Nic co ludzkie. Powieść inspirowana scenariuszem filmu Kler

Obejrzałam film w kinie, teraz jestem w trakcie czytania tej książki. Napisana żywym językiem, wielowątkowa konstrukcja i wyraziste postaci- wciągają na dobre. Drastyczne momenty tylko podkreślają, jak ważny jest problem pedofilii w KK, do tej pory zamiatany pod dywan, lekceważony, a przecież dotyczy grupy najsłabszej, bo dzieci, którym trauma pozostaje na całe życie. Nie tylko zresztą chodzi o pedofilię, obnaża także biznesy, kombinacje i dark side KK -grupy księży, wysokich hierarchów kościoła, ich hipokryzję. Daje do myślenia. Naprawdę warto przeczytać, polecam.

Podejrzewam, że większość z was oglądała bądź słyszała o filmie "Kler" wyreżyserowanym przez Wojciecha Smarzowskiego. Ta książka to nie tylko poszerzenie wątków ekranizacji, ale również wzbogacenie o inne, prawdziwe historie, dotyczące brudów i zaniedbań Kościoła. Lektura przesiąknięta skandalicznym zachowaniem księży, dopuszczających się lubieżnych czynów, notorycznie biorących udział w przekupstwach oraz szantażach. Publikacja trudna i kontrowersyjna, ze względu na treść, niełatwa w odbiorze, no i nie dla każdego...

W powieści zawarta jest niewyobrażalna podłość, sprośność i fałsz duchownych. Czyste zło, przybierające postacie księży, biskupów, a nawet parafian. Jak się pewnie każdy domyśla, najpodlejszym grzechem Kościoła, który porusza autor tekstu, jest pedofilia, choć szczerze powiedziawszy, wiele razy podczas czytania zastanawiałam się, czy nie jest to przypadkiem całkowita bezkarność i zamiatanie pod dywan wszystkich świństw. To wszystko jest bardzo przygnębiające i nie ukrywam, że powoduje utratę wiary w ludzką dobroć i przyzwoitość.

Zberezeństwo, zakłamanie, pazerność - to mnie zmroziło! Ciężko pojąć, że takie rzeczy mają miejsce, trudno w to uwierzyć. Nawet nie potrafię znaleźć odpowiednich słów, żeby opowiedzieć o uczuciach i emocjach, jakie mną targały podczas czytania. W pierwszej chwili byłam zupełnie oniemiała. Myślałam... Czy to żart? Długo trawiłam okrutną treść. Muszę przyznać, że jest to jedna z niewielu powieści, przy której robiłam dłuższe przerwy i którą czytałam na bardzo małe raty. Coś strasznego!

Jedynymi bohaterami, którzy zyskali jakąś moją sympatię, są ksiądz Andrzej Kukuła, który w dzieciństwie był wykorzystywany przez duchownego, który jako jedyny chciał sprawiedliwości oraz dziennikarka Ludmiła Zakrzewska, która chciała pokazać ludziom prawdę, która dążyła do zdemaskowania obłudnych kapłanów. To jedyne osoby, które dają malutką iskierkę nadziei i wiary w to, że uczciwi ludzie istnieją.

Piotr Głuchowski opowiada bardzo otwarcie i prosto. Używa wulgaryzmów, nie boi się dotknąć najczulszych tematów, wykłada wszystkie karty na stół, bez żadnych ogródek, dlatego ta pozycja wydawnicza niekoniecznie wszystkim przypadnie do gustu. Jednym z błędów, które popełniłam, zabierając się za nią, jest to, że najpierw obejrzałam film i potem bardzo szybko sięgnęłam po książkę. Trudno było mi przyswoić jej treść i ciągle przed oczami miałam sceny kinowe, w większości wiedziałam, o czym będą kolejne rozdziały.

Temat jest na tyle dyskusyjny, że każdy powinien sam zdecydować, czy przeczytać tę publikację, czy nie. Myślę, że warto po nią sięgnąć, nie dlatego, żeby poddać wątpliwości wiarę, ale dla samej prawdy. Udawanie, że takie rzeczy się nie dzieją, niedopuszczanie do siebie takich myśli, no cóż, uważam za nietyczne i zakłamane.

