Pierwsze słowo

Nie będę ukrywać, czytałam już kilka pozycji Marty Kisiel i byłam nimi zachwycona. To w jaki sposób Autorka pisze, jak ubiera zdania słowami, to jest zdecydowanie coś fantastycznego! Dodatkowo, ten świat, który tworzy... tego nie znajdziemy nigdzie indziej. W przypadku Pierwszych słów nie byłam pewna czy aby na pewno chcę sięgnąć po ten tytuł, ponieważ jest to zbiór bardzo krótkich opowidań. Przyznam, że średnio przepadam za takiego rodzaju formą. Zdecydowanie wolę książki, w których jest normalna jedna historia, jedna fabuła. To denerwujące, zdążysz wciągnąć się w jedną historię, a tymczasem ona jest już zakończona i zaczyna się nowa. To takie przeskakiwania z kwiatka na kwiatek. I powiem Wam, że byłam zdziwiona, bo ta książka zdecydowanie przypadła mi do gustu i to bardzo! Opowiadania zawarte w tym tomiku były genialne. Aż się je chciało czytać i sięgać po kolejne historie. I wcale tutaj nie przeszkadzał mi fakt, iż jedna historia kończyła się, a zaczynała kolejna. Właśnie ta końcówka poprzedniej dopełniała znaczenie tej kolejnej. Miałam wrażenie, że pomimo tego, iż opowiadania nie są ze sobą połączone to i tak jakoś do siebie pasują, że dopiero razem mają jakiś sens.

Na pewno trzeba zwrócić uwagę na to, że każda z tych historii jest inna. Jedna to fantastyka, inna to horror, tutaj mamy naprawdę bardzo dużą ilość styli i gatunków połączonych w jedno. I tutaj kolejny plus dla kochanej Autorki, bo niezależnie od tego, w jakim gatunku napisze swoją historię, to jest ona i tak świetna. Niezależnie od tego czy jest to czysta fantastyka, czy coś z pogranicza horroru, czy ewentualnie z wątkiem kryminalnym.

Bardzo spodobało mi się właśnie pierwsze opowiadanie, które było przedstawione w całkiem niebanaly sposób, ale jednak zawierało ten morał, ukryty sens. Autorka tutaj pokazuje jak wygląda rynek pracy, jak to wszystko funkcjonuje, jak człowiek jest niesprawiedliwie traktowany jeżeli chodzi o rzetelność na rynku pracy. Tylko właśnie fenomenem tego opowiadania jest to, iż ukazane jest poprzez bohaterów fantastycznych, magicznych postaci z bajek.

Nie zabraknie również historii z dreszczykiem, typu nawiedzony dom, zagadka kryminalna do rozwikłania, magicznych i fantastycznych postaci. No tutaj znajdziemy dosłownie wszystko, pełna dowolność. Jedno należy pamiętać, niezależnie od tego co Autorka napisze, to i tak takiego rodzaju historia zawiera nutkę grozy i dreszczyku, którą już z daleka da się wyczuć. I właśnie za to kocham Martę Kisiel.

Nie da się ukryć jednej rzeczy, a mianowicie zauważyłam, że opowiadania te są jak gdyby w pewien sposób bazują na czymś. Np. jedno z historii było podobne do mitu o Demeter i Korze, inne zaś przypominało mi staropolską satyrę, praktycznie w każdym opowiadaniu pojawia się motyw śmierci. To jest niemal wyczuwalne na każdym kroku...

Kocham takiego rodzaju opowiadania, są magiczne, fantastyczne, owiane mrokiem, budzą dreszczyk emocji, ah. Polecam zdecydowanie wszystkim fanom pani Marty Kisiel.

Za egzemplarz recenzencki dziękuję wydawnictwu Uroboros.

