Nowy Napis Liryka epika dramat 3/2019 / Instytut Literatury

Na to, że Polska kulturowo i cywilizacyjnie leży nie tylko między Wschodem a Zachodem, ale również między Północą a Południem, zwróciło ostatnio uwagę dwóch, tak różnych, autorów, jak Marek A. Cichocki w książce Północ i Południe oraz Przemysław Czapliński w Poruszonej mapie. Ta problematyka stała się punktem wyjścia dla "Kompasu Kulturowego", wiodącego działu niniejszego numeru "Nowego Napisu".

Paweł Rojek w swoim eseju Polska, czyli nigdzie, wychodząc od wizji Cichockiego i Czaplińskiego, przedstawia własną propozycję spojrzenia na geograficzno-kulturowe położenie Polski. O Poruszonej mapie pisze także Monika Glosowitz. Józef M. Ruszar szkicuje własną mapę współczesnych cywilizacyjnych napięć oraz wyzwania, w obliczu jakich, w tym kontekście, staje Polska. Karol Samsel tropi z kolei wpływy poezji anglojęzycznej na najnowszą poezję polską, przyglądając się trzem tomikom wybranych poetów: Jerzego Jarniewicza, Kacpra Bartczaka oraz Andrzeja Sosnowskiego. Andrzej Szpulak o związkach Polski z Południem pisze na przykładzie filmu Macedończyk Petro Aleksowskiego.

W kolejnej odsłonie naszego działu "Ars poetica" znajdziemy tym razem autokomentarze Tadeusza Dąbrowskiego, Artura Grabowskiego, Krzysztofa Lipki i Daniela Odiji. Dział liryka zawiera prezentację nowych wierszy i towarzyszących im odczytań: wiersze Miłosza Biedrzyckiego opatrzone są szkicem Dawida Kujawy, utwory Anny Mochalskiej omawia Monika Brągiel, a zestaw aż siedmiu niepublikowanych dotąd wierszy Macieja Taranka interpretuje Krzysztof Sztafa. Oprócz nich znajdziemy tu także nowe wiersze Józefa Barana i Zofii Zarębianki.

Następny dział zawiera teksty Mariusza Wilka poświęcone tropieniu neapolitańskich i nie tylko śladów Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

Dramat reprezentuje z kolei operowe libretto: Człowiek na torze albo do trzech razy sztuka Antoniego Libery. Librettu towarzyszy omówienie autorstwa Macieja Woźniaka.

Oba teksty działu "Szkice" poświęcone są zmarłemu niedawno Juliuszowi Gabryelowi. Jego postać i wiersze przybliżają nam Radosław Wiśniewski oraz Rafał Gawin.

Oprawę graficzną numeru zawdzięczamy Leszkowi Konarskiemu. Są to prace artysty, którym zainteresowanie przeżywa ostatnio prawdziwe odrodzenie - Stanisława Szukalskiego, założyciela Szczepu Rogate Serce, oraz Mariana Konarskiego, najważniejszego członka tej formacji. Historię Szczepu przybliża w swoim szkicu Lechosław Lameński.

Jako że dzieło Szukalskiego prowokuje również do przemyśleń na temat kulturowej przynależności polskiej twórczości, zamykający kwartalnik dział "Sztuki" można odczytać także w kontekście głównego tematu tego numeru naszego pisma.