Saturnin

Na początku poznajemy Saturnina, trzydziestoletniego sprzedawcę, mieszkańca Warszawy. Jego nudne życie zaburza telefon od matki z informacją o zaginięciu dziadka. Mężczyzna wraca w rodzinne strony i razem z rodzicielką rozpoczynają poszukiwania. Tak poznajemy historię naszego bohatera i jego rodziny. W powieści występuje trzech narratorów, którzy opowiadają nam swoją wyjątkową historię. Przez liczne retrospekcje zdarzało mi się nieco zagubić, ale ten zabieg pozwolił na jeszcze lepsze poznanie Saturnina, jego mamy i dziadka. Styl pisarza jest cudowny, wręcz płynie się przez książkę i nie można się oderwać. Urzekły mnie metafory, niemal poetyckie fragmenty i typowy dla Małeckiego realizm magiczny. Opisana rzeczywistość, jest tak trudna, a przez swoją realność, tym bardziej chwyta za serce. Saturnin to historia o niespełnionych marzeniach, tęsknocie, braku akceptacji. Pokazuje trudne relacje w rodzinie, brak porozumienia. Młodość przerwana działaniami wojennymi, a potem długie lata w poczuciu winy. Historia rodziny, na której wojna odcisnęła ogromne piętno, bardzo mnie wzruszyła. Autor wspaniale wykreował bohaterów, z którymi czytelnik bez problemu może się utożsamić. Wydarzenia z ich życia mogłyby być naszymi, przez co jeszcze bardziej przeżywamy bolesność opowiedzianej historii. Saturnin to kolejna książka Jakuba Małeckiego, która bardzo mnie urzekła. To głęboko poruszająca historia, w której autor wplótł losy swojej rodziny. Niby prosta historia o zwyczajnych ludziach, a porusza tyle problemów, wzbudza tak wiele emocji, wzrusza. Tak jak poprzednie powieści pisarza, warta każdej poświęconej na czytanie chwili.

Saturnin Markiewicz, oprócz bardzo oryginalnego imienia, nie jest wstanie pochwalić się niczym szczególnym. No, może jeszcze swoją wagą ponad stu kilogramów i osiągnięciami w podnoszeniu ciężarów, czym namiętnie zajmował się w liceum. W pewnym momencie musiał jednak pożegnać się z marzeniem o zostaniu sławnym trójboistą, więc teraz, w wieku lat trzydziestu, mieszka sam w kawalerce w Warszawie, a na życie zarabia jako sprzedawca.

Jego matka rozwódka, żyje na wsi ze swoim ojcem, milczącym, zamkniętym w sobie dziewięćdziesięciolatkiem, który całe dni poświęca pracy, a wieczory spędza wpatrując się w zarośnięty dół, który przed laty był stawem. Pewnego dnia dziadek znika bez śladu, a Saturnin wraca do rodzinnego miasteczka, by pomóc mamie go odnaleźć. Okazuje się jednak, że mogą odkryć znacznie więcej niż to, czego szukali.

Już kiedyś, przy okazji recenzji innej powieści Małeckiego (Nikt nie idzie), wspominałam o tym, że jest to mój autor-wyjątek, po którego książki sięgam w ciemno, mimo że na co dzień nie jestem fanką takich pozycji. Jednak u Małeckiego najzwyklejsze nawet wydarzenia nabierają magii, a opisy brzmią jak poezja. Sposób w jaki operuje słowem sprawia, że serduszko łopocze mi z zachwytu za każdym razem, gdy trafiam na wyrażenie w stylu: "moja mama niesie półtora kilograma słońca w dużej niebieskiej materiałowej torbie". W tej historii również odnajdziemy realizm magiczny i niepokojący oniryzm, a granica pomiędzy światami będzie momentami płynna i rozmyta.

"Saturnin" jest cudownie skonstruowaną powieścią, w której bieżące wydarzenia przeplatają się z retrospekcjami z życia głównych bohaterów, ich opowieściami, wspomnieniami i listami, powoli składającymi się w jedną całość. Na naszych oczach historia zaczyna się układać z pojedynczych kafelków, aż w końcu nabiera kształtu obraz Saturnina, jego dzieciństwa, lęków i marzeń, a także okoliczności jego przyjścia na świat, związek rodziców i wydarzenia z przeszłości dziadka.

