Sydonia. Słowo się rzekło

ZACHWYCAJĄCA!

PERFEKCYJNA!

JEDNA NA MILION!

***

Przychodzi taki moment w życiu każdego, mam nadzieję, czytelnika, że trafia on na „powieść nad powieściami”.

Pozycję, która pojawia się na rynku wydawniczym raz na kilka lat - o ile ma szczęście - a może jeszcze rzadziej. Zachwyca się nią tak mocno, przeżywa tak intensywnie, że nie wyobraża sobie, jak wyglądać będzie jego codzienność po skończonej lekturze.

***

I oto, po latach oczekiwania, trafiła w moje dłonie właśnie taka wybitna, totalna „nadksiążka”, niemożliwa do ocenienia „Sydonia. Słowo się rzekło” autorstwa Królowej Powieści Historycznej, Elżbiety Cherezińskiej.

W jaki sposób napisać mam o czymś tak wspaniałym, wybornym, tak dopracowanym pod każdym możliwym względem, do bólu perfekcyjnym, porywającym, fascynującym, zapierającym dech?

Nieśmiało spróbuję.

Oto poznajemy historię kobiety ze słowiańskiej legendy, Sydonii von Berk, oskarżonej o czary, twarzy wielu jej podobnych, które jako czarcie pomioty, w imię Boga i wszechwładnego, nieomylnego Kościoła, straciły życie z powodu swych „magicznych”, niezrozumiałych zdolności. To historia silnej, niezłomnej kobiety z krwi i kości, tak doskonale niedoskonałej. Autorka nie tylko znakomicie naszkicowała postać Sydonii, ale przede wszystkim z niezwykłym kunsztem odwzorowała klimat epoki: polityczne układy, zależności, dworskie intrygi, wpływ religii na rządy. Z Elżbietą Cherezińską nie ma żartów. Kiedy ta wybitna autorka i znawczyni historii, zabiera się konstruowanie powieści, nie bierze jeńców. Nie unika kwestii niewygodnych, nie wybiela, nie łagodzi.

Tak też jest w „Sydonii”, książce, na którą czekałam ponad trzy lata (tak, tyle czasu minęło od publikacji ostatniego tomu cyklu „Odrodzone królestwo”). Nie umiem ubrać w słowa szaleńczego bicia serca, która wyrywało mi się z piersi podczas lektury. Nie umiem wyrazić bezbrzeżnego zachwytu nad stylem, fabułą, aryciekawą XVI-wieczną historią.

Proszę, błagam, przeczytajcie tę wybitną powieść. Miłośnicy słowiańskości - stracicie głowę!

Kobiety w historii odgrywają dużą rolę. To dzięki ich niezłomności, uporowi i marzeniom udało nam się wyrwać ze szponów patriarchatu. I choć jest jeszcze wiele do zrobienia, to jednak kobiety takie jak Sydonia von Bork, pozwoliły na sięganie po rzeczy nieosiągalne i walkę o lepsze jutro. Często przypłacały swoim życiem, ale do końca trwały we własnych przekonaniach.

Sydonia von Berk – kobieta wywodząca się z najstarszego rodu Pomorza, z wieloma tradycjami, sięgającymi jeszcze początków XI w. Piękność, urodzona w połowie XVI w., kobieta wielu talentów, dwórka we dworze księcia Filipa I. Postać tragiczna w polskiej historii, z losami dramatycznymi i bolesnymi, ale szalenie ciekawymi.

Elżbieta Cherezińska stworzyła powieść doskonałą! Długie godziny spędzone nad przygotowywaniem się do opowiedzenia tej historii, zaprocentowały oryginalną, rzutką i szalenie ciekawą opowieścią o kobiecie niezwykle inteligentnej, odważnej, ale też apodyktycznej i kierującej się romantycznymi uczuciami.

