Stacja pośrednia

Spokojna, niespieszna i napisana cudownym stylem "Stacja pośrednia" to lektura obowiązkowa dla każdego zaangażowanego czytelnika. Odkrywa przed nami bowiem nowe postrzeganie świata i pokazuje, że żaden dar nie jest do końca bezinteresowny.

Należy przyznać, że autor dysponuje cudownym językiem. Jego opowieść jest niemalże bajkowa, napisana subtelnie i delikatnie, idealnie oddając potrzebne emocje oraz budując odpowiedni klimat na potrzeby chwili. Wszystko wydaje się więc przemyślane a kreacja głównego bohatera bardzo dobrze wkomponowuje się w przedstawione tło, ponieważ poznajemy człowieka obdarzonego szczególnym, przez wielu z nas pożądanym darem, który wcale nie jest zadowolony z tego co otrzymał. Morałów jest więc sporo, podobnie jak możliwości do czytania pomiędzy wierszami a każdy kto zdecyduje się na lekturę stanie w świetle wielu pytań na które odpowiedzi szukać można we własnych sumieniach.

Enoch Wallace, główny bohater powieści, weteran wojny secesyjnej, budzi nie małe zainteresowanie wśród służb rządkowych. Mężczyzna bowiem się nie starzeje. Jak to możliwe? Od niemal stu lat kieruje tajną stacją kosmitów podróżujących między gwiazdami i dzięki temu może cieszyć się możliwością długowieczności. Niestety otrzymany dar okazał się również jego przekleństwem, ponieważ obserwując przez tyle lat na Ziemi pojął, że wszystko zmierza ku nieuchronnej tragedii, której - jak się wydaje - nie można zatrzymać.

Warto potraktować fabułę z przymrużeniem oka, ponieważ niektóre prezentowane motywy są dość naiwne. Autor ma życzeniowe podejście do świata, stara się go ulepszyć za sprawą dobrych gestów i prostych słów, ale niestety doskonale wiemy, że w ten sposób nie da się niczego osiągnąć. Z drugiej jednak stront jest to w jakiś sposób urocze, niosące nadzieję, pozwalające zachować wiarę w ludzi, ponieważ prosta, zupełnie nieskomplikowana, zmierzająca ku konkretnie wyznaczonemu celowi fabuła pokazuje, że na okrucieństwo, które nas otacza jest bardzo prosty sposób.

Wyjątkowy klimat, trafne przemyślenia oraz warte zapamiętania cytaty składają się na "Stacja pośrednia" lekturę pomysłową i zdecydowanie wartą przeczytania. Wyobraźnia działa na najwyższych obrotach, pozwala nam zmierzyć się z nietuzinkową fabułą oraz poznać bohatera, którego historia jest po prostu fascynująca. To propozycja zdecydowanie warta uwagi, bez względu na nasze aktualne czytelnicze upodobania.

Wspaniała książka, nawet się nie spodziewałam, że tak bardzo mi się spodoba. Napisana tak dawno temu i obecnie wznowiona przez Wydawnictwo Zysk i S-ka. Jest naprawdę piękna, gdyż ukazuje kwestię przemijania i wielkiej niemocy walki z nią. Wszystko za sprawą postaci Enocha, który walczył kiedyś w wojnie secesyjnej i obecnie dla niektórych w ogóle się nie starzeje. Ludzi niepokoi ten fakt, choć powiedziałabym, że przemawia przez nich zazdrość. Uważają go za dziwaka i wymyślają na jego temat niestworzone historie. Nie wiedzą jednak, że nie bez powodu nie wychodzi on na dłuższą metę na dwór. Później z perspektywy czasu sam zastanawia się dlaczego pozwolił na to, co z nim zrobiono. W treści występuje wiele złotych myśli, choć nie byłam pewna, czy można je było przypisać Enochowi, czy tej drugiej osobie z którą się przyjaźnił. Chodziło między innymi o pokój na świecie i wytyczne jak bardzo jesteśmy zazdrośni i zawistni. Nie tolerujemy innych ani nie liczymy się z ich zdaniem. Czuć tutaj taką boleść, jakby nikt nie zauważał, że przez to mamy więcej wrogów niż przyjaciół. W dalszej części książki mamy dodane nieco fantastyki, gdyż osoba z którą postać się przyjaźni jest kosmitą. W pierwszym widzeniu miał maskę, jednak gdy mu przypadkiem się zsunęła Enoch potrzebował trochę czasu, by to wszystko przetrawić. Tym bardziej, że kosmita zaproponował mu pewien układ na który wtedy z chęcią się zgodził. Skoro więc otrzymał ważny dar, to dlaczego miałam wrażenie, że był jeszcze bardziej nieszczęśliwy?

