Żałując macierzyństwa

1. 

   Recenzentus NotPospolitus

   Ocena: 5/5

   Dodana przez Dagmara S. w dniu 2017-08-14

   Recenzja dotyczy produktu typu: książka
   7 z 8 osób uznało recenzję za przydatną

   Na wydanie tej książki czekałam kilka miesięcy. Kiedy pierwszy raz Wydawnictwo Kobiece puściło informację o tym, że pojawi się publikacja Żałując macierzyństwa – od razu wiedziałam, że musi trafić w moje ręce. Z kilku powodów.
   
   Pozycja Żałując macierzyństwa została napisana przez Ornę Donath – socjolog, która latami przeprowadzała badania, opierające się na wywiadach z kobietami, które żałują, że zostały matkami.
   
   Dlaczego ta książka zyskała moje zainteresowanie? Jak już wspomniałam z kilku powodów. Po pierwsze jest to publikacja badań socjologicznych, których jak dla mnie cały czas jest za mało. Po drugie porusza temat kontrowersyjny, nowy, o którym nie mówi się głośno. Po trzecie porusza temat, który dotyczy wszystkich kobiet. Tych, które mają dzieci, tych, które nie mają, tych, które nie chcą mieć dzieci, ale i tych, które cały czas nie podjęły ostatecznej decyzji.
   
   Żałując macierzyństwa – recenzja.
   
   Po przeczytaniu tej pozycji tyle myśli kłębi się w mojej głowie, że nie wiem, od czego zacząć.
   
   Książka porusza wiele strun, które wolelibyśmy, aby zostały nietknięte. Jest mocna, przepełniona emocjami, strachem i żalem. Żalem przede wszystkim. To w tych niecałych 300 stronach zawarł się głos kobiet. Matek, które chciałyby cofnąć czas i zostać mamą niczyją (oryginalne tłumaczenie: nobody’s mom).
   
   Z jednej strony słuchając tych historii, uświadamiasz sobie, jak mało jest w tym czerni i bieli, a ile odcieni szarości. Jak trudne musi być opowiedzenie o tym, z czym zmagają się te kobiety, ale jak jeszcze trudniejsze musi być życie z ukrywaniem swojego żalu.
   
   Badane kobiety mieściły się między 26, a 73 rokiem życia. 5 z nich w trakcie badania było już babciami. Kobiety wywodziły się z różnych klas społecznych. Wywiady zostały przeprowadzone z 23 kobietami.
   
   Zacznijmy jednak od początku. Od pytań, które zadała Orna.
   
   Żałując macierzyństwa – być niczyją mamą.
   
   Obok kobiet, które pragną mieć dzieci, ale nie mogą, obok kobiet, które realizują się w macierzyństwie i obok kobiet, które mimo trudności, jakie macierzyństwo przed nimi stawia, kochają być matkami – są kobiety, które chciałyby być niczyją mamą.
   
   Jakkolwiek wydaje nam się to absurdalne, nieludzkie, samolubne czy po prostu dziwne – tak jest. Mimo iż społeczeństwo nie jest na to przygotowane. Takie kobiety żyją obok nas …i nie jednokrotnie mają już dzieci. Dlaczego? O tym będzie później.
   
   Kobieta, która nie chce mieć dzieci – ma pod górkę już na starcie.
   
   Społeczeństwo wywiera nacisk na wszystkie kobiety. Każda powinna być matką. Co więcej, każda powinna nosić w sobie instynkt macierzyński. Gdyby to było takie oczywiste…
   
   W społecznej opinii kobiety rodzą się po to, by w końcu zostać matkami. Kobieta bezdzietna jest dla nas jakby niepełna? Często litujemy się nad takimi osobami, nie zdając sobie sprawy, że to może być świadoma decyzja, a kobiety, które nie zostały mamami są w swoim życiu w pełni szczęśliwe i spełnione.
   
   Trudno nam to zrozumieć – dlatego tym lepiej, że powstają takie publikacje jak książka Orny Donath.
   
   Jedna z badanych kobiet (mama trojga dzieci między 5, a 10 rokiem życia), twierdzi, że niechęć do macierzyństwa jest w niektórych z nas zakodowana od samego początku. Nie zawsze jednak zdajemy sobie z tego sprawę, nie zawsze chcemy ten głos dopuścić do swojej świadomości. Boimy się. Boimy się ostracyzmu i odrzucenia.
   
