Czerń i purpura

Ludzie ludziom…

Auschwitz- Birkenau. Oświęcim, Brzezinka, Treblinka – to tylko niektóre z obozów koncentracyjnych na teranie Polski, podlegające zarządowi niemieckiej nazistowskiej formacji paramilitarne SS. Szacuje się, że w tych obozów krematoriach zginęło ponad milion osób – niektórzy od razu skazywani byli na śmierć, inni zginęli katowani przez strażników, jeszcze inni padli z wycieczenia, głodu, choroby przeprowadzanych eksperymentów. Wielu z nich nawet nie doczekało się statusu więźnia, co więcej, nie mieli nawet statusu człowieka. Ludobójstwo – tym słowem można określić to, co działo się w nazistowskich obozach koncentracyjnych, ale niezależnie od wypowiedzianych słów, nic nie jest w stanie oddać ogromu tragedii, która się tam rozgrywała.

O eksterminacji ludzi, a szczególnie Żydów, o obozowej rzeczywistości, o nastrojach panujących zarówno w Polsce, jak i na Słowacji, przejmująco pisze Wojciech Dutka w opublikowanej nakładem Wydawnictwa Albatros powieści „Czerń i purpura”. Ten wstrząsający obraz wojennej machiny, która pozbawiała wciągniętych w jej tryby nie tylko życia, ale i duszy, stanowi nie tylko zapis masowych mordów, odbywających się w imię ideologii faszystowskiej, ale i powolny proces zezwierzęcenia, obejmujący katów i ich ofiary. Powieść adresowana jest zarówno do czytelników zainteresowanych tematyką II wojny światowej, jak i do wszystkich tych, którzy pragną wiedzieć, do czego zdolny jest człowiek, i jaką krzywdę może wyrządzić drugiemu człowiekowi.

Książka łączy literacką fikcję i prawdziwe wydarzenia, jednym z wątków jest bowiem prawdziwa historia miłości młodego oficera SS, Franza Wunscha oraz żydowskiej więźniarki, Heleny Citronovej. Ta wzruszająca opowieść to jednak tylko jeden z elementów tej wspaniałej książki, która – z uwagi na wymowę i doskonale zarysowany proces indoktrynacji – powinna być włączona do kanonu szkolnych lektur.

Swoją podróż w czasie rozpoczynamy w 1938 roku, ale dopiero kilka miesięcy później, kiedy następuje rozpad Czechosłowacji, a urząd prezydenta zależnej od Niemiec Republiki Słowackiej obejmuje katolicki ksiądz Jozef Tiso, bliski współpracownik Hitlera, czujemy powiew nadchodzącej śmierci. Wolne państwo słowackie, antyczeskie, ultrakatolickie oraz antysemickie, zdradziło swoich obywateli. Niemal z dnia na dzień pełniący ważne funkcje, wykształceni Żydzi stali się obywatelami drugiej kategorii, niechcianymi i poniżanymi na każdym kroku.

Rodzina głównej bohaterki, Mileny Zinger boleśnie doświadczyła tej zmiany podejścia w stosunku do żydowskich mieszkańców kraju. Jej ojciec, mecenas Elias Zinger, niegdyś szanowany i ceniony zarówno jako prawnik, jak i człowiek, niemal z dnia na dzień stracił klientów, a na nową pracę jako Żyd praktycznie nie miał szans. Rok 1939 stał się również przełomowy dla samej Mileny – kochająca muzykę dziewczyna zdała do bratysławskiego konserwatorium, gdzie choć formalnie nie stosowano represji wobec Żydów, to jednak powoli stawali się oni niechcianymi studentami. Gwałtowny temperament dziewczyny nie pozwolił jej godzić się z poniżeniem i jawnie prowokowała władze uczelni, choć to nie jej postawa na studiach zaprowadziła ją do Auschwitz. Nie przyczyniła się do tego również jej praca piosenkarki kabaretowej w jednym z najelegantszych klubów nocnych w Bratysławie, ale raczej wzgardzona miłość Dawida, aktywisty Gwardii Hlinkowej, który poprzysiągł sobie zemstę na dziewczynie, której nie mógł mieć. Tak naprawdę jednak nawet bez jego „pomocy” trafiłaby ona do obozy – wszak Jozef Tiso znalazł sposób na rozwiązanie „sprawy żydowskiej” zlecając Niemcom ich wywózkę. Tym sposobem postawił się na równi z bestiami, którzy trzymali w dłoniach broń i bezlitośnie strzelali do więźniów, choć oczywiście ON – jako wytrawny polityk – doskonale potrafił uspokoić swoje sumienie.

Milena jako pierwsza z całego transportu zeszła na rampę w pobliżu obozu pracy w Auschwitz, w 1942 roku. To właśnie tu, wśród całego brudu, a także społecznej zgnilizny i wynaturzenia, poznała młodego oficera SS Franza Weimerta, tak niedawno jeszcze rozmodlonego, oddanego Kościołowi ministranta. Zawód, jakiego doświadcza ze strony jednego z księży sprawia, że jego serce twardnieje, a pod wpływem przyjaciela, Bastiana Schillinga, chłopak staje się wiernym wyznawcą nazistowskiej ideologii. Nie tylko wstępuje do Hitlerjugend, ale i po osiągnięciu pełnoletniości zgłasza się ochotniczo do SS przekonany, że działa w imię kraju i czystości rasy. Nie wie jeszcze, że już wkrótce będzie zmuszony dokonać czynu, który na zawsze odciśnie się na jego duszy, niczym piętno…

Powieść Czerń i purpura można rzeczywiście określić mianem jednej z najbardziej poruszających i niezwykłych historii miłosnych czasów Holocaustu. Tak naprawdę jest to jednak obraz ludzkości, odarty ze złudzeń i pozorów. Powolny proces dezintegracji człowieczeństwa, ślepe posłuszeństwo wobec władzy i bestialstwo, usprawiedliwiane służbą bądź troską o własne życie – na to w narodzie nie może być przyzwolenia. Franz, podobnie jak setki jemu podobnych fanatyków, zasługuje na najwyższy wymiar kary – na życie ze świadomością, że nie istnieje sposób na odkupienie swoich win.

