Nocami krzyczą sarny

Byłam o włos od wysłania wiadomości do Wydawnictwa Znak, o włos od rezygnacji z recenzowania „Nocami krzyczą sarny”. I zaraz wytłumaczę Wam, dlaczego chciałam tak postąpić.

***

W ubiegłym roku, kiedy przeczytałam „Szklane ptaki”, dużo o tej powieści opowiadałam. Nagrywałam relacje, nawet tik toki. Ot, zlepki nieuporządkowanych myśli. Nigdy jednak nie powstała recenzja tej książki, ani nawet post na Instagramie.

Zamknęłam tę historię w sobie.

Nie umiałam i nie chciałam dzielić się z nikim ogromnym przeżyciem, jakim była lektura zbeletryzowanej biografii Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i jego żony, Basi. Pragnęłam ją w sobie schować, ukryć głęboko w sercu, w duszy, w pamięci. Pragnęłam, by te emocje były tylko moje.

Minął rok, a ja ponownie przeżywam tamtą sytuację…

Od dwóch miesięcy mam za sobą lekturę „Nocami krzyczą sarny”, najnowszej książki niesamowitej Katarzyny Zyskowskiej. Wydawnictwo poprosiło mnie o napisanie dla niej blurba. Oszalałam. Większej radości chyba jeszcze nie przeżyłam, od kiedy opowiadam o książkach, ponieważ nad życie kocham twórczość autorki. Przeczytałam więc historię trzech pokoleń kobiet z Dolnego Śląska.

I umarłam.

Napisałam blurb, wywiązałam się z obietnicy, ale postanowiłam wysłać do wydawnictwa wiadomość, że nie jestem w stanie pisać o tej powieści. Nie jestem w stanie przekazać tych emocji, bezbrzeżnego bólu złamanego serca, obłędnego, nieposkromionego wręcz zachwytu nad stylem, nad jakością książki, wreszcie nad niezwykłą umiejętnością utkania tak niesamowitej i niezwykle ważnej historii.

To wszystko za mało! Za mało! ZA MAŁO!

Kiedy jednak finalny egzemplarz powieści trafił w moje ręce, a ja zobaczyłam w nim mój blurb i osobistą dedykację od autorki, coś we mnie pękło. Nie mogłam tylko jej zaprezentować na relacji i polecić. Nawet najgoręcej. Musiałam napisać, musiałam chociaż spróbować przekazać Wam, jak wielkie ma ona dla mnie znaczenie. Jak niezwykła, niesamowita, niesłychanie wspaniała jest ta historia. I jak okrutnie bolesna, a mimo wszystko tak piękna. Piękny ból - cóż za brutalny oksymoron.

Ta książka pulsuje mi pod skórą.

Krąży w żyłach.

Zagnieździła się głęboko w sercu.

A w lipcu wyruszam do Wałbrzycha. Potrzebuję na nowo „poczuć” Dolny Śląsk.

ARCYDZIEŁO.

10/10

I nic już więcej nie napiszę. Niemożliwością jest, bym ten ucisk w klatce piersiowej, towarzyszący mi od dwóch miesięcy, mogła ubrać w odpowiednie słowa. Przepraszam.

Kiedy przeczytacie - zrozumiecie. I poczujecie.

***

„Nocą krzyczą sarny” chwyta za serce i nie wypuszcza do ostatniego zdania. To jedna z tych historii, która zapada w pamięć na długie lata. Katarzyna Zyskowska opowiedziała historie kobiet osadzonych w trzech przestrzeniach czasowych: w trakcie drugiej wojny światowej, w latach 90tych XX wieku i współcześnie. Wszystkie bohaterki połączyła tragedia, wobec której nie można przejść obojętnie.

To co dotknęło te kobiety, sprawiło im niewyobrażalny ból, zabiło w nich poczucie bezpieczeństwa i własnej wartości. Każda z nich musi podejmować bardzo trudne decyzje i mierzy się z trudami życiowymi w samotności. I właśnie to uczucie – samotność, wylewa się z kart tej książki. Samotne przeżywanie tragedii wojny, śmierci najbliższych osób, samotność, brak miłości i wsparcia matki, samotne macierzyństwo, samotne życie na odludziu i brak zrozumienia otoczenia -to nie nastraja optymistycznie i cała historia jest niezwykle melancholijna i smutna, ale taka miała być, bo takie bywa życie.