Mimo wielu przeskoków między różnymi punktami widzenia, postaciami i momentami w czasie, narracja jest bardzo płynna, dynamiczna i niezmiernie absorbująca. Zdecydowanie wpływa na to również niepokojący i abstrakcyjny zabieg (po który Małecki nie sięga zresztą po raz pierwszy), za pomocą którego przedstawia najbardziej mroczne fragmenty tej historii. A także jego postaci - prawdziwe, charakterystyczne i wielowymiarowe.

W "Saturninie" poznajemy smutną historię rodziny, na której swoje piętno odcisnęła wojna. To też opowieść o marzeniach, które nigdy nie będą mogły się spełnić, obietnicach sprzed lat, których za wszelką cenę chce się dotrzymać, poczuciu winy, braku pewności siebie, wpływającym na każdy aspekt życia, potrzebie akceptacji i zniekształconych relacjach rodzinnych. Ale to także głęboko intymna książka - w końcu autor wykorzystał w niej historię swojej własnej rodziny.

Małecki bez wątpienia potrafi wpływać na emocje czytelnika. Jego powieści są głęboko poruszające, przejmujące i dające do myślenia, a ze wszystkich, które dotychczas przeczytałam, ta zrobiła na mnie największe wrażenie - zarówno ze względu na emocje, towarzyszące mi podczas czytania (i już po zakończeniu lektury), jak i na sam pomysł, który jest niesamowicie ciekawy! Prawdę mówi opis na okładce - zmarli faktycznie otrzymują tu głos.

Historia utkana z łez, lęku, niewypowiedzianych słów, bólu i miłości. Jakub Małecki jak mało kto opowiada, ciekawi i urzeka. W jego powieściach każdy znajdzie coś dla siebie. Co znalazłam tym razem?

Na kolejną książkę Jakuba Małeckiego czekałam z tak wielką niecierpliwością, że gdy wzięłam ją do ręki już wiedziałam, że się boję. Czego? Tego, że za szybko się skończy. Tak było, chociaż dawkowałam sobie kolejne strony. Tym razem Jakub Małecki zabiera czytelnika w bardzo intymną podróż.

Kiedy pewnego dnia znika Tadeusz, dziadek Saturnina, ten nie ma wyjścia i musi powrócić w rodzinne strony. Razem z matką, córką Tadeusza, Hanną, starają się odkryć powód zniknięcia, ale przede wszystkim odnaleźć staruszka. Zamknięty w sobie Tadeusz dźwiga ciężar tajemnicy, po prostu musiał zniknąć. Poszukiwania dziadka sprawiają, że Saturnin musi zmierzyć się z historią rodziny, ale nie tylko tą odległą, znaną z opowieści, których nikt mu nie opowiedział. Jego własna historia, życie jego rodziców to sprawa, która ciąży tak samo jak rozmyta przeszłość Markiewiczów.

Opowieść Małeckiego pozwala odkryć jak ważna jest rodzina oraz wzajemna szczerość. Niewypowiedziane słowa, tajemnice i ból gromadzone przez lata, sprawiają, że życie staje się nieznośne. Sprawiają, że rodzina to przykry obowiązek, że nic nie jest tak jak powinno. Proste i piękne przesłanie, jakie wyczytałam na kartach powieści utwierdza mnie, że w przekonaniu, że Jakub Małecki to pisarz, którego warto czytać, polecać, a później znowu czytać.

Po książki Jakuba Małeckiego zaczęłam sięgać dopiero niedawno. Pierwszą jaką chapnęłam była „Horyzont” i była tak cudowna, że od razu chciałam też przeczytać każdą inną spod pióra tego autora. Ale dziś o „Saturninie”.

Po pierwsze okładka: świetna! Po drugie opis: tak zachęcający, że ciężko było na nią czekać! I po trzecie treść: czy mogło być inaczej, niż fenomenalnie? Zaraz Wam opowiem.