Kiedy poszłam do kina na film pt. „Kler” spodziewałam się chyba czegoś innego. Całe ta nagonki, awantury i krytyka wobec niego była moim zdaniem zupełnie niepotrzebna. Po co to wszystko skoro pokazano prawdę? Wiem, że bolesną i straszną, ale jednak prawdę. Myślę, że chyba każdy z nas świadom jest tego, co dzieje się na świecie. Wiemy, że czarne owce pojawiają się wszędzie. Czy jest to lekarz, prawnik, nauczyciel czy ksiądz. Problemem jest coś innego. Odkrywanie kart wszędzie jest dozwolone, ale nie w Kościele. Tam wszystko jest piękne, idealne i nietykalne. Nie mamy prawa krytykować i komentować. Błędy, problemy i tragedie zamiata się pod dywan. Rozwiązuje po cichu i po kryjomu by jak najmniejsza liczba ludzi o tym wiedziała. To jest ta bolesna część. Nie sam fakt, że to się zdarza tylko to, że jest to kryte. Na mnie film zrobił ogromne i pozytywne wrażenie, a jednocześnie nie mam zamiaru krytykować Kościoła za to, że i tam pojawiają się wpadki. Za to mam ochotę wrzeszczeć na ich bezradność oraz lekceważenie problemów.

Gdy dowiedziałam się, że na rynku wydawniczym pojawi się nowość, czyli książka na podstawie tegoż filmu wiedziałam, że ją również muszę przeczytać. By zrozumieć więcej (dużo łatwiej skupić mi się na papierze niż ekranie), by poukładać sobie pewne elementy i przede wszystkim, by poznać bardziej rozwinięte historie głównych bohaterów. O odczuciach, emocjach i wrażeniach mogłabym powiedzieć wiele. Tak jak i mogłabym wyrazić swoje zdanie na temat poruszanych w niej tematów. Nie zrobię tego jednak, bo nie chcę wywołać burzy i niepotrzebnych dyskusji. Każdy ma swoje zdanie i sumienie. Wiem to ja i wiesz to Ty, że poruszane w „Nic co ludzkie” problemy to problemy z życia wzięte. Zresztą jest zaznaczone, że książka czerpie z prawdziwych historii.

"Było nas trzech / a w każdym z nas inna krew / ale jeden przyświecał nam cel" *

A co tak naprawdę jest tu poruszone?

Losy trzech księży, którzy poznali się będąc w seminarium. To tam pewnego dnia wybuchł pożar. Jeden z nich uratował dwóch pozostałych. Od tego czasu spotykają się w rocznicę tego wypadku. Ostatni z takich wieczorów zapoczątkował szereg tragedii.

Andrzej Kukuła to proboszcz parafii w miejscowości Miasteczko. Z dnia na dzień zostanie oskarżony o pedofilię.

Tadeusz Trybus ksiądz proboszcz w Małej Wsi jest alkoholikiem i spodziewa się dziecka z gosposią.

Ksiądz doktor Leszek Lisowski zamieszkały w Pałacu Arcybiskupów w Krakowie. Ten wpadnie w tarapaty związane z przetargami na budowę nowej świątyni sakralnej.

Między tym wszystkim Ludmiła Zakrzewska. Dziennikarka, której syn jest śmiertelnie chory. Która pracuje nad największym artykułem w swoim życiu. Czy go dokończy i opublikuje?

Książka jest dla każdego. Wystarczy podejść do niej z otwartym umysłem. Jeśli ktoś kocha Kościół to będzie kochał go dalej. Jeśli go nienawidzi to nic tego nie zmieni. Dlatego nagonka na książkę czy film jest dla mnie bezsensowna. Za to zapoznanie się z nimi jak dla mnie bardzo potrzebne. Otworzy oczy na to, co kryte, otworzy umysły na fakt, że ksiądz to człowiek, a nie święty i ma swoje potrzeby jak każdy nas.

