Omen

Jeśli ktoś obejrzy film "Omen" zanim przeczyta książkę, poczuje się rozczarowany. Nie znajdzie tu niezapomnianej muzyki, której głównym motywem jest 'Ave Satani', czy wspaniale odegranych przez aktorów emocji - jedynie szybkie, iście filmowe przejścia między scenami, płaskie charakterystyki , suche opisy czy przykrótkie dialogi. Nie czułam żadnej nici emocjonalnej łączącej mnie z autorem książki.

Przeczytałam dobrą historię, jednak nie na tyle rozbudowaną, by słowa same tworzyły okruch świata Davida Seltzera w mej głowie. Spędziłam miłe halloweenowe popołudnie z "Omenem" w ręku, bo książkę czyta się wyjątkowo łatwo i szybko. Ale czymże byłaby wyobraźnia, gdybyśmy w takich sytuacjach z niej nie korzystali? Muszę przyznać, że fenomenalne ilustrację Krzysztofa Wrońskiego spotęgowały groźny klimat i nadały straszny charakter dziełu. Tu Vesper po raz kolejny wzbudził mą ogromną miłość do nich za niekonwencjonalne wydanie książki. Niech wszystkie wydawnictwa wydają tak jak Vesper!

To nie jest tak że, uważam tą książkę za złą, czy nieciekawą. Mam wrażenie, że współczesny Antychryst byłby pewnie niezwykle przystojnym i zepsutym młodzieńcem, w dżinsach, z masą znajomych i nowych dziewczyn. Zło Absolutne Davida Seltzera to niepozorny chłopczyk budzący lęk nieruchomym spojrzeniem, który jest wręcz zbyt doskonały. To zapowiedź, przepowiednia końca ukryta w dziecku. Dlatego jest tak wspaniałym narzędziem w rękach szatana. I autora książki. ;)

[Adres usunięty]

KSIĄŻKA DOBRA, JAK FILM

Któż z nas nie zna „Omenu”, choćby tylko ze słyszenia. Jedna z najbardziej rozpoznawalnych filmowych serii grozy poświęconych demonicznym mocom, od ponad czterdziestu lat straszy kolejne pokolenia widzów i wciąż robi wielkie wrażenie. Nic więc dziwnego, że została także zaadaptowana jako powieści, które nie tylko przenosiły na papier treść filmowych hitów, ale też i rozbudowywały całość, niekoniecznie zgodnie z kanonem. Ale wszystko zaczęło się od tej historii, jakże niepozornej, a zarazem świeżej – i aktualnej po dziś dzień. Historii, która robi wielkie wrażenie nawet po czterech dekadach od swojej premiery.

Oto nadchodzi niespokojny czas. Czas przepowiedziany w Apokalipsie. Czas nadejścia Antychrysta. Wskazują na to wszystkie znaki na niebie i ziemi, niewielu jednak ma pojęcie, co właściwie się dzieje, a Jeremy Thorn, amerykański ambasador na brytyjskiej ziemi, do nich nie należy. Ma własne problemy, jego żona jest w ciąży, a jak dotąd nie udało jej się donosić dziecka. Teraz zbliża się poród, ale niestety i ON kończy się śmiercią potomka. Pojawia się jednak okazja: w momencie porodu zmarła pewna kobieta, po której został osierocony noworodek. Nikt nie musi wiedzieć o zamianie, a każdy może być szczęśliwy. Tak w ręce Thornów trafia chłopiec, który otrzymuje imię Damien. Na początku nic nie wskazuje, że cokolwiek może być nie tak, ale z czasem wokół dziecka zaczynają się dziać coraz dziwniejsze i coraz gorsze rzeczy…

David Seltzer nie chciał pisać scenariusza filmowego „Omenu”. I nie napisałby go, gdyby nie potrzebował pieniędzy. Nie znał się na tworzenie horrorów, jako człowiek niewierzący nie miał też większego zapału do takiej tematyki. A jednak podjął się tego wyzwania, dokładnie zgłębił temat i stworzył dzieło ponadczasowe. Jednocześnie w formie jego promocji, na podstawie własnego scenariusza napisał powieść, która na księgarskie półki trafiła jeszcze przed premierą filmu.

Zasadniczym pytaniem w tym przypadku wydaje się być, jaka to właściwie jest powieść. Chyba nie ma miłośnika literatury, który nie zetknąłby się w swoim życiu z literackimi adaptacjami filmów czy gier. Każdy więc wie doskonale jakiego typu są to książki – albo brzmią jak streszczenia, których nie da się czytać, albo stylistycznie może i są niezłe, ale brak im prawdziwej literackiej wartości. „Omen” taki nie jest. Podobnie, jak np. książkowa wersja „Halloween” (ach gdyby tak ktoś wydał ją w naszym kraju), to kawał dobrze napisanej literatury gatunkowej. Kilka dekad temu nie odcinało się kuponików od hitów, serwując ich miłośnikom tandetę. „Omen” to powieść z prawdziwego zdarzenia, dobrze napisana, ciekawa, emocjonująca i unikająca wszelkich skrótów.

