Kartoteka 64. Departament Q. Tom 4

Detektyw Carl Morck nie ma czasu na próżnowanie, a każda kolejna sprawa, jakiej się podejmuje, prowadzi do zupełnie niespodziewanych miejsc, osób i zaskakujących powiązań. Sprawa, jaka spada na jego barki, jest dość pogmatwana i niewyjaśniona już od dawna. Detektyw wraz ze swoim zespołem cofa się do roku 1987, w którym to zgłoszono zaginięcie kilku osób, a których do tej pory nie odnaleziono. Zaczyna się polowanie na informacje, podstępne planowanie, uzyskiwanie wszelkich pozwoleń i potrzebnych dokumentów, które mogą przybliżyć wydarzenia sprzed wielu lat. Na drodze do rozwiązania owych spraw zespół natrafia na szokujące i niezwykłe fakty, między innymi o pewnym zgromadzeniu Czystych Linii, którzy za cel postawili sobie sterylizowanie kobiet i przeprowadzanie aborcji w przypadkach, gdy kobieta nie spełnia ich wymagań - czysta krew, inteligencja, roztropność. Na domiar złego, szef owej organizacji stale chodzi po tym świecie i planuje nowe przedsięwzięcia. To nie może się tak skończyć, jednak czy Carlowi Morckowi uda się rozwiązać sprawę? Czy grozi im niebezpieczeństwo? Co z zaginięciami sprzed lat, jakie mają między sobą powiązania?

"Kartoteka 64" to czwarty tom z serii "Departament Q", jednak książki te są od siebie zupełnie niezależne i bez żadnych przeszkód można czytać je osobno, bez znajomości poprzednich tomów. Osobiście właśnie tak zrobiłam, jednak po zapoznaniu się ze stylem pisania autora i z historią, jaką wykreował wiem, że z całą pewnością mam w planach nadrobienie poprzednich jego książek. Ma w sobie to coś, a bardzo cenię to w nowo poznanych autorach.

Powieść ta od samego początku bardzo mnie wciągnęła, a sam opis z tyłu książki bardzo zachęcił. Początkowo poznajemy bohaterów i zostajemy rozeznani w ich sytuacjach rodzinnych i zawodowych po to, aby potem z całą siłą zostać wrzuconym w wir ciekawych i zaskakujących wydarzeń. Ma to znaczenie, ponieważ oprócz typowej sprawy kryminalnej i zagadki, jaką starają się rozwiązać osoby z Departamentu Q, czytelnik ma okazję również poznać problemy rodzinne bohaterów, a także ich codzienne życie poza komisariatem. Jest to niezwykle przydatny zabieg, ponieważ od samego początku ma się wrażenie, że bardzo dobrze znamy owych bohaterów i jesteśmy w stanie wczuć się w ich obecny stan i tok myślenia.

Książka podzielona jest na dwie linie czasowe - rok 1987 oraz 2010. Autor opisuje wydarzenia z przeszłości, które stanowią klucz do rozwiązania zagadki, którą zajmują się Carl wraz ze swoim zespołem właśnie w roku 2010. Poznajemy owe wydarzenia z punktu widzenia bohaterów sprzed lat, dzięki czemu zagłębiamy się w ich myślenie oraz styl bycia, co pomaga zrozumieć i rozwikłać męczące ich zagadki i czyny. Wydarzenia te idealnie do siebie pasują i perfekcyjnie się zazębiają, nic nie pozostaje ominięte ani niedopracowane. Każdy szczegół, na pozór nieważny, może mieć swoje znaczenie w rozwikłaniu sieci zaginięć i problemów bohaterów.

Od dawna gustuje w kryminałach oraz thrillerach, jednak ten miał w sobie coś wyjątkowego. Bardzo zżyłam się z bohaterami i wraz z nimi usiłowałam dojść do rozwiązania przedstawionych tajemnic. Autor oprócz ciekawej akcji i świetnie połączonych zdarzeń do powieści wprowadził również interesującą historię oraz stowarzyszenie, które budzi mnóstwo skrajnych emocji. Ciężko odłożyć "Kartotekę 64", ponieważ stale do siebie przyciąga i nie pozwala o sobie zapomnieć. Była to pasjonująca lektura, przynosząca wiele emocji, uczuć, tajemnic, zaskoczenia - zapierająca dech w piersiach i chwilami wbijająca w fotel. To majstersztyk, który mnie zachwycił.

