Muchomory w cukrze

Ta książka doprowadziła mnie do takiego stanu że przez bite 20 minut siedziałam i nie wiedziałam co ze sobą zrobić. Totalny szacunek dla Marty za stworzenie takiego cuda!

Matury zdane i... „Hulaj dusza, piekła nie ma”. Piątka przyjaciół planuje wspólne wakacje. Cudowny czas nicnierobienia, ale też pożegnania przed wyjazdem na studnia. Jadą do odciętego od cywilizacji Domku z Drewna i Szkła. Adam, jego właściciel i przyrodni brat jednego z chłopaków z paczki, mieszka w nim od kilku lat ograniczając do minimum kontakty ze światem zewnętrznym. Starszy o kilka lat i nieco dziwny chłopak fascynuje młodych ludzi a szczególnie lękliwą Fio. Dlaczego wybrał takie życie? Jak wpłynie on na swoich gości? Przed grupką przyjaciół lato „(...) duszne i lepkie, mające osiąść na nas jak pajęczyna, której nie sposób z siebie zrzucić – ani wtedy, anie nigdy później.”1

W powieści „Muchomory w cukrze” Marta Bijan próbuje stworzyć gęstą, niepokojącą atmosferę. Nie przypadkowo stwierdziłam, że próbuje, bo udało jej się to częściowo. Autorka chce tego dokonać przy pomocy narratorki, która ma wiele lęków i zmaga się z problemami psychicznymi. Sama Fio mówi o sobie” „Niepokój został moim żarliwym kompanem, razem z tęsknotą.”2 Mogłoby się wydawać, że taka narratorka będzie gwarantem beznadziejności, ku której chętnie pochylają się nastolatkowie. Dodać musimy też swego rodzaju dekadentyzm, którego symbolem są bracia przyrodni Kostek i Adam. Oboje z filozoficznym zacięciem, osnuci dymem papierosowym rozprawiający o sztuce i sensie ludzkiej egzystencji. Można by stwierdzić, że to postacie, które trafią w gust tzw. „młodego dorosłego”, jednak jest w nich jakaś poza, która drażni, coś co odbiera im charakter. Nawet Adam, który okazuje się ekstremalnym świrem, nie jest tak intrygujący, jak powinien być.

Czytanie tej książki było dla mnie nużące. Najpierw zrzuciłam to na karb wieku, wszak egzamin maturalny mam już dawno za sobą, ale ostatecznie stwierdziłam, że to wina akcji. Marta Bijan zaczyna całkiem dobrze. Mogłaby lepiej przedstawić nam bohaterów, ale potrafi zaintrygować czytelnika Domkiem z Drewna i Stali oraz jego właścicielem. Zakończenie „Muchomorów w cukrze” też jest rewelacyjny. Jednak droga do finału jest nieciekawa. Bohaterowie jedzą, piją, odpoczywają, rozmawiają – jak to podczas wakacji. Brak w tym wszystkim zapowiedzi finału. Narratorka rzuca kilka razy, że gdyby wiedziała, iż tak to się skończy...; że to zmieniło ich na zawsze... itp. Te frazy są jedyną obietnicą tego, że czeka na nas jakaś bomba. Dla mnie to zdecydowanie za mało.

W powieści „Muchomory w cukrze” spodobały mi się dwie rzeczy. Genialne, dynamiczne zakończenie oraz to jak Marta Bijan uchwyciła lęk przed dorosłością. To jak bohaterowie cieszą się na studencką swobodę, ale boją się rozstania z przyjaciółmi i dobrze znanym otoczeniem. Nie urzekły mnie natomiast inne myśli, jakie autorka próbuje wpleść w tę powieść. Wyczuwam w nich nastoletnią pozę, a mnie ona już nie zachwyca. Również klimat książki mnie nie osaczył – a powinien. Zabrakło mi lepiej dopracowanych postaci i mroku. Można było wycisnąć z tej powieści i jej bohaterów zdecydowanie więcej.

1 Marta Bijan, „Muchomory w cukrze”, wyd. Young, Białystok 2023, s. 12.

2 Tamże, s. 66.

Piątka maturzystów i najdłuższe wakacje ich życia. Chcą spędzić je razem, więc Kostek proponuje domek w lesie, w którym mieszka jego przybrany brat. Nad jeziorem, bez zasięgu, będą mogli odpocząć, nacieszyć się sobą na zapas przed rozpoczęciem studiów. I tak zaczyna się ich cudowny letni czas: szybko zapominają o potrzebie scrollowania social mediów, kąpią się w jeziorze, oglądają filmy w ogrodzie, piją, czytają i cieszą się swoim towarzystwem. Czy tylko Fio odczuwa smutek, kiedy myśli, że to ostatnie takie beztroskie chwile razem?