Jednak Dutka nie czyni z Weimerta postaci jednowymiarowej, wręcz przeciwnie - pozwala nam śledzić przebieg procesu przemiany człowieka w bestię. W bestię, którą przed samozniszczeniem uratowało uczucie do Mileny i determinacja, aby za wszelką cenę pomóc jej przeżyć koszmar wojny. Zapadamy się w tę opowieść, na długo pozostając w milczeniu po jej zakończeniu. Pisana językiem emocji, z mocno zarysowanymi bohaterami, zmusza do powzięcia postanowienia, że należy zrobić wszystko, by historia się nie powtórzyła. By stwierdzenie: Ludzie ludziom zgotowali ten los nie miało już nigdy odniesienia do bieżących wydarzeń.

Justyna Gul

Qultura słowa

Historia napisana przez życie w samym środku piekła na ziemi.

Już wielokrotnie na łamach mojego bloga pisałam, że bardzo cenię sobie literaturę obozową, dlatego zawsze podchodzę do niej z ogromnym zainteresowaniem i niezmienną czcią oraz szacunkiem. Za każdym razem sięgając po tego rodzaju książki, dziękuję Bogu za to, że mnie i moim najbliższym dane jest żyć w dzisiejszych czasach i modlę się, o to, by tamte czasy, w których niepodzielną i wszechmocną królową była nienawiść i chęć zagłady człowieka przez człowieka, już nigdy nie powróciły.

Dziś przychodzę do Was z recenzją książki niezwykłej, która, mimo że przesiąknięta jest bólem i cierpieniem ogromnej liczby bezbronnych ludzi, to jednak w ostatecznym rozrachunku przywraca czytelnikowi wiarę w Boga i człowieka.

Zapewne każdy z nas w mniejszym lub większym stopniu zetknął się z tematyką wojny i holokaustu, chociażby na lekcjach historii, ale zazwyczaj były to suche fakty, które, choć bez wątpienia poruszające, to jednak dla nas osób, które żyją w wolnej Polsce i nie doświadczyły ich na własnej skórze, trudne do pojęcia i wyobrażenia.

Wojciech Dutka, oddając w nasze ręce swoją najnowszą książkę „Czerń i purpura”, o której chcę Wam dziś opowiedzieć, opisuje historię dwójki bohaterów Mileny Zinger dwudziestoletniej sowieckiej Żydówki i Franza Weimar-ta austriackiego faszysty, których losy, choć nigdy nie powinny się spleść, dopełnią się w czeluściach ich wspólnego piekła, choć oboje nie są świadomi tego, co ich czeka.

W momencie, kiedy poznajemy tego młodego dwudziestodwuletniego chłopak, chce ON odnaleźć swoją ufność w Bogu. Niestety wskutek zawodu, którego doświadcza ze strony kościoła oraz bolesnych przeżyć związanych z najbliższą rodziną, Franz doznaje załamania wiary i postanawia poświęcić swoje życie służbie Rzeszy Niemieckiej. Dobrowolnie staje się członkiem SS i w 1942 r. decyduje się na pracę w obozie koncentracyjnym, w Auschwitz, w którym jego zadaniem jest nadzorowanie zagłady.

Wkrótce trafia tam również Milena, której życie w szanowanej żydowskiej rodzinie prawniczej brutalnie odeszło w zapomnienie, a jej jedyną przyszłością i przeznaczeniem jest śmierć.

„...Auschwitz było jedynym miejscem na ziemi, do którego Pan Bóg nie zagląda z nieba”.

Kiedy my czytelnicy bierzemy do ręki „Czerń i purpurę” i decydujemy się wkroczyć do tego piekła, możecie mi wierzyć, że to, czego doświadczamy podczas lektury, emocje nam towarzyszące oraz silnie autentyczny obraz bólu, cierpienia, upokorzenia i wszechobecnej śmierci jest tak przejmujący, że z ulgą przyjmujemy fakt, iż w każdej chwili możemy odłożyć książkę i choć na chwilę uciec z tego okrutnego miejsca. Milena, jednak takiej możliwości nie miała. Auschwitz stało się jej więzieniem, z którego nie ma ucieczki, a wydostać się można stamtąd tylko przez piec krematoryjny.

Na szczęście dla dziewczyny ten, który stał się jej katem i oprawcą, może stać się również jej wybawieniem. Pełna obaw i wewnętrznych sprzeczności Milena wie, że choć Franz ma na rękach ludzką krew, to jednak zdaje sobie sprawę, że tylko dzięki niemu ma szansę przeżyć.

Esesman z każdą chwilą czuje, że Żydówka staje się mu coraz bliższa. Jesteśmy świadkami miłości, która nigdy nie miała prawa zaistnieć .

W tym miejscu chcę zwrócić Waszą uwagę na kreację bohaterów oraz zachodzące w nich wewnętrzne przemiany ich osobowosci, dzięki którym, cała historia mimo ogromu okrucieństwa, które ukazuje, uświadamia nam, że nie wszystko, co białe jest białe, a czarne, nie zawsze jest czarne.

Zacznijmy od postaci młodego esesmana, u którego możemy zaobserwować dwie takie przemiany.

„Stawał się jego częścią, małym trybikiem w machinie niszczenia człowieka przez innego człowieka".

Pierwsza z nich dokonała się w momencie, kiedy Franz odchodzi od wiary i z ministranta, którym był przed wojną, staje się słynącym w obozie ze swojej bezwzględności katem, którego ból i bezgraniczna samotność pozbawiają ludzkich odruchów. Staje się oprawcą, dla którego życie jednostki nie ma żadnego znaczenia.

