczami wszechświata, ale także refleksyjnymi obserwatorami ludzkości.

Kluczowym elementem tej historii jest perspektywa, a dokładnie spojrzenie z perspektywy na naszą Ziemię. Cała ta historia opowiedziana jest z niezwykłą czułością, chociaż wiem, że brzmi to nieprawdopodobnie. W moich oczach ta książka ma w sobie coś z wyznania miłości, to jak autorka ukazuje jak widoki na góry, lodowce, oceany i wiele innych oddziałuje na astronautów, jak ich pobudza i gra na czułych stronach duszy dawało mi jakiś metafizyczny spokój.

Książka dotyka dość uniwersalnego uczucia, a mianowicie miłości, ponieważ kosmiczni podróżnicy, otrzymując raporty z Ziemi i właśnie te wieści wywołują refleksyjne myśli na temat tego jak wszystko jest kruche i niestabilne. Pomimo tego, że historia nie jest dynamiczna, u mnie wywołała multum emocji i zmusiła mnie do zastanowienia się, jak to jest być częścią tego świata i sprowokowała mnie do wielu pytań.

Bardzo ciekawie ukazano także zwyczajna ludzką więź, bo pomimo sporej odległości od rodzimej planety astronauci nieprzerwanie czują się jej częścią, która ich inspiruje, zachwyca i daje nadzieję. Co ciekawe ta powieść może uczyć tego jak ważne jest docenianie każdą ulotnej chwili i to nie tylko w obliczu bliskiego zagrożenia.

Co jest jeszcze dla mnie niezwykle ważne to fakt, że „Orbita” absolutnie nic mi nie narzucała, ona mnie prowokowała i zachęcała, ale wszystkie myśli i wnioski były tylko moje i to było świetne.

„Orbita” w moich oczach nie wpisuje się w absolutnie żadne ramy, jestem świadoma, że dla wielu ta książka będzie nudna, ale mnie absolutnie uwiodła. To książka trudna, ale w pełni oddająca emocjonalnie i uczuciowo, ja zupełnie się oddałam tej literackiej medytacji i przyznaję - Było to piękne doświadczenie.