   Proszę spojrzeć, jak bardzo ciało i dusza jest…ono wie. Nie mam żadnych problemów z płodnością, a trójka moich dzieci, a dokładniej mówiąc, te dwie ciąże były związane z leczeniem niepłodności. Ponieważ ja po prostu nie zachodziłam w ciążę. Bo tak naprawdę nie chciałam. To proste. I to jest niesamowite. To jest niesamowite. Ja po prostu nie chciałam.
   
   Żałując macierzyństwa – społeczne odrzucenie.
   
   Autorka książki zapytała swoje uczestniczki badania, czy widzą jakieś plusy macierzyństwa. Wiele z nich miało problem z przytoczeniem ich. Dużo łatwiej było im pokazać, jakie minusy niesie ze sobą posiadanie dziecka. Często jednak pojawiały się odpowiedzi, które sugerowały, że jednym z głównych plusów jest odhaczenie jednego z punktu, na które społeczeństwo wywiera ogromny nacisk, czyli posiadanie dziecka.
   
   Innymi słowy, zdaniem badanych kobiet plusem mienia dziecka jest to, że społeczeństwo nie patrzy na Ciebie krzywo. Na kogoś, kto obiega i odstaje od normy. Nie musisz tłumaczyć się przed rodziną, dlaczego nie masz dziecka. Nie musisz wysłuchiwać wiecznych oskarżeń o egoizm i nie zostajesz wycofany z grup społecznych, do których wcześniej należałeś.
   
   Jedna z kobiet, które udzieliły wywiadu (mama dwójki dzieci między 10, a 15 rokiem życia), mówi tak:
   
   Przez lata wchodzisz i wychodzisz z grup społecznych – na początku mogą to być twoi przyjaciele ze szkoły średniej, potem twoi przyjaciele z wojska, potem są to przyjaciele z uczelni, a potem są to pary i spotkania par – a w następnej fazie pary przychodzą z dziećmi. Wspólna rozmowa ma nowy punkt, wokół którego się toczy – nie, co będziesz studiować na uniwersytecie, ale jak przebiega ciąża, jakie są procesy i jak rozwija się dziecko, i czy zaczęły one chodzić lub cokolwiek innego.
   
   A kiedy nie jesteś w tym kręgu społecznym, powoli zaczynasz tracić grupę, do której należysz, inaczej mówiąc – interakcję z nią. Nie jestem bardzo towarzyską osobą, więc przypuszczam, że mocno mnie to nie martwi, ale coś wisiało w powietrzu, że ludzie wokół zaczęli wchodzić do tych grup. […] Jest to rodzaj biletu wstępu do społeczeństwa. Dużo ON ułatwia.
   
   Żałując macierzyństwa – nigdy więcej wolności w Twojej głowie.
   
   Wiele badanych kobiet macierzyństwo postrzega, jako brak wolności. Wieczne zamartwianie się o kogoś, permanentne zmęczenie i żal, że podjęli taką decyzję. Zastanawiacie się pewnie, dlaczego kobiety podjęły się urodzenia dziecka, skoro nie chciały ich mieć?
   
   I tu znów nic nie jest czarno-białe. Nie ma jednoznacznych odpowiedzi. Ile kobiet, tyle motywów.
   
   Obawa przed ocenianiem, zbyt silny nacisk społeczny, z którym nie mogły sobie poradzić, początkowe niezdawanie sobie sprawy, że jednak nie chcą mieć dzieci (niektóre kobiety dochodziły do tego, wtedy gdy już były matkami), czy wiara w słowa innych: jak będziesz miała dziecko, wszystko się zmieni, pokochasz je i zobaczysz, jaki to jest skarb, czy nie możesz mówić, że nie chcesz mieć dzieci, bo nie miałaś ich i nie wiesz, ile dają radości, albo uśmiech dziecka jest wart wszystkich trosk, trudów i zmartwień. I wiele, wiele innych.
   
   Wszystkie z badanych kobiet chciałyby cofnąć czas i nie urodzić dziecka. Mimo iż każda z nich czuję się zawstydzona, wygłaszając te słowa, bo wspominają o tym, że bardzo kochają swoje dzieci i są najlepszymi matkami, jakimi tylko mogłyby być. Wspominają tylko o tym, że chciałyby mieć tą wiedzę, co mają dzisiaj. Wtedy by tego nie zrobiły.
   
   Żałując macierzyństwa – podłoże decyzji.
   
