Nagroda Literacka „Nike” 1997
"Prawiek i inne czasy", powieść, która ukazała się w 1986 roku, przyniosła autorce sławę. Olga Tokarczuk otrzymała za nią Nagrodę Literacką Nike 1997, Nagrodę Czytelników oraz Paszport "Polityki" 1997. Powieść przetłumaczono na ponad dwadzieścia języków.
"Prawiek jest miejscem, które leży w środku wszechświata" - tak zaczyna się powieść. To wioska gdzieś w Kieleckiem, między rzekami Białką i Czarną. Wioski strzegą archaniołowie. Historia Prawieku to historia ludzkości, tak samo jak podkielecka wieś to środek wszystkiego.
Powieść podzielona została na kilkadziesiąt rozdziałów. Każdy rozdział to czas jakiegoś bohatera, czyjś czas. Mamy więc czas Genowefy, która zachodzi w ciążę, gdy zaczyna się I wojna światowa. Jest czas Michała, męża Genowefy, który poszedł na wojnę, nie wiedząc nawet o ciąży żony, oraz czas ich córki Misi. Jest czas żebraczki Kłoski, czas Anioła Misi, czas Matki Boskiej Jeszkotlowskiej, której obraz wisiał w bocznej nawie kościoła... Czas jest nadrzędnym bohaterem utworu, a jego przemijanie to przemijanie konkretnych ludzi.
Powieść Tokarczuk mówi o życiu i śmierci, o prawach natury, której człowiek jest integralną częścią. Zwykłe życie ukazane zostaje w powieści w sposób niemalże mistyczny, świat realny przeplata się z metafizyką. Ktoś rozmawia z Księżycem, z obrazu przemawia Matka Boska, a nad ludzkim życiem i nad Prawiekiem czuwają Anioły. Fabuła jest prosta, bohaterowie prawdziwi, a książkę dobrze się czyta mimo wplecionych w narrację filozoficznych przemyśleń.
Opinie o książce
Zmysłowa, poetycka, eksplodująca liryzmem. Krajobrazy duszy przenikają się ze światem przyrody, pokazując, że na życie nie można patrzeć z jednej tylko perspektywy.
El Mundo
Jej świat jest magiczny, to niewyczerpany, nierozplątywalny splot narodzin i śmierci, w którym wszystko – od tajemniczych, podziemnych ruchów grzybni, przez człowieka, którego los prowadzi ku cierpieniu i upadkowi, aż po Boga, który w niebie rozmyśla nad swoją samotnością – w niewyjaśniony sposób łączy się w całość.
Michel Ekman, "Svenska Dagbladet"
Ta książka jest metaforą świata, sporem filozoficznym o różne interpretacje rzeczywistości.
Kinga Dunin