W tej książce poznajemy tak naprawdę historię codzienną, taką prostą, wręcz zwykłą ale ubraną w niecodzienne opisy. Bo jak to mama daje w nagrodę słońce? I te dziwne, magiczne krainy, jak to? Otóż, jeśli kiedykolwiek sięgnęliście po książki Małeckiego, to wiecie już, że lubi takie zwykłe, ludzkie problemy ubrać w słowa tak, że człowiek się ogromnie wzrusza i ma wrażenie, że autor wchodzi do jego serca i głowy. Tym razem zrobił dokładnie to samo opisując relacje, które są trudne, ciężkie, a ich głównym problemem jest… komunikacja. Wiemy wszyscy doskonale (choć pewnie nie stosujemy tej zasady ze strachu, wstydu?),że komunikacja w wszelkich stosunkach międzyludzkich jest ogromnie ważna.

A więc, czy to dobra książka? Tak! Fenomenalna! Dająca do myślenia, wzruszająca do łez, a przy tym przyprawiająca o kaca książkowego i miłość do bohaterów. A żaden z nich nie jest pominięty, nie jest odsunięty w cień. Każdemu z nich autor poświęcił swoją uwagę i widać, że przelał na każdego uczucia.

Polecam! Polecam, bo to jedna z tych książek, po które naprawdę trzeba sięgnąć. Tu nie ma zasad, że ktoś lubi taki gatunek lub nie. Zobaczycie, będzie ona polecana przez pokolenia. Dla mnie staje na podium, tuż obok „Oskara i Pani Róży” i „Małego Księcia”. Tak, jest absolutnie cudowna!

Jakub Małecki to dla mnie wybitny Twórca. Wirtuoz gry na wewnętrznych przeżyciach. Łączy delikatność przekazu z brutalnością prawdy, w taki sposób, że o każdej Jego książce myśli się bardzo długo. Każda książka zmienia coś w widzeniu świata. Małecki zawsze osadza akcję w szarości… nie w mroku i nie w świetle dnia, podkreślając, że w prawdziwym życiu najczęściej balansujemy między dobrem a złem.

Jak żyć z brzemieniem przeszłości? Jak rozmawiać o traumie z osobami, które za wszelką cenę chce się przed tą traumą chronić? Jak wrócić do pełnych wiary w ideały ludzi, gdy samemu straciło się wiarę? Jak milczeć, by nie zatracić się w milczeniu?

Opowieść balansuje na granicy jawy i snu… pełno w tej książce poczucia winy, żalu, wstydu, skrywanych lęków i obaw przenoszonych z pokolenia na pokolenie. Obaw, o których się nie mówi. Te emocje blokują rozpoczęcie prawdziwego, własnego życia… życia wolnego od nieustannego myślenia o porażce.

To również próba odpowiedzi na pytanie o genezę pragnienia zemsty, o granicę między ofiarą i oprawcą oraz o destrukcji ludzkiej osobowości w czasie wojny, wojny owianej mitem chwalebnego bohaterstwa.

Jakub Małecki opisuje również drogę poszukiwania swojego miejsca na świecie. Odnalezienie wewnętrznej motywacji, drogi do wyznaczonego celu oraz rozwidleń na ścieżce życia, gdy wyznaczony cel okazuje się niemożliwy do zrealizowania.

A jeszcze ważna kwestia… koniecznie przeczytajcie ostatnią część… „Coś tu się nie zgadza”… po tych dwóch stronach możemy stworzyć zupełnie nowe wyobrażenie przeczytanej historii.

Zachęcam gorąca do przeczytania tej książki. Mnie oczarowała.

Nie będę ukrywać, że czytałam wyłącznie jedną książkę Jakuba Małeckiego. Zachwyciła mnie ona jednak na tyle mocno, że postanowiłam pozostać z tym autorem i poznać więcej jego dzieł. Słyszałam, że niektóre motywy oraz wątki z jego książek są powtarzalne. Być może. Jednak co to za wada, skoro w tychże tytułach panuje naprawdę magiczny, niepowtarzalny i intymny klimat? Nie potrafiłam się od ,,Saturnina" oderwać i powiem to już na samym starcie. Jakub Małecki zabrał mnie w niesamowitą podróż, do której wciąż często wracam myślami. I mam nadzieję, że Wy również się w nią wybierzecie. Naprawdę warto.