Powiem wam, że ta pozycja wywołała we mnie masę sprzecznych odczuć. Począwszy od zdziwienia, gdyż potrzebowałam nieco czasu, by wgryźć się w treść, poprzez zastanowienie, bo w sumie to o co bohaterom chodziło, kiedy tak się zachowywali?, aż po śmiech, kiedy później zaczęłam to wszystko rozumieć. Wydaje mi się, że do tej książki chyba trzeba dojrzeć. Praktycznie co jakiś czas moja głowa wysnuwała jakieś wnioski, przemyślenia, analizowała to o czym przeczytałam. Niby większa połowa składa się tutaj na rozbawienie czytającego, jednak były i takie opowiadania, które bardzo mnie smuciły. Jakby autorka chciała nam pokazać, że życie nie składa się tylko z samych dobrych chwil. Czasami potrzeba nam być smutnym, by pojąć sens jestestwa i ulotność każdej z chwil. Prawdopodobnie przynajmniej jedno z opowiadań trafi do każdego czytającego, gdyż ludzie mają inne gusta i guściki. Bywają opowiadania totalnie oderwane od rzeczywistości, jakby autorka poniekąd spisywała swoje sny, których przebieg i odbiór znała tylko ona sama. Dodałabym ją do literatury pozytywnie zakręconej, aczkolwiek z podrozdziałem ożywienia naszego mózgu.

Choć jest tu kilka historii, to zauważyłam, że każda napisana jest innym stylem i zwraca uwagę na inne rzeczy, czy opisy. Gdy czytaliśmy o czymś strasznym, to niemal słyszało się te krzyki w głowie, jakby same wylatywały z książki, jak stara mucha, która lata i bzyczy, a sama nie wie po co i dlaczego. Gdy czytaliśmy o smutku, to serce się krajało, jakby dochodziło do chwili w której miałoby pęknąć. To czuło się na skórze, nie potrafię tego opisać. Momenty humorystyczne bywały po to, by wyrzucić z siebie zalegające w nas podczas lektury emocje, by dłużej nie niszczyły naszej psychiki. W Chinach są nawet takie zajęcia z płaczu i śmiechu. Wydaje mi się, że taką sama metodę zastosowała tutaj pani Marta. Wyssała z nas zła energię, przełożyła ją na ciało i w końcowej wersji poprzez śmiech usunęła z organizmu. Ciekawe, czy wy też to zauważyliście?

Co trzeba mieć w głowie, aby pisać tak jak Marta Kisiel? Z odpowiedzią na to pytanie przychodzi zbiór dwunastu opowiadań autorki, w tym sześć zupełnie nowych i wcześniej nie publikowanych. Będzie o śmierci, Lichotce, rodzicielstwie, bohaterach fantastycznych i wielu innych tematach, które w jakiś sposób zainteresowały ałtorkę.

Kontynuuje swoją przygodę z twórczością Marty Kisiel. Tym razem zabrałam się za „Pierwsze słowo”. Tytułowy tekst tego zbioru opowiadań zdobył w tym roku Nagrodę Janusza A. Zajdla, a że staram się przynajmniej te odznaczone teksty czytać to po tę książkę po prostu musiałam sięgnąć.

Na początku warto zwrócić uwagę, że dwa z obecnych wewnątrz tekstów – „Dożywocie” i „Szaławiłę” – fani pani Kisiel na pewno znają. To na bazie pierwszego z tych opowiadań wyrósł cykl o tym samym tytule. Drugi tekst (z resztą, też nagrodzony Zajdlem) znalazł się w rozszerzonym wydaniu pierwsze części. Sama znałam już obydwa teksty, niemniej, nie uważam tego za wadę zbioru. Jeśli dobrze rozumiem, jego założeniem było wydanie w jednej książce wszystkich opowiadań autorki i cóż, te teksty, bądź co bądź, też są opowiadaniami. Wydaje mi się jednak, że warto to zaznaczyć.

Z pozostałych dwunastu utworów cztery zostały także wydane w innych miejscach, na przestrzeni lat 2006-2012. Było to jednak na tyle dawno, że młodzi czytelnicy Kisiel prawdopodobnie przynajmniej części z nich nie znają, a ponieważ trzy z nich pojawiły się w prasie to dostęp do tych dzieł teraz jest dość ograniczony.