Te wakacje zmienią ich wszystkich.

Główna bohaterka, a zarazem, narratorka to Zofia – Fio, wrażliwa dziewczyna, która ciągle zastanawiała się, jak to możliwe, że znalazła czwórkę takich przyjaciół. Nadal żyje nieprzepracowaną tragedią, ma trudne relacje z ojcem i boi się ryzyka. W grupie to ona jest tą myślącą rozsądnie i ostrożną.

Kiedy tylko zrozumiałam, w którą stronę może zmierzać fabuła, miałam nadzieję, że to nie będzie żaden horror. Nie lubię tego gatunku, jednak czasem toleruję pewne elementy, gdy wydają się idealne dla fabuły (jak na przykład w „Motel Sun Down”). Mały spoiler: „Muchomory w cukrze” na szczęście nie zawierały elementów grozy, za to fabuła zupełnie zmieniła się pod koniec. Było zaskakująco i przerażająco.

Z jednej strony dodało to książce koloru, akcja mocno przyspieszyła, trzeba było spojrzeć na tę historię jeszcze raz. Z drugiej, gdyby potoczyła się inaczej, była mniej widowiskowa na końcu, mocnej zapadłaby w pamięć, jako studium psychologiczne młodych ludzi, którzy mają powoli wchodzić w dorosłość. To miało być ich ostatnie lato i doskonale rozumiałam Fio: to, że już na początku wyjazdu żałowała, że w końcu będą musieli wracać, że ten cudowny czas przeminie za szybko. A potem już nic nie będzie takie samo. Sama często tak czułam na początku wakacji, z jednej strony żal, że te dni są policzone i zbyt szybko miną, z drugiej radość, że jest tak dobrze, że gromadzę wspomnienia, do których będę wracać.

„Muchomory w cukrze” to powieść dla młodzieży, która zawiera wiele ważnych elementów. Autorka umiejętnie opisała coraz bardziej gęstniejącą atmosferę, czytelnik czekał na elektryzujący finał, jednak ten element nie przypadł mi do gustu i zepsuł mi wydźwięk całej książki. Ale muszę przyznać, że powieść dobrze mi się czytało, stąd ostateczna pozytywna opinia.

Zazwyczaj omijam thrillery szerokim łukiem, dotychczas żadna z książek tego gatunku mnie nie zainteresowała, same opisy mnie odrzucały. Jednak w tym przypadku było inaczej. "Muchomory w cukrze" Marty Bijan to tytuł, na który czekałam z niecierpliwością od pierwszych napomnień wydawnictwa.

Piątka przyjaciół. Pierwsze wspólne wakacje. Domek z Drewna i Szkła. I Adam. Czy coś może pójść nie tak? Okazuje się, że całkiem sporo.

Zostałam wprowadzona w fabułę poprzez piękny język, który rzuca się w oczy od razu. Jest on poetyczny, porównania, czy określenia stosowane do opisania otoczenia sprawiają, że w głowie wyświetla się film, co lepsze nie chciałam, żeby sceny się zmieniały. Szybko się do nich przyzwyczajałam, przywiązywałam. Tak samo było z bohaterami. Każdy był na swój sposób wyjątkowy, miał własne problemy, reprezentował coś innego. Miałam poczucie, że znam ich od podszewki, że każdy ich ruch był mi znany. Jakbym była w ich gronie od dłuższego czasu, poznawała ich przez lata, aby teraz obgadywać z nimi wyniki maturalne, czy planować wakacje życia. Było bardzo sielankowo, było spokojnie, kto nie chciałby pozostać w takich miejscach z takimi ludźmi? Co mnie zdziwiło to to, że były one w Polsce a już dawno nie miałam styczności z książką, która sprawiłaby, że tak pomyślała bym o naszym kraju. Chociaż ten stan utrzymał się tylko do czasu. Z pozoru powolna akcja, dla niektórych może nudna, ale.. autorka tak naprawdę drobnostkami wprowadza odrobinę mroku, tajemniczości. Daje nam sygnały, aby się przygotować. Lecz na to, co zastało nikt nie był gotowy, przynajmniej nie ja. Ostatnie 40 stron pozostawiło mnie w uczuciu, które ciężko mi nazwać. Osłupienie? Strach? Nic z tego nie powstrzymało mnie przed dalszym czytaniem. Zapomniałam o świecie realnym, żeby tylko dowiedzieć się, jak potoczyły się losy bohaterów. Gdy ciekawość została zaspokojona to wciąż nje mogłam powrócić do rzeczywistości. Byłam w transie.