Osadzona w Górach Sowich opowieść, sprawia, że ten region Polski staje się nie tylko tłem całej opowieści, ale tajemniczość i nieodkryte sekrety gór zachęcają czytelnika, by zajrzeć w ten rejon i sprawdzić czy tam rzeczywiście krzyczą sarny. Ta historia jest tak spójna, tak klimatyczna, że czytelnik zatraca się w niej bez reszty. Główne bohaterki mimo dramatu jaki je spotkał to konkretne, wyraziste postaci, które zostają w pamięci, a ich los nie pozostawia czytelnika obojętnym. Pokochałam pióro autorki, lekkie, nienachalne, pozbawione nadmiernego patosu.

Piękna opowieść o trudnych czasach, niełatwych wyborach i samotnej walce. Cudowna książka, polecam nade wszystko kobietom.

„Nocami krzyczą sarny. Na łąkach trwają gody. Powietrze pachnie majem, życiem rozkwitającym w trawach i nowym początkiem. I końcem.”

Czy znacie pisarzy, który potrafią zaczarować słowami?

Katarzyna Zyskowska jest niezwykłą czarodziejką… Posiada niebywały dar… zatopiłam się w jej kolejnej historii i przepadłam. Czułam jakbym zawędrowała do świata pełnego magii, magii słowa, magii myśli i kreacji.

Historia, którą poznajemy w jej najnowszej książce jest trudna, bolesna, pełna zawiłości, ale tak pięknie przedstawiona, tak bardzo porywająca, że teraz kiedy znam już ją w całości siedzę na fotelu i cały czas rozmyślam o Mareice, Mariannie, Marii…

To opowieść, w której wędrujemy po Górach Sowich i po różnych czasach, po to aby poznać pewną rodziną, historie istnień ludzkich… aby poznać ból z jakim każda z tych trzech wspomnianych kobiet musiała się zmierzyć. Choć żyły w różnych czasach to każda z nich walczyła z losem… cierpkim, gorzkim, zawiłym, trudnym, przenikliwym.

Czy warto znać swoje korzenie, czy warto wiedzieć kim naprawdę jesteśmy? O tym przekonuje się Maria, która musi uporać się z demonami przeszłości, demonami swojej młodości… a przedstawione historie każdej z kobiet pozwalają rozumieć, nie tylko jej, ale rówież Tobie, dlaczego musiały milczeć przez lata, dlaczego ich dni były owiane szarością, mgłą, co musiały ukrywać i dlaczego… i każdy z tych głosów jest ważny, każdy ma prawo wybrzmieć i musi zostać usłyszany, więc pozwól im mówić i postaraj się je zrozumieć….

Poznajcie historie tych trzech kobiet opowiedzianą niezwykłymi słowami, bo prawie każde zdanie pozostawia po sobie echo przemyśleń…

„Wplatam włókna faktów w obraz tkany latami z przemilczeń.” - oczarowała mnie ta fraza, czytam ją chyba już setny raz, a każdy następy sprawia, że jeszcze głębiej wnikam w te słowa… i sama zaczynam rozmyślać o tym co zostało już powiedziane, a co przemilczano…. czy ja Wiem wszystko? Czy znam historię moich przodków?

Proszę Cię o jedno… przeczytaj tę książkę…

Gdy sięgnęłam po najnowszą powieść Katarzyny Zyskowskiej byłam naprawdę zaintrygowana.

Miałam bowiem otrzymać na jej kartach historię niezwykłą , wstrząsającą i na wskroś tajemniczą.

I dokładnie tak się stało, powiem więcej tej książki nie dało się odłożyć nie odrywając wszystkich wyjątkowo trudnych i boleśnych tajemnic, trzech kobiet , które autorka uczyniła narratorkami tej hipnotyzującej , spowitej magii historii , która naprawdę poruszyła moje serce i duszę.

