Listy starego diabła do młodego

Listy starego diabła do młodego - Clive Staples Lewis - recenzja

C.S. Lewis (1898-1963) był wybitnym pisarzem, filozofem, wykładowcą literatury średniowiecznej i renesansowej w Cambridge. Należał do grupy Inklingów, czyli grupy oksfordzkich intelektualistów, którzy spotykali się w pubach w latach 30 i 40 XX wieku. Czytelnicy na całym świecie docenili go dzięki „Opowieściom z Narnii”, które po dzień dzisiejszy sprzedają się w milionach egzemplarzy na całym świecie.

„Listy starego diabła do młodego” opublikowane zostały w roku 1942. Należą one do gatunku fikcji chrześcijańskiej. Treść książki składa się z trzydziestu jeden listów Krętacza – starego diabła, adresowanych do jego siostrzeńca Piołuna. W każdym z listów Krętacz dzieli się swoim doświadczeniem i poucza Piłuna w jaki sposób powinien kierować „Pacjentem”, czyli człowiekiem, który został mu przydzielony, by jego niewinna dusza została potępiona. Zdaniem Krętacza jego siostrzeniec powinien mamić człowieka poprzez przyjemności, siać wątpliwości, wykorzystywać wahania nastrojów. Powinien karmić jego ego, obiecując różne rzeczy, na które zagubiony Pacjent szybko się zgodzi, bo świat się zmienia, a człowiek coraz częściej podąża za konsumpconizmem, tracąc przy tym swoją duchowość. Szybko przy tym dodaje, że żadna z obietnic nie zostanie spełniona. Podszepty Piołuna powinny sprawić, że umysł Pacjenta będzie dryfował pomiędzy dobrem i złem. Gdy młody szatan doda do tego słabości i głupotę, pogorszenie się sytuacji w domu lub spotkanie „odpowiednich” znajomych, Pacjent nawet wierzący, z łatwością wpadnie w sidła zła.

Książkę opublikowana została siedemdziesiąt dwa lata temu. Jej myśl przewodnia – spostrzeżenia Lewisa dotyczące wiary, interpretacji Pisma Świętego, czy nauk Kościoła są trafne i ponadczasowe. Autor w przewrotny sposób ostrzega jak niewiele trzeba by zboczyć na zła drogę. Każdy z czytelników tej niepozornie wyglądającej książki może dowiedzieć się wiele o sobie w niezwykle krótkim czasie. Zmagania dobra ze złem, które zostały opisane na stu pięćdziesięciu stronach, nie podlegają przedawnieniu, gdyż „droga do piekła jest miękka i łagodna”. Gorąco polecam.

Jola, lat 18

źródło:[Adres usunięty]

Diabelskie konwersacje.

Wstyd się przyznać, ale o omawianym za chwilę aspekcie twórczości C.S. Lewisa nie miałem, szczerze mówiąc, pojęcia… Twórczość tego pana zwykłem traktować tylko i wyłącznie przez pryzmat „Opowieści z Narnii”, a tu proszę – niespodzianka! Lewis jak się okazuje nie tylko bardzo swobodnie poruszał się w świecie fantasy, ale także miał wiele do powiedzenia w kwestii odwiecznej walki dobra ze złem oraz w sferze przemyśleń dotyczących natury jednego i drugiego. Świetnie widać to na przykładzie niniejszej książki, której fabuła opiera się na konwersacji, w ramach której podsekretarz stanu w piekle wymienia korespondencję ze swym młodszym podwładnym (a jednocześnie bratankiem), który musi wykazać się sukcesami w służbie kusicielskiej.

Niniejsza książka zaskoczyła mnie kompletnie. W pozytywnym sensie rzecz jasna. Nie tylko nie spodziewałem się, że twórca Narnii mógł się kiedyś pokusić o napisanie dzieła moralizatorsko-filozoficznego, ale także nie przypuszczałem, aby jego duchowość była tak głęboka i pełna przemyśleń. Jest to zaskakujące tym bardziej, że swego czasu Lewis był – że tak powiem – dość daleko od Boga i od Kościoła. Wrócił do praktyk religijnych [Adres usunięty]. za sprawą swego dobrego przyjaciela, J.R.R. Tolkiena i… efekty widać.

„Listy starego diabła do młodego” to zbiór przemyśleń na temat istoty dobra, zła oraz ich miejsca we współczesnym świecie. Współczesnym co prawda autorowi, a więc mam tu na myśli świat z mniej więcej połowy XX wieku, aczkolwiek zaskakująco wiele zagadnień z tamtych czasów pasuje do XXI wieku. Na czym najbardziej skupia się w tych kwestiach Lewis?

