Kroniki marsjañskie. Cz³owiek ilustrowany. Z³ociste jab³ka s³oñca

Ray Bradbury, to jeden z najpopularniejszych pisarzy amerykañskich. Szczególnie jego powie¶ci, z szeroko pojêtej fantastyki zdoby³y mu rzesze fanów. Wystarczy tu wymieniæ „451 stopni Fahrenheita”. Ksi±¿ka ta doczeka³a siê znakomitej adaptacji filmowej, w której g³ówn± rolê zagra³ Oskar Werner. Nie sposób wymieniæ wszystkich jego dzie³. Jedno jest pewne – ka¿de zapada w pamiêæ, a to rzadko¶æ w tego typu utworach. Jako nowo¶æ wydano ca³kiem niedawno zbiór trzech ksi±¿ek tego autora. „Kroniki marsjañskie. Cz³owiek ilustrowany. Z³ociste jab³ka s³oñca”.

O ksi±¿ce mo¿emy dowiedzieæ siê ¿e:

Ksi±¿ka zawiera w sobie trzy spo¶ród najpopularniejszych opowie¶ci autorstwa Raya Bradbury’ego: “Kroniki Marsjañskie”, “Cz³owieka ilustrowanego” oraz “Z³ociste jab³ka s³oñca”.

“Kroniki Marsjañskie” to w zasadzie szereg lu¼no ze sob± zwi±zanych opowiastek na temat kolonizacji czerwonej planety. To dosyæ szczegó³owa relacja z podboju, a potem tak¿e opis ¿mudnego przygotowania siê do zaadaptowaniu siê w nowym miejscu. Nie widaæ tam agresji, choæ starcie miêdzy dwoma gatunkami zdaje siê jednocze¶nie nieuniknionym fina³em.

Powie¶æ “Cz³owiek ilustrowany” równie¿ sk³ada siê z pomniejszych opowiadañ dotycz±cych zarówno kwestii kosmicznych, bardzo odleg³ych, jak i ziemskich. Skóra cz³owieka ilustrowanego ma moc przenoszenia do przeró¿nych ¶wiatów, które tylko z pozoru wydaj± siê ca³kiem obce.

“Z³ociste jab³ka s³oñca” znacznie odró¿niaj± siê od pozosta³ych dwóch pozycji. Przede wszystkim, stanowi± one zbiór niezale¿nych od siebie opowiadañ, które wreszcie napawaj± optymizmem. Przedstawiaj± te¿ postaæ cz³owieka w nieco lepszym ¶wietle: ma dobry, silny charakter i nieustêpliwie d±¿y do celu, staraj±c siê czyniæ dobro.

Zachêcam do lektury.

Podsumowuj±c, ka¿dy kto sobie ceni sobie opowie¶ci które nie tylko urzekaj± tre¶ci±, ale i nios± przekaz, który wci±¿ jest aktualny – powinien siêgn±æ po tê ksi±¿kê. Autor pod pozorem fabu³y, która wydaje siê lekka i prawie bez znaczenia, potrafi przekazaæ czytelnikowi odwieczne dylematy cz³owieka. Zwyczajne wydarzenia, dziej±ce siê w nie tak odleg³ej rzeczywisto¶ci. Opowiadania, które mimo ¿e ró¿ni±ce siê od siebie tworz± pewn± ca³o¶æ. Szczególnie widaæ to w „Kronikach marsjañskich”. Absolutnie godne poznania, zw³aszcza ¿e w tym zbiorze zawarto wszystko to co Bradbury stworzy³ najlepszego. Polecam nieustaj±co.

"Dobrze jest poczuæ na nowo zadziwienie ¶wiatem. - rzek³ filozof - Podró¿e kosmiczne znów uczyni³y dzieci z nas wszystkich."

Fantastyczna ksi±¿ka, na któr± warto przeznaczyæ wiêcej czasu, dawkowaæ partie stopniowo, aby jak najwiêcej w czytelniku pozosta³o. Mnóstwo materia³u do frapuj±cych refleksji o ró¿nych tematycznie zagadnieniach i ujêciach, nak³aniaj±cych do przyjrzenia siê i zg³êbiania skomplikowanej natury cz³owieka, a mo¿e nie a¿ tak z³o¿onej, skoro jeste¶my w stanie usystematyzowaæ mechanizmy dzia³ania, po³±czyæ obrazy grup wierzeñ i wytyczonych celów. Trójcz³onowa publikacja odwo³uj±ca siê do istoty ¿ycia, pragnieñ i marzeñ, posiadania dóbr, rozpowszechniania idei, sposobów spojrzenia na ¶wiat i kosmos.