A wszystko to osadzone wśród dolin mistycznych Gór Sowich..

Maria jest poczytną pisarką , która ukończyła właśnie swą najnowszą książkę zatytułowaną " Noc Mokosz".

Kobieta skrywa jednak wiele sekretów, które pogrzebała głęboko w mrokach pamięci.

Teraz zarówno promocja literatury jak i chęć rozliczenia się z przeszłością sprawiają ,że Marysia wraca w rodzinne strony.

Czy jest gotowa na przywołanie wspomnień?

Obok wątku osadzonego w czasach współczesnych pani Katarzyna snuje na wskroś przepełnioną bólem opowieść o Mareike- młodej Niemce żyjącej w czasach II wojny światowej, a ktotej życie diametralnie zmienia się z chwilą wkroczenia Armii Czerwonej oraz polskich przesiedleńców na ziemię Dolnego Śląska.

Od tamtej chwili Mareike i Marianna -nowa mieszkanka wsi a także domu dziewczyny i jej ojca zmuszone są wspólnie zmagać się z trudami codzienności.

Jak potoczą się losy kobiet?

Jakie prawdy kryją się w górach, w miejscu , gdzie nocami krzyczą sarny?

Ta książka jest.. naprawdę niesamowita. Trudno ją opisać tak by oddać klimat stworzony przez autorkę

Gdy rozpoczęłam lekturę bardzo szybko wniknęłam w opisywane wydarzenia patrząc na wszystko oczami ich uczestniczek.

Co więcej im więcej faktów zaczynało się ze sobą łączyć dostrzegałam misternie utkaną przepięknie napisaną książkę, która zostanie we mnie na dłużej.

Polecam tym, którzy szukają niezwykłych wrażeń❣️

,,Praca jest w życiu najważniejsza. Człowiek mierzy się jej wartością. Jest tym, co wytworzy, albowiem tylko tyle po nim pozostaje ".

To bardzo mądra książka. Przenosi nas do czasów dawniejszych i obecnych, przy czym nie zawiera twardej gwary starszych osób. Niekiedy mamy użyte dawniejsze sformułowanie, ale reszta rzeczy jest opisana nie tyle współcześnie, co prosto i zwyczajnie. Dopiero wszelkie opisy przyrody, wiejskich miejsc, czy rzeczy, gdy są wspominane, służą jako najwyższa poezja. Czytając ją wielokrotnie się wzruszyłam, gdyż oczami wyobraźni widziałam swoich dziadków i wujków, których dawno już nie ma. Nasza postać przeżywa jazdę polonezem caro, wychwala jaki jest nowoczesny, jakie ma piękne siedzenia i od razu przypomniałam sobie ten samochód, kiedy raz wujek zabrał nas nim do sklepu. Tyle wspomnień do mnie wróciło i wydawało mi się nawet, że historia opowiada po części moje życie. Starsza kobieta zaznacza tutaj, że gdzie się urodziła, tam chce umrzeć. Dodali tu przysłowie o starym drzewie, by go nie przesadzać, ale ja tu widzę coś innego. Chodzi o to, że skoro człowiek wiele lat mieszka w jednym miejscu, to po pierwsze, czuje się tam bezpiecznie. Często też wspomina osoby, które się tam wychowały, oczyma wyobraźni widzi zabawne momenty, pamięta pierwsze zauroczenia. I teraz starając się tą osobę umieścić gdzie indziej, tak naprawdę odbiera mu się wszystko, co kiedykolwiek sprawiało mu radość. Odbiera się mu wspomnienia, czyli całą jego przeszłość. Dlatego zawsze spowija ich później smutek, bo nie mają już nic. Ta pozycja w każdym człowieku wywoła wiele refleksji. Przekona do tego, że życie w zgodzie z naturą sprawia, iż nam się odwdzięcza obfitymi plonami. Pokazuje, że niektórzy gonią za modą, za większymi celami, za nową bliskością, a później pozostają sami. Nasza postać jest bardzo urodziwa, skrada wiele serc, przeskakuje z ramion do ramion, ale nie ma nikogo, kto by ją kochał za wnętrze. Starsza kobieta zauważa tu, że tym zachowaniem wiele się traci. Czasem nie kończy wątków, pozostawiając nas z własnymi myślami.

