| Wydawnictwo: | Rebis |
| Ilość stron: | 272 |
| Rok wydania: | 2023 |
Ostatni tom wizjonerskiej serii, kanonu literatury science fiction.
Tysiąc lat po tym, jak misja w kierunku Jowisza zakończyła się niepowodzeniem, a David Bowman stał się „gwiezdnym dzieckiem”, Frank Poole dryfuje w próżni, zamrożony i zapomniany. Niespodziewanie jednak zostaje odnaleziony i przywrócony do życia w świecie zupełnie odmiennym od tego, który niegdyś zostawił. A monolit nie powiedział jeszcze ostatniego słowa…
Oto ostatnia część kultowej serii autorstwa Arthura C. Clarke’a, finalny etap fascynującej i wizjonerskiej przygody. Fabuła rozgrywa się w przyszłości, w której ludzkość rozszerzyła swoją obecność w kosmosie. Monolity wciąż odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu przebiegu ewolucji, pozostając pewnego rodzaju zagadką. Frank Poole, odnaleziony po dryfowaniu w próżni, wraca do świata dzięki nowoczesnej medycynie. Od jego zaginięcia minęło tysiąc lat, a Poole musi poznać otaczającą go rzeczywistość, w każdym aspekcie — klucz do rozwiązania wielu tajemnic nadal trzyma David Bowman.
Jedną ze znaczących zalet całej serii jest zdolność Clarke’a do płynnego wplatania w narrację skomplikowanych koncepcji naukowych. Barwne opisy kosmicznych zjawisk i technologii sprawiają, że lektura staje się ekscytującym doświadczeniem nie tylko dla osób rozmiłowanych w science-fiction, ale też takich, które gatunek dopiero odkrywają. Odnoszę także nieodparte wrażenie, iż autor zachęcił spore grono czytelników do samodzielnego poszerzania wiedzy w temacie astronomii, astronautyki, pięknych elementów składających się na fascynujące eksploracje kosmosu, ciągle nam obcego.
Charakterystyczne dla Arthura Clarke’a są filozoficzne kontemplacje, pytania dotyczące przyszłości ludzkości, potencjalnych zagrożeń wynikających z rozwijania technologii, symbiotycznej relacji pomiędzy człowiekiem a maszyną — bardzo aktualny temat. Spotkałam się z opiniami, że te dywagacje są „nudne”, „niepotrzebnie zapychają książki”, aczkolwiek ja mam odmienne zdanie. Lubię lekkie intelektualne zmęczenie. Duża frajda, pole do dyskusji z innymi fanami serii, można w przyjacielski sposób nieco się posprzeczać, spojrzeć na mnóstwo kwestii z zupełnie nowej perspektywy. Muszę podkreślić, znowu, pod jak wielkim wrażeniem jestem, gdy chodzi o ponadczasowość „Odysei kosmicznej”, zwłaszcza teraz.
Trochę żałuję zakończenia wspaniałej podróży, ale właściwie każdy nurtujący wątek ciekawie rozwiązano, dalsze rozciąganie nie miałoby większego sensu. Zdaję sobie sprawę z faktu, iż sporo osób widzi w tym tomie po prostu chęć zarobienia pieniędzy, lecz, po raz kolejny, nie umiem się zgodzić z podobnymi opiniami. Clarke nie musiał więcej pisać, jednak chyba, na szczęście, chciał. Godne pożegnanie z bohaterami oraz tymi, którzy dają im nieśmiertelność, czyli czytelnikami.
Hej, hej! Dzisiaj przychodzę z książką od Domu Wydawniczego Rebis, zapraszam dalej!
Hej, hej! Dzisiaj przychodzę z książką od Domu Wydawniczego Rebis, zapraszam dalej!
POPKulturowy Kociołek:
Opublikowana pierwotnie w 1997 roku Odyseja kosmiczna 3001 jest zwieńczeniem epokowego dzieła Arthura C. Clarke’a. Paradoksalnie ostatni tom cyklu jest jednak swoistego rodzaju bezpośrednią kontynuacją początku serii. Historia skupia się na Franku Poole, którego ciało od 2001 dryfowało w bezkresie zimnego kosmosu. Niska temperatura pozwoliła zachować je w doskonałym stanie. Zostaje ono nagle odnalezione i dzięki nowoczesnej medycynie wskrzeszone. Świat, jaki znał przestał jednak istnieć, musi się więc on nauczyć jak egzystować w nowej rzeczywistości. Historia toczy się powoli, skupiając się na pozornie trywialnych rzeczach. Obserwujemy jego codzienne życie, naukę nowego języka czy poznawanie nowych technologii. Dowiadujemy się także o tym, co stało się z Jowiszem, Dave’em Bowmanem i HAL-em.
