Kotański. Bóg Ojciec. Konfrontacja

Dla większości Marek Kotański może być utożsamiany z Monarem, pierwszą placówką w Polsce, która leczyła osoby uzależnione, jednak jego działania miały znacznie szerszy zasięg aniżeli ograniczanie się do samych narkomanów. 

Historia związana z eksperymentem, bo tak można określić początkowe leczenie osób uzależnionych rozpoczyna się w 1974 roku. Kotański obserwuje chorych pacjentów nie rozumiejąc ich nałogu, jednak pchany ambicjami i aspiracjami postanawia zagłębić temat. Pierwszy ośrodek, w którym toczą się nieustanne rozmowy o postępującej narkomanii, chęć poznania uzależnionych osób, oferowanie pomocy, terapii, która pozwoli im wrócić do społeczeństwa żyć w nim i normalnie funkcjonować. To praca nie tylko nad sobą lecz również umiejętność życia w grupie, odpowiedni przydział obowiązków i ponoszenia odpowiedzialności. Ten pierwszy otworzony ośrodek zapoczątkował powstawanie kolejnych w czasach gdy uważano, że w Polsce problem narkomanii nie występuje. 

Jeden człowiek, który posiadał idee stworzenia domu, w którym osoby chore będą mogły odbudować swoje wnętrze. Dla wielu był autorytetem, który stosował często kontrowersyjne metody leczenia, nie opierając się na żadnych wzorcach, tworzył od podstaw swoją idee pracy z ludźmi. Słuchał, wspierał i przede wszystkim wierzył.

Gdy ośrodki uzyskały już własną autonomię, mógł zająć się innymi sprawami, gdyż jego życie opierało się na życiu dla innych. Burzliwe czasy to niewątpliwie te w których podejmuje się stworzenia domów dla osób zarażonych HIV, częste konfrontacje z ludźmi, skłócenie poprzez swoje niekonwencjonalne działania nie dawały mu możliwości podejmowania działań. Ludzie chorzy za którymi nikt się nie wstawiał poza Kotańskim.

Wśród jego innych działań skupiających się na zwróceniu uwagi na innego człowieka są happeningi i manifestacje, to co wysysa z niego wszelkie siły i energię jest próba pomocy bezdomnym, tworzenia ośrodków, nad którymi nie ma kto sprawować pieczy, miejsca gdzie patologia jest tak duża, że jakiekolwiek próby przystosowania ludzi do powrotu do społeczeństwa kończą się fiaskiem.

Książka ukazuje Kotańskiego jako twórcę, jako wizjonera, który otwierał społeczeństwu oczy na ludzi z marginesu. Niekiedy poprzez rozmowy z pacjentami, współpracownikami czy bliskimi ukazywana była jego pazerność, skąpstwo, narcyzm czy egotyzm. 

To również obraz Polski, tak bardzo różny, podzielony.

Jedna z lepszych biografii jakie miałam okazję czytać.

Od wielu lat kolekcjonuje książki o wybitnych Polakach i Polkach. Kilka dni temu, moja znajoma podarowała mi rewelacyjnie zredagowaną książkę "Kotański. Bóg Ojciec. Konfrontacja. Opowieść o legendarnym twórcy Monaru". Przedstawia ona niezwykle charyzmatyczną oraz wyjątkowo złożoną postać Marka Kotańskiego, który pomagał narkomanom, alkoholikom i osobom bezdomnym. Założony przez niego Monar, dał nadzieję dziesiątką potrzebującym. Książkę czyta się z zapartym tchem, zawiera dużą ilość wartościowych informacji o Kotańskim i przybliża sylwetkę tego skomplikowanego człowieka. Polecam wszystkim czytelnikom.

W dzisiejszym świecie trudno o autorytety. Często jeśli po jakieś sięgamy, to odwołujemy się do ludzi, których nie ma już wśród nas. Niemal 20 lat temu Polacy na wieść o śmiertelnym wypadku samochodowym Marka Kotańskiego wstrzymali oddech. W 2002 roku odszedł człowiek-legenda, twórca Monaru i Markotu.

Kotański był nie tylko psychologiem, był przede wszystkim człowiekiem nad wyraz empatycznym. Nie bał się podać pomocnej dłoni osobom uzależnionym od narkotyków. Nie był psychologiem „książkowym” lecz działającym w terenie blisko ludzi. Świat narkomanów był jego światem, w którym niósł pomoc i wsparcie uzależnionym.

Anna Kamińska w swej książce przypomniała czytelnikom tę postać i ukazała pełne spektrum osobowości Kotańskiego. Autorka wykonała ogromną pracę w przedstawieniu historii twórcy Monaru. Dotarła do wielu osób z jego otoczenia, pokazuje dużo ważnych materiałów archiwalnych i zdjęć, które są dobitnym dowodem na zasługi Marka Kotańskiego. Ta książka jest pewnego rodzaju pomnikiem jego społecznej działalności - nie szukającej oklasków i błysku fleszy, lecz takiej, która wielu uzależnionym dawała nadzieję, była światełkiem w tunelu. W tunelu, w którym nie mieli nikogo, a mogli liczyć na wsparcie Marka Kotańskiego.

Anna Kamińska przytacza rozmowy jakie przeprowadziła z bliskimi swojego bohatera, z jego podopiecznymi. Książka „Kotański. Bóg. Ojciec. Konfrontacja” ukazuje nam człowieka pełnego charyzmy, empatii, oddania dla drugiego człowieka.

Z drugiej strony poznajemy człowieka, który nie wyróżniał się zdolnościami organizacyjnymi. Po prostu nie miał do nich głowy. Często działał nie mając świadomości o „biurokratyczno-papierkowych” formalnościach związanych ze swoją działalnością. Kiedyś, gdy Kotański „działał” nie było to może aż tak znaczące. Dziś myślę, że przysporzyłoby mu to wielu problemów.

Autorka nie boi się dotykać również pewnych kontrowersji związanych z Markiem Kotańskim. Ja nie zamierzam w nie wnikać aż tak dogłębnie, nie chciałbym dokonywać żadnych rozliczeń. Jednak pragnę zaznaczyć, że gdyby nie Marek Kotański, to wiele osób uzależnionych nie miałoby szans na wyjście z życiowego dołka. Dlatego, dla mnie Kotański jest człowiekiem, który w historii wpływowych Polaków znaczył wiele. Jego życie i działalność zasługują na uznanie oraz uzasadniają nazywanie go autorytetem i wzorem dla innych.

Książka „Kotański. Bóg. Ojciec. Konfrontacja” ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego