Podręcznik do nauki języka polskiego jako obcego pod tytułem: Język polski - chcę i mogę! w dwóch powiązanych ze sobą merytorycznie i kompozycyjnie częściach, jest propozycją przeznaczoną dla poziomu A1 (ESOKJ, 2003), adresowaną przede wszystkim do osób dorosłych, choć może być też wykorzystywany w pracy z młodzieżą. Książka jest owocem doświadczeń autorek zebranych w trakcie wieloletniej pracy z grupami początkującymi na różnego typu kursach w Uniwersytecie Jagiellońskim, w Międzynarodowym Centrum Kształcenia Politechniki Krakowskiej oraz w szkołach prywatnych. Koncepcja podręcznika wpisuje się w nurt podejścia komunikacyjnego. Celem nauczania w tym podejściu jest rozwijanie kompetencji komunikacyjnej uczących się, rozumianej jako umiejętność posługiwania się językiem obcym poprawnie pod względem językowym i adekwatnie do kontekstu sytuacyjnego. Ważny więc jest zarówno rozwój sprawności językowych (słuchania, mówienia, pisania i czytania), jak i leżących u ich podłoża - kompetencji lingwistycznych (gramatycznej, leksykalnej, fonologicznej i ortograficznej), o co zadbano w przygotowywanej pozycji. Podręcznik składa się z 15 jednostek, podzielonych na dwie części (pierwsza część ma 9 jednostek podstawowych i 3 powtórzeniowe; druga - 6 jednostek podstawowych i 2 powtórzeniowe oraz suplement, w którym, oprócz wielorakich ćwiczeń gramatycznych i słownikowych, jest kilka tekstów do czytania, pomyślanych jako materiały dodatkowe dla uczącego i uczącego się). Po każdych trzech jednostkach zamieszczono lekcję powtórzeniową, która pozwala nauczycielowi, i uczącym się monitorować przebieg i efektywność procesu kształcenia. W każdej lekcji, oprócz tekstów, dialogów, sytuacji komunikacyjnych, znajduje się duża liczba ćwiczeń językowych i sprawnościowych (jest ich w zależności od tematu od 20 do ok. 30). Ostatnia jednostka, w obydwu częściach, bez numeru, nosi tytuł Świętujemy w Polsce! Jej fragmenty mogą zostać wykorzystane w dowolnym momencie kursu - moment ten wyznaczą bądź potrzeby, bądź rytm roku. W jednostce tej znalazły się informacje o polskich tradycjach, świętach i sposobach ich obchodzenia. Treści socjokulturowe znajdują się w całym podręczniku - uczący się towarzyszą w codziennym życiu rodzinie Różyckich, ich krewnym oraz przyjaciołom i znajomym. Do każdej niemal lekcji wplecione też zostały różne materiały autentyczne, m.in. reklamy, ulotki, bilety oraz formularze, które należy wypełnić on-line (...). Opracowanie graficzne jednostek, bogate w kolory, lecz nie przekrzyczane, ma za zadanie wspierać proces przyswajania wiedzy. Grafika wyraźnie nawiązuje do znanej uczącym się grafiki Facebooka, bloga i innych form współczesnej komunikacji.
Do podręcznika dołączony został materiał dźwiękowy, tj. nagrania tekstów i dialogów z poszczególnych lekcji, a także niektórych ćwiczeń (nagrany materiał jest sygnalizowany ikonką). Jego integralną częścią jest też zeszyt ćwiczeń, w którym znajdują się rozmaite zadania gramatyczne, słownikowe oraz kształtujące umiejętność poprawnego zapisu i komponowania prostych tekstów. Zeszyt uzupełniają gry językowe, plansze, dodatkowe teksty do czytania (bez ćwiczeń) oparte na tekstach autentycznych, które można wykorzystywać zarówno na zajęciach, jak i w pracy indywidualnej (domowej). Wyróżnikami przygotowywanego podręcznika, gdy zestawić go z innymi pomocami przeznaczonymi dla początkujących, są:
- nieco bardziej rozbudowany komponent gramatyczny;
- oparcie leksykalnych treści nauczania na korpusie słownictwa opracowanym na listach frekwencyjnych opracowanych na potrzeby dydaktyki języka polskiego jako obcego, uwspółcześnionych przez A. Seretny;
- nauczanie podsystemów języka i sprawności językowych w układzie zintegrowanym.
Integrowanie podsystemów i sprawności, które zastosowano w niniejszym podręczniku, nie tylko pozostaje w zgodzie z rzeczywistym charakterem naturalnej komunikacji, umożliwia uczącym się sprawniejsze i bardziej efektywne opanowywanie języka. Dzięki wielokrotnemu i zróżnicowanemu kontaktowi z materiałem językowym może on bowiem zostać głębiej zinternalizowany.
