"Janko Muzykant" Henryka Sienkiewicza to jedna z najbardziej znanych nowel naszego noblisty, która na stałe weszła do kanonu lektur szkolnych.
Jak wyglądało życie społeczne na wsi w XIX wieku, jakie szanse na rozwój talentu i realizację marzeń miało biedne, wiejskie dziecko? Odpowiedzi na te pytania można uzyskać z lektury tej niezwykle realistycznej opowieści.
Akcja noweli toczy się w II połowie XIX wieku we wsi położonej w zaborze rosyjskim. Spotykamy tutaj chłopca, tytułowego Janka, na pozór typowe wiejskie dziecko tamtych czasów. Biedny, chorowity, wiecznie głodny, od najmłodszych lat zmuszony do pracy w dworskim majątku. Było w nim jednak coś szczególnego -– niezwykły talent, zamiłowanie do muzyki. Wszędzie ją słyszał, również w dźwiękach natury, dlatego ludzie nazywali go Janko Muzykant. Przy życiu trzymało go głównie marzenie o własnych skrzypcach. Czy uda się je spełnić? Jak potoczą się losy Janka? Czy jego talent zostanie dostrzeżony, czy się zmarnuje? O tym opowiada ta historia.
Henryk Sienkiewicz stworzył swoje małe arcydzieło lekkimi muśnięciami pióra, ograniczony szczupłą formą noweli. Mimo to udało mu się wykreować ciekawy świat, pokazany w wielu detalach, w formie serii barwnych obrazków, z których wydobywają się los Janka i XIX-wieczna wiejska rzeczywistość.
"Janko Muzykant" wpisuje się w typowy dla okresu pozytywizmu nurt noweli społecznej, w którym ukazany został świat biedy, niesprawiedliwości, braku perspektyw, wyzysku. Podobne utwory Henryka Sienkiewicza to "Jamioł", "Szkice węglem", "Bartek zwycięzca", "Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela".
O autorze
Henryk Sienkiewicz był pisarzem bardzo wszechstronnym. Oprócz nowel i opowiadań pisał reportaże, tworzył też korespondencje z podróży zagranicznych. Najbardziej znany jest jednak jako autor powieści. Trylogia: "Ogniem i mieczem", "Potop" i "Pan Wołodyjowski", a także "Krzyżacy", powieść dla młodzieży "W pustyni i w puszczy" i "Quo vadis" sprawiły, że na stałe wszedł do panteonu pisarzy polskich.
W 1905 roku jako pierwszy Polak otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.