Kolejna natomiast odsłona jego prawdziwej osobowości zostaje nam ukazana w momencie, kiedy zdaje sobie sprawę z uczuć, które rodzą się w jego sercu do walczącej o przetrwanie Żydówki, a przypieczętowana podczas według mnie bardzo istotnej sceny, kiedy to Weimert odprowadza do komory gazowej grupę ludzi i zaczyna rozmawiać z dwiema zakonnicami.

Miłość do Mileny uświadomiła mu, że jednak wojnie nie udało się zabić w nim resztek człowieczeństwa, których ta pozbawia niemal każdego. Zarówno jej sprawców, jak i ofiary.

Jeśli chodzi o postać Mileny, to tym razem widzimy doskonale, jak po pierwsze młoda kobieta mimo tego, że boi się o swoje życie, to jednak ma w sobie wewnętrzną siłę, która nie pozwala jej się poddać. Dzięki niej i pomocy jednej z więźniarek funkcyjnych w obozowym szpitalu, w jej sercu nie gaśnie nadzieja. To właśnie ta wewnętrzna siła zwróciła uwagę członka SS na jej osobę.

„Ktoś, kto jest zdolny do miłości, nie może być zły".

Kiedy kobieta dowiaduje się o uczuciach Fraza, choć obawia się konsekwencji i tego, dokąd to uczucie ich zaprowadzi, pełna lęku zaczyna jednak dostrzegać w nim człowieka. Mimo że czuje, iż ona córka Izraela nie ma prawa żywić pozytywnych uczuć do tego, który przyczynił się do zagłady jej narodu, wie, że w nim kryje się cała jej nadzieja. I oto stoją przed sobą kobieta i mężczyzna, różni jak ogień i woda, a jednak miłość czyni to, co niemożliwe możliwym, tylko czy na pewno to uczucie jest w stanie przezwyciężyć śmierć i ocalić życie?

Koniecznie przekonajcie się sami, sięgając po książkę.

„Czerń i purpura” to historia o miłości rodzącej się na przekór bezwzględnej mocy śmierci i zniszczenia. To świadectwo tego, że nigdy nie jest za późno, by uzyskać przebaczenie i czynić dobro, nawet jeśli wymaga to od nas największego ryzyka i poświęceń. Każdy z nas zasługuje na drugą szansę, jeśli tylko szczerze pragnie się zmienić.

Gorąco zachęcam Was do sięgnięcia po tę niezwykle piękną refleksyjną powieść pisaną emocjami, które przepełniają czytelnika od początku do końca. Autor ma niezwykły dar sprawiania, że podczas poznawania całej historii, czujemy się niemalże jej częścią. A to wszystko dzięki bardzo mocno rozbudowanym stadium psychiki bohaterów. Mamy wręcz możliwość zajrzeć w ich myśli i dowiedzieć się tego, czego im samym w obawie przed zgubą i straceniem nie wolno ujawnić nikomu.

Gwarantuje Wam moi kochani, że po zamknięciu książki, długo nie opuszczą Was nie tylko emocje, ale przede wszystkim wdzięczność za to, jak dziś wygląda Wasze życie.

Po przeczytaniu tej książki docenicie jego wartość.

Jeśli jeszcze macie wątpliwości, czy sięgnąć po ten tytuł, to niech ostatecznie pozbawi ich Was fakt, że książka jest najlepszą książką, jaką do tej pory przeczytałam w tym roku.

Na zakończenie przytoczę cytat, który, w moim odczuciu jest doskonałą puentą dla tej historii, a jednocześnie wlewa w nasze serca spokój, ufność i nadzieję.

„Bóg jest miłością i wszystko, co zostanie uczynione z miłości, jest zawsze ponad złem”.

Recenzja powstała we współpracy z wydawnictwem Albatros, za co bardzo dziękuję.

„Czerń i purpura” Wojciecha Dutki to oparty na prawdziwych wydarzeniach złożony obraz losów dwojga ludzi pochodzących z odmiennych światów – słowackiej Żydówki i austriackiego członka SS, których niechlubna historia II wojny światowej sprowadziła do piekła na ziemi, jakim był obóz koncentracyjny w Auschwitz. Autor postarał się, aby czytelnik nie miał wątpliwości, że termin „piekło” jest tu jak najbardziej zasadny.

Autor wprowadza czytelnika w życie bohaterów, nakreślając powoli ich sylwetki. Fabuła nabiera tempa, kiedy spojrzenia głównych bohaterów po raz pierwszy spotykają się na rampie kolejowej obozu w Auschwitz. Wraz z tym spotkaniem autor otwiera przed czytelnikiem bramy obozowej rzeczywistości, nie szczędząc odbiorcy obrazów bestialstwa wpisanego w codzienność obozowego życia. Czytelnika uderza tak poziom okrucieństwa, jak i jego nieprzewidywalność. Podążając za losami młodej Żydówki, czytelnik zaczyna rozumieć, że w tym miejscu „kara” może nadejść nagle i niespodziewanie, a jedynym sposobem na przeżycie jest pełne podporządkowanie i nadzieja. Bestialstwo człowieka wobec człowieka znajduje wymowę nie tylko w bezdusznym odbieraniu życia, ale również w warunkach bytowych, jakie panowały w obozie. Autor posługuje się na tyle obrazowym językiem, że czytelnik na własnej skórze czuje wilgoć obozowego ubrania, które z brudu lepi mu się do ciała. Czuje głód i bezsilność, cierpi z bohaterami zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Bez wahania można przyznać, że autor daje czytelnikowi wszystko to, czego ten oczekuje po powieści osadzonej w realiach obozu koncentracyjnego.

