Złota krew. Red Rising. Tom 1

"Red Rising: Złota krew" to pierwszy tom trylogii Pierce'a Brown'a, która trzęsie światem w posadach. Moje zdziwienie jest tym większe, że po przeczytaniu okładkowego opisu stwierdziłem, iż trzymam w rękach typową powieść scifi autora młodego pokolenia, który naszkicował historię typowo pod młodą publiczkę, z pięknymi gwiazdeczkami, miłosnymi rozterkami i ogólnie happy endem na końcu. Nic z tych rzeczy!

Fabuła powieści wybiega daleko w przyszłość. Można oszacować, że minęło co najmniej 700 lat od wielkiej wojny kolonii z Ziemią (co przypomina łudząco walkę kolonii Nowego świata z Europą o niepodległość), po której zwycięska frakcja ustanowiła nowy porządek. Po trwającej lata wojnie zapomniano o demokracji, państwach i narodach. Teraz ludność została podzielona na kasty nazywane kolorami, którym przewodzą Złoci. Wszystkie inne kolory tęczy im służą. Rodzą się i umierają po to, aby spełniać ich zachcianki. Najniższym z nich jest czerwony, dodatkowo podzielony na nadczerwonych - którzy sprzątają ulice i podczerwonych pracujących głęboko pod ziemią w kopalniach, nie będąc w ogóle świadomym, co dzieje się na powierzchni. Wśród nich znajduje się młody górnik - Darrow, który w wyniku niewinnego występku traci miłość i sens życia. Od teraz nie ma dla niego celu, dlatego przyjmuje ofertę podziemnego ruchu, będącą szansą na zniszczenie obecnego ładu.

Nowy porządek jaki wyśnił sobie Brown w istocie jest bardzo dystopijny, ale nie jest wcale czymś wielce oryginalnym. Wyraźnie widać, że czerpał z wielu klasycznych powieści scifi, nawet światowych wydarzeń, podczas gdy budował świat przyszłości. Złoci i ich kasta posiadają wyraźnie faszystowski wydźwięk, aż nadto przypominając III Rzeszę Hitlera. Pozostałe kolory, zgodnie z oznaczeniem, są trutniami pracującymi za nich, służącymi na usługach lub niewolnikami wykonującymi najcięższe roboty - na dodatek w pełnym kłamstwie. Autor nie kryje się za parawanem młodzieżowej poprawności. Pokazuje kastowy porządek oczami nastolatka, doświadczonego tak ciężko, że aż czuć jego gniew i frustrację, gdy doświadcza tego całego zła i na dodatek odkrywa prawdę o kłamstwie Złotych. Historia opowiedziana jest z perspektywy Darrowa, który rzadko ocenia rzeczy w pośpiechu. Na bieżąco porównuje i analizuje, komentuje z lekką autoironią.

Ale spokojnie, jeśli myślisz, że chłopak chwyci za giwerę i rozwali własnoręcznie utrwaloną od stuleci skostniałą strukturę dowodzenia super ludzi - tzw. Elitę. To nie tego typu powieść. Brown po raz kolejny udowadnia, że nie tylko czas, miejsce i akcja powieści przemyślał dokładnie. To także sposób działania głównego bohatera, który odnajdując pomoc wśród podobnych sobie, zmienia się fizycznie i psychicznie w Złotego tyrana. Jego celem nie jest wyniszczenie największej ilości wrogów, ale stopniowe wtapianie się struktury Elity i zdobywanie władzy mogącej w przyszłości, we właściwym momencie zadać cios tak mocny, że zachwieje władztwem panów. Autor korzysta pełną garścią z filozofii wojennej klasyków, którą przytacza podczas walk frakcji o zamki. Młody Darrow pokazuje się z lepszej strony jako dowódca, organizator, taktyk, a nawet rewolucjonista, zdobywając powoli zaufanie Elity, aż w końcu rozbierze ją na kawałeczki od środka.

