Komar. Najokrutniejszy zabójca na świecie

"Komarzyca uśmierciła więcej osób, niż zmarło z jakiejkolwiek innej przyczyny w naszej historii... Wygląda na to, że jej rola w naszej wzajemnej relacji polega przede wszystkim na przeciwdziałaniu niekontrolowanemu rozrostowi ludzkiej populacji."

Moje mroczne zainteresowania czytelnicze nie ograniczają się tylko do kryminałów, thrillerów i horrorów, chętnie zapuszczam się również do świata okrutnych zabójców niekoniecznie w ludzkiej postaci. Tym razem po wiedzę połączoną z dreszczykiem zajrzałam do nauk przyrodniczych, a konkretniej do badań rodziny owadów z rzędu muchówek - komarów, ale również do jednej z nauk humanistycznych i społecznych - historii. Zaskakujące skojarzenie komarów z historią wzbudziło zainteresowanie i chęć poznania. Czytelnicza intuicja nie zawiodła mnie, książka okazała się fenomenalną przygodą czytelniczą, porywającą intelektualną rozrywką, inspirującą bazą do dalszych badań przeszłości. Rewelacyjnie skomponowane i przedstawione kompendium wiedzy o ludzkości, w które wchodzi się swobodnie i przyjaźnie.

Głównym bohaterem książki jest człowiek, zaś komar to skaza na tafli jego lustrzanego odbicia. Nie obawiajcie się, Timothy C. Winegard nie prowadzi przez pięćset stron opowieści o komarze, ale o tym, jak owad przenosząc destrukcyjne i niezwykle rozwinięte choroby wpłynął na dzieje ludzkości. Komar, nie do końca uzmysławiany sprawca ludzkiej zagłady, inicjator znaczących przemian historycznych, uczestnik dziwnych i niesamowitych zdarzeń. Autor w mega wciągający sposób pokazuje zależności między wojną, polityką, podróżami, handlem, rolnictwem i zmianami klimatycznymi, a owadem, aktywnym uczestnikiem procesów cywilizacyjnych. Zadziwiające, jak małe stworzenie może odcisnąć niezatarte piętno na porządku świata, przekształcić krajobrazy społeczeństw, przyczynić się do ich wzmocnienia lub upadku. Z przymrużeniem oka, wydaje się, że panuje nad całym światem, mistrz ewolucyjnej adaptacji, wygłodniały prześladowca, który ze sprzymierzeńca natychmiast może przerodzić się we wroga, i odwrotnie. Niełatwy przeciwnik, żywi się krwią ludzi i sprawuje rządy terroru, nie mamy szans na zwycięstwo w nierównej walce.

Przyznam, że czytając książkę miałam wrażenie, jakbym uczestniczyła w mega fascynującym spektaklu, cyklu ekscytujących wykładów, z mnóstwem ciekawostek, anegdot, przykładów, przytoczeń, cytatów. Autor konsekwentnie trzyma się głównego wątku, ale bez przeszkody dla zainteresowania odbiorcy umiejętnie zbacza ze szlaku w poboczne drogi i ścieżki tematyczne, tak aby jak najlepiej zobrazować tło i uzyskać pełne zrozumienie. Nie ogranicza się do przytaczania faktów, ale stosuje intrygujące porównania, które szybko zapadają w pamięć. Narracja bogata w delikatne powtórzenia, aby utrwalić kluczowe przekazy, stać się bardziej dociekliwym, lepiej przygotować się do kolejnej porcji wiedzy. Wiele informacji znamy już wcześniej, zdążyliśmy je nabyć w szkołach, albo podczas indywidualnego poszerzania horyzontów, jednak nietuzinkowa i zadziwiająca forma przywołania sprawia, że śledzimy fabułę z ogromnym zainteresowaniem i przyjemnością. Nie tyle spisane dzieje ludzkości i komara, co osobliwie fabularyzowana struktura opowieści przedziwnej relacji. Po publikację zdecydowanie warto sięgnąć, rozwijająca propozycja.

B[Adres usunięty]

O ile wampiry to wytwory ludzkiej wyobraźni, krwiopijcy istnieją z nami od zawsze i upoatrywac się ich możemy w komarach. Do tego to jedne z najbardziej śmiercionośnych broni świata, a niejedna bitwa i wojna przegrała z generałem Anophelesem (czyli widliszkiem, popularnym komarem). Kto [Adres usunięty]. z nim przegrał? Ot choćby Attyla, Hannibal, rdzenni mieszkańcy obu Ameryk, uczestnicy wypraw krzyżowych czy wreszcie alianci na Polach Pontyjskich podczas II wojny światowej.

Książka pokazuje nam nierówną walkę, jaką miliony lat już toczymy z tym owadem. Zwykle był on świetnym katalizatorem trzymania ludzkiego gatunku w rozsądnych ilościach, bo nie pozwalał na jego nadmierne panoszenie się choćby w miejscach nabrzeżnych czy na mokradłach. Z czasem, kiedy człowiek zrozumiał, że to nie miazmatyczne bagienne mgły, a niepozorny kłujący owad jest problemem, doszło do przełomu. Oto powstało DDT, nowoczesne lekarstwa na malarię, szczepionka na żółtą febrę, restrykcyjne nakazy sanitarne jak zakrywanie pojemników z wodą. Liczba zarażonych chorobami przenoszonymi przez komary zmalała o 90%, a liczba ludności podwoiła się. Wydawać by się mogło, że wygrywamy. Wtedy omar dopiero pokazał, na co go stać!

Czy rzeczywiście potrzebujemy komara? I tak i nie. Tak, bo stanowi ważny element ekosystemu. Tak, bo traktując go środkami owadobójczymi na dużą skalę naprawdę szkodzimy sobie (DDT jest rakotwórcze!) i innym owadom np. zapylającym owoce pszczołom. Nie, bo żeby nie było chorób przenoszonych przez komary, nie może być komarów. A te są na tyle sprytne, że w ciągu dekady potrafią się wymigać każdemu sposobowi, jaki człowiek na nie wymyśli.

Obecnie trwają prace nad wytworzeniem komarów, których samice będą rodziły tylko samce lub nierozmnażające się samice lub takiego gatunku, który nie będzie mógł wraz ze śliną przekazać na malarii. Ale to tylko jedna choroba. Co z resztą? Czy w dobie koronawirusa ktokolwiek będzie się przejmował, że rocznie umiera na malarię prawie 1 mln ludzi, skoro 90% nich jest z terenów Afryki?

Więcej na: [Adres usunięty]

Zaskakująca pod każdym względem! Tak odbieram tę niezwykłą moim zdaniem książkę. Niezwykłą, ponieważ wydawać by się mogło, że co można napisać o tak pospolitym i dominującym na Ziemi owadzie... A jednak...

Złożoność tematu komara, a raczej komarzycy i jej wpływ na dzieje historyczne okazuje się nie mieć końca. Książka bardzo złożona społecznie i historycznie, ale naprawdę warta przeczytania. Polecam i to bardzo!