Przewracając kolejne strony książki, obok samego Franka poznajemy tu również inne postacie. Są nimi między innymi dr Indra Wallace, osoba dobrze znająca język z XXI i wyznaczona do pomocy Frankowi. Tradycjonalista i buntownik Dimitri Chandler, kapitan statku, który z czasem zaprzyjaźnia się z bohaterem. Ted Khan będący swego rodzaju filozofem, który uwielbia egzystencjalne dyskusje z Frankiem. Trio to wypada naprawdę bardzo dobrze. Są oni świetnie nakreśleni i na tyle wyraziści, że dobrze zapadają w pamięć. Nie można tego samego napisać o pojawiających się tutaj również Bowmanie i HAL-u. Są oni bowiem tylko cieniem tego, co znamy z początku cyklu.
O ile otoczenie i pojawiające się postacie są dość intrygujące dla czytelnika, to już sam postęp historii takowy nie jest. Cała ta interesująca konfiguracja wyrazistych bohaterów i świata przyszłości prowadzi bowiem donikąd. Fabuła nie może tu nabrać odpowiedniego tempa. Kiedy już wydaje się, że wydarzy się coś ciekawego i istotnego, to nagle całe napięcie się rozmywa. Nawet sam monolit nie stanowi już dla czytelnika takiej ekscytacji, jak to miało miejsce na początku serii.
Twórca całą swoją uwagę i siłę skupia na temacie ewolucji, co tak naprawdę można byłoby tu zamknąć w jednym tylko rozdziale. Masa wątków filozoficznych, egzystencjalnych pytań i zagadnień technologicznych od samego początku była ważną częścią cyklu, ale jeśli czegoś się nadmiernie nadużywa, to staje się to z czasem trochę nudne....
Odyseja kosmiczna 3001, jak sam tytuł wskazuje, przenosi nas 1000 lat w przyszłość w stosunku do pierwszego tomu. Dzieje się to za sprawą odkrycia ciała Franka Poole'a, dryfującego w przestrzeni kosmicznej od 2001 roku, kiedy to został wyrzucony w kosmos przez zbuntowanego robota HALa. Co ciekawe, jego ciało jest doskonale zachowane a na dodatek udaje się astronautę przywrócić do życia, bez żadnych uszczerbków na zdrowiu. To jednak dopiero początek jego kolejnych przygód i konfrontacji z tajemniczym Monolitem... Frank Poole stopniowo poznaje jak zmienił się język, ale również samo społeczeństwo w 3001 roku. Praktycznie nie istnieje przemoc, a ludzkość bardzo zmieniła się od pierwszego kontaktu z Monolitem. Po tylu latach te tajemnicze urządzenia wciąż stanowią zagadkę, więc Frank Poole pragnie ją rozwiązać i w tym celu wyrusza na Ganimedesa, a stamtąd na Europę, gdzie udaje mu się skontaktować z Davidem Bowmanem i HALem. Tam właśnie poznaje prawdę na temat Monolitów - jakie było ich zadanie i jakie nowe otrzymały od swoich twórców, kiedy przekazywał wiedzę na temat agresywnej i pełnej przemocy ludzkości z początku XXI wieku.
Finał całego cyklu jest po prostu dobry, ale nic więcej. Chwilami można poczuć, że autor nie do końca wiedział jak zakończyć historię, a jednocześnie dać odpowiedzi na wiele nurtujących pytań. Nie jest to jakaś duża wada, ale trudno dorównać wrażeniu, jakie wywarł na mnie pierwszy tom tego cyklu. Zaś sam powrót do życia Franka Poole'a nie do końca mnie przekonał. Przez 1000 lat w próżni jego ciało z pewnością już dawno rozpadłoby się na kawałki lub zwyczajnie "zaginęło" w mroku. Owszem, autor mógł pokazać jak różni się społeczeństwo i technologia po takim długim czasie, co ma też pewne znaczenie fabularne, ale nie jestem przekonany do pomysłu ze wskrzeszeniem po tak długim czasie. Na plus zasługuje za to specjalnie przygotowany dodatek, w którym autor opisuje co było dla niego inspiracją podczas pisania poszczególnych rozdziałów.
Odyseja kosmiczna 3001 to dobre i ciekawe zakończenie całego cyklu Arthura C. Clarke'a. Autor przedstawia w książce interesującą wizję ludzkości za 1000 lat, a jednocześnie rozwiązuje zagadkę tajemniczych Monolitów.