Początki są trudne. Czytelnik jednak z powodzeniem odnajduje się w historii i zaskakuje na właściwy tor w chwili, gdy zdobywa więcej informacji o zewnętrznym świecie. Kolejne rozdziały kończą się w taki sposób, aby rozbudzić ciekawość czytelnika, przez co granica między nimi zaciera się nieustannie. Tak samo jak podział książki na cztery części nie odzwierciedla kolejnych etapów przygód Darrowa. Dlatego już po 40-50 stronach trudno powstrzymać się przed odłożeniem książki na półkę. Ten niezwykle młody autor pokazał, że mimo wielu podobieństw i zapożyczeń można napisać powieść oryginalną i niewpadającą w nurt młodzieżowych dystopijnych space operowych romansów. Napisał powieść ciekawą, dobrze skonstruowaną, z wyraźnie nakreślonymi bohaterami, których poznajemy od lepszej i gorszej strony - powieść wartą przeczytania.

Wciąż pojawiają się jakieś książki, które porównywane są do bestsellerowych „Igrzysk śmierci”. I mimo że niektórym dystopie się już znudziły, to jednak nadal gatunek ten ma swoich wiernych fanów – chociażby mnie. „Igrzyska śmierci” były powiewem świeżości wśród całej panującej wtedy na rynku wydawniczym reszty i dla wielu osób stały się czymś na wagę złota. Osobiście bardzo nie lubię porównywania książek między sobą, bo człowiek nastawia się wtedy na coś wyjątkowego, a wiadomo jak to czasem bywa… „Red Rising. Złota Krew” to debiut Pierce’a Browna, na który nastawiłam się bardzo pozytywnie. Czy moje nastawienie okazało się słuszne?

Darrow jest Helldiverem. Jednym z mieszkańców rozległych jaskiń znajdujących się pod powierzchnią Marsa. Helldiverzy specjalizują się w wydobywaniu cennych surowców. Ich praca jest bardzo niebezpieczna, ale wizja przyszłości ukazująca możliwość życia poza jaskiniami jest warta każdej ceny. Jednak wkrótce okazuje się, że wszyscy mieszkańcy jaskiń żyli w kłamstwie. Władze ich okłamywały, ukrywały przed nimi coś tak niezwykle ważnego… Surowe zasady i zastraszanie sprawiły, że ludzie nie chcieli o nic walczyć. Żyli niczym niewolnicy, a Ci, którym udało się wybić na szczyt, zagarnęli wszystko dla siebie. Wydarzenia, które mają miejsce w przeciągu paru dni sprawiają, że Darrow podejmuje niezwykle ważną decyzję – zniszczy tych, którzy oszukiwali jego, jego rodzinę i przyjaciół. Przeniknie w szeregi wroga i rozpęta prawdziwą rebelię… Jednak czy Czerwony może zostać Złotym?

„Narodu nie da się zniszczyć od zewnątrz dopóty, dopóki nie zostanie zniszczony od środka. Pamiętaj o tym. Jesteśmy burzycielami narodów, nie terrorystami.”

Akcja powieści toczy się na Marsie, ludzie są podzieleni na frakcje, których nazwy oznaczane są kolorami. Najwyżej stoją Złoci – bogate i wpływowe rodziny, które rządzą resztą. Są bezwzględni, przebiegli, ale przy tym wszystkim sprytni i niezwykle inteligentni. Darrow należy do Czerwonych – zwykli ludzie, którzy muszą zapracować na jedzenie, a i tak ledwo wiążą koniec z końcem. Na szczęście nie znajdują się na szarym końcu… Co oczywiście nie wróży za dobrze tym, którzy to nieszczęsne miejsce zajmują i nie mają nic do powiedzenia. Spodobał mi się ten pomysł podziału społeczeństwa, a także przedstawienie całkowitej hierarchii. Autorowi w dobry sposób udało się przekazać swoją wizję świata, co jest widoczne w dokładnych i szczegółowych opisach. Książka jest dopracowana i napisana przystępnym, niejałowym językiem. Jak na debiut – bardzo dobra robota.