   Łatwo jest nam oceniać innych. Szczególnie jeżeli mocno odbiegają od obrazu, jaki znamy od zawsze.
   
   Nie raz szeroko otwierałam oczy ze zdziwienia, czytając wypowiedzi badanych kobiet. Nie raz musiałam zamykać książkę, by zastanowić się nad tym, co ja właśnie czytam. I mimo że jestem osobą, w której wiele jest pokładów liberalizmu i tolerancji – i ja łapałam się na oceniających myślach.
   
   Z czego nie byłam dumna. Bo nie jestem na miejscu tych kobiet. Nie wiem, jak ja bym się zachowała. Jakie ja miałabym myśli. Jak ja bym sobie próbowała z tym poradzić. Nie wiem tego i Wy też tego nie wiecie.
   
   A jak trudno jest walczyć ze społecznym narzutem, wie tylko ten, kto choć raz odstawał od niego.
   
   Łatwo nam zarzucać egoizm.
   
   Mówi się, że kobiety chcą zostać niczyją matką z lenistwa, z obawy przed porodem, czy z powodu nastawienia na karierę. Jakże dalekie jest to od prawdy wiedzą wszystkie kobiety, które matkami zostać nie chcą. Oprócz badanych kobiet autorka przytacza też wypowiedzi z forum dla kobiet Kobiety, które nie chcą zostać matkami. Powodów może być wiele, ale prawie żaden nie jest związany z wyżej wymienionymi.
   
   Po prostu nie chcą, nie czują tego. Jak to powiedziała jedna z kobiet na forum:
   
   „Nie” znaczy „nie”. Niechęć, by mieć dzieci, nie jest zakorzeniona w myśli, że byłoby ciężko się nimi zająć. Jest to czysta niechęć, kropka.
   
   Zastanawiam się, czy byłoby inaczej, gdyby ktoś inny je miał, gdyby ciąża i poród były przyjemne i łatwe – ale wciąż myślę, że nie chciałabym mieć dzieci.
   
   Nawet gdybym żyła w świecie, w którym inni pomagają lub nawet wychowują dzieci zamiast mnie, to nie zmieniłoby faktu, że nie chcę dzieci po prostu dlatego, że nie czuję potrzeby ani pragnienia, aby je mieć.
   
   Żałując macierzyństwa – dajmy kobiecie możliwość wyboru.
   
   W pozycji tej znajdziecie wiele historii i wiele odpowiedzi na pytania, których nawet nie próbowałam tu poruszyć.
   
   Dlaczego mając jedno dziecko, kobiety decydowały się na następne. Czy zdaniem badanych kobiet, warto mówić dzieciom o tym, że żałują one macierzyństwa czy (jeden z bardziej poruszających rozdziałów) o tym, czy kobieta może tak po prostu odejść od rodziny i czy badane kobiety, chciałyby to zrobić.
   
   W pozycji tej poruszonych zostało wiele kwestii. Część z nich siedzi we mnie i aż prosi się o wypuszczenie na światło dzienne. Nie zdziwcie się więc, jeżeli pojawi się tu więcej tekstów z tej dziedziny.
   
   Książkę tę polecam wszystkim. Po prostu wszystkim – ku świadomości.
   
   Książka ta stała się w mojej głowie punktem zapalnym do powiedzenia tego, co wypowiedziane jeszcze nie zostało. Do mówienia o tym, o czym za mało mówimy. Do spojrzenia na to, na co patrzeć nie chcemy.
   
   Bo kobieta powinna mieć wybór. Bez społecznego nacisku.

   Czy ta recenzja była przydatna? tak | nie
   Napisz pierwszy komentarz
2. 

   Recenzentus NotPospolitus

   Ocena: 5/5

   Dodana przez Natalia B. w dniu 2017-07-27

   Recenzja dotyczy produktu typu: książka
   6 z 7 osób uznało recenzję za przydatną

   "Żałując macierzyństwa" jest książką naukową, jednak dzięki autorce lub pani Elżbiecie, która przetłumaczyła książkę (biorąc pod uwagę prośbę autorki) sprawiły, że jest ona napisana w sposób przyjazny czytelnikowi. Książkę czyta się bardzo szybko, mimo to często się ją odkłada i myśli o tym, co właśnie przeczytałam. Wypowiedzi kobiet, z którymi autorka przeprowadzała wywiad były momentami smutne, momentami szokujące, ale głównie wzbudzały współczucie wobec tych kobiet. Kobiet, które chciałyby być niczyimi mamami (dosłownie tłumaczenie nobody's mom). Kobiety, które nigdy nie chciały być mamami, ale tak się ich życie potoczyło... że zostały. Część z kobiet ma więcej niż jedno dziecko, a niektóre są już babciami.
   
