TOPR 2. Nie każdy wróci

Ludzie gór

"(...)A kie­dy się gwiaz­da­mi za­świe­cą prze­strze­nie

wie­ku­iste­go nie­ba i nie­prze­nik­nio­ne

zej­dzie na zie­mię nocy zi­mo­wej mil­cze­nie:

wów­czas mi się wy­da­je, że już lat ty­sią­ce

ubie­gły, że już ży­cie daw­no po­grze­bio­ne

i że jest to dusz ludz­kich, daw­no nie pa­mięt­nych

dusz do sza­łu zu­chwa­łych, do sza­leń­stwa smęt­nych,

uro­czy­sko gro­bo­we, sen­ne i mil­czą­ce." ~ Kazimierz Przerwa -Tetmajer (Ciche, mistyczne Tatry, owe wieczne głusze)

Góry, piękne, majestatyczne i zabójcze. Wyruszając w nie należy pamiętać, że musimy być rozważni i odpowiedzialni za siebie, za bliskich, ale także za ratowników, których zadaniem jest ratowanie ludzi z opresji w górach, że nie należy niepotrzebnie narażać życia naszego, ani życia ratowników, nie wolno być egoistycznym ani zbyt zuchwałym, bo góry to piękne, ale niebezpieczne miejsce, którym należy się szacunek, bo trzeba pamiętać, że nie każdy wróci. Takie jest główne przesłanie drugiego tomu serii poświęconej ratownikom TOPR pióra pani Beaty.

Książka składa się z dwóch części, pierwsza przybliża dwie niezwykle trudne jak i niebezpieczne misje ratunkowe, które miały miejsce w 2019 roku, w sierpniu, a mianowicie w Jaskini Wielkiej Śnieżnej, gdzie próbowano uratować dwóch grotołazów, a na koniec czyniono wszystko by dotrzeć do ciał i je wydobyć, gdy wiadomo było, że owi grotołazi nie żyją, jak i ratowanie ludzi z Giewontu po uderzeniach pioruna w krzyż znajdujący się na jego szczycie. Obie akcje toczyły się jednocześnie, bo do tych katastrof doszło praktycznie jedna po drugiej.

"Totalnie zaskoczyła nas liczba poszkodowanych oraz bardzo nietypowe urazy – przyznaje doktor Sylweriusz Kosiński. – Dwie czy trzy osoby wyglądały tak, jakby niedaleko nich wybuchła bomba."

Druga część książki to natomiast rozmowy z żonami i bliskimi ratowników, o ich codziennym życiu z ratownikiem w rodzinie, o wyzwaniach, emocjach, czasie spędzanym razem, ale także o godzeniu się ze stratą, i o tych, którym nie udało się wrócić, oddaje głos bliskim ofiar gór. Autorka przywołuje tu np.

zdarzenia z roku 1999, które miały miejsce na Zawracie.

Reportaż pani Beaty czytało mi się dobrze, przyznam, że ja na co dzień nie interesuję się górami i o opisywanych wydarzeniach dowiedziałam się czegoś więcej właśnie z tej publikacji. Nierozwaga i egoizm ludzi zawsze bardzo mnie przerażały, nie tylko w stosunku do gór, ale także do wody czy prędkości. Autorka stawia przed czytelnikiem ważne pytania w odniesieniu do akcji w Jaskini Wielkiej Śnieżnej, czy jest sens narażać życie ratowników po to by wydobyć zwłoki z trudno dostępnego miejsca, gdy jest już pewne, że ci ludzie nie żyją. Na ten temat wypowiadają się sami ratownicy i zdania są podzielone w tym zakresie.