Autorka nadała postaci historycznej charakteru. Poczęstowała czytelników sporą dawką arcyciekawych informacji, przedstawiła losy nie tylko Borków, ale i Gryfitów. Wskazywała wszystkie zależności między dworami, pewne polityczne niuanse, które od dawien dawna rządziły polityką państw. Przedstawiła też zasady panujące we dworach, to, jak istotna jest religia, i jak ogromny wpływ miała na decyzję, życie i światopogląd.

Ta książka, to nie tylko szalenie ważne ciekawostki historyczne, ale też zwrócenie uwagi na tzw. czarostwo, za uprawianie którego, niegdyś surowo karano. A wszystko to w imię Boga i Kościoła, który narzucał swoją wolę i był okrutny do granic możliwości.

Autorka doskonale wyjaśniła czym można było popaść w niełaskę, jak postrzegano kobiety inteligentne, żyjące w zgodzie z naturą i interesujące się ziołolecznictwem. A to, co w emocjach zostało wypowiedziane, brano za przykład zdolności magicznych, powiązanych z samym diabłem.

To, o czym mówi ta książka, to przede wszystkim strach męskich przedstawicieli władzy świeckiej i duchownej. Strach przed kobietami, ich inteligencją i odwagą.

Ważna, wspaniała i niezwykle ciekawa powieść, która zachwyci nie tylko osoby lubujące się w historii, ale i te, które lubią mocne, żeńskie postaci, których historie nie kończą się happy endem.

Zwykła kobieta, która miała rzucić klątwę, doprowadzającą do unicestwienia jednego z największych rodów.

„Widzicie przed sobą starą kobietę oszukaną przez bliźnich, krewnych i przez nich oskarżoną o władzę nadziemską. Mnie nawet ludzkiej mocy brakowało, by przeciwko niesprawiedliwościom krewnych moich na majątek dybiących stanąć”

Proces, który wstrząsnął Polską Jagiellonów, oszustwo, które zmieniło bieg historii, życiorys bardziej niezwykły niż Elżbiety Batory.

Urodzona w roku 1548 Sydonia von Borck, jako młoda dziewczyna trafia na dwór księcia Filipa I w Wołogoszczy. Tam poznaje Ernesta Ludwika, zakochuje się w nim bez reszty, jednak gdy dochodzi do podjęcia ostatecznej decyzji, mężczyzna przerażony popełnieniem mezaliansu ostatecznie żeni się z Zofią Jadwigą, córką księcia brunszwickiego. Urażona Sydonia opuszcza dwór Filipa I, zanim to jednak nastąpiło, kobieta miała rzekomo, przekląć Ernesta i powiedzieć, że jego ród (Gryfitów) w ciągu pięćdziesięciu lat wyginie. Gdy trafiła pod opiekę swojego skąpego brata, jej problemy zaczęły narastać. Ulrych nie chciał dzielić się majątkiem, kazał zrzec się swoim siostrą prawa do niego w zamian za dożywotnią rentę i utrzymanie. Niestety brat nie wywiązał się z żadnych ustaleń. Konflikt ze szwagierką sprawił, że w roku 1604 Sydonię umieszczono w klasztorze w Marianowie.

Kobieta w ciągu całego swojego życia nigdy nie wyszła za mąż. Interesowała się za to zielarstwem oraz leczniczymi właściwościami roślin. Miała psa, którego bardzo kochała, a który stał się kością niezgody pomiędzy nią a jej byłym narzeczonym Henrykiem Prechelem. Mężczyzna chciał odebrać psa z czystej złośliwości. Gdy zwierzę pogryzło dziecko Henryka, które nie długo po tym zmarło, Sydonia przyznała się, że to jej pies jest odpowiedzialny za pogryzienie, ale tylko za to, a śmierć miała inną przyczynę. Niestety nikt w to nie uwierzył.

W roku 1612 kobieta została oskarżona o czary, przez Annę von Apenburg z klasztoru w Marianowie.

[Sydonię] ubezwłasnowolniono i zakazano opuszczać teren klasztoru, w którym przebywała. Postanowiła złożyć oficjalną skargę do księcia Filipa i próbowała wydostać się na zewnątrz za pomocą siekiery. Zmuszono ją siłą do powrotu do celi, a przy okazji dobrze zapamiętano przekleństwa i groźby, jakich nie szczędziła swoim prześladowcom.

