Czas pogardy

Przedstawiam Wam wstrząsającą powieść historyczną pt. "Czas pogardy" autorstwa Yareka Aranowicza.

Za egzemplarz dziękuję Wydawnictwu Novaeres.

"Język polski był zakazany i Tomaszek wiedział od pierwszego dnia, kiedy Anna Iwanowna przeprowadziła z nim wstępną rozmowę w sierocińcu, że nie wolno mu używać ojczystego języka w domu dziecka. ... Kary za taką niesubordynację były różne, od klęczenia godzinami na grochu w rogu klasy, przez stanie na baczność na dworzu, bez względu na śnieg czy mróz, po głodówkę w karcerze."

"Tygodnie, miesiące, jesień, zima i wiosna. Wspomnienia i marzenia. Przeszłość i przyszłość. Sny o rodzinnym domu, o rodzicach i o wuju zacierały się coraz bardziej i zlewały z zakonnicami w białych czapach, niańkami i opiekunkami z sierocińca i księżmi z pobliskiego kościoła Misjonarzy. Sen, koszmar, nicość."

"Bóg nam się narodził, ale jakoś tak zapominał o nas. Wojna trwa, a on nie patrzy ani na nas, ani na walczących ludzi; nie widzi naszego nieszczęścia."

Sześcioletni Tomek Aranowicz, nie ma pojęcia ile dokładnie ma lat, jest sierotą wojennym, nie pamięta niczego, co pomogłoby ustalić jego tożsamość. Chłopiec wyparł z głowy tragiczne wydarzenia związane ze swoją rodziną. Kiedy świat stanął w obliczu II wojny światowej, stara się przeżyć na wileńskich ulicach. Znajduje wsparcie i pomoc w grupie podobnych do niego, sierot, których codziennością jest szukanie bezpiecznego dachu nad głową i czegoś do jedzenia, wśród nich Tomek znajduje przyjaciela Ludwika. Jaki los czeka przyjaciela Tomasza? Wojna odbiera mu wszystko, czym powinno cieszyć się dziecko, spokój, rodzinę oraz nadzieję na lepsze jutro.

Czy Tomek i jego kompanii naznaczeni okrucieństwem wojny będą w stanie uwierzyć, że ś

wiat powróci do normalności? Jaki los czeka przybranych opiekunów Józefę i Maksymiliana Tomka, u których znalazł na "chwilę" dom i ciepło? Czy Tomek i Lucek trafią do domu dziecka? Czy uda im się w końcu pojechać do Polski?

"Czas pogardy" to niezwykle wstrząsająca i poruszająca, przejmująca i wyciskająca łzy powieść, a przede wszystkim skłaniająca czytelnika do refleksji i zadumy. Lektura doskonale obrazuje nam historię wydarzeń wojennych. Ukazuje nam oczami dziecka czym jest heroizm, walka, siła, męstwo, także przyspieszenie dojrzałości emocjonalnej dzieci podczas okupacji. Niezwykle drastyczne opisy wojny, zagłady Żydów, sprawiły, że musiałam na chwilę przystanąć podczas czytania książki. Dziękuję bardzo autorowi Yarekowi Aranowiczowi za tak ważną pozycję. Co więcej powieść została oparta na prawdziwych wydarzeniach ojca autora Yereka Aranowicza. Zakończę swoją recenzję tymi słowami NIGDY WIĘCEJ WOJNY I OKRUCIEŃSTWA! A Was moi drodzy 🔥 zachęcam, abyście sięgnęli po tę niezwykłą książkę.