Skoro omówiłam już wcześniejsze publikacje i to, gdzie teksty można było znaleźć, muszę przejść do samej treści opowiadań. W skrócie określiłabym je jako po prostu miłe. Przyjemne i sympatyczne, dobre na chwilę relaksu po ciężkim dniu pracy, albo świetnie sprawdzające się w komunikacji miejskiej. Powiedziałabym jednak, że dalej to „Dożywocie” (jako opowiadanie i powieść) jest najbardziej przeładowanym żartami dziełem Marty Kisiel, jakie znam (poza tymi książkami czytałam jeszcze „Nomen omen”). Pozostałe teksty, choć żarty i grę słów jak najbardziej zawierają to raczej nie w aż takiej ilości.

Drugim tekstem pod kątem ilości żartów w tym rankingu byłoby chyba opowiadanie „Nawiedziny”. Opowiada ono o drobnej przygodzie w domu publicznym, osadzonym w świecie fantasy. Więcej może nie będę zdradzać. Wydaje mi się jednak, że już taka krótka zapowiedź sugeruje z czym czytelnik może mieć do czynienia, zwłaszcza, jeśli Martę Kisiel zna.

Pierwszy z tekstów w zbiorze, „Rozmowa dyskwalifikacyjna” to autorski debiut i przyznam, że jak na taki wypada naprawdę przeuroczo. W lekki sposób definiuje ON to, jak wygląda „rynek” bohaterów fantastycznych. Ciekawy pomysł, podany w żartobliwy sposób – czego można chcieć więcej przy lekturze na wieczór?

Kisiel nie boi się też tematyki śmierci. „Przeżycie Stanisława Kozika” opowiada o zapomnianym przez świat mężczyźnie, którego odejścia nikt nie zauważył. W „Jadeicie” dostajemy zaś odrobinę kryminału. „W zamku tej nocy…” jest tekstem, który mocno nawiązuje do (chyba lubianej przez autorkę) epoki romantyzmu.

Nagrodzone Zajdlem opowiadanie, „Pierwsze słowo” oraz poprzedzający go w zbiorze „Cały świat Dawida” to zdecydowanie najbardziej poważne teksty, strojące (moim zdaniem) nieco bliżej realizmu magicznego, niż fantasy. Zwłaszcza to tytułowe zwraca na siebie uwagę, ale obydwa dzieła uderzają w tematykę rodziny i rodzicielstwa, skupiając się na problemach i pewnych patologiach, które mogą w nich występować. Wyróżniają się tym na tle innych, lekkich i żartobliwych opowiadań. W pewnym sensie podobną tematykę porusza też „Miasto motyli i mgły”, choć w porównaniu do „Pierwszego słowa” i „Całego świata Dawida” ma w sobie więcej elementów fantastycznych, przez co łatwiej traktować je jak baśń.

Dodać muszę, że naprawdę lubię tę oprawę graficzną. Uwielbiam czaszkowo-kwieciste motywy, które przy okazji naprawdę dobrze pasują do zbioru. Kolorystyka też łapie za oko i gdy czytałam powieść poza domem, dostałam kilka zapytań o to, czym jest ta ładna książka. Nie tylko od fanów fantastyki. Nie jest to wprawdzie nic, co wpływa na odbiór samej treści, ale na pewno miło jest mieć na półce ładne książki.

Koniec końców, „Pierwsze słowo” jest zbiorem przyjemnym i łatwym w czytaniu, poruszające sporo ciekawych motywów. Jest różnorodnie, trochę zabawnie, ale autorka nie unika trudnej tematyki. Niemniej, nie są to na pewno tekstu, które na zawsze utkną mi w pamięci. Powiedziałabym, że po ten zbiór mogą swobodnie sięgać dwie grupy osób. Po pierwsze – co chyba jasne – czytelnicy Marty Kisiel. Po drugie – osoby szukające lekkiej lektury w fantastycznych klimatach, którym nie w smak jest w danej chwili czytanie długiej powieści.