"Je¶li nie mo¿na mieæ rzeczywisto¶ci, marzenie ¶wietnie j± zast±pi."

Na pierwszy plan przebijaj± siê w±tki zwi±zane z wyczekiwaniem na kosmiczne podró¿e, kreowanie wizji miêdzygwiezdnych przygód, odnajdywanie rozwi±zañ dla ¿ycia poza Ziemi±. Przygl±damy siê sytuacjom za³óg statków kosmicznych, zagro¿eniom drzemi±cym w technologii, napotkanych formach ¿yciach, osobowo¶ciach uczestników lotu. Wszystko zgrabnie i ciekawie wykszta³cone w wyobra¼ni autora na d³ugo zanim jeszcze pierwszy cz³owiek stan±³ na Ksiê¿ycu. Podziwiam wyraziste wizjonerstwo, umiejêtne wplatanie w fantastykê elementów grozy, potrafienie zaskakiwania i wci±gania w atrakcyjny scenariusz zdarzeñ. Utwory sprzed siedemdziesiêciu lat, a wci±¿ zadziwiaj± uniwersalno¶ci±, intryguj±cym klimatem, plastycznym stylem, rozwa¿aniami na temat kondycji ziemskiej cywilizacji, tej faktycznej i tej wyobra¿onej.

"Szuka³em ziemskiej logiki, rozs±dku, uczciwych rz±dów, pokoju i odpowiedzialno¶ci... nie znalaz³em niczego... oszukiwali¶my siê, s±dz±c, ¿e kiedykolwiek istnia³o."

Oczywi¶cie, znajdujemy odwo³ania do nowych technologii, zautomatyzowanych domów, robotów imituj±cych ludzi, rozbudowanych gier kradn±cych czas, a co za tym idzie, i do pospiesznego stylu ¿ycia, krótkiej ¿ywotno¶ci zmian, wy¶cigu za ma³o istotnymi przedmiotami i przemijaj±cymi znaczeniami. Ju¿ wtedy wyczuwa³o siê zaniepokojenie stanem dynamicznej metamorfozy hierarchii warto¶ci, ró¿nymi obliczami samotno¶ci w t³umie, czy niekorzystnymi przeobra¿eniami spo³ecznymi. A przecie¿ nie by³o jeszcze tak rozwiniêtych sposobów komunikacji, z³udnego poczucia bezpieczeñstwa w mediach spo³eczno¶ciowych, czy zatracenia si³y nacisku na rozwój jednostki, zamienionego w og³upiaj±ce masowe ujednolicenie. Rzut oka na pokazowy wy¶cig zbrojeñ, zagro¿enie wojn± atomow±, ca³kowit± zag³adê planety, zdmuchniêcie z powierzchni dorobku cywilizacji. St±d odwiedziny z³o¿one marsjañskiej cywilizacji, zerkniêcie na skutki wymarcia mieszkañców obcych planet, interpretowanie przyczyn opuszczonych miast, albo przewidywanie scenariusza kolonizacji planet, jej ewoluowanie, nadawanie nowych pocz±tków, powielanie rasistowskich stereotypów, a mo¿e odwracanie ról. Dopiero w obliczu ¶mierci cz³owiek tak naprawdê w pe³ni definiuje jako¶æ ¿ycia, sporz±dza b³yskawiczny bilans zysków i strat, z³apanych szczê¶æ i utraconych szans. Zerknijcie na wra¿enia ze spotkania z ksi±¿k± "451° Fahrenheita", tam równie¿ podziwiam zmys³ obserwacji, wnikliwo¶ci i przenikliwo¶ci autora.

[Adres usuniêty]