Sydonia z początku nie przyznawała się do winy, ale po okrutnych torturach w końcu uległa.

Kobieta była wymarzoną ofiarą. Od lat interesowała się zielarstwem i miała podejrzane kontakty z kobietami oskarżanymi o czary. Do tego była kłótliwa i apodyktyczna, często też odgrażała się swoim przeciwnikom, którzy dziwnym trafem szybko schodzili z tego świata. Na domiar złego była jeszcze sprawa rzekomej klątwy rzuconej na panującą dynastię…

Najnowsza książka Pani Cherezińskiej to hit historyczny początku tego roku. Oparta na faktach pozycja, napisana w sposób bezwzględny i szczery powala sprawą, która wstrząsnęła ówczesną Polską.

Czarownice, stosy, intrygi, tajemnice… to wszystko i jeszcze więcej w czasach gdy wydawać by się mogło Polska, była krajem oświeconym i praworządnym. Po bez wątpienia, najlepszej historycznej serii o polskich władcach, Pisarka wchodzi w najbardziej kontrowersyjną tematykę w historii świata. Trzeba przyznać, że wychodzi Jej to znakomicie. Pozycja Sydonia słowo się rzekło to nie tylko zbiór faktów historycznych w jednej książce, ale przede wszystkim ukazanie tragedii, jaką było bycie innym niż wszyscy. Oskarżenie o czary mogło dotknąć każdego, wyssane z palca i bezpodstawne, w swej pozycji Pani Cherezińska pokazuje mechanizm ludzkiego działania, które doprowadzało do śmierci niewinnych.

Moim zdaniem publikacja niezwykła, najlepsza w dorobku Autorki. Czyta się szybko, jednym tchem. Z jednej strony irytuje prawdą historyczną, która nie mieści się w głowie, z drugiej powala manipulacją psychologiczną stosowaną przez lata. Jestem pod wielkim wrażeniem tego dzieła, mam nadzieję, że kolejna książka Pisarki będzie równie wspaniała.

"Sydonia" Elżbiety Cherezińskiej to wciągająca powieść historyczna, która zagłębia się w tragiczną historię Sydonii von Bork, kobiety oskarżonej o czary i straconej w 1620 roku w Szczecinie. Portret Sydonii w wykonaniu Cherezińskiej to przejmująca i chwytająca za serce opowieść o kobiecie, która wyprzedzała swoją epokę i żyła w społeczeństwie nietolerującym jej niezależnego i intelektualnego umysłu.

Akcja powieści rozgrywa się w czasie, gdy szalały polowania na czarownice, a kobiety były postrzegane jako gorsze i intelektualnie niezdolne do samodzielnego myślenia. Sydonia jest członkinią jednego z najstarszych rodów szlacheckich na Pomorzu, ale jej życie przybiera tragiczny obrót, gdy zostaje oskarżona o uprawianie czarów i spisek w celu zabicia księcia rządzącego Pomorzem.

Cherezińska w mistrzowski sposób oddaje istotę epoki, przedstawiając żywy kontekst społeczny, kulturowy i polityczny tamtych czasów. Zanurza czytelnika w świat intryg, walki o władzę i przesądów, ożywiając postaci i wydarzenia, które ukształtowały życie Sydonii i doprowadziły do jej tragicznego końca.

To, co wyróżnia "Sydonię" to umiejętność Cherezińskiej do płynnego łączenia faktów historycznych i fikcji, tworząc porywającą narrację, która jest zarówno pouczająca, jak i zabawna. Autorka umiejętnie równoważy historyczną dokładność wydarzeń z żywą wyobraźnią, która ożywia bohaterów, sprawiając, że czytelnik czuje się tak, jakby był świadkiem wydarzeń rozgrywających się na jego oczach. Jej proza jest elokwentna, a opowiadanie silne, wywołujące u czytelnika szereg emocji, od współczucia i empatii po gniew i frustrację.