Oczywiście nie obyło się bez zmian wobec pierwowzoru. Te są jednak jak najbardziej pozytywne. Pojawiają się nowe sceny, wiele wątków zostaje rozbudowanych, przeszłość bohaterów wyłania się zza kurtyny, jaką spuścili na nią twórcy filmu, a polityczne aspekty zostają tu podkreślone. Całość wieńczy zaś dobre wydanie, wzbogacone o ilustracje i posłowie, ujawniające nam kulisy powstawania filmu, książki, jak i całej franczyzy „Omenu”.

Czy można chcieć czegoś więcej? Jako fan grozy nie pogardziłbym innymi książkami z tej serii, a także podobnymi publikacjami tego typu, ale jeśli chodzi o samego „Omenu”, doczekał się ON na polskim rynku niemal doskonałego wydania. I nawet jeśli nie jest tak znany, jak inne klasyczne powieści z gatunku horroru, warto o nim pamiętać i zdecydowanie warto po niego sięgnąć. Dla miłośników grozy będzie to świetny prezent na Halloween.

"Czy zło będzie trwać zawsze?"

Sięgając po klasykę grozy nie spodziewam się intensywnego trzymania w napięciu, mega ekscytacji przy śledzeniu scenariusza zdarzeń, bo wszystko to przeżyłam już kilkadziesiąt lat temu przy pierwszym spotkaniu z książką, komiksem, filmem, czy serialem. Rozmawiało się o nich podczas spotkań ze znajomymi, na szkolnych i uczelnianych korytarzach, wymieniało wrażeniami, mniej lub bardziej świadomie wciągało do popkultury znaczące sceny, postaci i zwroty. Nabierały nowych ścieżek życia wzmacnianych przez czytelników, widzów i słuchaczy, ale również były umiejętnie podsycane przez sztaby zajmujące się szeroką promocją. Dziś wiele osób nie zna źródeł niektórych sformułowań funkcjonujących w społeczeństwie, upłynęło sporo czasu od ich powstania, a na tyle mocno utrwaliły się w świadomości, że stałym się jej stałym i nieodłącznym elementem. I właśnie z racji wieku mam możliwość spojrzenia na klasykę grozy już nie jako rozrywkę obdarzoną powiewem świeżości i nowości, ale jako przyjemny proces przywoływania z pamięci wspomnień i wrażeń sprzed kilkudziesięciu lat. Przy ówczesnych pomysłach, narzędziach i sposobie prezentacji przekazy jakby silniej oddziaływały na wyobraźnię i emocje odbiorców. Z sympatią podchodzę do retrospekcji grozy, ponownie się w nią zagłębiam i dostrzegam wpływ na różne obszary kultury.

"Omen" już mocno nie szokuje, wiele jego scen niejako spowszedniało w dobie social mediowej komunikacji, jednak wciąż potrafi wciągnąć czytelnika w szczególny klimat grozy, umiejętnie podsycić ciekawość, wywołać lekki dreszczyk emocji. Odwieczna walka dobra ze złem, ale tym razem to złudnie niewinne dziecko staje się kluczowym elementem pojedynku wrogich sobie sił. Pozornie szczęśliwa rodzina staje przed przerażającym wyzwaniem konfrontacji z czymś nieznanym, nieodgadnionym, tajemnym, a zatem trudnym do wytłumaczenia. Pęknięcia i rysy w związku małżeńskim Jeremiego i Katherine stają się pożywką dla zatrważających mocy. Słabym ogniwem, podatnym na zerwanie, okazuje się choroba psychiczna kobiety. Zburzono mit idealnej bogatej i wpływowej rodziny, łatwo nakręcającej się spirali politycznej kariery, czy bezstronności reprezentantów środków masowego przekazu. Dostrzegamy kalki trendów funkcjonujących w społeczeństwie lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku, modelu rodzicielstwa, nastawienia wobec synonimów sukcesu. Zwięzła narracja, koncentrująca się głównie na utrzymaniu atmosfery niepewności, pobudzająca fantazję czytelnika, sprawia, że dynamicznie przemieszczamy się przez powieść, szybko docieramy do miejsc mocnych uderzeń akcji. Nie przywiązujemy się do głównych postaci, zostały potraktowane przez autora bardziej jako elementy nakręcające fabułę niż jako osoby, którym warto poświęcić więcej uwagi. Książka na jeden wieczór czytelniczy, poprowadzi dobrym szlakiem przygody w klimacie horroru, zwłaszcza w charakterze dopełnienia kultowego filmu "Omen", bez którego tak naprawdę by nie powstała.

[Adres usunięty]

Książki z gatunku grozy do niedawna bardzo rzadko gościły na mojej liście przeczytanych książek. Zmieniło się to dopiero przed paroma laty i od tego czasu sukcesywnie poznaję klasykę gatunku. A jedną z takich pozycji jest Omen Davida Seltzera.

