Wszechświat kontra Alex Woods

Opowieść o tym, jak ważne jest robienie tego, co uważamy za słuszne. I o tym, jak świat nas wspiera, kiedy podejmujemy decyzje w zgodzie ze sobą.

Plus hołd dla Kurta Vonneguta jako autora i dla farsy jako świetnego (choć wcale nie powierzchownego) sposobu przedstawiania rzeczywistości.

Klimat, język i treść bardzo są bliskie mojemu sposobowi myślenia i mówienia, pewnie dlatego czułam się w tej książce jak w domu. Dodatkowo jestem usatysfakcjonowana tym, że autor dał mi możliwość zajrzenia do głowy bohatera - lubię, kiedy bohater nie opowiada mi tylko o tym, co robi, ale także "dlaczego" - motywacja jest równie ważna, jak działanie.

W świat powieści i przemyślenia bohatera wpadłam z uszami i nie miałam ochoty wracać. A echa kliematu książki zostały ze mną, choć od zakończenia lektury minęło sporo czasu. Właśnie takie opowieści lubię najbardziej.

"Ta historia przypomina nam, że nawet nieprawdopodobne jest możliwe - i czasem naprawdę się zdarza."

Historia opowiedziana w debiutanckiej powieści angielskiego pisarza Gavina Extence'a "Wszechświat kontra Alex Woods" zaczyna się od zatrzymania tego ostatniego przez celnika na przejściu granicznym. W samochodzie poza nim znajdowała się urna z prochami niejakiego Petersona oraz paczuszka marihuany. Chłopak od tygodnia poszukiwany był przez policję, a w mediach aż wrzało na jego temat. Nic więc dziwnego, że od razu został zabrany na posterunek policji, gdzie poddano go szczegółowemu przesłuchaniu. I właściwie dopiero w tym momencie rozpoczyna się właściwa historia. Alex cofa się do czasów swojego dzieciństwa i niespiesznie snuje opowieść o wszystkim tym, co wydarzyło się w przeciągu ostatnich lat do chwili obecnej. Wybór początku jego historii nie był jednak przypadkowy. Mając zaledwie 10 lat przeżył coś zarówno przerażającego, jak i niesamowitego. Uderzył go - i to w sensie dosłownym - meteoryt. Stał się tym samym drugą osobą w historii świata, która odniosła poważne obrażenia na skutek takiego uderzenia. Dla Alexa wypadek ten zakończył się dwutygodniową śpiączką i medialną sławą na całym świecie. W późniejszym okresie ujawniła się dodatkowo padaczka psychomotoryczna. Nie dość, że musiał nauczyć się zmagać z chorobą, to na dodatek stał się celem szykan i wiecznych zaczepek ze strony szkolnej bandy dowodzonej przez Dechę. Jednak wbrew pozorom wiele zawdzięcza swoim prześladowcom. Gdyby nie oni, pewnie nigdy nie poznałby Isaaca Petersona, samotnika, weterana wojennego, wielbiciela powieści Kurta Vonneguta. Człowiek ten odmienił życie Alexa i już nic nigdy nie było takie samo...

"Trudno to wyjaśnić, ale chyba najbardziej uderzyła mnie wizja tego, co mogłoby się stać, gdyby meteoryt nigdy nie trafił mnie w głowę. Zaciemniona wizja wszechświata równoległego. Bez tego meteorytu byłbym zupełnie innym człowiekiem. Miałbym inny mózg - mózg z innymi połączeniami, inaczej działający. I nie opowiadałbym teraz tej historii. Pewnie nie byłoby czego opowiadać."

Wypadek Alexa nieodmiennie zmienił jego życie. Przez początkową niemożność uczęszczania do szkoły, rozpoczął samodzielną edukację stwierdzając, że zgłębianie kolejnych faktów z interesujących go dziedzin nauki sprawia mu niesamowitą przyjemność i satysfakcję. Zafascynowany tematem meteorytów zaczął inaczej postrzegać świat, a w przyszłości widział siebie jako astrofizyka bądź neurologa. Zaczął zastanawiać się nad pojęciem Wszechświata - czym jest i jakie jest w nim nasze miejsce. Mimo młodego wieku Alex szybko doszedł do wniosku, że ludzki mózg stanowi swoisty uniwersalny wszechświat, gdyż zawiera wszystko, co znamy: "wszystko, co widzimy i czego dotykamy, wszystko, co czujemy i co pamiętamy. W pewnym sensie mózg tworzy naszą rzeczywistość. Bez mózgu nie ma nic." Chłopak, ze względu na to, co go spotkało, o wiele szybciej wydoroślał niż jego rówieśnicy. Spoglądał na świat oczami dorosłego człowieka, choć z dziecięcą niewinnością, i nie raz zmuszony był podejmować trudne decyzje, czego niezaprzeczalny dowód stanowi jego znajomość z panem Petersonem. A przyznać trzeba, że od samego początku, aż do finału opowieści była ona niesamowita i jedyna w swoim rodzaju. Mimo łączącej ich różnicy wieku, doświadczeń oraz odmiennych światopoglądów, połączyła ich więź tak silna, że aż trudna do wyobrażenia. To dzięki Petersonowi Alex poznał i pokochał twórczość Kurta Vonneguta, amerykańskiego pisarza i publicysty słynącego z tego, iż jego dzieła były prowokujące, pełne kontrowersyjnych przekonań. Autor ten wciągał czytelnika w swoje literackie pułapki, by następnie z niego kpić na każdym kroku. Lektura jego powieści stała się dla głównego bohatera oraz Petersona podstawą do wielu tematów rozmów, a także niezaprzeczalnie wpłynęła na losy każdego z nich. Zwłaszcza powieść "Trzęsienie czasu" odegrała nie małą rolę w całej historii.