Te realia są jednak „jedynie” tłem dla głównego wątku powieści - uczucia, które nadało sens życiu austriackiego esesmana, a jednocześnie stało się źródłem jego cierpienia. W obozowej rzeczywistości przepełnionej bólem i bezsilnością z jednej strony oraz zobojętnieniem z drugiej pojawia się uczucie, ale jest to uczucie zupełnie inne od tego, do jakiego przywykł amator „obozowych powieści”. Miłość w obozowej rzeczywistości jest czytelnikowi znana – uczucia stanowiące pokrzepienie w skrajnie trudnej rzeczywistości, przeplatane ukrywaną przed oczami strażników intymnością, czy też intymność wymuszona. „Czerń i purpura” również daje czytelnikowi uczucie oraz intymność, ale w zupełnie innej odsłonie. Miłość esesmana do żydowskiej więźniarki jest platoniczna, wyidealizowana, pozbawiona fizyczności, ale jednocześnie tak głęboka, że czytelnik sam „zakochuje się” w żydowskiej więźniarce numer „dziewiętnaście siedemdziesiąt”. Jest to uczucie piękne i tragiczne zarazem, a rzadkie chwile, w których esesman zostaje sam na sam z Żydówką mają w sobie tyle emocjonalnego ładunku, że czytelnik wstrzymuje oddech. Mimo, że próżno szukać tu miłosnych uniesień, ogrom emocji zadowoli nawet najbardziej wymagającego czytelnika.

Gdyby spytano mnie, o czym jest ta książka, odpowiem, że o miłości i cierpieniu – miłości trudnej, nie mającej racji bytu, nieodwzajemnionej, a jednocześnie pięknej, prawdziwej, pozbawionej egoistycznych przejawów władzy jaką młody esesman niewątpliwie miał nad piękną Żydówką oraz cierpieniu – jedynym uczuciu, które łączy bohaterów, choć ma ono dwa zupełnie inne oblicza.

Bardzo dobra powieść historyczna. Ciekawie opowiedziana. Trudna obozowa tematyka, ale czyta się z wielkim zainteresowaniem. Pięknie opowiedziana historia miłości niemożliwej, ale na pierwszym planie, co ważne, dramaty ludzi , którzy muszą żyć w takiej rzeczywistości, w jakiej nie z własnej woli się znaleźli oraz próba walki o człowieczeństwo mimo wszystko

„Cierpienie w samotności jest drogą prowadzącą ku rozpaczy i pustce”.

Wyobrażacie sobie miłość młodego esesmana do żydowskiej więźniarki? Trudne do wyobrażenia. A gdy ich miłość rozkwita za drutem kolczastym okalającym obóz zagłady? Nierealne. A jednak prawdziwe …

Ta historia wydarzyła się naprawdę. Młody żołnierz niemiecki Franz Weimert miał do wyboru, walka na froncie albo służba w obozie zagłady Auschwitz. Z własnej woli wybrał – w jego mniemaniu – ciekawszą i bezpieczniejszą pracę. Pochodząca z bogatej i wpływowej rodziny Żydówka Milena Zinger pierwszym transportem trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego. Spotkali się w światowym centrum zagłady, w miejscu, gdzie produktem końcowym była … śmierć.

Franz zakochuje się w Milenie od pierwszego wejrzenia. Zadaje sobie codziennie pytanie: czy ona może pokochać mordercę? Na jej oczach zabijałem ludzi, jakim jestem potworem – powtarza sobie codziennie. W przeszłości Franz codziennie służył do mszy świętej, co się z nim stało, dlaczego pozwolił się zniewolić. Dylematy targają duszą młodego żołnierza. Milena, początkowo niechętna zalotom żołnierza, dzięki namowom innych więźniarek stara się zauroczenie jej osobą wykorzystać dla dobra innych obozowiczek. Nie wyobraża sobie, że mogłaby pokochać kata i mordercę. Aż tak nisko nie może upaść …

Czerń i purpura wbiła mnie w fotel. Długo po jej skończeniu nie mogłam się otrząsnąć i dojść do siebie. Łzy płynęły strumieniem, wzruszenie spłycało mój oddech, żal odebrał mi mowę. Smutek i rozpacz. Chociaż wielokrotnie brałam do ręki powieści o tej tematyce, to jednak ta wstrząsnęła mną dogłębnie. Historia niemożliwa i niewyobrażalna. Trudna do ogarnięcia. Kat i ofiara naprzeciw siebie, w nierównej walce. Nadal do dzisiaj nie jestem w stanie zrozumieć, dlaczego świat dał przyzwolenie na takie bestialstwo? Gdzie były władze innych krajów? Jak można było mordować tysiące ludzi w imię oczyszczania świata z zarazy? Wyrafinowane sposoby morderstw. Palenie zwłok przez innych więźniów? Taka niemiecka zabawa …

„Przecież w obliczu własnej śmierci człowiek może zrobić tylko jedno; spróbować ją oswoić”.

Śmierć w tej powieści jest wszechobecna. Stracić życie można bez powodu, w każdej chwili. Wystarczy, że SS-man ma zły nastrój, wyciąga pistolet, i jednej osoby mniej. Jak ci ludzie musieli być silni psychicznie, aby wytrwać w takim miejscu? Codziennie patrząc na śmierć współwięźniów i zadając sobie pytanie: czy ja będę następny, trwali dalej. Głód, choroby, wycieńczenie organizmu ciężką pracą nie pomagały im w przetrwaniu. Wręcz przeciwnie, przybliżały ich o krok do zagłady. I właśnie o to chodziło Niemcom. Zniszczyć ludzkość, oczyścić rasę aryjską ze złej krwi.

„Milena podeszła do chłopaka. Ale kiedy spojrzała mu w oczy, natychmiast cofnęła się przerażona. Zobaczyła w jego miodowych łagodnych oczach przebłysk śmierci. Nagle zdała sobie sprawę, że ON pachniał śmiercią. Miał śmierć we włosach i w oddechu”.

