"Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki" to jedna z najważniejszych powieści 2016 roku.
Chwalona przez krytyków i nagrodzona prestiżowymi nagrodami literackimi, między innymi nagrodą Pulitzera i National Book Award. Niezwykła historia o niewolnictwie, wolności i ludziach, którzy ryzykowali życie, aby poczuć, jak smakuje życie bez kajdan.
USA, XIX wiek. Cora, młoda niewolnica, planuje ucieczkę z plantacji bawełny w stanie Georgia, gdzie traktowana jest gorzej niż bydło. Jakby z nieba spada jej Ceasar, nowy "nabytek" na plantacji. Niewolnik opowiada Corze o kolei podziemnej - szlaku który rzekomo zapewnia czarnoskórym uciekinierom dach nad głową, prowiant i bezpieczeństwo w drodze na Północ, gdzie nie dosięgnie ich prawo Południa ani byli właściciele. Postanawiają uciec razem.
Kolej okazuje się być bardziej dosłowna niż metaforyczna - pod ziemią pociągnięte są szyny którymi jeździ pociąg. Jest to skomplikowany, tajny szlak pod opieką białych abolicjonistów z Północy, byłych niewolników, którzy postanowili pomagać kolejnym zbiegom, a nawet protestanckich kwakierów, sprzeciwiających się niewolnictwu ze względów religijnych. Cora nie wie jednak, że ucieczka z plantacji to dopiero pierwszy krok na jej długiej drodze do wolności, podczas której trafi do miejsc zarówno dziwniejszych, jak i bardziej niebezpiecznych niż plantacja bawełny. Mimo to jest gotowa: ucieczka oznacza dla niej nie tylko zasmakowanie wolności, ale również zrozumienie samej siebie - dziewczyny która urodziła się w niewoli i poza nią nie zna nic innego.
"Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki" to szósta powieść Colsona Whiteheada, amerykańskiego pisarza i eseisty, który zajmuje się tematyką niewolnictwa, tyranii oraz historii "czarnej Ameryki". Kolejna powieść jego autorstwa to wydane w 2019 roku "Miedziaki", opowiadające o zakładzie poprawczym dla czarnej młodzieży, który działał w czasach protestów Martina Luthera Kinga.
Opinie o książce
Wciągająca, poruszająca, okrutna, mądra oryginalna, odkrywcza - taka jest powieść nieprzetłumaczonego do tej pory na polski Amerykanina Colsona Whiteheada, który zgarnął za nią dwie najważniejsze w USA nagrody dla prozaików - Pulitzera i National Book Award.
Juliusz Kurkiewicz, "Książki. Magazyn do czytania"
Nie pozwoliła mi zasnąć przez całą noc, wepchnęła mi serce do gardła, niemal bałam się przewrócić stronę. Koniecznie kupcie egzemplarz i od razu drugi dla kogoś kogo znacie, bo gdy tylko skończycie czytać tę chwytającą za serce opowieść, na pewno będziecie chcieli podzielić się wrażeniami z lektury.
Oprah Winfrey (Oprah's Book Club 2016 selection)
Mroczna, fantasmagoryczna powieść. Ma mrożącą krew w żyłach siłę rzeczywistych relacji z czasów niewolnictwa zebranych w latach 30. dwudziestego wieku w ramach Federalnego Projektu dla Pisarzy, programu zapewniającym posady w ramach Nowego Ładu, pobrzmiewają w niej echa "Umiłowanej" Toni Morrison, "Nędzników" Victora Hugo, "Niewidzialnego człowieka" Ralpha Ellisona, czuć pióro Jorge Luisa Borgesa, Franza Kafki i Jonathana Swifta... Historia, którą opowiada Colson Whitehead, jest kluczem do zrozumienia przeszłości i przyszłości Ameryki.
Michiko Kakutani, "The New York Times"
Świetna historia przygodowa, pełna niezapomnianych postaci... Obrazowa, pouczająca i podtrzymująca na duchu, a przy tym trzymająca w napięciu do samego końca. Zapada w pamięć.
"People"
Tą powieścią Colson Whitehead udowadnia, że jego talent i skala, jako pisarza, są więcej niż imponujące i nie do zlekceważenia. Jego "Kolej podziemna" to arcydzieło literatury amerykańskiej, jednocześnie dokumentalny zapis okrutnej historii i genialny wytwór wyobraźni.
Michael Schaub, National Public Radio
Whitehead daje nam poważne i w pełni zrealizowane arcydzieło, będące niezwykłą mieszanką historii i fantazji, które skłoni krytyków do uprawnionych porównań z twórczością Toni Morrison czy Gabriela Garcíi Márqueza... Urzekająca i unikalna, mroczna i fantazyjna, "Kolej Podziemna" to najlepsza jak dotąd książka Colsona Whiteheada i niezwykle ważna współczesna powieść amerykańska.
"The Boston Globe"
Książka znalazła się we wszystkich zestawieniach podsumowujących 2016 rok w literaturze:
- jedna z 10 najlepszych książek roku wg dziennika "The Washington Post"
- jedna z 10 najlepszych książek 2016 roku wg magazynu "TIME"
- jedna z 10 najlepszych książek 2016 roku wg "Publishers Weekly"
- jedna z 10 najlepszych książek roku wg krytyków dziennika "The New York Times"
- jedna z 20 najlepszych książek roku 2016 wg Amazona
- jedna z 25 najlepszych powieści 2016 roku wg Electric Literature
- jedna z 25 najlepszych książek roku wg serwisu Buzzfee
- jedna z 13 najlepszych książek 2016 roku wg magazynu "Harpers Bazaar"
- jedna z 12 najlepszych okładek roku wg dyrektora artystycznego magazynu "The New York Times Book Review"
- jedna z 25 najlepszych książek roku wg magazynów "GQ" i "ESQUIRE"
- Książka roku serwisu Newsday
- Książka roku serwisu "O Magazine"
Powieść trafiła do przewodnika po książkach 2016 roku przygotowanego przez amerykańskie NPR (National Public Radio) podsumowującego mijający rok w literaturze. Książka rekomendowana przez Oprah's Book Club.
O autorze
Autorem powieści "Kolej podziemna" jest Colson Whitehead, który tą książką z pewnością udowodnił swoje mistrzostwo w utrzymywaniu spójności przy wielowątkowej fabule. Nikt tak jak ON nie potrafi łączyć mroku z humorem, przygody z brutalnymi realiami i pouczającej wymowy, jaką ma cała historia, z jej fantastyczną oprawą. Poza "Koleją" napisał również powieść "Miedziaki".