Ponadczasowa lektura, do której powinien zajrzeć każdy Polak. Oparta na faktach opowieść o poświęceniu, odwadze i przyjaźni.
Akcja powieści rozgrywa się w latach 1939-1943 i jest oparta na autentycznych wydarzeniach z okresu okupacji niemieckiej. Główni bohaterowie to grupa przyjaciół, harcerzy, wśród których znajdują się: Jan Bytnar (pseudonim Rudy), Maciej Aleksy Dawidowski (pseudonim Alek) i Tadeusz Zawadzki (pseudonim Zośka). Wszyscy należą do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej "Pomarańczarnia" (nazywanej tak od koloru noszonych przez młodzież chust).
Chłopcy wiosną 1939 roku zdają maturę w warszawskim Liceum im. Stefana Batorego. Jednak realizacja ich młodzieńczych planów zostaje brutalnie przerwana przez wybuch II Wojny Światowej. Po zajęciu przez Niemców stolicy chłopcy próbują odnaleźć się w nowej, okupacyjnej rzeczywistości.
Już w październiku wstępują do Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej i biorą udział w akcjach małego sabotażu. Każdego dnia wykonują niebezpieczne misje wymierzone przeciwko hitlerowcom, takie jak np. zrywanie niemieckich flag, rysowanie znaku Polski Walczącej czy nalepianie słów Marszałka Piłsudskiego na obwieszczeniu gubernatora o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.
W 1941 roku bohaterzy wstępują do Szarych Szeregów Chorągwi Warszawskiej, a w listopadzie 1942 przechodzą do Grup Szturmowych, w których z czasem obejmują dowództwo. Gdy Rudy zostaje aresztowany przez gestapo i mimo tortur podczas przesłuchania nie zdradza nazwisk kolegów, Zośka organizuje akcję odbicia przyjaciela (słynna akcja pod Arsenałem).
Niniejsze wydanie zilustrowane zostało zdjęciami z życia bohaterów Szarych Szeregów. Wzbogacono je też fotografiami młodzieży z drużyn i szkół noszących imiona Rudego, Zośki, Alka i Kamyka (Aleksandra Kamińskiego).
Pełny tekst książki, bez skreśleń cenzury PRL, poprzedzony został wstępem Barbary Wachowicz, w którym znalazły się fragmenty pamiętnika druha Aleksandra Kamińskiego, jego list, w którym opowiada, jak stworzył "Kamienie na szaniec", a także korespondencja Basi i Alka, wspomnienia bliskich i relacje przyjaciół.
Aleksander Kamiński to żyjący w latach 1903-1978 polski pisarz, pedagog, wychowawca, profesor nauk humanistycznych, instruktor harcerski i harcmistrz, twórca metodyki zuchowej. Jego powieści: "Antek Cwaniak", "Książka wodza zuchów" i "Krąg rady" stały się jednocześnie podręcznikami metodycznymi dla instruktorów zuchowych w Organizacji Harcerzy ZHP. Największą sławę przyniosły mu jednak powieści "Kamienie na szaniec" oraz "Zośka i Parasol".