Leyte

W bardzo dużym uproszczeniu publikacja jest obrazem jednej z największych bitew morskich II Wojny Światowej. Potyczki, która na stałe odcisnęła swoje wyraźne piętno w historii wojskowości świata i do tej pory uważana jest przez wielu za jedną z ważniejszych walk morskich w dziejach współczesnych.

Tak jak zostało to już wspomniane, sercem tej książki jest bitwa w Zatoce Leyte (zbiorcze nazewnictwo kilku innych morskich akcji, włącznie z działaniem sił lądowych na samej wyspie). Zanim jednak autor zagłębi się w szczegółach walk, ponad sto stron poświęca na odpowiednie zaprezentowanie czytelnikowi wszelkich przygotowań, jakie amerykanie musieli dokonać, zanim przystąpili do wykonania planu (od rozważania celu ataku, przez planowanie, kończąc na bitwie powietrznej nad Formozą). Zrozumienie tła i całej otoczki logistycznej jest tu istotne, aby wyciągnąć właściwe wnioski z dalszych rozdziałów.

Samuel Eliot Morison jest wybitnym znawcą US Navy, który poświęcił spory kawałek swojej naukowej kariery na zgłębienie historii floty podczas II Wojny Światowej. Książka nie koncentruje się więc na ludziach i ich wspomnieniach (pojawiają się one sporadycznie w formie krótkich cytatów i dotyczą głównie wysokich rangą oficerów). Głównie mamy tu do czynienia z masą militarnych szczegółów, które powinny zachwycić miłośników tematyki. Wspomniana już logistyka, taktyka i ruchy floty, działania pojedynczych okrętów, formacje lotnicze i ich wpływ na przebieg potyczek. Tego typu treści jest tu znacznie więcej i daje to naprawdę głęboki obraz poruszonego zagadnienia.

Morison ma jednak niebywałą zdolność do prezentowania pozornie trudnej tematyki w naprawdę bardzo przystępny sposób. Nie grzęźnie on w nadmiarze szczegółowości i stara się pisać tak, aby jego książka była zrozumiała prawie dla każdego (dla laika nadal będzie to jednak zbyt trudna lektura).

Na temat zaprezentowanych tu faktów nie można napisać nic złego. Zdecydowana większość wydarzeń jest tutaj bowiem opisana wręcz na “żywo”. Nie ma więc mowy o problemie przedstawiania niektórych faktów/wydarzeń z perspektywy czasu. Nie obeszło się tu jednak bez pewnych drobnych niedociągnięć (nie można tego nazwać wadą). Morison skupia się w 98% na działaniach US Navy, poczynania floty japońskiej i jej dowódców traktując jako malutki dodatek. W niektórych fragmentach publikacja wręcz prosiłaby się o ukazanie trochę szerszej perspektywy (niż tylko USA).