Autor podejmuje próbę rozprawienia się w niemiecką maszyną zagłady. Przekazał nam emocje w najlepszym wydaniu, umiejętnie wniknął w psychikę poszczególnych bohaterów. Za jego pośrednictwem toczyliśmy codzienną walkę z oprawcą, z całym niemieckim systemem zagłady. Wojciech Dutka wspaniale i z niesamowitą precyzją przedstawił nam wewnętrzną przemianę młodego żołnierza niemieckiego. Z ułożonego ministranta i grzecznego syna na kartach powieści przeistoczył się w kata i oprawcę, z zimną krwią mordującego niewinnych ludzi. Musiał również wykonać rozkaz i zabić najlepszego przyjaciela, to przelało czarę goryczy. Pomimo, że z własnej woli wybrał taką drogę przyszłości, to jednak z czasem zmaga się z wieloma problemami emocjonalnymi. A dodatkowo nagłe uczucie do młodej Żydówki uzmysłowiło mu, że takie życie nie jest dla niego, ON nie pasuje do tego towarzystwa. Ale stąd nie ma odwrotu, zarówno dla więźniów, jak i morderców …

„... niewiedza jest miarą szczęścia”.

Tą powieścią się żyje. Autor tak prowadził akcję, że czytelnik – niezależnie od wszystkiego – stawał się uczestnikiem tych wydarzeń, odnosiłam wrażenie, że ja tam jestem i zmagam się z przeciwnościami losu. Emocje bohaterów przenosiły się na mnie, ta złość, niemoc, przerażenie nie opuszczały mnie nawet na moment. Wzruszające, nie do opisania, brak mi słów ...

Ta powieść to intymna i bezkresna podróż po zakamarkach ludzkiej duszy. Prawdziwa perełka. Pozostawia nas w świecie refleksji i zadumania. Ją trzeba dopuścić do swojej świadomości – nie jest to łatwe i zdecydowanie, na spokojnie przemyśleć. Pozostawia wiele pytań, ale jeszcze więcej niewypowiedzianych odpowiedzi …

Polecam, sięgnijcie po nią. To lektura, która zmieni wasze spojrzenie na ten świat. Po jej lekturze będziecie dziękować, że żyjecie w dzisiejszych czasach. Ona umiejętnie i cichaczem wpływa na zmianę systemu wartości. Czy zasadne jest zamartwianie się, jaka będzie jutro pogoda w obliczu pytań, które stawiali sobie mieszkańcy obozu w Auschwitz ... Odpowiedź pozostawiam wam.

Książka zdecydowanie do polecenia. Nie czytało się jej łatwo, ale mnie zachwyciła. Szczegółowa pod względem historycznym, naturalistyczna w opisach obozowiczów oraz ich dziejów. Wątek miłosny też jest, choć to miłość inna niż wszystkie, o jakich czytałam. Myślę, że wkrótce powstanie ekranizacja, bo ta książka zdecydowanie nadaje się na film. Piękny film :)

Książki o tematyce obozowej nie należą do najłatwiejszych i najlżejszych, ale warto po nie sięgać, zwłaszcza po takie jak „Czerń i purpura". Młoda żydówka Milena i esesman Franz, dwie strony barykady, miłość, która nie miała prawa zaistnieć, a jednak istniała.

Ostatnio na rynku wydawniczym pojawiają się kolejne pozycje z tematyki obozowej, każda na swój sposób ciekawa, ale na takie perełki jak „Czerń i purpura” naprawdę warto zwrócić uwagę. Napisana z wyczuciem, ale niepozbawiona mocnych akcentów, komory gazowe, piece krematoryjne i ułuda, którą karmieni są przybywający do Auschwitz więźniowie, że łaźnia, że do pracy... prawda tak przerażająca, że łzy pieką pod powiekami, a to, o czym czytamy ciężko ubrać w słowa, ciężko się pozbierać. Końcówka, która na zawsze zapadnie mi w pamięć, bo jak można dokonać wyboru, tego właściwego, kiedy w grę wchodzi życie najbliższych?

W tym piekle zakazane uczucie, które pozwala przetrwać w dosłownym znaczeniu. Lżejsza praca, lepsze warunki, przemycane jedzenie i leki — to wszystko dzięki Franzowi może otrzymać Milena. Oboje uwikłani, oboje do końca niemogący odnaleźć się w tej sytuacji, oboje w sprzecznych uczuciach, ale jednak przyciągani do siebie. Kat i ofiara, a może ofiara i kat? Straszne i piękne w jednym, kiedy uświadomimy sobie, że to nie fikcja. Polecam.

"Skoro można śmierci odebrać jedno życie, pomyślał Franz, śmierć musi oddać władzę na ten jeden raz. Śmierć nie jest potężniejsza od miłości."

Ona - 20-letnia Żydówka pochodzenia słowackiego. Przepiękna dziewczyna z jeszcze piękniejszym głosem. Jej ojciec jest szanowanym prawnikiem, dzięki temu dobrze się wiedzie całej rodzinie... do czasu. Gdy na Słowacji obejmuje władzę zwolennik Hitlera ich życie, jak i innych Żydów, diametralnie się zmienia. Milena, bo tak ma na imię żydowska piękność, trafia do obozu w Auschwitz pierwszym kobiecym transportem. Tam przeżyje piekło na ziemi. Jednak los postawi na jej drodze upadłego anioła stróża.

On - 22-letni austriacki faszysta, którego ukształtowały wydarzenia z przeszłości. Za dziecka swój wolny czas spędza w Kościele. Poświęca się Bogu, jednak pewien człowiek, jednym zdaniem, zmienia jego spojrzenie na świat. Gdy jego brat umiera na froncie, postanawia zgłosić się do SS. W 1942 roku rozpoczyna pracę w obozie koncentracyjnym. Tam poznaje ją. Kobietę, która sprawiła, że po raz pierwszy szybciej zabiło mu serce.