Jedni tu drugich oceniają po pozorach, bywają też tajemnice do których nie chce się wracać nawet myślami. Wiedzą, że zaspokojenie ciekawości nie może się równać z opowieścią tego, przez co przeszli. Wolą nic nie mówić, bo tak jest im łatwiej.

To przejmująca książka, która rozpoczyna się dramatyczną sceną, a później następuje przeskok do czasów zanim się to wydarzyło, aż do momentu grozy, i opowieści, która się rozgrywa po dwudziestu latach, czyli tej obecnej. Największą krzywdę może zawierać sumienie i to taką opowieść tutaj widziałam. Wydarzenia z głębi nas, które trawią tu kilka osób, którego bólu nie można wymazać, bo nikt go nie zna. I one nie chcą, by ktoś go poznał. Dramaty i rozterki przechodzą na czytelnika niczym komary przed deszczem wpijają się w nasze ciało. Czułam jakby cała książka miała być rozgrzeszeniem. Naprawdę przepiękna i trzymająca w napięciu. Z całego serca wam polecam!

„(…) niczego sobie nie przypomnę. Bo nie chcę”. Czasami lepiej nie pamiętać. Żyć pozorami, nawet, gdy ciemność i smutek wypełniają całą przestrzeń pod skórą – pustą już zupełnie, bo ciało jest tylko opakowaniem, skorupą. Przeklęta ziemia rodzi dramaty, a tajemnice latami sączą truciznę zatruwając kolejne pokolenia.

„Historię piszą zwycięzcy, ale czemu zawsze przegrywają kobiety?”

Od początku niepokój pęczniał we mnie przekonaniem, że zbliża się tragedia. Trzy dramaty, równolegle opowiadane, choć dzielą je długie lata. Przemoc, ból, niesprawiedliwość. Ukryte głęboko rodzinne niedopowiedzenia, codzienne ćwiczenia w szkole życiowego aktorstwa, specjalizacja w niedopowiedzeniach, omijaniu prawdy, wypieraniu faktów. Rzeczywistość, która przerasta możliwość jej oswojenia, jest zbyt bolesna, ma moc zabijania, zadawania cierpienia. To wszystko wypełnia kolejne strony. Delikatne słowa ułożone w trudną, bolesną treść.

„(…) umrzeć można na wiele sposobów, na wielu poziomach, niekoniecznie wtedy, gdy się przestaje oddychać”.

Niepamięć, która chroni przed prawdą trudną do udźwignięcia jest jednocześnie kotwicą, nie pozwala odejść i zostawić za sobą tych wydarzeń, rozliczyć się. Inna z bohaterek przeciwnie – bardzo chciałaby zapomnieć, zatrzeć wspomnienia, a codziennie mierzy się z konsekwencjami tego, co ją spotkało. I ten balast ciągnie ją na dno. Ale nie mamy prawa oceniać, to zbyt skomplikowane, intymne. I przed tym ostrzega nas scena, w której jedna kobieta zazdrości drugiej, nie wiedząc, że to co ona postrzega jako największy skarb niedoceniany przez właścicielkę, jest tak naprawdę jej największym przekleństwem. Przeraża mnie, jak łatwo zniszczyć drugiego człowieka, złamać go – zabić bez uśmiercania.

„Idzie i żałuje, że nie umarła wtedy na strychu, chociaż przecież umarła. Ile razy można umierać? Z ilu warstw składa się śmierć?”

Piękna i poruszająca, napisana z dużą wrażliwością i wyczuciem. Piękna od intrygującego tytułu po ostatnie zdanie #katarzynazyskowska jest w panteonie moich ulubionych pisarek. Mistrzowsko czaruje słowem. Podziwiam!