   Wytłumaczenie pojęcia żalu macierzyństwa u wielu kobiet różniła się, jednak wszystko, czego było im żal było spowodowane tym, że mają dzieci. Co prawda kobiety, które się wypowiadały zapewniały o tym, że kochają swoje potomstwo i dbają o nie, i nie chcą mówić im, wprost, że żałują tego, że istnieją. Każda z nich na pytanie czy gdyby mogły cofnąć czas, zmieniłyby zdanie o założeniu rodziny? Każda z nich zapewnia, że nie podjęłaby znowu decyzji o zostaniu matką. Jedna z wypowiedzi szczególnie utknęła mi w pamięci... Kobieta byłaby w stanie pozbyć się tego brzemienia tu i teraz.
   
   Zapewne i tak nie przekazałam wam tego, o czym myślę odnośnie tej lektury, ale jest to raczej książka, o której powinnam zacząć po prostu mówić, bo napisać się po prostu nie da! Mądra, dająca do myślenia, poruszająca momentami...
   
   Po tej lekturze, zapewniam, że nigdy więcej nie skomentuję decyzji żadnej z kobiet, o nie posiadaniu swoich dzieci. Wiem już, że może to zrujnować ich życie. Każdej niepewnej kobiecie zaś za każdym razem będę polecała tę lekturę, żeby się zastanowiły poważnie nad tą decyzją. I co najważniejsze.
   
   KOBIETO pamiętaj, że szantaż, poczucie powinności, społeczeństwo itp. nie mają prawa wymagać od Ciebie tego, żebyś rodziła i wychowywała wbrew swojej woli!

   Czy ta recenzja była przydatna? tak | nie
   Napisz pierwszy komentarz
3. 

   Super Recenzent

   Ocena: 5/5

   Dodana przez Agnieszka S. w dniu 2017-09-06

   Recenzja dotyczy produktu typu: książka
   3 z 4 osób uznało recenzję za przydatną

   Rola matki kreowana była od samego początku dziejów świata. W Piśmie Świętym czytamy, że brak potomstwa był dla kobiety powodem do rozpaczy, a mężczyźni często płodzili dzieci ze służącymi, byleby ród miał kolejnych potomków. W mitologiach również płodność oznaczała obfitość, piękno kobiety, symbolizowało jej związanie z naturą a prokreacja była głównym zadaniem każdej zdolnej do tego istoty. Jeżeli wydaje się wam, że czasy zmieniły się wystarczająco, aby dać kobietom całkowicie wolny wybór dotyczący posiadania dzieci, to niestety bardzo się mylicie.
   
   Orna Donath to młoda socjolog, która świadomie wybrała bycie ‘niczyją mamą’. Od 2008 roku prowadziła badania wśród grupy izraelskich matek, które przyznały, że żałują macierzyństwa. Autorka w obszernym wstępie wyjaśnia w jaki sposób skontaktowała się z tymi kobietami, jak badała ich stosunek do macierzyństwa i dlaczego w ogóle zdecydowała się opublikować swoje badania w formie książki. Przytaczała komentarze do debaty na temat negatywnych uczuć matek, cytaty nie były niczym innym jak tylko pełnym niezrozumienia ‘hejtem’. Gdziekolwiek nie spojrzeć, wystarczy rzucić na forum jakiś temat, a już rozpoczyna się dyskusja pełna jadu, wytykania, poniżania, a brak w niej logicznych, przemyślanych argumentów. Orna Donath nie przyjmuje postawy obronnej, nikogo też w swojej książce nie atakuje. Przedstawia fakty, komentuje wypowiedzi izraelskich matek z perspektywy specjalisty, psychologia i socjologa. Wymaga od czytelnika myślenia, aby to ON sam wyciągnął wnioski i zastanowił się nad tematem żałowania macierzyństwa. Mi osobiście otworzyła oczy na pewne sprawy, wzbudziła empatię i chciałabym, aby ze względu na to KAŻDY (nie tylko kobiety) zapoznał się z książką i dopiero wtedy uczestniczył w debacie o prawach matek, o akceptacji ich negatywnych uczuć i o presji społeczeństwa, która w tej kwestii jest niewyobrażalnie duża.
   
