Co nas nie zabije

Niby w Co nas nie zabije jest wszystko co być powinno w przyzwoitym kryminale-thrillerze i powieści społeczno-obyczajowej, ale czegoś brakuje. Nie ukrywam, brak mi geniuszu Larssona, który zachwycił mnie już od pierwszej strony trylogii. Brak mi także tego nieuchwytnego czegoś co mieli larssonowi bohaterowie, np. Blomkvist i Salander, o innych nie wspominając.

Lagercrantz bardzo się stara. Ale czasami to nie wystarczy. Gdybym nie porównywała książki z Millennium byłoby tylko odrobinę lepiej. Ale skoro coś ma być kontynuacją czegoś...trudno takowych porównań uniknąć. Minus należy się Lagercrantzowi także za brak sensownych, nowych (!!!) zaznaczam bohaterów. Bazując na larssonowych postaciach przerobił je na jakieś nędzne imitacje oryginałów.

O Lisbeth wspomniałam wyżej. Z pozostałymi osobami jest nie lepiej. Lagercrantz zrobił z nich jakieś mdłe pianki nie pełnokrwiste postaci. Niektóre działania naśladowcy dot. bohaterów trylogii wołają o istną pomstę.

Na dodatek ilość wątków pobocznych, odnóżek idących od głównego pnia historii... o matko... można się zagubić i to porządnie. Niby wszystko zostaje doprowadzone do końca, ale po jakie licho tyle tego? Odchudzona fabuła byłaby sensowniejsza i bardziej strawna dla czytelnika.

To takie główne zarzuty.

Generalnie czytanie Co nas nie zabije sprawi wielbicielom Millennium autentyczny ból, aż zębami będą zgrzytać.

Tak obiektywnie to stwierdzam, że nie jest to bardzo zła książka, nie wybitna, ale nie najgorsza. Jednak naśladownictwo Larssona przyniosło więcej szkody niż pożytku i sprofanowało Millennium. Stieg się w grobie przewraca.

Milenium ma poważny kryzys i podejmuje współpracę z wielkim koncernem. Mikael poszukuje gorącego tematu a ten jak zawsze przychodzi ma praktycznie sam, kiedy znany naukowiec prosi Mikaela o pomoc... Lizabeth bierze udział w ataku hakerskim na wielką firmę. Ma oczywiście w tym swój cel. Dziennikarz i hakera znowu będą razem współpracowali.

Nie chce wam przytaczać więcej treści, ale powiem tylko tyle, ze książka w większości opiera się na informacjach o sztucznej inteligencji i atakach hakerskich.

Da się zauważyć zupełnie inny styl nowego autora i kontynuatora tej serii. Brakło mi tu specyficznych dla Larssona, przydługich a jednak potrzebnych, wstępów o polityce. Nie ma już takich emocji... akcja toczy się powoli, ale zdarzają się ciekawe momenty. Odniosłam wrażenie, że autor nie bardzo miał pomysł jak pociągnąć dalej historie Lizabeth, którą przecież gra tu główne skrzypce. Wiele powtórzeń z poprzednich serii odnośnie jej przeszłości, ale bardziej w celu nawiązania do aktualnych wydarzeń. Jednak czegoś mi tu brakło. Wiele wątków z poprzedniej części nie zostało ani domkniętych ani rozwiązanych... widać, że trzeci część była ,,otwarta" a tą spokojnie można potraktować jako zakończenie. Postacie nie są już tak charakterystyczne i konkretnie zarysowane a mdłe i rozmyte. Brakuje im charakteru i ,,koloru". Seria Larssona zachwyciła się od pierwszej strony, niestety nie mogę tego samego powiedzieć o kontynuacji napisanej przez Davida Lagercrantza.