* - Fragment piosenki grupy Perfect, Autobiografia

Pod koniec ubiegłego roku było bardzo głośno o filmie „Kler”, autorstwa mojego ulubionego polskiego reżysera Wojciecha Smarzowskiego. Jednych ten film oburzył, drugich zachwycił. Ja zdecydowanie należę do tej drugiej grupy. Dlatego gdy udało mi się wygrać w konkursie organizowanym przez lubelską Gazetę Wyborczą książkę Piotra Głuchowskiego „Nic co ludzkie”, która jest inspirowana scenariuszem tego filmu, niemal natychmiast zabrałem się do jej czytania.

Piotr Głuchowski urodził się w 1967 roku w Warszawie. Ukończył konserwację zabytków na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Był reporterem, redaktorem, wicenaczelnym i szefem w lokalnych redakcjach Gazety Wyborczej w Toruniu, Bydgoszczy i Gdańsku. Od 2011 r. pracuje w centralnej redakcji Wyborczej. Jest laureatem nagród Grand Press i Mediatory.

W seminarium duchownym wybucha pożar. Kleryk Leszek Lisowski ratuje z płomieni dwóch przyjaciół: Andrzeja Kukułę i Tadeusza Trybusa. Po święceniach spotykają się w każdą rocznicę ocalenia. Tym razem spotkanie kończy się tragicznie. Wiara i powołanie trzech księży zostaną wystawione na straszną próbę.

Jeżeli ktoś z Was stawia sobie pytanie, czy „Nic co ludzkie” bardzo pokrywa się z filmem „Kler”, to odpowiedź jest twierdząca. W książce znajdziemy niemal każdą scenę, którą mogliśmy zobaczyć na wielkim ekranie, chociaż niektóre wątki są dużo bardziej rozwinięte. Akcja powieści toczy się czterotorowo. W kolejnych rozdziałach przeplatają się losy trzech wspomnianych księży, a także dziennikarki Ludmiły Zakrzewskiej. I to właśnie doskonale nakreślone postacie są najmocniejsza stroną tej lektury. Wśród głównych bohaterów nie ma pozytywnych osób. Każdy ma coś (a często bardzo dużo) na sumieniu. Autor przedstawia kapłanów, jako osoby skore do najcięższych grzechów takich jak pedofilia, alkoholizm, narkotyzm, a także zachłanność. Ogólnie prawie cały Kościół pokazany jest od najgorszej strony, tak jakby ludzie z nim związani codziennie chcieli zaliczyć wszystkie punkty z listy siedmiu grzechów głównych.

„- Chodzi o to, żeby zbierać i zbierać, tak? A nie… żeby zebrać i skończyć zbieranie, durnoto.”

Piotr Głuchowski w „Nic co ludzkie” z jednej strony zwrócił uwagę na bardzo trudny i niestety w dzisiejszych czasach bardzo aktualny temat pedofilii w Kościele, a także o próbach zamiatania tego problemu pod dywan. Powiem szczerze, że w czasie czytania tej powieści kilkakrotnie zaciskałem zęby, jednocześnie zastanawiając się, dlaczego władze duchowne przez tak wiele lat tolerowały chyba najgorsze, a już na pewno najbardziej ohydne przestępstwo? Z drugiej jednak strony autor wskazuje jak łatwo jest niesłusznie kogoś oskarżyć o coś strasznego i jakie może mieć to konsekwencje dla tej osoby i jego najbliższych.

„- Przestał mnie bić. Nie zależy mu. Już mnie nie kocha.”

„Nic co ludzkie” to rewelacyjna, chociaż niełatwa w odbiorze lektura. Moje odczucia w czasie czytania tej książki chyba najlepiej opisze znane rosyjskie powiedzenia: i śmieszno i straszno. W jednej chwili śmiałem się prawie w głos, by zaledwie kilka linijek dalej prawie rwać sobie włosy z głowy, czytając o krzywdach wyrządzonych dzieciom. I właśnie to, że ta powieść potrafi jednocześnie wzbudzić tak skrajne emocje powoduje, że gorąco polecam ją wszystkim czytelnikom. Jeżeli komuś z Was podobał się film „Kler”, to na pewno będzie zachwycony tą lekturą. Jedno jest pewne. „Nic co ludzkie” nikogo nie pozostawi obojętnym.

Opinia pochodzi z mojego bloga: [Adres usunięty]