   Książka składa się z sześciu działów, które poruszają odmienne kwestie związane z poczuciem żalu matek: „Dyktat społeczeństwa a oczekiwania kobiet”, „Jak matki powinny wyglądać, co robić i czuć”, „Gdybym tylko mogła być niczyją mamą”, „Żyjąc z nielegalnym uczuciem”, „Żałując macierzyństwa między milczeniem a mową”, „Badając stanowiska matek za pomocą żalu”. Za ogromny plus książki uznałam fakt, że większość jej treści to wypowiedzi badanych kobiet, a Orna Donath jedynie podpowiada nam, co można wywnioskować z tych fragmentów. Autorka przy tym wszystkim wykazuje się niezwykła inteligencją, powagą i profesjonalizmem, w żaden sposób nie ma zamiaru grać nam na uczuciach. Wśród stosów kiczu, który tylko w teorii ma zmienić myślenie czytelnika, ta pozycja jest wzorem doskonałym jak takie pozycje powinny wyglądać.
   
   Nie widzę powodu, dla którego miałabym szczegółowo opisywać co znajduje się w książce, bo też nie byłoby to możliwe. Najchętniej powiesiłabym gdzieś na mieście banner z napisem „przeczytajcie to”. Po prostu trzeba, po to, aby nie robić drugiemu człowiekowi krzywdy. Nie wywoływać żadnego rodzaju presji i akceptować wybory kobiet, które nie czują potrzeby bycia matkami. Nie wolno ich piętnować, traktować jak istoty drugiego sortu i nieżyjące w zgodzie z własnym życiowym powołaniem. Im trzeba przede wszystkim pomóc, wspierać w ich decyzji, dać wolną wolę i z nimi rozmawiać.
   
   Ta recenzja może wydawać wam się chaotyczna, prawdopodobnie właśnie tak jest. Po prostu przeczytajcie i rozmyślajcie nad tematem. Niech w końcu społeczeństwo zauważy problem żalu matek, będzie świadome ich uczuć i dowie się, jak im pomóc. „Żałując macierzyństwa” to lektura, która skonfrontowała moje myślenie, uświadomiła mi istnienie presji, którą nieświadomie mogłam wywrzeć na innych kobietach. Niestety, podejrzewam, że minie jeszcze wiele lat zanim społeczeństwo do tego dojdzie.

   Czy ta recenzja była przydatna? tak | nie
   Napisz pierwszy komentarz
4. 

   Recenzenckie Mistrzostwo Świata

   Ocena: 5/5

   Dodana przez Agnieszka D. w dniu 2017-08-14

   Recenzja dotyczy produktu typu: książka
   3 z 4 osób uznało recenzję za przydatną

   Są matkami. Jedne od roku, inne od kilkudziesięciu lat. Dbają, opiekują się, przewijają, uczą, odbierają telefony od kochających je wnuków.
   
   Ale czy uśmiechy posyłane w kierunku szczęśliwego dziecka prezentującego swój najnowszy obrazek naprawdę są szczerze? Czy ten obrazek to rzeczywiście coś, co mają ochotę oglądać? A może dobra mina do złej gry to ich sposób na przetrwanie i jednocześnie pokazanie sobie i światu, że dadzą radę? Tak, mowa tu o kobietach, które zostały matkami i żałują tego, bo choć kochają swoje dziecko całym sercem, to nie było ono szczytem ich marzeń, bo okazało się inaczej niż w marzeniach, bo mąż i rodzina naciskali, bo wypadało, bo jakiś inny powód.
   
   Zacznę od marudzenia na temat samej realizacji pomysłu, bo jest coś, co wolałabym dużo bardziej niż wywód podobny do doktoratu. Pełne wywiady, jakie autorka przeprowadziła na potrzeby tej książki. I niech cała książka by się z nich składała. Tu natomiast jest mieszanka. Fragmenty wypowiedzi bohaterek „zatrudnionych” do zbierania materiału pojawiają się dość często. Ale ja czuję lekki niedosyt. Dla mnie jest po prostu odrobinę za dużo teorii i analizy, a brak mi pełnych historii tych kobiet, które zgłosiły się do projektu.
   