Całą historię poznajemy z punktu widzenia Darrowa. Każda jego myśl, każde uczucie, każda najdrobniejsza rzecz, która go dotyczy, staje się również częścią nas samych. Czytelnik może całkowicie zżyć się z głównym bohaterem, dzięki czemu jeszcze lepiej wczuje się w klimat powieści. A naprawdę warto, ponieważ jego przeżycia są niesamowite. Głównemu bohaterowi przychodzi zmierzyć się z ciężką sytuacją, musi szybko podejmować decyzję, ale nie zapominać o dobrym ich przemyśleniu i prawdziwym celu swojej misji. Rzeczywiście bardzo łatwo tutaj znaleźć odniesienie do „Igrzysk śmierci”, bowiem młodzież zostaje odizolowana o reszty świata i walczy o przetrwanie. Walczy również o władzę i szacunek, a zwycięzca może być tylko jeden. Jest to jednak oparte na nieco innych motywach i zasadach, ale nie brakuje tutaj rozlewu krwi, brutalności, bezwzględności, zdrady, wierności, honoru, sprytu, inteligencji czy też zaskakujących zwrotów akcji.

„Życie to najskuteczniejsza szkoła, jaką kiedykolwiek stworzono.”

Autor trzyma nas w ciągłym napięciu i dba o to, aby akcja toczyła się odpowiednio dogranym tempem. Są chwile spokojniejsze, ale tuż po nich zostajemy wrzuceni w wir niewiarygodnych wydarzeń, gdzie nie ma ani chwili wytchnienia. Przyznaję szczerze, że panu Brownowi wiele razy udało się mnie zaskoczyć, a nieprzewidywalność to coś, za czym przepadam. Dlatego ma za to ogromnego plusa, podobnie jak za swego rodzaju dojrzałość, co rzadko spotyka się w debiutach literackich. Chwilami zadziwiała mnie wizja tego świata książkowego, bowiem w świecie, gdzie z jednej strony rozwinęła się technologia i panuje stały postęp, z drugiej widoczne jest zacofanie rodem ze średniowiecza. Może to nie do końca dobre określenie, ale po prostu zaobserwować tutaj można popadanie ze skrajności w skrajność, co ciężko ubrać w odpowiednie słowa. Myślę jednak, że każdy, kto tę powieść przeczyta, zrozumie, co mam na myśli.

„Niby to znane, a jednak zupełnie nowe.” – takie zdanie widnieje na okładce „Red Rising. Złota Krew”. Myślę, że w doskonały sposób charakteryzuje książkę Pierce’a Browna. Faktycznie powtarzają się pewne znane już motywy i schematy, za czym nie przepadam w żadnym wypadku, a tutaj proszę! Ta powieść naprawdę mi się spodobała i zupełnie nie dbałam o to, czy powiela pewne rzeczy, bowiem ma w sobie własną nutkę oryginalności. Czytało mi się ją znakomicie, okazała się być niezwykle wciągającą i barwną lekturą. Pełna ognia, życia i werwy, podobnie jak przyciągająca wzrok okładka. Historia w niej zawarta uczy wielu wartości i pokazuje wewnętrzną walkę toczącą się w człowieku, gdy przyjdzie mu się zmierzyć z niezwykle ciężkim etapem życia. Nie jest to kolejna nudna opowiastka, ale poruszająca i dająca do myślenia historia. Wystawiam mocne 9/10.