Oprócz innych mniej ważnych postaci, choć zaznaczam, że każda z nich ma dla nas pewnego rodzaju mądrości życiowe, poznamy tutaj głuchoniemą dziewczynkę. Jej postać i to, co o niej mówiono, jak ją przedstawiono była dla mnie takim życiowym zatrzymaniem. Posiadała bardzo przydatny dar, choć Enoch ujrzał, że na nim się on nie kończył. Chciał w ten sposób ukazać nam, że ludzie choć mogą wyglądać zwyczajnie, to jednak nigdy nie wiadomo, co kryje ich wnętrze i z czym się borykają. Przeczytajcie ją, bo naprawdę warto. Jest piękna, mądra, wzruszająca i tajemnicza. Z lekkim stylem stanowi wspaniałą opowieść.

Stacja pośrednia to książka krótka, licząca niewiele ponad 250 stron, którą, dzięki bardzo dobremu przekładowi Michała Jakuszewskiego, przeczytałem z wielką przyjemnością. Jest to dość prosta historia, w której trudno o wartką i dynamiczną akcję, ale za to znajdziemy tutaj niezwykle ciekawą historią oraz ponadczasowe przesłanie. Książka ma charakter antywojenny i niesie ze sobą ogromną prośbę, abyśmy przestali dążyć do kolejnych wojen, które do niczego nie prowadzą, a pewnego dnia mogą spowodować, że ludzkość przestanie istnieć. Taki charakter książki ma w dużej mierze związek z czasami, w których powstawała. Powieść ukazała się w 1963, a więc w czasach zimnej wojny i wyścigu zbrojeń, w którym prym wiodła broń atomowa. Nic więc dziwnego, że taka sytuacja geopolityczna na świecie skłoniła autora do napisania Stacji pośredniej, jako swojego rodzaju manifestu antywojennego. Co ciekawe, pomimo upływu 60 lat od jej ukazania się, przesłanie w niej zawarte jest wciąż jak najbardziej aktualne, co nie jest wcale zbyt optymistyczne. Wciąż na świecie toczą się wojny, niektóre nawet całkiem blisko nas, które do niczego nie prowadzą i w których giną ludzie... Stacja pośrednia to także interesująca analiza nas samych, całej ludzkości - naszych lęków, ułomności, czy uprzedzeń, jak również historia o tolerancji i miłości do drugiej osoby.

W książce mamy w zasadzie jednego bohatera, czyli Enocha, a reszta postaci odgrywa dość niewielką rolę. To właśnie za sprawą jego obserwacji i przemyśleń poznajemy tytułową stację międzygwiezdną, jak również gości, którzy go odwiedzają. Jest to postać ciekawa wszechświata, prenumeruje kilka renomowanych czasopism naukowych, aby być na bieżąco z nauką na Ziemi, kolekcjonuje prezenty od przybyszy z obcych planet oraz uczy się niektórych ich języków. Doskwiera mu jednak samotność i brak możliwości rozmowy z innym człowiekiem o swojej sytuacji - dzięki samej stacji praktycznie się nie starzeje, ale nikt nie wie, co dzieje się w środku i nie może nikomu wyjawić swojego sekretu. Co więcej, w pewnym momencie odgrywa przerażającą prawdę, że cokolwiek zrobi, każda jego decyzja będzie zła i ludzkość unicestwi się sama, prędzej, czy później.