"Niestety, tu też stwierdziliśmy zgon i też zostawiliśmy ciało. Zwożenie ciał nie jest priorytetem w momencie, gdy inni pilnie potrzebują pomocy, dlatego szlakiem zejściowym z Giewontu ruszyliśmy w górę do rannych, którzy zostali na szczycie. Po drodze minęliśmy kolejne zwłoki – kobiety, która spadła ze szlaku. Ludzie próbowali ją resuscytować, ale w nich także uderzył piorun. Spotykaliśmy ludzi w różnym stanie. Wszyscy byli wychłodzeni, przerażeni i w szoku. To wyglądało jak odwrót z frontu. Parę osób miało otwarte złamania kończyn dolnych, spowodowane upadkiem po uderzeniu pioruna, na wierzchołku zaś był pan, który miał prawdopodobnie złamanie awulsyjne, czyli wywołane potężnym napięciem mięśni."

Jak także autorka podkreśla poprzez wypowiedzi ratowników, że wychodząc w góry należy myśleć nie tylko o sobie, ale mieć na uwadzę tych, którzy przybędą nam na pomoc, jeśli pogoda jest zła, niestabilna, my mało doświadczeni, źle przygotowani, to nie ryzykujmy i nie narażajmy życia swojego i innych. A jeśli już idziemy w góry mimo wszystko to musimy być świadomi tego ryzyka, że możemy nie wrócić.

"Jeśli ktoś uprawia sporty ekstremalne, to zakłada się, że to świadomy wybór wysokiego ryzyka, w tym utraty życia."

TOPR 2 Nie każdy wróci to bardzo ciekawa publikacja, czyta się ją szybko i wciągająca jest zwłaszcza pierwsza część, bo druga, te rozdziały poświęcone wychwalaniom ratowników jak dla mnie była zbyt cukierkowa i wyidealizowana. Ale ostatecznie polecam, miłośników gór powinna zaciekawić, a dla pozostałych czytelników powinna być dobrą przestrogą, by podchodzili z respektem i rozwagą do wypraw w góry. Polecam !

Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu Prószyński i S-ka.

Jedna z ciekawszych książek, jakie czytałam. Autorka porusza bardzo ważny temat, jakim jest bezpieczeństwo w górach.

Możemy przeczytać dokładny opis wypadku i akcji ratowniczej w Jaskini Wielkiej Śnieżnej i masowego wypadku na Giewoncie. Wypadki opisane są z perspektywy ofiar, ratowników, obserwatorów i rodzin Toprowców.

Otrzymujemy solidną dawkę wiedzy na temat pracy w Toprze, na temat prywatnego życia Toprowców oraz spojrzenia na tę pracę ich rodzin.

Wypadki zostały przeanalizowane ze wszystkich możliwych stron. Profesjonaliści zadali sobie wiele pytań [Adres usunięty] jak przeciwdziałać takim wypadkom, gdzie leży przyczyna i jak postępować w takich sytuacjach. Ważniejsze jest życie ratownika czy poszkodowanego? Czy Toprowiec powinien ratować innych za wszelką cenę? Kiedy powiedzieć "stop"?

Mój Ojciec jest niezwykle zapalonym turystą górskim, który można powiedzieć, że właściwie przeszedł wszystkie pasma wzdłuż i wszerz. Ponieważ najbardziej kocha Tatry, zawsze wraz z siostrą staramy się kupować mu prezenty związane z tym pięknym regionem górskim. Naszym ostatnim zakupem była książka "TOPR 2. Nie każdy wróci" autorstwa Beaty Sabały-Zielińskiej, obrazująca prace ratowników, ich poświecenie oraz problemy, z jakimi muszą się mierzyć. Tematyka dotyczy dwóch głośnych akcji ratunkowych z 2019 roku (Giewont i Jaskinia Wielka Śnieżna). Naszemu Tacie, który śledził tamte wydarzenia z wielką uwagą, prezent bardzo się spodobał.

Tym razem zacznę od ogólnego wyglądu książki. Cudowna, twarda oprawa. Na pierwszej stronie widzimy ratowników TOPR-u podczas akcji ratunkowej. Jak ją otworzycie zobaczycie mapę, która służyła do wydobycia dwóch grotołazów z Jaskini Wielkiej Śnieżnej. W środku otrzymacie wstrząsające i jednocześnie niesamowite reportaże plus zdjęcia z akcji ratunkowych. Obracając książkę możecie przeczytać niesamowite słowa od dwóch znanych osób: Martyny Wojciechowskiej i Sebastiana Karpiel-Bułecka. Moim zdaniem jest to cudowna książka, którą warto przeczytać. Idealnie nadaje się na prezent. Nie możecie jej przegapić.