David Lagercrantz urodził się w 1962 roku. Jest szwedzkim dziennikarzem śledczym oraz pisarzem. Swoją karierę dziennikarską rozpoczął w regionalnej gazecie „Sundsvalls Tidning”, a potem kontynuował ją w znanym już w całej Szwecji „Expressen”. Mimo że na koncie posiada kilka książek, w Polsce najbardziej znany jest z biografii Zlatana Ibrahimovića, pt. „Ja, Ibra”. W 2015 roku wydał „Co nas nie zabije”, książkę nawiązującą do bestsellerowej serii Millennium autorstwa Stiega Larssona.

Mikael Blomkvist myśli o porzuceniu zawodu dziennikarza śledczego, a Lisbeth Salander bierze udział w zorganizowanym ataku hakerów na NSANet. Oboje nie mieli ze sobą od dawna kontaktu. Mimo to ich losy ponownie się splatają, kiedy profesor Balder, będący ekspertem w dziedzinie badań nad sztuczną inteligencją, prosi Mikaela o pomoc. Profesor niedawno wrócił ze Stanów Zjednoczonych, aby zaopiekować się swoim kilkuletnim synem z autyzmem, chociaż kilka lat wcześniej pozbawiono go praw rodzicielskich. Czuje się zagrożony z powodu informacji na temat działalności amerykańskich służb specjalnych, które posiada, a jego przeczucie się nie myli – gdy w środku nocy Mikael do niego przyjeżdża, jest już za późno. Kto i dlaczego zabił profesora? Jakie informacje ukrywał Balder? I czy uda się wydobyć od dziecka z autyzmem informacje na temat zabójcy jego ojca?

Swego czasu o trylogii Millennium Stiega Larssona było głośno. Choć już wcześniej była dosyć znana, seria zyskała większy rozgłos dzięki amerykańskiej ekranizacji, której premiera miała miejsce w 2011 roku. Stieg Larsson był szwedzkim dziennikarzem, aktywnie udzielającym się na rzecz demokracji i wolności słowa w Szwecji lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, która w tamtym okresie borykała się z nietolerancją religijną i rasową propagowaną przez skrajną prawicę. Niestety Larsson zmarł w 2004 roku, jeszcze przed wydaniem pierwszej części Millennium w Szwecji, „Mężczyzn, którzy nienawidzą kobiet”. Mimo to trzy książki, które Larsson przekazał wydawcy, zostały wydane i odniosły ogromny sukces nie tylko w Szwecji, ale także za granicą. Saga Millennium miała liczyć łącznie dziesięć tomów, jednak śmierć Larssona przekreśliła te plany – początkowe dwieście stron czwartej części znajdują się na laptopie, w którego posiadaniu jest jego życiowa partnerka. Tylko ona i nikt więcej. A więc „Co nas nie zabije” to nie jest czwarta część.

Książki Larssona były jednymi z pierwszych, które idealnie trafiły w mój gust. Czytałam je już parę lat temu, ale Larsson nadal jest dla mnie jednym z tych autorów, którzy ukształtowali mój czytelniczy gust i którzy są dla mnie pisarskim guru. Dlatego wiadomość o wydaniu tzw. „czwartej części” Millennium, napisanej przez innego autora, przyjęłam co najmniej z konsternacją. Nie jestem przekonana do takich pomysłów, bo czym różni się taki Lagercrantz piszący kontynuację Millennium od wielu blogerek i blogerów piszących fan fiction opartych na Harrym Potterze? Od kiedy w ogóle wydaje się fan fiction? Cóż, odpowiedź jak dla mnie jest oczywista – od kiedy to się opłaca. Dlatego postanowiłam, że nie dołożę do tego interesu ani grosza i nie kupię „Co nas nie zabije”. Tuż przed premierą tej książki napisałam, co o tym myślę, w tym poście i swoje zdanie nadal podtrzymuję. Książkę jednak przeczytałam – chociaż faktycznie nie wydałam na nią ani grosza. Udało mi się ją przeczytać w akcji CzytajPL, która odbyła się w listopadzie zeszłego roku. Postanowiłam, że podejdę do tej książki bez uprzedzeń, naprawdę dam jej szansę, pozwolę Lagercrantzowi się obronić i zapomnę o haśle „czwarta część Millennium”, z którym zwyczajnie nie mogę się pogodzić. Tak też zrobiłam, a dzisiaj podzielę się z Wami wrażeniami i przemyśleniami.