Szczególnie przejmujące jest przedstawienie przez Cherezińską Sydonii jako bohaterki feministycznej. Podkreśla ona walkę kobiet w patriarchalnym społeczeństwie, gdzie ich głos jest uciszany, intelekt lekceważony, a życie sprowadzane do roli przedmiotu pożądania lub narzędzia manipulacji. Poprzez historię Sydonii, Cherezińska obnaża okrucieństwo i niesprawiedliwość polowań na czarownice oraz dynamikę władzy, która rządzi życiem kobiet we wczesnonowożytnej Europie.

„Jak zielsko rosną w nas widziadła, które nam zasiano do głów”.

Pani Cherezińska przenosi nas do Księstwa Pomorskiego, przełom XVI i XVII wieku. Przez Europę, nie oszczędzając Polski i Pomorza, przetacza się niszczycielska fala polowań na czarownice. Żadna kobieta, która mieszka sama i ma odwagę wyrazić głośno swoje myśli, nie może czuć się bezpiecznie. W Szczecinie mieszka szlachcianka Sydonia von Bork, zostaje przedstawionych jej kilka zarzutów, w tym spowodowanie śmierci panującego księcia. Na oskarżenie jej o czary nie trzeba długo czekać. Proces trwa długo, przez prawie rok kobieta zacięcie się broni. W końcu pod wpływem tortur przyznaje się do zarzucanych win, niebawem je odwołuje. Jednak wyrok i kara może być tylko jedna, w 1620 roku zostaje stracona. Po jej śmierci zaczynają umierać książęta z panującego rodu... Czyżby Sydonia rzuciła na nich klątwę?

Wielowarstwowa, wielowątkowa, złożona, a przy tym bardzo spójna opowieść. Całkowicie przykuła moją uwagę, im bardziej zagłębiałam się w fascynujący świat stworzony przez autorkę, tym trudniej było mi, choć na chwilę ją odłożyć. Pani Elżbieta pisze piękną polszczyzną, język, jakim operuje, jest bardzo bogaty, płynny, plastyczny, pełen licznych porównań. Autorka oprócz ogromnej wiedzy historycznej posiada też niesamowitą wyobraźnię. Nakreśla nam sytuacje i wydarzenia bardzo realnie i wyraźnie. Korzystała z dokumentów, które jakimś cudem przetrwały, w tym zapiski samej Sydonii. Okoliczności, warunki, otoczenie, konteksty, myśli i uczucia. Przez co wzbogaca i jednocześnie dodaje niesamowitego uroku i klimatu całości. Rewelacyjnie wykreowani bohaterowie, zdecydowanie są atutem powieści. Wyraziste, barwne, niejednolite, charakterne osobowości, ukazane ich prawdziwe oblicze. Postacie autentyczne i wymyślone przez autorkę, na potrzeby utkania wciągającej fabuły.

Historia Sydonii jest tak samo porywająca, jak skomplikowana, to kobieta z krwi i kości. Jej postać zrobiła na mnie ogromne, pozytywne wrażenie. Jako kobieta nie miała żadnych praw. Razem z siostrą musiały się poddać woli i opiece brata. Nieustannie walczyła o siebie, była silna, odważna, nieugięta, chciała być wolna, była inteligentna, zbyt inteligentna jak na swoje czasy. Nieustanna tułaczka od jednego krewnego do drugiego, ciągnący się proces o odzyskanie należnego jej majątku. Życie ludzi, codzienność, zmagania z nieuchronnym losem. Dworskie intrygi, polityczne zależności, układy. Wszechobecny, niemylny, bezwzględny Kościół, którego wpływy sięgały bardzo daleko. W całość intrygująco została wplątana szczypta magii i fantastyki.

Fascynująca, wybitna, napisana z rozmachem epicka opowieść. Prawda historyczna idealnie współgra z fikcją literacką. Niesamowite wrażenia i odczucia. Dla mnie rewelacja! Była to fascynująca, pełna niespodzianek przygoda, o której nie da się zapomnieć. Bardzo polecam, Tatiasza i jej książki :)