Było to zdecydowanie coś innego, ale nie żałuję, że się przełamałam. Może częściej książki tego typu zagoszczą na mojej półce. Tak samo, jak inne utwory Marty Bijan. Jeśli nie boicie się dreszczyku emocji to jestem pewna, że odnajdziecie w tu odrobinę siebie.

⛰️🏠

,,Prawda jest taka, że wszyscy jesteśmy niepewni siebie. Każdy ma takie miejsce, że gdy w nie trochę połaskotać, zaczyna się płakać, zamiast śmiać".

(fragment książki)

°

Fio właśnie odebrała wyniki matur i ma przed sobą najdłuższe wakacje w życiu, które postanawia spędzić z paczką przyjaciół - Wenus, Hanną, Kostkiem i Robinem. Grupa decyduje się na spędzenie lata w oddalonym o pięćset kilometrów Domku z Drewna i Szkła, należącym do przyrodniego brata Kostka. Gdy dojeżdżają na miejsce, poznają Adama - charyzmatycznego samotnika, żyjącego z dala od ludzi i konwenansów.

Lato, które miało być spełnieniem marzeń grupy przyjaciół, stopniowa zamienia się w czas pełen napięć i niepokoju.

🍄🌿

Marta Bijan stworzyła niezwykle oryginalną i nastrojową historię, która już od pierwszych stron urzekła mnie swoim dusznym, tajemniczym klimatem.

Bohaterowie zostali ciekawie wykreowani - byli charakterystyczni i intrygujący. Podobała mi się też narracja i przemyślenia głównej bohaterki, bardzo wrażliwej i empatycznej.

Choć w środkowej części książki akcja toczy się spokojnie, a dni leniwie upływały bohaterom na odpoczynku, spożywaniu alkoholu i rozmowach, cały czas czuć było, że coś wisi w powietrzu. Gdy dotarłam do ostatnich rozdziałów i zrozumiałam, do czego to wszystko zmierzało, dosłownie łapałam się za głowę. Naprawdę dawno nie byłam tak rozemocjonowana podczas lektury.

Duża polecajka! 🍄

🌌🌧️

MOŻLIWE SPOILERY! Wyjątkowo słaba książka z bardzo dobrym marketingiem oraz rozgłosem. Książka pisana bardzo prostym językiem, przekleństwa były umieszczane w niepotrzebnych momentach. Ten "wspaniały Domek z drewna i szkła" tak naprawdę nie został opisany z "zewnątrz", opis pomieszczeń był niespójny a całość nie współgrała ze sobą (a przynajmniej w moim odczuciu) jedne pomieszczenia opisywane w stylu minimalistycznym/modernistycznym a kolejne w stylu "cottage"/vintage/retro, gdzie ten luksus o którym opowiadał jeden z braci? Główni bohaterowie nudni, ciągle się kłucą i trzeba ich godzić, gdzie jest ich ta "wielka", "długotrwała" przyjaźń i zrozumienie? Nie rozumiem infantylności bohaterów a przede wszystkim Fio. Dziewczyna ma 18 lat, pije, pali oraz imprezuje a jest zażenowana faktem, iż jej ojciec pytał czy ma zabezpieczenie oraz próbuje rozmawiać z nią na tematy związane ze współżyciem seksualnym. To jak jej ojciec stara się być dobry oraz wspierający jest naprawdę ważne i krzepiące ale już zachowanie Fio jest okropne, nie szanuje ojca i ciągle go obwinia (niesłusznie), na zaproponowaną pomoc i informacje o możliwym leczeniu stwierdza, że niczego nie potrzebuje i sama sobie doskonale poradzić nawet jeśli tak nie jest. Książka pokazuje toksyczne zachowania oraz to, że dobra zabawa nie istnieje bez różnego rodzaju używek (alkochol, papierosy, substancje zmieniające świadomość). Przez większość historii nic, konkretnie nic się nie dzieje. Jest to przykre jak bardzo słaba i uboga jest ww historia. Książka nie ukrywam bardzo mnie rozczarowała i uważam, że jest to przerost formy nad treścią