"(...) musiałem przyznać, że pewne chwile, widziane z perspektywy czasu, wydają się kształtować nasze życie w niesamowitym stopniu. Te jednostkowe zdarzenia potrafią wszystko zmienić."

W powieści "Wszechświat kontra Alex Woods" znalazło się wiele pytań, na które główni bohaterowie starają się znaleźć odpowiedzi. Skierowane są one pośrednio również do Czytelnika, który podczas lektury ma możliwość samemu zastanowić się nad ich istotą i w zgodzie z własnym sumieniem spróbować udzielić sobie na nie odpowiedzi. Głównym ich tematem jest ludzka moralność, a zwłaszcza to, czy wolno mówić innym ludziom, co im wolno robić, a czego nie z własnymi ciałami i mózgami. Jak daleko sięga wolna wola? Kiedy ktoś ma prawo decydować za nas? Czy każdy człowiek nie powinien mieć prawa do świadomego wyboru?

Debiut literacki Gavina Extence'a z całą pewnością zaliczyć można do udanych. Jestem pewna, że jeszcze nie raz usłyszymy o tym autorze. Zacieram ręce na samą myśl o kolejnych jego powieściach. Z pewnością po nie sięgnę. Po lekturze książki "Wszechświat kontra Alex Woods" nie sposób postąpić inaczej.

Moja ocena: 5/6

„Ein Arglose oznacza osobę pozbawioną przebiegłości, człowieka, który w środku jest dokładnie taki, jaki nam się ukazuje. Kogoś, dla kogo oszustwo jest nie do pomyślenia.”

Wszechświat kontra Alex Woods to książka co najmniej wybitna. Zawiera wszystko, co perfekcyjna powieść zawierać powinna: genialnie wykreowanych bohaterów, ciekawą fabułę i mnóstwo zwrotów akcji, niesamowity styl pisania oraz drugie dno, wiadomość dla czytelnika. Do tego sporo cytatów Kurta Vonneguta, meteoryt, malutką plantację marihuany i gotowe.

Głównego bohatera poznajemy w chwili, gdy w Dover przekracza granicę angielsko-francuską. Ma siedemnaście lat, a w jego aucie celnicy znajdują dwa woreczki z marihuaną i urnę z prochami niejakiego pana Petersona (przy okazji właściciela auta prowadzonego przez Alexa). Jakby tego było, chłopak w chwili zatrzymania dostaje ataku padaczki. Pytanie tylko, jak mogło dojść do takiej sytuacji? Jak się okazuje, wszystko zaczęło się siedem lat wcześniej, gdy Alexowi przydarzył się dość osobliwy wypadek, o którym pisał cały kraj. Przez całą książkę Gavin Extence opisuje, co działo się przez te siedem lat w życiu chłopca aż do zatrzymania w Dover.

Zdecydowanie trzonem powieści są niesamowici bohaterowie. Po pierwsze, Alex Woods, chłopiec z padaczką, którego mama wróży z tarota, a ON sam przejawia zainteresowania mało popularne wśród swoich rówieśników. Właściwe ON jedyny takie zainteresowania posiada, w przeciwieństwie do innych uczniów Asquith Academy. Lex uwielbia zadawać pytania, gdy czegoś nie wie, chce się dowiedzieć, nie ogranicza swoich pasji do astrofizyki czy neurologii, ale z równą chęcią sięga po wartościowe powieści i tworzy własny klub książki. To taki ein Arglose. Mówi to, co myśli i robi to, co uważa za słuszne. Po drugie, pan Peterson. Postać nietuzinkowa, która wywrze swój wpływ na Alexie i pokaże mu, na czym polega prawdziwa przyjaźń. Reszta postaci to bohaterowie drugoplanowi, jednakże nie mniej ważni. Każdy jest inny, każdy się czymś różni. Co wyjątkowo podoba mi się w książce to fakt, że nie mamy tu protagonisty i jego antagonisty. Pojawiają się na moment pewne zgrzyty między postaciami, ale nie wpływają one na ogólne przesłanie. Postać Alexa Woodsa, moim zdaniem, mogłaby mieć wydźwięk zarówno pozytywny i negatywny. Nie wszystkie podjęte przez niego działania uznałabym za właściwe, równie dobrze moglibyśmy nie usprawiedliwiać wszystkich jego dziwactw istnieniem choroby, jaką jest padaczka. U Extence’a znajdziemy bohaterów z krwi i kości. Sami podejmują i dobre, i złe decyzje.

Autor porusza w książce wiele istotnych tematów. Najistotniejszym z nich jest moim zdaniem śmierć. Czy człowiek ma prawo do podjęcia decyzji, kiedy i w jakich okolicznościach umrze? Czy ma prawo do godnego odejścia czy ma obowiązek trwać, nawet gdy choroba odbiera mu rozum i siły? Mowa tu też o prawdziwej przyjaźni, oddaniu, braku akceptacji ze strony rówieśników, wzajemnej pomocy, a nawet o tym, czy Bóg istnieje i kto go wymyślił. Z tym wszystkim musi się zmierzyć Alex. Nie wiem, jak Gavin Extence to zrobił, ale żaden z powyższych tematów nie przytłacza czytelnika. One po prostu wypływają w trakcie prowadzonych dialogów i są tak lekko konstruowane, iż czytelnik dopiero pod koniec zdaje sobie sprawę, czego tak naprawdę dotyczyła dana rozmowa.

Jeszcze raz, Wszechświat kontra Alex Woods to książka, którą każdy powinien przeczytać. Bawi i wzrusza, wywołuje tyle emocji, iż po prostu brakuje słów. Jest to jedna z najlepszych książek, jaką KIEDYKOLWIEK przeczytałam. Naprawdę warto sięgnąć po tę pozycję. Polecam z całego serca.