Powiem wam, że jest to książka z typu tych wspomnieniowych. Autor zabiera nas do czasów wojennych, lecz czytamy je jakby z jego wspomnień. Wpierw zaczyna się ogólnikowo, jesteśmy wprowadzeni w klimat, a następnie widzimy scenę z młodym chłopcem, który żyje, ale w polowych warunkach. Jest nie tylko głodny, ale i brudny. Ubrania ledwo są w stanie okryć go swoimi rozmiarami. Są zniszczone i zużyte. I teraz zaczynają się te jakby obecne wspomnienia, gdzie widzimy jak wygląda, gdzie śpi, co czuje i na jak wiele go stać na obecny czas. Następnie są ogólnikowe informacje, co się dzieje w kraju i ponownie czas, gdzie widzimy jak chłopiec jest bystry i zawzięty, jak wypełnia rozkazy innych. Jest to opisane bardzo dokładnie, jakby sam autor przypominał sobie co wtedy czuł i co robił, kiedy kazano mu rabować jedzenie. To wszystko sprawia, że zaczynamy bardzo przeżywać jego losy. Wchodzi jakby na krab osobisty, gdzie choć chcemy ukryć emocje, to jednak się nie da. Poznajemy też innych głodnych młodych chłopców, którzy jakby agresją starają się mobilizować resztę do działania. Tutaj każda wrażliwa osoba się wzrusza, bo przeraźliwe zimno, które ich otacza jest dobitnie podkreślone. Tym bardziej, że on sam opowiada jak pragnie ciepła i kogoś, kto by go kochał. To wszystko jest zmieszane z przemocą i znieczulicą jaka wtedy panowała. Ludzie nie dbali o innych, bo nikt tam nie myślał o nich. Ten chłopiec przeżył wojnę, choć to, co go spotykało trudno było nazwać życiem. Bardziej piekło z czyśćcem, gdzie cierpienie aż wylewa się z każdej strony. Nie potrafię określić stylu autora, choć często używał dawniejszych sformułować. Bywały tu słowa dla mnie nowe, gdzie czuło się ich wielkość. Rozdziały są długie, a dialogów nie jest zbyt dużo. Druk jest średniej wielkości i czyta się ją bardzo szybko. Po połknięciu książki, wszystkie emocje do nas powracają. Chcemy wierzyć, że opowieść nie była prawdą. Trudno jest napisać recenzję, kiedy łza przesłania wzrok. Osoby wrażliwe bardzo ją przeżyją. Jest boleśnie piękna i niestety prawdziwa.

Wyobraźcie sobie, że mroźną zimową noc musicie spędzić na kamiennej podłodze opuszczonego dom. Jesteście brudni, obdarci i głodni. Przez szczelin do środka izby wpadają płatki śniegu, jest koszmarnie zimno, a do przykrycia macie jedynie starą zniszczoną derkę. I choć nikt Was w tym miejscu nie przetrzymuje siłą, to zostajecie tu, bo i tak nie macie dokąd pójść. Jesteście bezdomni. Przyznacie, że wizja takiej rzeczywistości może być przerażająca. A jaka będzie Wasza reakcja, jeśli dodam, że w takiej sytuacji znajduje się kilkuletnie dziecko? Samotny, niemający nikogo bliskiego mały człowiek, który każdego dnia walczy o przetrwanie, żebrząc, oszukując i kradnąc?

Dziś chciałabym Wam przedstawić szczególną książkę, bo opowiadającą o wojnie z perspektywy małego dziecka. „Czas pogardy” to bardzo emocjonująca i chwytająca za serce historia Tomasza Aranowicza, polskiego chłopca, który traci swoją rodzinę i w okupowanym Wilnie, gdzie wrogiem nie są wyłącznie żołnierze w niemieckich mundurach, ale także kolaborujący z Niemcami litewscy nacjonaliści, czy komuniści, musi zmierzyć się z bezdomnością, samotnością i tęsknotą za rodziną, której obraz z dnia na dzień coraz bardziej zaciera się w jego pamięci.

Napisana przez @[Adres usunięty]wicz powieści jest oparta na faktach. Autor opisuje w niej historię dzieciństwa swojego taty, który, po wkroczeniu wojsk radzieckich na Litwę traci bliskich. Chłopiec jest na tyle mały, że nie potrafi powiedzieć, ile ma lat, nie pamięta, jakie zdarzenie spowodowało, że został sam. Wie jedynie, jak się nazywa, a kiedy zamyka oczy udaje mu się jeszcze przywołać mgliste wspomnienie ojca – wojskowego z przypiętą do munduru szablą oraz mamy otulonej zapachem jaśminu, konwalii i maciejki. I właśnie takie obrazy rodziców nawiedzają go, kiedy nocuje w opuszczonych domach, czy w kościelnym konfesjonale, kiedy jest bity, ucieka przed łapankami, czy kiedy jest świadkiem śmierci swoich przyjaciół, takich jak on błąkających się po wileńskich ulicach sierot.