Znajdziecie tutaj mnóstwo wzruszających zwierzeń zarówno ratowników TOPR-u, ich rodzin (w szczególności żon i dzieci), poszkodowanych i rodzin ofiar.

Góry są nieprzewidywalne. Musicie o tym pamiętać. W jednej chwili z pięknej pogody może się zrobić straszna wichura z burzami. Będąc na wczasach w górach warto słuchać prognoz pogody. One się sprawdzają. Nie wybierajcie się na wspinaczki, kiedy zapowiadają burze. Pamiętajcie również, że pogoda na górze jest inna niż na dole.

W górach rzadko bo rzadko, ale zdarzają się masowe wypadki. Największy z nich miał miejsce 22.08.2019 r. na Giewoncie. Brało w nim udział prawie 200 osób. 4 osoby zmarły na miejscu – w tym 2 dzieci. O szczegółach tego wypadku i akcji ratowniczej ratowników TOPR-u możecie przeczytać w najnowszej książce Beaty Sabały-Zielińskiej. Pamiętacie tragedię dwóch grotołazów uwięzionych w najciaśniejszych korytarzach Jaskini Wielkiej Śnieżnej? Mordercza i nierówna walka z czasem. Ta akcja była bardzo niebezpieczna. Zagrożone było życie dwóch grotołazów jak i ratowników, którzy ruszyli im na pomoc. Jak to się wszystko skończyło? Czy wszyscy przeżyli? Koniecznie poczytajcie.

Te dwa wypadki pamiętam z telewizji. Pamiętam również gorzkie słowa postronnych ludzi. Straszne, że w obliczu ogromnej tragedii ludzie potrafią być tacy podli. /Ogromny ból i ogromna strat. Współczuję wszystkim rannym oraz rodzinom ofiar.

Co mówią żony i dzieci ratowników TOPR-u na temat ich pracy? Czy są zadowoleni z ciągłej nieobecności mężów i ojców?

Ratownicy codziennie narażają swoje życie ratując poszkodowanych lub wydobywając zwłoki. Dla swojego i ich bezpieczeństwa powinniśmy uważniej chodzić po górach i w odpowiednim stroju. Panią odradzam wspinaczkę w szpilkach lub japonkach. Chodzenie w takim obuwiu grozi katastrofą.

Góry przyciągają turystów swoim pięknem, ale również zabijają. Pamiętajcie. Pełne skupienie. Jeden fałszywy ruch i życie może wisieć na włosku. Nie jestem miłośniczką gór. Dzięki autorce zaczynam je lubić. Przeczytam jeszcze kilka książek Beaty Sabały-Zielińskiej i może je pokocham. Ostatnio w górach byłam na wycieczce w liceum – jakieś 20 lat temu.

Historie zapisane w „TOPR 2. Nie każdy wróci” sprawiły, że łzy płynęły mi po policzku. Nie mogłam przeboleć śmierci dzieci na Giewoncie oraz innych tragedii tutaj opisanych. Słowa rodziców, których synowie zginęli w górach ścisnęły moje serce. Do teraz nie mogę o tym zapomnieć.

Ratownicy za wszelką cenę próbują uratować rannych. Czasami nawet za cenę własnego życia. Często walczą z czasem i chłodem i nieraz przegrywają. Jest to dla nich bardzo bolesne. Góry nie oszczędzają nawet swoich ratowników. Możecie się o tym przekonać czytając ten reportaż.

Boli mnie hejt na ratowników, którzy ratując innych (czasami bezmyślnych) narażają swoje życie. I zamiast podziękowania dostają wyzwiska. Jak już pisałam hejterzy nie oszczędzają nawet rodziny ofiar. Zarzucając im, że to ich wina, bo pozwolili im jechać w góry. Porażka. Ludzie są gorsi od zwierząt.