Przede wszystkim zabierając się za kontynuację czyjejś serii, trzeba umiejętnie odwzorować czy to uniwersum, czy to postaci. W przypadku Millennium ważniejsze jest to drugie. Lagercrantz powołał do życia szereg swoich własnych postaci, jednak trzon tych książek stanowi para bohaterów – odważny dziennikarz Mikael Blomkvist oraz ekscentryczna hakerka Lisbeth Salander. Ta dwójka to świetnie skrojone, doskonale przedstawione postaci, a więc trzeba przyznać, że Lagercrantz postawił sobie poprzeczkę bardzo wysoko. W moim odczuciu odwzorowanie ich osobowości nie bardzo mu wyszło, wydaje mi się, że nie do końca autor czuje tak silne, wyraźne charaktery. Inni jego bohaterowie nie byli aż tak skrajni, a i Mikael i Lisbeth jakby stracili na mocy, wyblakli i stali się nieco cieniem samych siebie. Próba odrysowania ich piórem Larssona była, jednak wygląda na to, że Lagercrantz nie do końca go opanował – w efekcie kontury się nieco rozmyły, a wybuchowa para z Millennium tutaj okazała się co najwyżej zimnym ogniem, który może i spala się efektownie, ale też bardzo szybko i pozostawia po sobie niedosyt.

Patrząc jednak na „Co nas nie zabije” z perspektywy zwykłej książki, a nie kontynuacji dzieła innego autora, trzeba przyznać, że nie jest tak źle. Pozostając jeszcze przy temacie bohaterów, chciałabym nadmienić, że ci, których od początku do końca stworzył Lagercrantz, są całkiem dobrze wykreowani. To prawda, zdecydowanie nie zapadają w pamięć tak jak Mikael i Lisbeth, ale w trakcie czytania nic nie zgrzyta, nie wydają się papierowi, mają własne, odrębne osobowości i są zwyczajnie ludzcy. Wypadają dobrze i gdyby wspomniana para, oryginalnie stworzona przez Larssona, w „Co nas nie zabije” była wytworem wyobraźni Lagercrantza, to także wpisywałaby się w ten obrazek.

Intryga również jest dobrze zawiązana i dobrze poprowadzona. Zaciekawia, a więc thrillerowi w zasadzie niczego więcej nie potrzeba. Fabuła toczy się swoim rytmem, nie za szybko, nie za wolno. Autor co prawda mógłby popracować nad budowaniem napięcia, bo niekiedy tego brakowało, ale ogólnie rzecz biorąc, nie wypada źle. I tutaj jednak należy wspomnieć, że to nie jest Larsson – i to się czuje. „Co nas nie zabije” nie jest tak obszerne, naszpikowane szczegółami i skomplikowane jak każda z części Millennium. Wątki poboczne wypadają ciekawie – choćby temat autyzmu – jednak mam wrażenie, że są dalekie od tego, co planował Larsson i nie do końca pasują mi do tych, które pojawiały się w Millennium. Tam nie tylko wątek główny, ale i te mniej ważne, były nieco mroczne, niosły za sobą wrażenie niebezpieczeństwa, poza tym trylogia Larssona w dużej mierze opierała się na polityce, co według mnie jest charakterystyczne dla tego autora, który przecież przez całe swoje życie angażował się politycznie i znany był ze swojej walki z prawicą. U Lagercrantza tego nie ma. W efekcie „Co nas nie zabije” jest co najwyżej kolejnym kryminałem, który może i jest całkiem sprawnie napisany, ale nie odznacza się niczym szczególnym.