***

Choć jest to książka poświęcona w całości postaci ojca autora, to nie ogranicza się tylko i wyłącznie do opowiedzenia historii Tomasza Aranowicza. Czytając możemy poznać również losy dzieci, czy osób dorosłych, które pojawiły się życiu jej kilkuletniego bohatera. Yarek Aranowicz w sposób zwięzły nakreśla także sytuację społeczno-polityczną ówczesnej Litwy, co z pewnością pozwala lepiej wczuć się w klimat nastrojów panujących w tym czasie w Wilnie.

Niewątpliwym plusem tej powieści, jest to, że książka ma utrzymane dobre tempo, często zaskakuje czytelnika nieoczekiwanym zwrotem akcji (tutaj bardzo dobrze sprawdza się powiedzenie, że najbardziej zaskakujące scenariusze pisze samo życie) i czyta się ją, jak świetną powieść przygodową. Choć muszę dodać, że są tu fragmenty, które powodują, że łzy napływają do oczu i trzeba na chwilę przerwać czytanie, żeby uspokoić emocje.

„Czas pogardy” przez to, że opowiada o losach osieroconych dzieci, tym dobitniej podkreśla okrucieństwo wojen, które najbardziej uderzają w bezbronne i potrzebujące opieki i wsparcia osoby. Myślę, że po przeczytaniu tej książki, części z Was, podobnie jak mnie, słowo wojna, będzie kojarzyło się z postacią błąkającego się po ulicach miasta Tomka, wychudzonego, nieszczęśliwego chłopca, który chce przestać się bać i uciekać, marzy o odnalezieniu rodziców i byciu szczęśliwym.

Zdecydowanie warto sięgnąć po tę książkę! Polecam.

Tomaszek ma 6 lat i widział rzeczy, których nigdy nie powinno oglądać małe dziecko. Jako mały chłopiec stracił rodziców i musiał sam zadbać o siebie by przeżyć. Czas II Wojny Światowej nie był dla nikogo łatwym okresem. Każdy walczył o kolejny dzień i miał nadzieję, że kiedyś jeszcze będzie normalnie. Ich codzienność to ból, głód, choroby, strach i permanentne zmęczenie.

Akcja książki rozpoczyna się w 1940 roku, gdy Tomaszek błąka się po ulicach. Unikając żołnierzy których bał się wspominał rodziców i ciepło ich domu. Teraz walczy od coś do jedzenia i codziennie widzi śmierć. Jedyne oparcie ma w podobnych do niego, osieroconych dzieciach. Wojna zabrała mu wszystko. Rodzinę, nadzieję na lepsze jutro i przede wszystkim spokojne dzieciństwo.

Chociaż czytałam już wiele książek o ludziach, którzy przeżyli II Wojną Światową to i tak „Czas pogardy” wywarł na mnie duże wrażenie. Jest na pewno lekturą, po której ciężko jest otrząsać się. Tym razem poznałam ten ciężki okres dla ludzi z punktu widzenia dziecka. Jest tutaj wiele okrucieństwa, bólu i strachu. Czytając zastanawiałam się czy po takich doświadczeniach dziecko może myśleć o przyszłości, która jest bezpieczna?

„Czas pogardy” na pewno nie należy do łatwych lektur, jednak uważam, że warto ją przeczytać. Jest pod wrażeniem odwagi małego chłopca. Tego, że pomimo tych wszystkich niebezpieczeństwem miał wewnętrza siłę, która pozwoliła mu przetrwać.

Historia oparta jest na pamiętnikach ojca autora, który jako sierota żył w Wilnie w czasie II wojny światowej.

💚To przejmująca książka, która pokazuje losy dzieci niczyich.

Dzieci, które musiały poradzić sobie z wszystkimi zagrożeniami życia na ulicy. Poza oczywistym tłem historycznym, poznajemy bohaterów, którzy mimo iż są dziećmi, są waleczni, wiedzą, czym jest przyjaźń i chcą razem być w trudach każdego kolejnego dnia.

Wiem, że książki narzucane do przeczytania, zwykle nie są czytane przez młodzież, natomiast mam wrażenie, że tę historię młodzi poznawaliby z podobnym zainteresowaniem, jak znane nam wszystkim “Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego.

Serdecznie polecam lekturę tej książki!

Jako humanistyczny świr doceniam nazwy tytułów, ale to już takie moje “schorzenie”.