Możecie znać góry od małego a i tak z nimi nie wygracie.

Ten reportaż jest tak bardzo ciekawy, że nie mogłam się od niego oderwać. Jest na faktach. Tutaj opisane są ludzkie dramaty. Przyglądałam się ciężkiej pracy ratowników TOPR-u. Niesamowicie trudna praca zarówno fizycznie jak i psychicznie. Jesteście wstanie udźwignąć i patrzeć na śmierć z bliska? Oni z nią obcują na co dzień. Nigdy nie wiedzą, czy jadąc na akcję wyjdą z tego żywi.

Książkę „TOPR 2. Nie każdy wróci.” Polecam zarówno ty co kochają góry jak i tym co wolą morze. W Polsce mamy piękne góry, do których trzeba podchodzić z dystansem.

Najnowsza książka Beaty Sabały-Zielińskiej doskonale nadaje się na prezent. Nie mogę doczekać się kolejnej historii napisanej przez tą autorkę.

Z całego serca polecam „TOPR 2. Nie każdy wróci.”.

Wielkie brawa dla Pani Beaty. Stworzyła niezapomniane dzieło.

Ratownicy TOPR-u to anioły w ludzkiej skórze. To dzięki ich pomocy poszkodowani w górach mogą przeżyć, a rodziny ofiar odzyskać ciała zmarłych.

"Zostały po nas stopnie

Wyrąbane w ścianie wiatru"

- Michał Jagiełło

" Dlatego oczekujemy, że nasi ratownicy nie tylko będą aktywni górsko, czyli w wolnym czasie uprawiać wspinaczkę i ski-touring, ale także dwa razy do roku zaliczą test kondycyjny. Polega ON na pokonaniu trasy z Kuźnic do dzwonu na Kasprowym Wierchu w czasie: sześćdziesiąt minut plus wiek, minus dziesięć minut. Ten test, mówiąc szczerze, jest robiony trochę pro forma, bo prawda jest taka, że nikt z brzuszkiem długo się u nas nie uchowa. Utrata kondycji jest przez kolegów boleśnie wytykana. Dlatego i brzuszek, i zadyszka, i co tam jeszcze człowieka ogranicza prędzej niż później bezpowrotnie znikają."

- Beata Sabała - Zielińska "TOPR. Żeby inni mogli przeżyć".

Chociaż w 2019 roku słyszałam o tragedii na Giewoncie, dopiero jej szczegółowy opis z perspektywy ratowników w niniejszej książce wywołał we mnie szok, przerażenie i podziw.

Szok - jak nieprzewidywalne są żywiołu, z których na co dzień w sumie nie zdajemy sobie sprawy, bowiem gdy idąc ulicą dużego miasta, słysząc grzmoty i widząc pioruny - nie boimy się ich aż tak.

Przerażenie - lubię chodzić po górach i nie wyobrażam sobie co bym czuła, jakbym się zachowała w obliczu śmierci.

Podziw - dla ratowników, którzy bez względu na wszelkie ryzyko, na strach, na hejt, który ich dopadł robili swoje i robili to dobrze.

O tragedii w Jaskini Wielkiej Śnieżnej dowiedziałam się dopiero w trakcie lektury. Jak to jest umrzeć, wiedząc że jest się w pułapce? Jak to jest umrzeć z powodu hipotermii? Jakie były ostatnie myśli dwóch grotołazów przed śmiercią? Te i inne myśli towarzyszyły mi podczas lektury.

Pierwszy tom TOPR-u wywołał wypieki na mojej twarzy, i gdy dowiedziałam się o drugiej części - nie mogłam się doczekać! To jest historia o śmierci, strachu, kruchości życia, ale także historia opowiadająca o wspaniałych ludziach, którzy są cichymi aniołami stróżami turystów w Tatrach. Dziękuję Pani Beacie Sabale - Zielińskiej za tą książkę. Jest jedną z najważniejszych, które przeczytałam.

Góromaniacy! Pozycja obowiązkowa.