Podsumowując, uważam, że Lagercrantz o wiele lepiej wyszedłby na tym, gdyby stworzył książkę – czy książki – które od początku do końca byłyby jego tworem. Autor wyłożył się na tym, co tak naprawdę nie należało do niego. Nie potrafił odtworzyć uniwersum ani postaci. Nic dziwnego, nie jest to przecież takie proste, a każdy człowiek jest indywidualną jednostką i naturalne, że różni się od innego. Jednak nie mogłabym nie ocenić tej książki, nie porównując jej do pierwowzoru. Niestety, ku mojemu niezadowoleniu, Lagercrantz planuje piąty tom. Jeśli się ukaże, już raczej nie zamierzam go czytać. Z chęcią natomiast przeczytałabym książkę, która nie korzystałaby z sukcesu innego autora, ale była tylko i wyłącznie jego. Zresztą – z angielskiej Wikipedii wynika, że napisał kilka „swoich” książek. Niestety o żadnej nie słyszałam, a chyba tylko jedna z nich wyszła poza Szwecję, ukazała się nawet w Polsce, ale nie znam zupełnie tego tytułu. W takim razie powstaje pytanie – dlaczego Lagercrantz nie mógł się wybić i udało mu się to dopiero, gdy wypromowano go nazwiskiem kogoś innego?

Tę oraz inne recenzje znajdziesz również na: [Adres usunięty]

Moim zdaniem jest to fenomenalna kontynuacja bestsellerowej trylogii "Millenium" Stiega Larssona.

Książka, która wprowadza nas w stan euforii i nagłego obrotu wydarzeń, a jednocześnie do się wyczuć, że autor pisząc tą opowieść działał pochopnie. Sprawy dzieją się tam bardzo wolno, chodź to wcale nie umniejsza wartości tej lektury.

Główni bohaterowie, dziennikarz śledczy Mikael Blomkvist oraz doskonała hakerka Lisbeth Salander, którzy próbują obronić małego sawanta i nakłonić chorego chłopca do wyjawienia,.. a może raczej w tym przypadku powinnam użyć słowa "narysowania" przestępcy, ale i również jego dwóch dręczycieli, którzy chcą działać razem, w tajemnicy przed wszystkimi. Niestety, to wcale nie oznacza, że bezgranicznie sobie ufają. Każde z nich ma pewne wątpliwości, co do poczynań jego partnera, ale mimo tego działają wspólnie.

Najgorszym ich wrogie jednak mogą się okazać środki masowego przekazu, które tylko z niecierpliwością wyczekują na chodź jedno, ich drobne potknięcie.

Na domiar złego w sprawę jest też zamieszany, "pobożny", rosyjski żołnierz, robiący prawosłowny znak krzyża, jednocześnie zaciskając dłonie w pięść.

Historia przez dłuższy czas kołem się toczy, aż w końcu dociera do obranego celu.

Polecam tą książkę wszystkim, którzy lubią kino akcji, uważają hakerstwo za świetne hobby lub po prostu mają słabość do upośledzonych dzieci.

Dobrze się czyta, jestem mile zaskoczona, pomimo innego autora kontynuacja Millennium jest udana.

Czwarty i jakże różny tom Millennium. Zgadzają się bohaterowie, pojawia się tajemnica do odkrycia. Niby wszystko jest, ale nie hipnotyzuje jak pozostałe.

Wszystkie tomy autorstwa Larsona pochłonęłam w tydzień, natomiast "Co nas nie zabije" rozciągnął się w czasie. Brakowało mu tego czegoś, co sprawia, że z każdym przeczytanym słowem czujemy coraz większe napięcie. Tutaj emocje opadły. Nagle bohaterowie stali się bardziej obcy, a mnogość akcji trochę męczyła.

Mimo wszystko książka warta przeczytania. Choć niestety po przeczytaniu pierwszych tomów nie ma co liczyć na fajerwerki.