Cała książka powinna być chaotyczna. Powinna sprawiać czytelnikowi ciągłe kłopoty, powinna być trudna w odbiorze, a wiele zastosowanych w niej rozwiązań już po paru stronach powinno przyczynić się do odrzucenia jej na stertę „Do przeczytania: NIGDY!”. Powinna, powinna, powinna… Ale powieść czyta się z zapartych tchem, a wszystkie paradoksy są raczej plusem niż minusem utworu. I z ręką na sercu można stwierdzić, że książka wciska w fotel, nawet jeżeli zbudowana według oklepanego schematu. A teraz, pozostaje wyłącznie czekać na „Złotego Syna” i kontynuacje losów Darrowa.

Bardzo ciężko napisać recenzję tej książki, ponieważ już na pierwszych kilkunastu stronach, dzieje się coś, co odmienia życie głównego bohatera, lecz jednocześnie nie mogę Wam zdradzić, co to jest, bo to bardzo ważna kwestia, która powinniście odkryć sami. Książka jest napisana genialnie, wprowadza nas w tajniki nowoczesnych technologii, zahaczające o boskie czyny, bo czy jest możliwe, by z jednej osoby stworzyć kogoś kompletnie odmiennego?

Społeczeństwo jest dzielone na kasty, które są nazwane różnymi kolorami, a jak wiadomo, kolory te oznaczają szereg różnych zadań i przyzwoleń, które mogą być przez te osoby wykorzystywane. Każdy z nas na pewno, nie chciałby należeć do czerwonych, do różowych, może i ktoś by się znalazł, ale to złoci żądzą tamtym światem. A jakby tak… No właśnie, znów nie mogę Wam nic zdradzić.

Jest to taka historia, która wciąga czytelnika od pierwszych stron, autor nie boi się wywołać w czytelniku złości i furii, bo śmierć w tej książce, to błahostka, a naszym zadaniem jest, w tej wojnie się odnaleźć. Z tej książki wręcz bucha ogrom żaru, czegoś więcej, niż tylko opowieści o niewolnictwie, kastach w fantastycznym jak dla nas świecie. To historia, która wkrada się w Twoje myślenie i nakierowuje Cię na takie drogi, że sam zaczynasz przechodzić przez te piekło wraz z Darrow’em. Bo jego życie, to istne piekło. Coś, co może wydawało się za pewnik, może okazać się zaraz kłamstwem i to tak wielkim, że Twój mózg nie jest w stanie tego ogarnąć.

Bohater napędzany agresją i chęcią zemsty, musi niczym wilk z opowiastek, przybrać skórę owcy i wkroczyć między nie, by zdobyć ich zaufanie, by potem pożreć kilka żywcem. Tę historię, będą wielbić w szczególności Ci, którzy uwielbiają łączenie bitew, wojen, z technologią, a przede wszystkim z przyszłością. Może wydaje się wam te połącznie, jako zbyt groteskowe, lecz nic bardziej mylnego, to po prostu wciąga. Moja buzia nie zamykała się przez cały czas czytania tej książki. Nawet sama nie potrafiłam sobie wyobrazić tego, że takie połącznie, wprawi mnie w taki zachwyt. Ta historia uczy, a to rzecz, której wielu książkom brakuje.

Pomimo tego, że główny bohater to szesnastoletni chłopak, to ja jednak widziałam go, jako dorosłego mężczyznę, bo jego myślenie, na pewno nie zasługuje na miano chłopca. To mężczyzna z krwi i kości, który wie czego chce, a w dodatku potrafi sprawić, że pójdą za nim tłumy.

To jedna z tych książek, które przyciągają niewiadomą, piękna okładką, świetnymi bohaterami, którzy zapadają w pamięci na dłużej, a nawet się Wam przyznam, że kilka razy się wzruszyłam, lecz nie z radości, a smutku. Książka jest porównywana do Igrzysk Śmierci, nic bardziej mylnego, Igrzyska śmierci są dla nastolatków (nie obrażając nikogo), a Red Rising jest dla prawdziwych mężczyzn i kobiet, które lubią rozlew krwi i spiski. Igrzyska przy Red Rising, to pestka, zdecydowanie wam ją polecam.