Poznają się na przyjęciu urodzinowym Franza. Dziewczyna ma dla niego zaśpiewać, tym samym walcząc o przetrwanie. Ta dwójka nie miała prawa darzyć siebie nawzajem jakimkolwiek pozytywnym uczuciem. On zabija z zimną krwią, a ona... jest Żydówką, to w zupełności wystarcza. A jednak, serce nie sługa... Tak naprawdę nigdy nie wiemy, kto sprawi, że nasze serce zabije szybciej...

Literatura poświęcona tematyce drugiej wojny światowej porusza mnie ogromnie, bez wyjątku. Ciężko jest mi czytać tego typu książki, jednak nie jestem w stanie przejść obojętnie obok tego gatunku. Nie potrafię i nie chcę. Należy je ocalić od zapomnienia (Kasiu, pięknie to ubrałaś w słowa) i ja staram się to robić. Co do samej książki... Autor powoli wprowadza czytelnika zarówno do świata Mileny Zinger jak i Franza Weimerta. Opisuje życie codzienne dwójki bohaterów przed dramatycznymi wydarzeniami. Zastanawiałam się, jaki miał w tym cel, bo z reguły autorzy nie stosują tego typu zabiegów. Właśnie ta początkowo obyczajowa historia sprawiła, że polubiłam zarówno Milenę jak i Franza, zżyłam się z nimi, a co za tym idzie przeżyłam ją ze zdwojoną siłą. Wystarczy dodać do tego informację, że Wojciech Dutka tworząc tę powieść inspirował się Heleną Citronovą i Franzem Wunschem... Chyba nie ma potrzeby dodawać nic więcej. Wyobraź sobie, że darzysz kogoś zakazanym uczuciem. Przelotne spojrzenia... to wszystko, na co możesz sobie pozwolić, ale i tak musisz być ostrożny. Kochasz kogoś, a nie możesz go dotknąć, chociażby musnąć, czy z nim porozmawiać. Nieustannie patrzysz na jego cierpienie i...nie możesz zbyt wiele zrobić, bo tym samym możesz skazać Was na tortury i pewną śmierć. To jest tak ciężki dla mnie temat, że większość książki czytałam ze ściśniętym gardłem, bólem w sercu i łzami w oczach. Nie pytajcie mnie o wady powieści, bo ich nie dostrzegłam. Poruszająca, wstrząsająca, dramatyczna i ... prawdziwa. "Czerń i purpura" zostanie w moim sercu na bardzo długo. Myślę, że nigdy o niej nie zapomnę. A Was zachęcam, sięgnijcie po tę książkę. Ku pamięci, po prostu.

"Bo człowieka zabija się jak zwierzę w rzeźni, mechanicznie i fachowo. A fabryka, niezależnie od końcowego produktu, musi być schludna i czysta, jak każde miejsce pracy."

Są takie książki, które zawsze znajdują miejsce w moim sercu. To powieści oparte na prawdziwych wydarzeniach, które miały miejsce w trakcie II wojny światowej, osadzone w realiach obozowych. Zarówno reportaże, jak i książki inspirowane tamtymi tragicznymi wydarzeniami. Niekiedy trudne, a nazbyt często nie mające szczęśliwego zakończenia. Sięgam po nie, by choć w małym stopniu dowiedzieć się, jak wyglądało życie w tak nieludzkich warunkach. Zawsze powtarzam i powtarzać będę, że należy pielęgnować pamięć ofiar, które straciły życie między innymi w obozach koncentracyjnych.

Z początkiem kwietnia, nakładem wydawnictwa Albatros, wznowiona została książka Wojciecha Dutki, zatytułowana "Czerń i purpura". Powieść ta nieco różni się od tych, które miałam okazję dotychczas czytać, opowiada bowiem o miłości, która połączyła więźniarkę i SS-mana. Inspirowana była prawdziwymi losami Heleny Citronovej oraz Franza Wunsha.

Ona. Obdarzona talentem wokalnym, młoda słowacka Żydówka Milena Zinger. On. Franz Weimert, młody Austriak, który wraz z utratą wiary w Boga i ludzi, zaciąga się do Hitlerjugend, a następnie zgłasza na ochotnika do SS.

Losy obojga niebawem połączyć ma obóz koncentracyjny, do którego trafia Milena, a w którym jednym z bezwzględnych SS-manów jest Franz. Kobieta ma świadomość faktu, że jedyną drogą, która wiedzie do opuszczenia piekła, w którym się znalazła, są kominy krematoryjne, jednak ma w sobie silną wolę życia. Gdy dostaje propozycję zaśpiewania na urodzinowym przyjęciu młodego nazisty, Zinger zdaje sobie sprawę, że znajduje się w sytuacji, w której odmowa oznaczała by rychłą śmierć. Występ okazuj się być jednak punktem zwrotnym zarówno w życiu Mileny, jak i Franza. To właśnie od tego momentu Weimert zaczyna dostrzegać w Żydówce kogoś więcej, niż tylko więźniarkę, którą można poniżać.

Zaintrygowany kobietą, z każdym kolejny dniem dąży do kolejnych konfrontacji. We Franzu zaczyna rodzić się uczucie, które dotychczas było mu obce. Dla Mileny jest to szansa na minimalne polepszenie warunków, a nadzieja na ratunek przed zagładą. W bezwzględnym SS-manie zachodzi wewnętrzna przemiana. Z biegiem czasu kobieta nabiera do Weimerta coraz większego zaufania. Pomimo, że związek ten nie miał prawa istnieć, sytuacja ta faktycznie miała miejsce.

Wojciech Dutka na kartach "Czerni i purpury" genialnie przedstawił obraz trudniej miłości. Miłości, która w tamtych warunkach nie powinna się wydarzyć. Miłości, która mogła się przyczynić do śmierci obu stron. Autor nie zrobił z historii Citronovej i Wunsha ckliwego romansu. Postarał się, by bohaterowie jego powieści odwzorowali to, co połączyło tę dwójkę. Czytając słowa, znajdujące się na okładce - "prawdziwa historia miłości" możemy wyobrazić sobie w pierwszej chwili potajemne spotkania, pocałunki. Ale uczucie, które połączyło młodego SS-mana i Żydówkę w rzeczywistości wyglądało nieco inaczej. Im niekiedy musiały wystarczyć same spojrzenia.