Nic nie przeraża bardziej, niż wojenne wspomnienia stworzone przez dzieci. ,,Czas pogardy" Yarka Aranowicza skupia się jednak na opisie tego, co wydarzyło się w okresie wojennym. Głównym bohaterem tego wydania został Tomaszek, jedno z osieroconych dzieci, które w jakiś sposób musiało poradzić sobie z nową rzeczywistością, w której przyszło im się znaleźć. Czy możliwe było to, by jako sieroty mogli dalej normalnie funkcjonować?

Dzieci zostawione bez opieki rodziców. Zostawione samym sobie i temu, co przygotowało dla nich życie oraz okrutny los. Autorowi ,,Czasu pogardy" dzięki napisaniu powieści z dziecięcej perspektywy udaje się poruszyć w czytelniku najczulsze struny. Wcale nie dziwi mnie to, że książka cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem odbiorców, gdyż jest niebanalna i warta tego, by zapoznać się z nią w wolny dzień.

,,Czas pogardy" Yarka Aranowicza jest lekturą wojenną przeznaczoną dla doświadczonego odbiorcy. Idealnie jest przygotować się na ogrom wrażeń z tego względu, że jej narratorem zostało dziecko, Tomaszek. Kluczowe jest także zwrócenie uwagi na to, se jest to historia, która miała miejsce naprawdę i opiera się na losach taty autora tej książki.

RECENZJA🤓

Cześć. Dziś mam wrażenie że zgubiłam po drodze jeden dzień, cały czas myślę, że dziś czwartek🙈. Też tak macie czasem?

„Czas pogardy” Yarek Aranowicz, wydawnictwo Novae Res.

Dziś chcę Wam przedstawić książkę, którą miałam okazję przeczytać, jeszcze raz dziękuje autorowi za zaufanie i złożenie książki w moich rękach.

Pięknej książki, która pokazuje nam czytelnikom świat brutalnej wojny widzianej oczami małego chłopca. Świat, który nie zna kompromisów nie ważne czy masz pięć lat, dwadzieścia lat, siedemdziesiąt lat z każdej strony otacza Cię ból, niewyobrażalny strach, głód, śmierć, walka o przetrwanie, walka o życie.

A w tym wszystkim mały sześcioletni chłopiec Tomaszek Aranowicz, który wyrzucił z głowy tragiczne wydarzenia związane ze swoją rodziną, stara się przetrwać na wileńskich ulicach. Przyłącza się do grupy osieroconych dzieciaków, których codziennym celem staje się zdobycie jedzenia oraz znalezienie bezpiecznego kąta do spania.

Pomimo trudnego tematu książkę przeczytałam dość szybko. Jednak aby napisać recenzję musiałam pozbierać myśli. Zwłaszcza, że teraz za granicą naszego kraju toczy się wojna i tam również są dzieci.

Książka jest przepełniona strachem, niepewnością na otaczający świat patrzymy przerażonymi oczami sześcioletniego dziecka. Momentami pękało mi serce czytając o tym co widział chłopiec i czego musiał doświadczyć już w swoim dziecięcym wieku. Zamiast zabawek, beztroskiego życia, które powinien mieć walczył o przetrwanie.

Książka jest oparta na prawdziwych wydarzeniach, które miały miejsce, ponieważ jest to historia Taty autora.

„Czas pogardy” polecam Wam przeczytać, ponieważ czytając pamiętamy.

Wilno w świetle II wojny światowej. A w tym wszystkim on. Chłopiec. Sześcioletni. Zamiast świętować swoje kolejne urodziny walczy o przetrwanie. Po rozdzieleniu z rodzicami jego jedynymi sprzymierzeńcami jest grupa chłopców w podobnym wieku. To oni zamiast cieszyć się dzieciństwem, bawić i poznawać świat. Walczą o przetrwanie na wileńskich ulicach. Zmuszeni do poszukiwania kolejnych kryjówek, wody i jedzenia. Niestety nie zawsze się udaje..

Choć Tomaszek uciekł śmierci kilkukrotnie to jedno życie nie wróciło do normy. Sierocińce, rodziny zastępcze, kolejne ucieczki i życie na ulicy w cieniu wojny. Czy tak powinno wyglądać dzieciństwo?

Autor przedstawił historię z czasów wojny w bardzo emocjonujący sposób. Oczami dziecka. Tak jak ono widzi otaczające zło. Jak radzi sobie bez rodziców, bliskich. Jak bestialsko zostało mu odebrane to co wspominamy przez lata, dzieciństwo. Mimo to odwaga i postawa chłopca była taką, której mógł pozazdrościć niejeden dorosły mężczyzna. Tomaszek nigdy się nie poddał i wciąż z nadzieją patrzył na to, że przyjdą jeszcze lepsze dni i w końcu świat odnajdzie spokój.