„Nocami krzyczą sarny” to historia, która od pierwszych stron opasa czytelnika swoimi mackami. Pochłania i więzi, zaskakuje i absorbuje, uwypuklając to, co dla większości nie jest oczywiste…

Mareike, Marianka, Maria. Trzy kobiety. Trzy linie czasowe. Trzy historie połączone ze sobą nicią fabularnych wydarzeń. W końcu trzy życiorysy – bolesne, poranione i przez lata niezabliźnione.

Katarzyna Zyskowska podwalinami tej opowieści uczyniła wydarzenia historyczne Dolnego Śląska. Wydarzenia, których bohaterki rożnych narodowości próbują przetrwać w swoich czasach. Dobitnie doświadczone przez los, nieustannie meandrujące między dniem wczorajszym a jutrzejszym, żyjące obawą i ciągłą nostalgią. Fabuła szczelnie zakotwicza się umyśle czytelnika. Sprawia, ze opisywane wydarzenia pulsują głęboko pod skórą, precyzyjnie przenikając wnętrze. Odciskają ślad, zwracając uwagę na uczucia towarzyszące bohaterkom różnych narodowości. Mimo odmiennej przynależności państwowej wszystkie trzy tak samo czują, tak samo się obawiają i w końcu tak samo reagują w obliczu przesiedlenia.

Autorka barwnie nakreśliła nam zderzenie różnorakich kultur, obyczajowość każdej linii czasowej i wydarzenia z przeszłości, dzięki którym odkryte zostają tajemnice rodzinne. Porywa nas w wir tajemniczych wydarzeń, podsuwając po drodze zapach lnu, wilgoci lasu i wszechobecnej śmierci. A nade wszystko zabiera nas w podróż ku poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi…

Ja gwarantuję literackie zauroczenie. „Nocami krzyczą sarny” to lektura wymagająca, ale zdecydowanie warta poznania i bezgranicznego zaangażowania.

Trzy linie czasowe, trzy kobiety skrywające swoje tajemnice i one, Góry Sowie, skalne cmentarzysko tysięcy jeńców wojennych poświęconych Olbrzymowi. Swoją opowieść Katarzyna Zyskowska zaczyna od przedstawienia dwóch głównych bohaterek, Marii współcześnie i Mareike z roku 1942.

Kilka pierwszych rozdziałów jest jak początek kobierca, jeszcze nie ma czym się zachwycać, jeszcze nic jakoś szczególnie nie intryguje (pomijając epilog oczywiście, swoją drogą polecam przeczytać go po raz drugi po skończeniu książki, zobaczycie tę scenę całkiem inaczej, doświadczyłam tego, kiedy autorka czytała ją na swoim Instagramie). Kiedy jednak zawiąże się już solidnie początek historii, autorka wypuszcza nici osnowy, z wirtuozerią przeplatając je z nićmi wątku, tworząc  sposobem łódzkich fabrykantów, obraz kobiet stających na drodze wydarzeń, których echo wybrzmiewać będzie jeszcze w kolejnych pokoleniach.

Okrucieństwo wojny weryfikuje postawy bohaterek, uwypukla podłe żądze, rewiduje poglądy, odsłania słabości. W najbardziej niespodziewanym momencie obliguje do podjęcia decyzji, które wpłyną na dalsze losy całych rodzin.

„Nocami krzyczą sarny” to opowieść, która wciąga, daje ogrom emocji i zaskakuje zakończeniem. To naprawdę ciekawie przedstawione studium własnej tożsamości, odkrywanej kawałek po kawałku, nawet wtedy, kiedy prawda wręcz poraża. Przede wszystkim chylę czoła  za nadanie ludzkiej twarzy przesiedleńcom, bez względu na ich narodowość. Za tak samo odczuwany strach, niepewność i tęsknotę. Za zwyczajne, ludzkie niezrozumienie (choćby w kwestii językowej), które potęgowało nieporozumienia i bolesne następstwa. To się mogło udać tylko Zyskowskiej. Brawo!

#przedpremierowo

IG @angelkubrick