TO, CO NAS ZABIJA

W świecie kina czy komiksów kontynuowanie serii, kiedy ich twórcy albo porzucili swoje dzieci, albo też odeszli z tego świata nie tylko nie jest niczym dziwnym, ale wydaje się wręcz czymś oczywistym – nie zarzyna się w końcu kury znoszącej złote jajka. W literaturze jednak tego typu sytuacje są rzadkością, wyjątkiem, potwierdzającym regułę. Ale przecież się zdarzają i tak było w przypadku niezwykle popularnej trylogii „Millenium”. David Lagercrantz stanął przed nie lada zadaniem kontynuowania losów bohaterów, które pokochały miliony – jak wybrnął z tego zadania?

Frans Balder, specjalista od badań nad sztuczną inteligencją, porzuca pracę i w znacznym stopniu odmienia swoje życie, odbierając byłej żonie i jej obecnemu partnerowi swojego chorego na autyzm syna. Wydawałoby się, że wszystko jest w porządku, wkrótce jednak odkrywa, że ze względu na posiadaną widzę o działaniu amerykańskich służb specjalnych, znajduje się w poważnym niebezpieczeństwie. O pomoc prosi Mikaela Blomkvista, który popadł w depresję i zawodowy kryzys i rozważa możliwość porzucenia dziennikarskiego zajęcia. Informacje od Baldera mogą jednak ożywić jego karierę, a zainteresowanie Mikaela podsyca jeszcze fakt, że Fransowi pomagał nie kto inny, jak genialna hakerka i dobra znajoma, Lisbeth Salander. Wkrótce Balder zostaje zabity. Mikael zaczyna pracę nad artykułem, ale będzie potrzebował pomocy Lisbeth, która tymczasem angażuje się w hakerski atak, który może ją kosztować wolność…

Czwarty tom „Millenium” wywołał wiele kontrowersji i to jeszcze na długo przed tym, nim w ogóle pojawił się na rynku. Autor trzech poprzednich powieści, Stieg Larsson, zmarł przedwcześnie na atak serca w 2004 roku. Po sukcesie serii jego spadkobiercy, ojciec i brat, którzy jedynie przez błąd prawny stali się odpowiedzialni za spuściznę pisarza, zdecydowali się zatrudnić autora, który miałby dopisać ciąg dalszy. Dla jednych było to świętokradztwo, dla innych spełnienie marzeń, a tymczasem sama partnerka Larssona dolała jeszcze oliwy do ognia mówiąc, że posiada niedokończony manuskrypt czwartego tomu Millenium napisany przez Stiega; manuskrypt, który nie został zawarty w „Co nas nie zabije”, choć nowy pisarz opierał się na notatkach poprzednika. Po takich rewelacjach i oczekiwaniach powieść napisana przez Davida Lagercrantza znalazła się w dość niewygodnym położeniu. A jednak okazała się naprawdę udaną książką, chociaż w pewnym stopniu odcinała się od tego, co oferował pierwowzór.

Jakie są te zmiany? Lagerkrantz pisze w sposób odmienny od Larssona. Inaczej podszedł także do postaci, odmieniając Mikaela, a także upraszczając najważniejszą bohaterkę „Millenium”, Lisbeth. Trzeba jednak oddać mu, ze starał się zachować charakterystyczne dla poprzednika ujęcie wielu kwestii, podział książki czy literackie niuanse. „Co nas nie zabije” czyta się więc szybko i lekko, nawet kiedy nic się nie dzieje, a poruszane tematy do lekkich nie należą. Poza tym są też przecież te postacie, do których się tęskniło – i nie chodzi tylko o głównych bohaterów, ale też wszystkich tych pobocznych, czy drugoplanowych, do których przyzwyczaiły nas poprzednie tomy. I chociaż można było z kontynuacji losów duetu Blomkvist/Salander więcej wycisnąć, Lagercrantz wykonał kawał dobrej roboty i pobudził apetyt na więcej. Mam więc nadzieję, że na tym „Millenium” się nie skończy i w przyszłości na księgarskie półki trafi kolejny tom, bo to wciąż jedna z najlepszych szwedzkich serii kryminalnych, jakie powstały.