To naprawdę przejmująca historia, spisana w taki sposób, że chwyta za serce i pozwala docenić to jak żyjemy.

Takiej książki potrzebuje moje i każde pokolenie.

Wojna to trudny czas dla wszystkich, ale najbardziej zawsze cierpią Ci najbardziej bezbronni - dzieci.

Losy Tomaszka w wojennym Wilnie to mogą być losy każdego dziecka podczas wojny.

To co znajdziecie w tej książce to przejmujące wspomnienia dziecka, które zamiast bawić się na placu zabaw, grać w gry, układać klocki czy uczyć w szkole, musi walczyć o przetrwanie w zimnym i wrogim mieście, doświadczać brutalności, nadużyć władzy i siły i oglądać smierć na każdym kroku swojej walki o przetrwanie. Trudno wyobrazić sobie, że to historia spisana w oparciu o prawdziwe wspomnienia, ale tym bardziej zyskuje na znaczeniu każda historia opisana w tej powieści.

Szczególnie dziś książka nabiera dodatkowego znaczenia, bo takich Tomaszków za wschodnią granica tej zimy było pewnie wielu.

Książka napisana w sposób, który totalnie przenosi w świat młodego bohatera, a opisy przejmują do żywego. Trudno przejść koło takiej lektury obojętnie.

Polecam bardzo!

,,Czas pogardy" powieść historyczna Yarka Aranowicza jest drugą książką w dorobku autora, jednak jak sam autor podkreśla jest to dorosły debiut, ponieważ pierwszą książkę wydał w 1980 roku, gdy miał niespełna 18 lat.

Poznajcie Tomaszka. Tomek Aranowicz ledwo co skończył sześć lat, a już przyszło mu zmierzyć się ze sprawami, które niejednego dorosłego by przerosły. Akcja powieści rozgrywa się podczas drugiej wojny światowej, a miejscem akcji jest Wilno i okolice. Zaczyna się walka o przetrwanie podczas głodu, zimna, poczucia przerażenia i ciągłego strachu o kolejny dzień, godzinę, chwilę. Tomek, aby przeżyć związuje się z grupą podobnych do niego osieroconych dzieci w różnym wieku. Przez traumatyczne przeżycia chłopiec wiele wyparł ze swojej pamięci, ale pamięta matkę, ojca, swój rodziny dom. Jednak czy będzie w stanie odnaleźć rodzinę w tych nieludzkich czasach ?

Zbieżność nazwisk głównego bohatera i autora w tym przypadku nie jest przypadkowa. Powieść oparta jest na wojennym pamiętniku ojca autora. Każdy kolejny rozdział jest pewnym czasem, a całość tworzy ,,Czas pogardy". Polacy na Litwie doświadczyli wielu okrucieństw nie tylko ze strony nazistów i sowietów, ale również ze strony Litwinów, którzy podczas wojny mogli sobie na wiele pozwolić względem Polaków. ,,Czas pogardy" ukazuje brutalność i wspomniane okrucieństwo tamtych czasów. Wymowna jest również okładka, swastyka wpisana w czerwoną gwiazdę, a w tle płonące kamienice i przerażony chłopiec kryjący się za kawałkiem zniszczonego muru.

Jedyne właściwe określenie na książkę ,,Czas pogardy" jest dla mnie - poruszająca. Coraz częściej powieści historyczne mocno mnie poruszają, a w szczególności dobrze napisane tak jak w przypadku tej powieści.

Szczerze polecam poznać to co musiał przejść ten mały chłopiec podczas II wojny światowej.

Czas Pogardy to wciągająca opowieść o losach dziecka, które weszło w życie z ogromnym brakiem i deficytem. To opowieść oparta na prawdziwych przeżyciach, które bohater, mały Tomaszek, spisał później jako wspomnienia. Z grozą i łzami w oczach czytałem fragmenty dotyczące wojny i przeżyć bezbronnych i niewinnych dzieci. Po przeczytaniu człowiek naprawdę docenia swoje życie i czasy w jakich żyje. Czas Pogardy to również ;opowieść o wielkiej odwadze, wytrwałości i rezyliencji.