   Żal jest jak tymczasowy prom przenoszący swój ładunek z tego, co było, przez to, co mogłoby być, do myślenia o przyszłości w świetle przeszłych doświadczeń. (str. 208)
   
   Autorka rozpoczęła swe badania w 2008 roku w Izraelu i prowadziła je przez pięć lat. Dokładnie zbadała grunt, przeanalizowała różne kraje i ich sytuacje. Wybrała Izrael, bo tam kobieta ma średnio trójkę dzieci. Przedstawia punkty widzenia dwudziestu trzech różnych kobiet w przedziale wiekowym od 26-73 roku życia (nawet takich, które mają już wnuki, więc są matkami od wielu lat). Stara się pokazać podejście do niechcianego macierzyństwa na tle społeczeństwa, które nie wyobraża sobie, jak to możliwe: nie chcieć mieć dzieci, skoro to główne, najważniejsze zadanie w życiu każdej osoby płci żeńskiej. Nie każda kobieta musi być matką. Bywa, że decyduje się na dziecko, bo mąż tego żąda: dziecko albo rozwód. Najbardziej książka skupia się na zrozumieniu samego pojęcia żalu. Od tego się zaczyna i towarzyszy praktycznie cały czas.
   
   Nie jest to łatwy temat. Pani socjolog podejmuje go w taki sposób, że czytając chcesz się jak najwięcej dowiedzieć, a autorka jak najwięcej przekazać. Ja czytałam ją dość długo i wolno. Często się zatrzymywałam, wracałam do niektórych momentów.
   
   Ciekawostką jest fakt, że autorka miała wpływ na polskie tłumaczenie. Poprosiła o dokładne tłumaczenie zwrotu „nobody’s mom”, nawet jeżeli będzie to niezgodne z polską gramatyką (str.12).
   
   To nie jest książka biograficzna czy powieść. To zbiór niezwykle ciężkich artykułów, w których Orna Donath powtarza, że kobieta ma prawo do własnych uczuć, pragnień, a macierzyństwo to niekoniecznie dla każdej kobiety punkt obowiązkowy w życiu, bez którego nie może być szczęśliwą. Mówi bez ogródek i owijania w bawełnę, co tym bardziej brzmi kontrowersyjnie. Czy autorce udaje się kogokolwiek z myślących inaczej przekonać do swoich racji? Z pewnością tytuł ten ma być ostrzeżeniem i zmusić do przemyśleń. Bo dziecko to poważna decyzja na całe życie!

   Czy ta recenzja była przydatna? tak | nie
   Napisz pierwszy komentarz
5. 

   Recenzentus NotPospolitus

   Ocena: 4/5

   Dodana przez Joanna O. w dniu 2019-02-14

   Recenzja dotyczy produktu typu: książka
   2 z 3 osób uznało recenzję za przydatną

   Jestem Polką, Europejką, mieszkanką tzw. pierwszego świata. Mam dostęp do edukacji i służby zdrowia. Nikogo nie zgorszy moje staropanieństwo, mieszkanie z partnerem, ślub po trzydziestce. Nawet potencjalne posiadanie partnerki, a nie partnera nie byłoby czymś skandalizującym.
   
   Mimo to przyznanie się do żałowania macierzyństwa jest czymś absolutnie nie do przyjęcia.
   
   Przecież jestem tzw. silną, niezależną kobietą; wyedukowaną, dbającą o zdrowie, mającą w nosie zdanie ciotek i sąsiadek. Do takiej wizji bardzo pasuje założenie, że w tej sytuacji macierzyństwo musi być decyzją w pełni świadomą i przemyślaną. Decyzją, od której społeczeństwo nie przyjmuje reklamacji.
   
   Książka ma swoje wady - przede wszystkim bardzo naukowy język, którym posługuje się autorka. Ale temat jest tak ciekawy i tak niecodzienny (!), że polecam tę książkę wszystkim moim koleżankom. Absolutnie nie chodzi tu o jakieś pseudofeministyczne biczowanie się, ale uzmysłowienie sobie banalnego faktu, że tak jak nie każda z nas musi być matką i nadaje się na matkę.
   
   Jeśli dalej nie wiesz, czy sięgnąć po tę pozycję, napiszę - nie ma dzieci, a chciałabym mieć; i bardzo się cieszę, że poznałam temat również z drugiej strony. Bo o tym, co przeczytasz w tej książce, raczej żadna koleżanka ci nie powie.

   Czy ta recenzja była przydatna? tak | nie
   Napisz pierwszy komentarz

Pokaż pozostałe 4 recenzje

Komentarz

Twoja ocena:

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Dodaj recenzję