Stacja pośrednia to prosta opowieść, przypominająca momentami przypowieść, opowiadająca o losach tytułowej stacji międzygwiezdnej, w której zawiadowcą od ponad 100 lat jest weteran wojny secesyjnej Enoch Wallace. Jest to interesujący tytuł z silnym charakterem antywojennym oraz analizą ludzkości - naszych wad, ale również zalet. Polecam!

KOSMICZNA PRZYGODA

Cliford D. Simak autor świetnego „Czas jest najprostszą rzeczą”, który niedawno łyknąłem, to pisarz potrafiący naprawdę dużo. Jeden z tych autorów, po których dzieła sięgać będę w ciemno, po poznaniu jednej tylko książki. No a „Stacja pośrednia” – wcześniej znana też jako „Stacja tranzytowa” – to zdecydowanie jedno z jego największych dokonań. No bo przecież nagrody Hugo nie zdobywa się za ładne oczy. A tu jeszcze legendarny magazyn „Locus”, robiąc w 1987 roku swoją listę największych powieści wszech czasów, wrzucił „Stację” na miejsce 25. (razem ze „Spotkaniem z Ramą” Arthura C. Clarke’a), a potem na jeszcze inne, podobnie wysoko, więc ceniona jest. I słusznie, bo mimo upływu lat (premierę miała w 1963 roku!) wciąż robi wrażenie i stanowi kolejne dzieło, które doskonale obrazuje, dlaczego współczesna fantastyka klasyce zwyczajnie nie dorasta do pięt.

Enoch Wallace wydaje się być jak wszyscy inni, ale kryje swoje tajemnice. Może na to nie wygląda, ale tak naprawdę jest weteranem wojny secesyjnej, a także coś więcej – zarządcą kosmicznej stacji. Wszystko zaczęło się, kiedy po powrocie z wojny do domu, został odwiedzony przez obcego, który zaproponował mu niezwykłą posadę nadzorcy stacji tranzytowej. Enoch do stracenia nie miał już nic, do zyskania wszystko, z wieczną młodością włącznie. Ale gdzie i jak skoczy się ta jego przygoda?

Może i ten pomysł brzmi absurdalnie, może i osobliwie, ale Simak, jak wielu jego kolegów po fachu piszących głównie w XX wieku, wiedzieli co robią i co chcą osiągnąć i to widać. Dziwnie brzmi? Ale się broni, jest przemyślan, a nawet więcej – autentycznie fascynuje. Niby taka prosta rzecz, a jakie robi wrażenie. Simak zabiera nas w wędrówkę z Ziemi w kosmos, ale i z XIX do XX wieku. Wszystko z jednym i tym samym bohaterem, który staje się naszym przewodnikiem po tym, co niezwykłe. A niezwykłego jest tu masa.

Pomysły, treść, świetne poprowadzenie i wykonanie to jedno. Ale mnie uwiódł szczególnie ten klimat. Taki nastrój – który u klasyków znajduję często – gdzie taki dziecięcy zachwyt tym, co nieziemskie, łączy się z dorosłych (i dojrzałym) zachwytem tym, co mogłoby być, gdyby… Simak nie zachłystuje się tu w takiej mierze technologicznymi możliwościami, jak robili to niektórzy pisarze, jego bardziej pociąga fascynacja tym, co nieznane i nieosiągalne. Ale nie odbiera to jego powieści realizmu, dobrego zaplecza technicznego czy ambicji. Dzięki temu dostajemy lekturę, która i skłania do myślenia, i urzeka świeżością, którą czuje się nadal, i jednocześnie jest opowieścią, którą się po prostu czuje też sercem.

A w tym odbieraniu i czuciu, w zachwycaniu się nią, pozwala znakomite pisarstwo Simaka. No niby proste to i to bardzo, ale treściwe. Sztuka unikania zbędnych słów – tak bym to podsumował. Ale połączona z umiejętnym budowaniem wizji, mechaniki, świata i bohaterów, z krwistymi opisami i treściwym uchwyceniem wszystkiego. Dla mnie bomba. Takich wrażeń oczekuję od klasyki, i dokładnie to dostałem. I chyba nic więcej dodawać już nie muszę.