Ale "Czerń i purpura" to nie tylko powieść o Milenie i Franzu. Dutka między wierszami przedstawia ciężkie życie więźniów obozu koncentracyjnego, ich walkę o przetrwanie, o najmniejszą kromkę spleśniałego chleba. Ciężką, katorżniczą pracę, która niejednokrotnie kończyła się śmiercią więźnia, który ją wykonywał. Bez owijania w bawełnę. Takim, jakie było to w rzeczywistości.

"Wszy to najmniejsi drapieżcy w łańcuchu pokarmowym Auschwitz. I te małe potwory nie były nawet w przybliżeniu tak straszne jak ludzie."

Niewątpliwie powieść Wojciecha Dutki jest jedną z lepszych książek, którą miałam okazję czytać. Przepełniona emocjami, bogata w treść, a przede wszystkim niezwykle wartościowa.

Nie wahajcie się po nią sięgnąć. Polecam.

Szara obozowa rzeczywistość, zastraszeni i poniewierani ludzie walczący o kolejny dzień przetrwania. Historia, która wstrząsa, porusza i jest oparta na faktach. Auschwitz to miejsce schyłki wielu osób, ale również miejsce gdzie pewna żydowska dziewczyna i młody esesman poczuli do siebie coś więcej niż pozwalały na to reguły. Milena i Franz, ofiara i kat, dwie zupełnie różne osoby, które mimo wielkiego niebezpieczeństwa i krążących plotek były w stanie utrzymać relację pozwalającą na ocalenie siebie nawzajem. Okropne miejsce, bardzo ciężkie warunki życia, jednak austriacki faszysta w imię miłości próbował jak tylko mógł polepszyć ciężkie życie swojej ukochanej. Uczucie, które w całym tym bałaganie i okrucieństwie nie miało prawa bytu, jednak na pewna rzeczy nie mamy wpływu i dzieje się coś zupełnie niespodziewanego.

"Czerń i purpura" to niezwykle wstrząsająca historia o bólu, cierpieniu, śmierci, ale również miłości i walce o siebie samego. Książka o tym jak pewne wydarzenia mogą bezpowrotnie zmienić człowieka i jego postrzeganie świata. Jak mimo wielkiego niebezpieczeństwa każdy z osadzonych stara się znaleźć minimalny cień nadziei na kolejny, może ciut lepszy dzień w obozie. Jak miłość, która nie miała prawa się narodzić, była jedyną dobrą rzeczą w tym okrucieństwie. Historia, która mimo ciężkiej tematyki, jest bardzo wciągająca i dosłownie się ją pochłania. Autor niezwykle skrupulatnie zapoznał nas z wydarzeniami mającymi miejsce w obozie Auschwitz przez co mogliśmy sobie chodź w minimalnym stopniu wyobrazić co tam się działo. Rewelacyjna książka, która porusza, intryguje i zapewnia wiele skrajnych emocji. Polecam

To przerażająca i poruszająca historia miłosna z czasów Holocaustu,która nie miała prawa bytu.Ona -Milena Zinger ,On-Franz Weimert,słowacka Żydówka i austriacki faszysta.Ich losy splatają w obozie koncentracyjnym podczas przyjęcia urodzinowego, gdzie ON świętuje, a ona rozpaczliwie próbuje walczyć o przetrwanie.

"Czerń i purpura" to historia napisana w oparciu o prawdziwe wydarzenia,dlatego czyta się tą powieść z wielkimi emocjami.Ta książka jest na prawdę dobra,dużo więcej niż dobra.Po opisie myślałam,że mam w rękach książkę,która będzie mówić o prawdziwym romansie w tych trudnych obozowych warunkach a tu wielkie zdziwienie i szok.Autor pokazał nam miłość ale z drugiej strony medalu.To miłość trudna ,wręcz niedopuszczalna.Bo jak można powiedzieć o uczuciu Oprawcy do Ofiary.A jednak..Miłość, jaka ich połączy, będzie dla wszystkich niezrozumiała i nieakceptowalna.

Opowieści o losach Mileny i Franza przeplatają się ze sobą. Tworzą spójne i szczegółowe charakterystyki obu postaci dramatu. Opisy życia w obozie wprawiają w drżenie i przerażenie, autor nie cacka się z czytelnikiem, nie szczędząc szczegółów odnośnie upodlenia, terroru i nienawiści jakie odbywały się w Oświęcimiu. Poznajemy historię powstawania obozu, jego rozbudowę, hierarchię panującą wśród personelu i przede wszystkim warunki tam panujące. A wśród tego wszystkiego rodzi się uczucie, które nie ma szansy na spełnienie.

Książka jest na prawdę świetnie napisana,która wzrusza, ale też skłania do głębokiej refleksji. Na pewno należy robić wszystko, aby tamte czasy już nigdy się nie powtórzyły.

Przez tę książkę odkryłam, że przy ocenie moich książek zdecydowanie na ten tytuł zabrakło skali, bo jakbym mogła, to myślę, że z powodzeniem przyznałabym jej siedem. Od pięciu lat czekałam na książkę, która z czystym sumieniem przebije ,,Jeźdźca miedzianego" i wreszcie się doczekałam. Nie przypuszczałabym, że taka sobie, niepozorna książka może mnie tak urzec, zaskoczyć i emocjonalnie sponiewierać! To, co działo się w obozach nie jest dla nas niczym nowym, znamy historie, wiemy co tam się wyprawiało. Jednak zupełnie inaczej jest kiedy poznajemy dane wydarzenia w teorii, a inaczej w praktyce, kiedy mamy tą brutalną rzeczywistość wplecioną w fabułę, z fantastycznymi bohaterami w tle... Czytając tę książkę, czułam jak po woli moje serce pękało na milion drobnych kawałeczków. Nigdy nie przypuszczałam, że coś tak dogłębnie mnie poruszy. Czytałam sporo takich książek, ale ta jako jedyna została właśnie przedstawiona w taki, a nie inny sposób. Tak dogłębnie, tak rzeczowo. Autor napisał według mnie dzieło majstersztyk! Tak jak wspomniałam, raczej nie czytałam czegoś podobnego.