"Kartoteka 64" to kryminał trzymający w napięciu od pierwszej do ostatniej strony. Gdy wydaje nam się, że już wszystko wiemy i że wszystko stało się oczywiste, czeka na nas kolejna zaskakująca niespodzianka.

Powieść Jussi Adler-Olsena to czwarty tom cyklu o Departamencie Q, który zajmuje się w Danii wykrywaniem spraw sprzed wielu lat. Stanowi om jednak zamkniętą całość, więc można czytać bez znajomości poprzednich części.

Rozwiązywaniem kryminalnych zagadek zajmuje się tu Carl Morck. Pomagają mu w tym nieobliczalna Rose i niezwykle inteligentny Assad.

Tym razem detektywistyczne trio bada sprawę tajemniczego zaginięcia z lat osiemdziesiątych minionego wieku. Energiczna właścicielka domu publicznego, Rita, zapadła się wówczas pod ziemię. Ponieważ nie znaleziono żadnych dowodów na morderstwo, przyjęto możliwą wersję o samobójstwie i odłożono teczkę do archiwum.

Teraz Morck, Rose i Assad odgrzebują różne szczegóły sprzed lat. Sprawa wydaje się beznadziejna, ale nagle okazuje się, że w tym samym czasie, gdy zaginęła Rita, zniknęło i nie odnalazło się też kilka innych osób. Śledczy podążają tym śladem, zastanawiając się, co łączy tych ludzi.

Równolegle z tym wątkiem kryminalnym śledzimy burzliwe losy Nete Hermansen. Życie zniszczył jej lekarz uchodzący obecnie za sławę i kandydata na polityka. Leciwy Curt Wad w rzeczywistości jest opętanym eugenicznymi pseudoideami chirurgiem, który w połowie XX wieku doprowadził do sterylizacji wielu młodych kobiet. Trafiały one pod jego "opiekę" w różnych ośrodkach, gdy uznawano je za upośledzone, zdegenerowane lub gdy zachodziły w niechcianą ciążę.

Wśród ofiar jest Nete, która postanawia po latach zemścić się na swoim prześladowcy.

Prócz tego pojawiają się i poboczne wątki, które mają wpływ na losy bohaterów, także na życie śledczych. Oni również zdają się skrywać jakieś tajemnice, a ich prywatna codzienność obfituje w problemy.

Ten obyczajowy rys powieści bardzo przypadł mi do gustu, gdyż lubię takie połączenia i śledzenie nie tylko kryminalnych intryg.

"Kartotekę 64" czyta się z niesłabnącym zainteresowaniem, a gdy wydaje nam się, że autor odkrył już przed nami całą prawdę, pojawia się kolejna niespodzianka. Takie zaskoczenie to prawdziwa wisienka na torcie.

Napięcie podczas lektury podnosi poruszona tematyka, związana z eugeniką i haniebnymi praktykami medycznymi, jakie miały miejsce jeszcze w połowie minionego stulecia nie tylko w Danii. Przymusowe usuwanie ciąży oraz sterylizacje traktowano wówczas jako sposób na wychowanie młodych kobiet i dziewcząt, które wcześniej uznawano za "niedostosowane społecznie". Pod tym pojęciem kryły się osoby sprawiające kłopoty wychowawcze, upośledzone, a także całkiem zdrowe, lecz będące kolejnymi ofiarami systemu prawniczego.

Za podjęcie tej, jakże ważnej i wciąż dyskutowanej, problematyki należy się autorowi wielki plus. Kraje, w których dochodziło do eugenicznych praktyk, nie lubią się do tego przyznawać i często temat ten uznaje się nadal za tabu. Dlatego taż ważne jest przypominanie o tym, do jak wielkich dramatów prowadzić może negatywna selekcja.

Kolejne zalety powieści to lekki styl, dynamiczne dialogi oraz odrobina humoru, która pojawia się zazwyczaj w rozmowach między Curtem, Rosą i Assadem.

Polecam z czystym sumieniem.

BEATA IGIELSKA