FANTASTYCZNE MUSISZ-TO-MIEÆ

S± pisarze, którzy stworzyli jedno dzie³o, z którego przede wszystkim s± kojarzeni, i s± te¿ tacy, którzy maj± w swym dorobku tyle prac, ¿e nie sposób jest wybraæ jednej, reprezentacyjnej. Ray Bradbury bez dwóch zdañ nale¿y do tej drugiej grupy. Bo kto z nas bêdzie w stanie rozstrzygn±æ co jest wa¿niejsze: „451 stopni Fahrenheita”, „Jaki¶ potwór tu nadchodzi” czy „Kroniki marsjañskie”? A to oczywi¶cie tylko kilka spo¶ród wielu jak¿e istotnych jego dzie³. W koñcu ten amerykañski autor to prawdziwa legenda fantastyki – i to na dodatek takiej przyziemnej, przez co jeszcze intensywniej na nas oddzia³uj±cej. Teraz, w¶ród ksi±¿kowych nowo¶ci, pojawi³o siê zbiorcze wydanie trzech najs³ynniejszych antologii opowiadañ Bradbury’ego, w których odbija siê zarówno bogactwo jego wyobra¼ni, jak i niezwyk³a literacka wprawa, a to doskona³a okazja by poznaæ, jego twórczo¶æ i uzupe³niæ swoj± kolekcjê.

Podbój Marsa. Rodzice martwi±cy siê o zdrowie psychiczne dzieci. Kolonizacja. Tajemniczy kosmici. Ca³y wszech¶wiat mo¿liwo¶ci. Witajcie w nim. W nieograniczonym wszech¶wiecie Bradbury’ego, gdzie zdarzyæ mo¿e siê wszystko.

Na wstêpie pisa³em o bogactwie wyobra¼ni Raya Bradbury’ego, sile jego wizji i, oczywi¶cie, o pisarskie wprawie – przy czym nale¿a³oby dodaæ te¿ solidn± dawkê talentu, bo jedno bez drugiego nie mo¿e istnieæ. Ale to, co trzeba wspomnieæ, bo stanowi jeden z najistotniejszych aspektów jego pisarstwa, to fakt, ¿e poszczególne tekstu nadaj± siê dla czytelników zarówno w m³odszym, jak i dojrza³ym wieku. Ka¿dy z nich oczywi¶cie odbierze je na swój sposób, odczytuj±c na zupe³nie ró¿nym poziomie, ale dla ka¿dego bêd± one intryguj±cym, poruszaj±cym wyobra¼niê i umys³ do¶wiadczeniem. Owszem, czasem Bradbury miewa dziwne, nie do koñca spe³nione pomys³y, ale zdecydowana ich wiêkszo¶æ jest w punkt trafiona. A to, co w jego tekstach najlepsze, to jak¿e ludzkie podej¶cie do omawianych tematów – czyli to, co w fantastyce ceniê najbardziej.

W³a¶ciwie wszystko, co tu znajdziecie, oparte jest na koncepcji swoistego drugiego dzieciñstwa. A dok³adniej ponownego odkrycia w sobie dzieciêcej fascynacji tym, co nieznane, o¿ywionego dziêki szansie podboju zak±tków dot±d pozostaj±cych poza ludzkim zasiêgiem. We wszystko to wplata autor zwyczajne wydarzenia, ale dziej±ce siê w odleg³ych (przynajmniej z jego perspektywy) czasach, pamiêtaj±c o tym, ¿e fantastyka ma byæ spektakularna, ale przede wszystkim powinna s³u¿yæ niesieniu czego¶ ponad. Dzieciêcy zachwyt niezwyk³o¶ciami jest tu na porz±dku dziennym, ale i taka zwyk³a, ludzka prawda te¿ nie umyka Bradbury’emu. A wszystko to podlewa inspiracjami zaczerpniêtymi z prac Edgara Rice’a Burroughsa i wczesnymi odkryciami astronomicznymi.

Co ciekawe, poszczególne opowiadania, które ¶mia³o mo¿na czytaæ niezale¿nie od siebie, Bradbury splata tu w co¶ w rodzaju powie¶ci. Zwi±zki miêdzy tekstami s± lu¼ne, czasem jedynie konkretne ramy spajaj± je w jedno, ale zarówno mi³o¶nicy krótkich, jak i d³ugich form bêd± z ca³o¶ci bardzo zadowoleni. To w koñcu kawa³ dobrej fantastyki i przy okazji tak¿e kawa³ równie dobrej literatury, który mia³ du¿y wp³yw na popkulturê (odniesienia do tych tekstów pojawiaj± siê w najró¿niejszych dzie³ach, od „Myszy ilustrowanej” – komiksu z Myszk± Miki, przez muzykê – piosenka „The Rocket Man”, po kino i telewizjê – choæby nawi±zania w „Rodzinie Soprano”) i nadal ¶wietnie siê to czyta. Znakomicie przy tym wydany, robi du¿e wra¿enie i ³adnie prezentuje siê na pó³ce. Warto wiêc po niego siêgn±æ – dla fanów science fiction to absolutne musisz-to-mieæ.