Czas drugiej wolny światowej to jeden z najokrutniejszych i najbardziej tragicznych lat w dziejach ludzkości. Tak namacalnych, ponieważ każdy z nas, szczególnie z mojego pokolenia, miał dziadków, kogoś z rodziny, którzy musieli zmagać się z traumą, jaką stworzył na ziemi Adolf Hitler i jego wschodni sojusznik Józef Stalin. Piekło, które pochłonęło wiele milionów istnień ludzkich, w tym dzieci.

Autorem powieści Czas pogardy jest Yarek Aranowicz, który ukończył studia w Warszawie w Szkole Głównej Handlowej, a następnie na New York University. Jest ekonomistą, który specjalizuje się w finansach międzynarodowych. Dzięki temu pracuje dla wielu znanych firm na całym świecie. Od trzech dekad mieszka w Stanach Zjednoczonych. Podróżuje po świecie, pasjonuje się historią i polityką. Swój debiut literacki zanotował dosyć dawno, bo jeszcze przed osiemnastymi urodzinami. Była to powieść futurystyczna pt. Podróż w nieznane, drukowana w kieleckiej gazecie studenckiej. Czas Pogardy jest jego dorosłym debiutem, a kanwą wydarzeń wojenny pamiętnik Tomasza Aranowicza, ojca Yarka, głównego bohatera niniejszej powieści.

Na okładce możemy zobaczyć małego chłopca na tle wileńskiej, płonącej ulicy. Czy jest to postać Tomasza, niestety nie wiem. Na profilu autora jest kilka zdjęć głównego bohatera, ale z lat późniejszych i jedno z XXI wieku! W tytuł została wkomponowana swastyka i czerwona gwiazda. To wszystko daje nam pewną wizję tego, co przeżywali tam zwykli ludzie, szczególnie Polacy i Żydzi. Wojna nie oszczędziła Wilna i ludności polskiej i żydowskiej, zamieszkujących to piękne i jakże ważne miasto w dziejach Polski. Małego Tomka poznajemy w chwili, gdy ostra zima 1940 r. na dobre zawładnęła miastem. Jest grudzień, a bezdomny Tomaszek śni o matce i ojcu, o cieple i świętach Bożego Narodzenia. Gdzieś w ruinach przykryty derką, dzięki nocnej wizji w śnie, przeżywa okres wigilii, przypomina sobie zwyczaje i zapachy związane z tymi wyjątkowymi dniami.

Jak może poradzić sobie bezdomny sześciolatek w tak dramatycznym czasie? Jak walczy o przetrwanie, o kęs suchego, czerstwego chleba, o cokolwiek, by przeżyć kolejny dzień, kolejną dobę? Obawia się praktycznie każdego. Litwinów, Rosjan, a od 22 czerwca 1941 r. niemieckich żołnierzy, którzy wkraczają do miasta. Wtedy zaczyna się jeszcze gorsze piekło. Chłopiec jest świadkiem mordowania w lasach ponarskich przeszło 100 tysięcy ludzi różnych narodowości w tym Żydów. To właśnie tam znajdował się w latach 1941-1944 jeden z największych miejsc zagłady na ziemiach litewskich. Mordów tych dokonywali hitlerowcy, wraz ze specjalnym odziałem litewskim...

To bardzo wzruszająca powieść napisana z perspektywy dziecka, które przetrwało to, co najgorsze mogło mu się przytrafić. Poznamy, jak radził sobie w najcięższych chwilach, jak zdobywał pożywienie, z kim się zadawał, gdzie mieszkał, ile razy uszedł z życiem, byśmy mogli, dzięki panu Yarkowi, dowiedzieć się o historii chłopca, który przezwyciężył zło w najgorszej postaci. Jego dziecięca odwaga, szczerość, ogromna wola przeżycia jest niesamowita. Tę powieść musicie koniecznie przeczytać. To piękna powieść, mimo tragicznych losów małego człowieka.

Byłem w Wilnie i w Ponarach i nie zapomnę nigdy tego lasu, gdzie zamordowano wiele istnień ludzkich. Cisza, jaka tam panowała, była bolesnym przeżyciem dla mnie. Było czuć w powietrzu, że w tym miejscu wydarzyło się wiele zła. Nie jestem w stanie pojąć, tego, co przeżyło dziecko w tych okrutnych czasach.