Choć początek książki nieco mnie nudził, bo dopiero poznawaliśmy głównych bohaterów, zapoznawaliśmy się z nimi, poznawaliśmy ich życie, historie, znajomych, rodziny, kulturę. O ile akcja i ogólnie mocna fabuła zaczęły się w drugiej części, w momencie kiedy nasza główna bohaterka Milena wyjeżdża do obozu Auschwitz. To co tam się działo, to w jaki sposób Autor to opisał... Czytałam podziękowania Autora i wiem, że napisanie tej książki nie było niczym prostym dla niego... Powiedział ,,że napisał już wiele książek, ale ta była najtrudniejszą." I przyznam szczerze, wcale mu się nie dziwię. To co działo się w obozie Auschwitz do dziś pozostaje tematem tabu. Bo kto z nas z przyjemnością będzie rozmiawiał na tak trudne i ciężkie dla nas tematy? A co dopiero usiąść i napisać książkę o tym wszystkim! To jest wyczyn, to jest uznanie. Według mnie takiego rodzaju Autorzy powinni dostać jakieś szczególne wyróżnienie, bo zdecydowanie na to zasługują.

Co ta ksiązka ma takiego w sobie? Opisy sytuacji, które działy się w Auschwitz. Myślę, że to tak bardzo potrafi wpłynąć na czytelnika, że aż wydaję się być niemożliwe. Po drugie, bohaterowie! Opisani i przedstawieni w niezwykły, szczególny sposób. Autor często przedstawia nam jakąś postać, my się do niej przywiązujemy, zaś po pewnym czasie ona ginie. To również było dla mnie bardzo drastyczne i dawało mi wiele do myślenia. Czasami ta śmierć była opisana w tak bardzo dla mnie przykry sposób, że musiałam przerywać czytanie na kilka chwil i po prostu odpocząć emocjonalnie...

Czy polecam tę lekurę? Myślę, że nie wszyscy będą w stanie przeczytać coś tak mocnego. Ja uważam, że jest to najlepsza książka 2019 roku. Śmiało mogę to powiedzieć, bo wydaję mi się, że nic tej ksiażki nie przebije. Wiecie czemu doszłam do takiego wniosku? Czytając tę książkę, myślałam, że Autor po prostu sobie wymyślił takiego rodzaju historię. Po czym wyczytałam, że jest ona oparta na faktach...

Opis fabuły

Milena- główna bohaterka jest Żydówką. Prowadzi całkiem spokojne życie, lecz pewnego dnia wybucha wojna, jest coraz ciężęj, ona musi pracować i utrzymywać cały dom, gdyż jej matka nie jest zdolna do pracy. Zaczyna występować w różnego rodzaju przedstawieniach u pewnej pani, która się nią opiekuje.

Niestety, los chciał inaczej, Milena zostaje schwytana i wywieziona na roboty do obozu Auschwitz. Nikt nie przeczuwał, że to będzie aż tak straszne i bolesne. Nikt nie wiedział, że życie tych wszystkich ludzi zamieni się w piekło. Milena szybko się o tym przekonała. Z dnia na dzień było coraz ciężej przetrwać jej kolejny dzień pracy, na dodatek musiała walczyć ze śmiercią, która stale rozgrywała się dosłownie na jej oczach. Dziennie w obozie umierało setki osób, ale nikogo to nie obchodziło. Tutaj nie ma już zasad, tutaj zaczyna się walka o życie. Człowiek zostaje uprzedmiotowiony, a jedyne co jest brane pod uwagę to tylko jego pochodzenie...

W tym samym czasie w obozie pojawia się młody żołnierz SS - Franz. Chłopakowi również jest bardzo ciężko, walczy ze sobą aby tu przetrwać, ponieważ śmierć tysiąca ludzi jakoś do niego nie przemawia. Pewnego razu w oko wpada mu Milena, w której od razu się zakochuje... Czy jest w stanie ocalić ją i siebie? Jak potoczą się ich losy?

Za egzemplarz recenzencki dziękuję wydawnictwu Albatros.

To była najlepiej i najbardziej trafiająca we mnie i do mnie książka w tematyce Auschwitz jaką do tej pory czytałam. Autor na początku prowadzi nas na pozór spokojnie przez życie dwójki bohaterów tylko po to, żebyśmy mogli lepiej ich poznać, bardziej się z nimi zżyć i później z ich powodu mocniej cierpieć. Pan Wojciech opierając się na autentycznych wydarzeniach stworzył tak mocną, pełną sprzecznych emocji, brutalną i wstrząsającą ale też przepiękną historię, która nie pozwala i nie pozwoli o sobie zapomnieć. Nie ukrywałam tego nigdy i nie będę - zawsze miałam do Niemców okropny żal i tony nienawiści za to, jaki los zgotowali milionom ludzi. Nie stawiałam się w sytuacji młodych esesmanów, bo i po co? Jak w ogóle można rozpatrywać to w takich kategoriach? Ale Autor zmusza nas poprzez tę historię właśnie do tego, żeby spojrzeć na te okropieństwa oczami Franza - austriackiego faszysty. To boli do tej pory, bo nie spodziewałam się masy emocji jakie to wszystko dla nas serwuje. Po przeczytaniu "Czerni i purpury' nic nie będzie już takie samo. Bardzo mocno polecam. Wiem, że nie jest to łatwa tematyka ale naszym obowiązkiem jest pamiętać i nie dopuścić aby taka sytuacja się powtórzyła...