W książce poznajemy historię Jeremiego Thorna, który jest amerykańskim ambasadorem w Wielkiej Brytanii. Od wielu lat z żoną chorującą na depresję starają się o dziecko. W końcu rodzi im się dziecko, ale okazuje się ono martwe, kiedy Thorn przyjeżdża do rzymskiego szpitala. Dostaje jednak propozycję od pracującego tam księdza, aby przyjął cudze dziecko, którego matka zmarła przy porodzie. Thorn ze względu na żonę, która mogłaby nie przeżyć straty dziecko, zgadza się na propozycję duchownego, ale zachowuje ten sekret tylko dla siebie. Kilka lat później, podczas hucznej imprezy urodzinowej czteroletniego już Damiena, jego niania popełnia samobójstwo na oczach gości. To będzie początek całej serii tajemniczych i złowróżbnych wydarzeń, które Thorn będzie próbował zrozumieć, aby zapobiec kolejnym nieszczęściom...

Omen, to powieściowa adaptacja słynnego i kultowego już filmu z Gregorym Peckiem, wydana w 1976 roku. Jej autorem jest scenarzysta, David Seltzer, będący również producentem i reżyserem filmowym. W pierwszej chwili, kiedy dowiedziałem się, że jest to adaptacja filmu, miałem mieszane uczucia i lekkie obawy. Jednak już po kilkudziesięciu stronach byłem pewny, że to będzie bardzo dobra książka, przy której miło spędzę czas.

Współcześnie wydaje mi się, że motywy, jakie Seltzer zawarł w swojej książce nie są już tak nowe, ani nie wzbudzają takiej grozy i strachu, jak przed czterdziestu laty. Zresztą nie da się ukryć, że Omen był dla wielu późniejszych pisarzy i scenarzystów prawdziwą kopalną inspiracji. Któż bowiem nie zna symboliki trzech szóstek, albo dziecka szatana, które przyszło na świat, by nad nim zawładnąć? Pomimo tego Omen czytało mi się bardzo dobrze, nawet wiedząc jak potoczą się losy Thorna i Damiena. Ogromny w tym udział ma to, że autor nie podaje niczego wprost. Bohaterowie nie dopuszczają do siebie, że z Damienem może dziać się coś złego, że ON sam jest zły. Zrzucają to wszystko na zmęczenie, przepracowanie, czy na brak należytej uwagi poświęcanej synowi. Aż jednak jest za późno i Thorn zaczyna wszystko rozumieć... Co więcej, Damien sam do końca nie rozumie kim jest, dlaczego zwierzęta zachowują się dziwnie w jego obecności i z jakiego powodu nie może znieść bliskości kościoła. To tym bardziej pogłębia niesamowity nastrój książki.

Siła tej powieści tkwi zatem w bardzo dobrze wykreowanym klimacie grozy, w wielu ciekawych scenach, oraz w świetnym zakończeniu. Bynajmniej nie jest ono szczęśliwe i pozostaje otwarte, co nadaje książce jeszcze bardziej szczególnego wydźwięku. Bardzo mocno zaznaczone są tutaj kwestie religijne - mamy wiele cytatów mówiących o potomku szatana, kiedy ma nadejść i jakie znaki będą temu towarzyszyć. Wszystko to bardzo umiejętnie autor wplótł w fabułę swojej książki jak i filmu, interpretując niektóre kwestie wedle współczesnych mu realiów. Dzięki temu Seltzer stworzył interesującą, ale przede wszystkim spójną całość. Oczywiście, chwilami można poczuć, że książka została napisana przez początkującego pisarza, ponieważ czasami nie wszystko było tak dobrze przedstawione, czy opisane jakby należało. Niemniej jednak w trakcie czytania praktycznie nie zwracałem na to większej uwagi - akcja nie pozwala na nudę, szczególnie pod koniec książek.

Wizualnie książka prezentuje się bardzo ciekawie. Będzie ona wydana w twardej oprawie, jak wiele z pozycji z Klasyki Grozy od wydawnictwa Vesper z niezwykle klimatyczną okładką oraz ilustracjami Krzysztofa Wrońskiego. Na samym końcu znajdziemy dodatkowo Posłowie autora do polskiego wydania, w którym przedstawia okoliczności powstania pomysłu na film oraz gdzie szukał inspiracji. Dodatkowo znajdziemy również drugie posłowie - Mateusza Zimmermana Diabelskie nasienie/Witaj, Szatanie, które przybliża czytelnikowi bardziej szczegółowo okoliczności powstania Omenu, najważniejsze motywy i wątki, różnice fabularne między książką a filmem i o kolejnych sequelach filmowych. Była to dla mnie prawdziwa skarbnica wiedzy, dzięki której zdecydowanie lepiej zrozumiałem całą tę historię, jak powstała i dlaczego jest uznawana współcześnie za klasykę grozy.

Omen powstały ponad czterdzieści lat tamu jako powieściowa adaptacja filmu o tym samym tytule wciąż potrafi zainteresować i wzbudzić grozę. Wiele ciekawych scen i motywów dziś uznawanych za klasyczne, interesujące interpretacje i otwarte zakończenie, powodują, że była to książka, przy której miło spędziłem czas. Polecam!

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Wydawnictwu Vesper!

[Adres usunięty]