Książka opowiada o wiodącym monotonne życie w Warszawie Saturninie. W ciągu trzydziestu lat nie zdążył porządnie ułożyć swojego życia i wciąż stara się pogodzić ze swoją przeszłością. Harmonię i ład przerywa jednak dzień, w którym okazuje się, że jego dziadek nagle zaginął. Od razu wyrusza w rodzinne strony i rozpoczyna poszukiwania. Powrót do dawnego domu zmusza go jednak do refleksji, a także powrotu do młodości. Młodości, w której brakowało ojca, a także przepełnionej pasją do podnoszenia ciężarów. Ów pasja miała mu pomóc w walce z samotnością i nieśmiałością. Jednak czy aby na pewno tak było? Czy cokolwiek to dało? Ciągły brak wsparcia ze strony najbliższych nie był prosty do zniesienia. Szczególnie wtedy, gdy jest się wyłącznie wrażliwym nastolatkiem. Ale nie tylko Satek jest głównym bohaterem książki... ,,Saturnin" to historia złożona, wielopokoleniowa. Łącząca się jednakże w spójną, sensowną całość.

Uwielbiam język, jakim posługuje się Jakub Małecki. Nie używa skomplikowanych słów, a jednak każde zdanie jest przemyślane i idealnie wyważone. Wszechobecna subtelność sprawia, że przez całość przechodzi się niezwykle gładko, nawet jeśli autor porusza naprawdę ciężkie, aczkolwiek niewątpliwie ważne tematy. W powieści panuje niezwykle magiczny i niepowtarzalny klimat. Rzeczywistość łączy się z fikcją i czasem ciężko ocenić, co wydarzyło się naprawdę, a co było wyłącznie pozorne. Wszystko jest jednak dzięki temu jeszcze ciekawsze i trudno jest się od książki oderwać. Gdy tylko wkroczy się do rzeczywistości Saturnina, pozostaje się w niej do momentu przeczytania ostatniej strony.

To historia o zwykłych ludziach, mających na głowie swoje własne problemy. Każdy z nas może odnaleźć w ,,Saturninie" coś z siebie i dla siebie. Postacie są na tyle różnorodne, że utożsamić można się w pewnym stopniu z dosłownie każdym. Mnie osobiście najprzyjemniej śledziło się wątek dotyczący Saturnina, aczkolwiek pozostałe były równie intrygujące. Po prostu poczułam do tego wrażliwego, piegowatego chłopaka ogromną sympatię i kibicowałam mu do samego końca książki.

Jakub Małecki porusza również problematykę pamięci o przodkach i kultywowania rodzinnych tradycji. Pokazał, jak ważna jest znajomość naszej przeszłości i historii, gdyż niewątpliwie wiele można z niej wyciągnąć. To naprawdę dobra, wartościowa nauka i cieszę się, że tego typu wątek pojawił się w książce.

Reasumując cały mój wcześniejszy wywód - ,,Saturnin" to książka magiczna i niewątpliwie intrygująca. Jest napisana prostym językiem, dzięki czemu czyta się ją bardzo dobrze, jednak i tak pomimo tego posiada iście poetycki wydźwięk. Jakub Małecki tworzy historie nietypowe i niezwykle poruszające. Kreuje bohaterów stosunkowo zwyczajnych, aczkolwiek i tak na swój sposób niepowtarzalnych. To na pewno nie będzie moje ostatnie spotkanie z tym autorem. Kolejny raz zatraciłam się jego wrażliwym, nietypowym świecie i mam nadzieję, że zdarzy się to jest wiele razy. Zdecydowanie i z czystym sercem polecam.

„Saturnin” to napisana przez autora alternatywna historia własnej rodziny. Historia łapiąca za serce, smutna i grająca na emocjach. Dopuszczenie do głosu przeszłości, która nie miała szansy zaistnieć i osób, których życie urwała wojna.

Niemal w każdym zdaniu wyczuwa się tak charakterystyczną dla autora nutę nostalgii, intymności rodzinnych relacji, w których czasem cisza krzyczy głośniej, niż słowa. Nikt tak jak Jakub Małecki nie potrafi ubrać w emocje rzeczywistości, pisać tak cudownie i magicznie o zwykłym życiu i małych rzeczach, które się na nie składają.

To opowieść widziana z różnych perspektyw, w której przeszłość, zepchnięta w niepamięć, domaga się ujawnienia, by posklejać rozbite rodzinne relacje, by odpowiedzieć na niezadane głośno pytania. Opowieść o tragediach kładących się cieniem na całym życiu, poszukiwaniu własnej tożsamości, niespełnionych marzeniach i oczekiwaniach.