Autor pod pozorem ukazania jak to piekielne sługi udzielają sobie nawzajem porad przemyca sprytnie na łamach książki szereg własnych osądów, przemyśleń i subiektywnych odczuć dotyczących ludzkiej duszy, moralności i pokus, którym rodzaj ludzki nader często ulega. Listowna wymiana diabelskich doświadczeń z zakresu kuszenia potomków Adama i Ewy pełna jest przemyśleń dotyczących ludzkiej słabości, egoizmu, pożądania, a także działania mechanizmów, które dając nam przyjemność jednocześnie nas niewolą i sprowadzają na coraz większe manowce przyszłego potępienia. Wszystko to rzecz jasna subiektywne odczucia Lewisa, nie sposób jednak oprzeć się wrażeniu, że jest w nich sporo prawd obiektywnych – w dodatku przedstawionych w oryginalny, a przez to budzący niekłamane zainteresowanie sposób.

Książka nie jest długa, ma bowiem tylko nieco ponad 200 stron. Przy takiej objętości jest więc oczywiste, że autor nie wyczerpuje całkowicie poruszonego tematu, lecz daje nam jedynie pole do własnych przemyśleń w oparciu o te już spisane. Myślę, że taka forma lektury jest strzałem w dziesiątkę – mamy postawioną pewną moralną kwestię, podane na tacy przemyślenia autora, szereg problemów do rozważenia i… pole do własnych rozmyślań. To chyba najlepszy sposób, w jaki można było się zabrać za tego typu tematykę. I to nawet jeśli nie każdemu się to podoba i nawet w obliczu faktu, że część czytelników może narzekać na to, że Lewis jedynie „ślizga” się po temacie nie formułując w sposób definitywny żadnych ostatecznych wniosków. Ja bynajmniej nie poczułem się rozczarowany taką formułą książki.

Temat tej lektury jest dość istotny, a co za tym idzie dosyć poważny, Lewis jednak – na szczęście – nie przykuwa nam do stóp pełnych śmiertelnej powagi łańcuchów lecz stara się doprawić omawiane kwestie szczyptą humoru i pewną lekkością narracji. W ostatecznym rozrachunku książka bardzo na tym zyskuje, a to ważne, wpływa to bowiem bardzo pozytywnie na jej ostateczną ocenę.

Gorąco polecam!

Dziękuję Wydawnictwu Media Rodzina za egzemplarz recenzencki.

[Adres usunięty]

Wyobraźmy sobie piekło trochę inaczej. Wyrzućmy z głowy smołę i kotły, trzaskające bicze i wrzaski potępieńców. Co powiecie na piekło w formie korporacji, ogromnej firmy z wszystkimi jej zaletami, wadami i... biurokracją? Z systemem kar, szkoleń i wysokimi wymaganiami wobec pracowników. KorpoHell! Brzmi ciekawie? I jest ciekawe. Co ciekawe Listy... choć mają swoje lata to nadal pozostają aktualne, a ich ponadczasowe treści zastanawiają i zaskakują do dziś. Są niezwykłym, błyskotliwym studium wiary i religijności człowieka, ale nie tylko...

Sięgając po Listy... wiedziałam, że mam mało czasu. Termin biblioteczny zbliżał się wielkimi krokami, grypa szalała w najlepsze, a ja smarkata i zakopana w koce nie miałam ochoty na nic. Jednak zawzięłam się i postanowiłam podołać wyzwaniu i dobrze wykorzystać ten czas, gdy mogłam legalnie wylegiwać się w łóżku przez cały dzień ;) . Przyznam, łatwo nie było. Skupienie spadało do zera, ale na szczęście lekki język i narracja w formie listów sprawiły, że czytało się szybko i miło.

Samo czytanie Listów... było niezwykle ciekawym doświadczeniem. Mogłam przez ramię diabła zerkać na proces kuszenia. Poznawać sztuczki i przekręty, często tak bardzo niewinne, a niosące ze sobą spore konsekwencje. Czasem odkładałam książkę by się nad tym zastanowić i przemyśleć własne postępowanie. I nie mam na myśli tylko aspektu religijnego, ale takie zwykłe normalne życie. Proces zniechęcania się, odpuszczania sobie by w końcu zaniechać całkowicie. Listy... są swoistym studium życia człowieka, jego zmienności i skłonności do osiadania na laurach, ale też siły.

Ciekawa, błyskotliwa książka, która zmusi do ruszenia szarych komórek. Cieszę się, że po nią sięgnęłam, choć myślę, że w innym czasie wywołałaby na mnie większe wrażenie. Na chwilę obecną daję 6/10.