"Przegrane zwycięstwo. Wojna polsko-bolszewicka 1918-1920" to detaliczne studium historyczne profesora Andrzeja Chwalby, który w szczegółach opisuje przyczyny, przebieg i skutki potyczek po I wojnie światowej.
Odzyskana po 123 latach niepodległość nie była tym, czym mogliśmy się długo cieszyć. Konflikt ze wschodem wydawał się nieunikniony. W dodatku doskonale wiedzieliśmy, że w żadnym aspekcie nie jesteśmy na niego przygotowani.
By dokładnie wytłumaczyć czytelnikowi, co musiało się stać, by Polacy chwycili ponownie za broń, autor cofa się aż do końca XVIII wieku, wskazując zgrzyty w polsko-carskiej polityce. Żadna ze stron nie chciała przyjąć założeń końca wojny - Rosjanie, zachłyśnięci rewolucją, chcieli jej ekspansji na Europę, a Polacy koniecznie chcieli dojść do głosu w sprawie granic z 1772 roku. Te dwa lata, kiedy toczył się bój, są dość silnie komentowane, nawet sto lat po zakończeniu. Problemem jest chaotyczne przedstawianie tego, co się stało, autor stara się usystematyzować fakty i wskazać najważniejsze punkty w walce.
Andrzej Chwalba dzieli książkę na rozdziały: zajęcie Mińska i Wilna (1919), wyprawę kijowską (1920), walki Tuchaczewskiego, Bitwę Warszawską oraz operację nad Niemnem. Konflikty pojawiają się jeden po drugim, czasami nakładając się na siebie, a każda walka, nawet dyplomatyczne spotkanie, jest walką o wszystko.
Od autora
Na czym w istocie polegały różnice wizji Dmowskiego i Piłsudskiego? Czy Piłsudski był federalistą? Kto zyskał, a kto stracił na wyprawie kijowskiej: Polacy, Ukraińcy czy bolszewicy? Czy wojnę polsko-bolszewicką możemy uważać za zwycięstwo zwycięskie czy jednak zwycięstwo przegrane i dlaczego? Odpowiedzi, których udzielam w książce, są często polemiką z dotychczasowymi opiniami zawartymi w literaturze historycznej. Zapraszam do śledzenia autorskiej narracji i szukania własnych odpowiedzi na te i inne jeszcze kluczowe pytania.
prof. Andrzej Chwalba
O autorze
Andrzej Chwalba jest historykiem, wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego. Na swoim koncie ma ponad trzydzieści publikacji, dotykających głównie spraw politycznych i społecznych przełomu XIX i XX wieku. Do najbardziej znanych należą: "Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski", "Sacrum i rewolucja. Socjaliści polscy wobec praktyk i symboli religijnych (1870-1918) oraz "III Rzeczpospolita. Raport specjalny".