W tak subtelny sposób autor kreśli relację pomiędzy Tadeuszem, a Irką, że czytając czułam, jak robi mi się ciepło na duszy, a serce aż wyrywa się z tęsknoty za tak pięknym uczuciem, tak pełnym zrozumieniem.

Z każdą kolejną książką autor wciąga nas coraz głębiej do rzeki pełnej emocji, z której ciężko wydostać się na brzeg, by powrócić do rzeczywistości. Przenosi nas w magiczny świat, mimo, że pozornie zwykły i często potwornie smutny, to zaczarowany słowami i emocjami. Jeśli jeszcze nie znacie prozy autora, to koniecznie nadróbcie.

Saturnin to pierwsza przeczytana przeze mnie książka Jakuba Małeckiego. Słyszałam na temat pozycji tego autora same pozytywne opinie i właściwie nie wiem dlaczego tak długo zajęło mi zdecydowanie się na lekturę. Pierwsza rzecz, którą zauważyłam to styl pisania autora wyróżniający się spośród przeczytanych przeze mnie do tej pory książek. Rozdziały są napisane w taki sposób, ze co chwilę jest przeskok od jednej myśli do drugiej, ale ku mojemu zdziwieniu nie wprowadziło to chaosu do fabuły. Czytelnik od razu widzi, że to zaplanowany zabieg. Spotkałam się z tym już wcześniej ale w każdym innym przypadku odbierałam to jako minus, a tutaj bardzo mi się podobało i sprawiało, że czytałam z jeszcze większym zaangażowaniem. Co więcej, oryginalny jest nie tylko styl pisania autora ale i treść. Jest to ten typ książki, przy której trzeba się skupić na lekturze żeby wszystko dobrze zrozumieć. Pomimo tego, że akcja nie pędzi i jest stosunkowo dużo momentów ze wspomnieniami bohaterów książka była angażująca i wciągająca. Przez cały czas byłam ciekawa zakończenia. Rozdziały z perspektywy Tadeusza podobały mi się zdecydowanie mniej niż z perspektywy Saturnina i trochę mi się dłużyły. Książka nie stanie się moim ulubieńcem stąd 4 gwiazdki a nie 5, ale cieszę się, że sięgnęłam po coś innego niż zazwyczaj. Bardzo chętnie sprawdzę też inne pozycje tego autora.

Saturnin to osobliwa powieść o pewnym mężczyźnie, który wiedzie zwyczajne życie. Wstaje rano, chodzi do pracy, wegetuje, codziennie ta sama rutyna... Jednak pewnego dnia otrzymuje telefon z rodzinnego domu. Matka informuje Saturnina o zaginięciu ich dziadka.

Chłopak rzuca wszystko i postanawia wrócić na wieś. Pragnie pomóc w odnalezieniu ukochanego dziadka, który ostatnimi laty był coraz to gorszy do wytrzymania.

Nie zdawał sobie jednak sprawy, że powrót na wieś zmusi go do pewnych refleksji nad życiem, nad istnieniem. Saturnin będzie musiał zmierzyć się z przeszłością, z pewnymi decyzjami, z jego dzieciństwem... te wszystkie elementy wpływają na zaginięcie dziadka, są bardzo istotne...

Jest to pierwsza książka Maleckiego jaką czytałam i od razu się zakochałam w twórczości tego mężczyzny. Tekst, który wyszedł spod jego pióra to istne arcydzieło. Każde słowo hipnotyzuje, urzeka i sprawia, że czytamy następne strona, zdania i kartki. Mamy wrażenie, że tutaj każdy element do siebie pasuje i przemawia. Tak naprawdę ciężko jest znaleźć odpowiednie słowa aby opisać to co zostało zawarte w tej magicznej historii. Ta książka jest wyjątkowa, bowiem dowiadujemy się, że pewne elementy i postacie, były oparte na faktach, a to budzi w nas jeszcze większe uznanie i zachwyt nad powieścią. Małecki pobudza w czytelniku wszystkie emocje, sprawia że czytamy te książkę z zapartym tchem, bijącym sercem. Zaś po lekturze nie wiemy co ze sobą zrobić... takie to było dobre.