Fragment Wstępu
Dr Piotr Kajak, Uniwersytet Warszawski
Adresatem podręcznika, jak w przypadku pierwszej części, są przede wszystkim osoby dorosłe, aczkolwiek Autorki zdają sobie sprawę, iż ich dzieło może także trafić do odbiorcy młodzieżowego. (...) Poszerzone kręgi tematyczne, większy zakres słownictwa - przekładające się na obecność w podręczniku specjalnych fragmentów, przeznaczonych dla takich odbiorców - to godne pochwały rozwiązania. Z satysfakcją odnotowuję za to, iż drugiemu tomowi towarzyszy Suplement, pozwalający nauczycielowi korzystającemu z propozycji krakowskich Autorek na właściwe dopasowanie konkretnej lekcji do potrzeb danej grupy lektoratowej. Pomogą w tym ciekawe, a miejscami nawet bardzo ciekawe ćwiczenia, zabawy i teksty. Za trafny uważam pomysł wydzielenia sekcji pt. Świętujemy w Polsce! Jej zawartość dobitnie pokazuje, że Autorki zawodowo zajmują się nauczaniem jpjo i że robią to dobrze. Tylko praktycy wiedzą, jak trudno opowiada się (tylko) po polsku o świętach, tradycjach i zwyczajach, stanowiących fundament naszej tożsamości, studentom w grupach A. Język opisu siłą rzeczy musi wykraczać poza A1 czy A1+, co może (ale nie musi) stanowić trudność dla uczniów. Jednakże nagrodą jest dla nich satysfakcja ze zdobytej wiedzy (...). Analiza zawartości podręcznika pozwala zgodzić się z tym, co Autorki napisały we wstępie, do czego odniosłem się w recenzji pierwszego tomu, a co - na szczęście! - wprowadzane jest na tak samo wysokim poziomie: że - bez szkody dla rozwoju kompetencji komunikacyjnej - rozbudowany został komponent gramatyczny; że wykorzystano uwspółcześnione listy frekwencyjne - jeśli chodzi o zawartość leksykalną; że kryterium istotnym w tworzeniu materiałów było kryterium użyteczności (...).
Dr Grażyna Przechodzka, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Nadrzędnym celem podręcznika jest rozwijanie kompetencji komunikacyjnej uczących się, dlatego też nie brakuje w nim ćwiczeń mających na celu równomierne rozwijanie wszystkich sprawności językowych: mówienia, czytania, słuchania i pisania. W drugim tomie także nie zabrakło ciekawych, autentycznych materiałów, z którymi uczący mogą się zetknąć w konkretnych sytuacjach, przebywając w Polsce. Poprawne wypełnianie formularzy (także online), rozumienie treści zawartych w ogłoszeniach czy ofertach, odpowiednie na nie reagowanie, wyrażanie różnorodnych intencji (w tym własnych opinii), to cenne umiejętności przydatne w funkcjonowaniu w polskiej rzeczywistości. (...) Zaproponowany przez Autorki przejrzysty, spójny, a przy tym elastyczny układ materiału, ciekawie dobrane treści nauczania, przydatność omawianych zagadnień, zastosowanie różnorodnych metod i technik przy opracowywaniu ćwiczeń, rozbudowany komponent gramatyczny i leksykalny to bez wątpienia zalety tego opracowania. Wyrazy uznania należą się Autorkom także za Suplement - świetnie opracowany, zawierający wiele interesujących ćwiczeń i tekstów doskonale uzupełnia i wzbogaca materiał poszczególnych jednostek lekcyjnych. Bardzo dobrym pomysłem Autorek jest Repetytorium, w którym znajdują się dodatkowe teksty. Nie dołączono do nich ćwiczeń, ale dzięki temu zabiegowi nauczyciel sam może decydować o formie ich wykorzystania. Mogą być materiałem wspomagającym rozwijanie wszystkich sprawności: bodźcem do mówienia, pisania i - oczywiście - czytania poprzez dobór takich form pracy, które najlepiej odpowiadają potrzebom uczących się.
Edyta Gałat. Absolwentka filologii orientalnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiów podyplomowych na Wydziale Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, studiów podyplomowych w Centrum Jakości Politechniki Krakowskiej na kierunku Zarządzanie Zasobami Ludzkimi oraz studiów podyplomowych Nauczanie Języka Polskiego jako Obcego/Drugiego na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie. Lektor języka polskiego od 1997 r., współpracowała
z Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ, Szkołą Języka i Kultury Polskiej UJ, a także krakowskimi prywatnymi szkołami. W Międzynarodowym Centrum Kształcenia pracuje jako wykładowca języka polskiego od 2004 r. Prowadzi zajęcia ze słownictwa specjalistycznego, kursy dla studentów różnych programów oraz lektoraty. Jest współautorką kursu języka polskiego na platformie e-learningowej Politechniki Krakowskiej, podręczników Architektura - język specjalistyczny, Anatomia - język specjalistyczny, a także skryptów z materiałami przeznaczonymi na roczny kurs polskiego dla studentów MCK PK.
Beata Sałęga-Bielowicz. Absolwentka filologii polskiej UP (1995 r.). W 1996 r. ukończyła Kurs Przygotowawczy dla kandydatów na lektorów jpjo na UJ. Od 1996 r. zaczyna współpracę z UJ w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie (dawniej: Instytut Polonijny) oraz Szkołą Języka i Kultury Polskiej UJ jako lektor języka polskiego jako obcego, gdzie prowadzi zajęcia na wszystkich poziomach zaawansowania o różnej intensywności. Prowadzi także zajęcia indywidualne, w tym z różnych specjalistycznych odmian polszczyzny. Od 1998 r. - członek Stowarzyszenia Polskich
i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego Jako Obcego BRISTOL. Do maja 2018 r. była zatrudniona jako lektor języka polskiego jako obcego w Konsulacie Generalnym USA w Krakowie. Od 2008 r. prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Pedagogicznym na studiach podyplomowych: Nauczanie języka polskiego jako obcego. Od września 2018 r. visiting professor w Dalian University of Foreign Languages w Chinach.