Z reguły rzadko kiedy sięgam po zbiory opowiadań. Mam do nich mieszany stosunek. Z jednej strony bardzo je lubię. Nie potrzeba wiele czasu, by je przeczytać, z kolei ich różnorodność – czy to gatunkowa, czy to tematyczna, czy też związana z tym, iż wyszły one spod pióra innego autora – sprawia, że jest w czym wybierać, a i łatwiej o jakieś pozytywne zaskoczenie, gdy wśród nich natrafimy na coś naprawdę wyjątkowego. A dlaczego ich nie lubię? Właśnie przez to, że są tym, czym są – krótkimi historiami. Bywa, że dana opowieść podczas lektury porwie mnie, poruszy me serce i rozbudzi wyobraźnię, i to tylko po to, by za chwilę… po prostu się skończyć. Nie ma czasu ani na dłuższą przygodę, ani też bliższe poznanie interesujących bohaterów.

Czemu zatem zdecydowałam się sięgnąć po „Pierwsze słowo” Marty Kisiel? Odpowiedź jest prosta – bo to Marta Kisiel! Mając za sobą kilka jej książek, jako rekomendacja do przeczytania kolejnej wystarcza mi już jedynie fakt, iż wyszła ona spod jej pióra.

„Pierwsze słowo” jest inne niż dotychczasowe dzieła autorki, które miałam okazję przeczytać – nie jest to bowiem powieść, a… antologia opowiadań. W tomie tym znalazło się ich w sumie jedenaście. Czy coś je łączy? A i owszem. Z jednej strony fakt, iż każde z nich w mniejszym bądź większym stopniu opiera się na elementach fantastycznych, z drugiej zaś to, iż wszystkie one udowadniają, iż pokłady wyobraźni Marty Kisiel są doprawdy nieskończone.

Wśród opowieści zebranych w tym tomie znalazło się jedno, które powinno być dobrze znane miłośnikom twórczości autorki. Mowa o „Dożywociu”, które tak naprawdę jest pierwszym rozdziałem wydanej przed kilku laty powieści o tym samym tytule. Kto czytał, ten na dobrą sprawę może odpuścić sobie lekturę tych pięćdziesięciu paru stron i od razu przejść do kolejnej historii. Komu jednak obce jest „Dożywocie” w postaci pełnowymiarowej powieści, temu polecam opowiadanie, gdyż jest ono jednym z lepszych, które pojawiły się w tym zbiorze. Jeśli zaś o mnie chodzi, to z przyjemnością powróciłam do początków opowieści o losach Konrada Romańczuka i choć doskonale je znałam, to miło było na powrót spotkać się z bohaterami, którzy skradli me serce (Licho

Pierwsze słowo to zbiór opowiadań, które pokażą autorkę w całkowicie innej formie i stylu. Mamy zupełnie nowe opowiadania, a także starsze i pierwotną wersję Dożywocia! W tej książce nie zabraknie śmiechu, radości, wzruszeń czy smutku. Każdy czytelnik odnajdzie coś dla siebie!

Długo dość zajęło mi zebranie się do tej recenzji. Nie wiedziałam, co mogłabym Wam o tej książce powiedzieć, nie spojlerując a jednocześnie zachęcając do sięgnięcia po nią. Jednak opowiem wam w skrócie jakie miałam miłe zaskoczenie względem tej pozycji.

Po przeczytaniu Dożywocia jakoś nie byłam szczególnie zachęcona do sięgnięcia po inne książki tej autorki. Jednak okładka tej książki sprawiła, że musiałam sie za nią zabrać. Gdy przeczytałam pierwsze opowiadanie poczułam jakbym nie czytała czegoś od Marty Kisiel, tylko jakiegoś zagranicznego autora. Byłam w kompletnym szoku, a z każdym kolejnym opowiadaniem coraz bardziej ta książka mi się podobała.

Każde opowiadanie było inne i unikalne. Każde wywoływało we mnie inne odczucia. Gama emocji, które wywołała we mnie ta pozycja to głowa mała! Najlepiej chyba jednak czytało mi się Dożywocie i Szaławiłę.Naprawdę niesamowitym uczuciem było poznanie pierwowzoru i móc porównać sobie początkową wersję, a finalną.

Ten zbiór opowiadań jest niesamowity. Każde opowiadanie jest inne, porusza różne tematy i wywołuje najróżniejsze emocje. Jak ja nie jestem zwolenniczką krótkiej formy historii, tak te bardzo mi się spodobały i mam szczerą nadzieję, że i Wam zachwycą.