Choć tytułowy Saturnin, prócz imienia, z kosmosem nie ma nic wspólnego, to jednak spotkanie z nim, było dla mnie kosmicznym przeżyciem. Pierwszy raz miałam do czynienia z tego typu literaturą - prozą życia malowaną słowem.

"Życie to krótki czas pomiędzy jedną a drugą szarością, który każdy próbuje nasycić znaczeniem, bo im bliżej drugiej szarości, tym trudniej się pogodzić z tego znaczenia dudniącym brakiem".

Pewnego dnia główny bohater odbiera od matki telefon z wiadomością o zaginięciu prawie stuletniego dziadka. Wydarzenie to staje się niejako przyczyną do snucia wspomnień z życia Satka.

Opowiada ON o wszystkim beznamiętnym tonem, co momentami śmieszy, choć tak naprawdę jest raczej smutne. Chodzi mi o to uczucie, gdy masz ochotę śmiać się przez łzy, gdy z trudem przełkasz ślinę ale śmiejesz się. Śmiejesz się, gdy cały świat wali Ci się na głowę. Śmiejesz się mimo wszystko.

Za każdym razem zdumiewa mnie i fascynuje, ta niezwykła u Małeckiego, umiejętność posługiwania się słowem pisanym, tak, by w sposób nieoczywisty i zachwycający ukazać szarą i brzydką przecież rzeczywistość.

Książka została podzielona na kilka części: większość to opowieść Saturnina, jedną z nich stanowią listy jego matki, z których przebija ogromna miłość do synka, inna to zapis wojennych losów dziadka Tadeusza, jego przyjaźni i nieposkromionego pragnienia zemsty.

Intrygująca opowieść o trudnych relacjach w rodzinie, o życiu w poczuciu winy, o samotności i zemście.

Książkę odebrałam za punkty w portalu Czytam Pierwszy

PREMIERA 16/09/2020

Saturnin mieszka w Warszawie, długo szuka miejsca parkingowego w okolicy swojego bloku (byłam ostatnio w stolicy i to jest potwierdzona informacja) i pracuje jako sprzedawca. Jego dziadek Tadeusz jest milczący, skryty i bardzo tajemniczy. Pewnego dnia ten znika i Saturnin wraca w rodzinne strony. Razem z matką zaczynają poszukiwania – zarówno dziadka, jak i jego przeszłości.

Jakub Małecki i jego „Saturnin” to kolejne idealne połączenie wrażliwości i przejmujących emocji. Autor sięga po wykorzystywane już wcześniej motywy, czyli rodzinę, panujące w niej relacje oraz wszelkie wiszące niedopowiedzenia. Przez to też „Saturnin” jest historią o poznawaniu przeszłości i poszukiwaniu swoich korzeni przy jednoczesnej próbie zdystansowania się do nich.

Opisywane losy rodziny Markiewiczów opowiedziane są przez kilka osób. Tym samym trochę skaczemy po linii czasowej, ale spokojnie, nikt nie powinien się zgubić. Wszystko to, jak zawsze, opisywane jest pięknym i prostym językiem, czyli tak po „małeckiemu”. Tym razem książka jest bardziej intymna, bardziej osobista, ponieważ autor wplótł w nią historię swojej rodziny.

Książka miała zarówno lepsze jak i słabsze momenty. Autor zawiera w niej dużo prostych prawd o życiu, a wszystko opisuje prosto i celnie. Wiadomo przecież, że Małecki jest wnikliwym obserwatorem codzienności i właśnie jej opisywanie oczarowało mnie od pierwszej strony jego książek. Jednak jestem przyzwyczajona do wnikliwszych analiz i emocji, które chwytały mnie za serce i pozwalały patrzeć na drobnostki z zachwytem małego dziecka. Jednak w przypadku tej książki czegoś mi zabrakło. Nie zrozumcie mnie źle, bo nadal mi się podobała, nadal się zachwycałam. Tylko tak jakoś mniej. Magia, emocje i ta cała otoczka jakoś zaginęły w tej mojej, pozaksiążkowej, rzeczywistości. Mimo to i tak z niecierpliwością czekam na kolejną książkę spod ręki Małeckiego, która doprowadzi mnie do zachwytu.