Dunkierka

Jedynym marzeniem Tommy'ego, Gibsona i Alexa jest ucieczka z Dunkierki. Mimo wielu niepowodzeń próbują dalej, w końcu co mogą innego zrobić? Są to młodzi mężczyźni mający mnóstwo marzeń oraz snujący wiele planów na przyszłość, więc czytelnik mimo woli wczuwa się w ich sytuację emocjonalnie. Kolejną postacią jest, pływający po morzu wraz z synem i jego kolegą, pan Dawson. Mężczyźni spotykają między innymi żołnierza, który przeżył nie jedno w swym życiu.

Między 27 maja a 4 czerwca 1940r. trwała operacja pod kryptonimem "Dynamo". W tym czasie alianci w strachu przed ofensywą z Niemiec ewakuowali z plaż Dunkierki ponad 300 00 żołnierzy narodowości francuskiej i angielskiej. Była to operacja trudna, a książka ta opowiada o bohaterstwie brytyjskich żołnierzy.

Ewakuacja z Dunkierki nie była prosta. Były to długie godziny bez jedzenia i wody, pełne strachu o to, czy za chwilę nie spadnie na was bomba. Warto pamiętać o poświęceniu żołnierzy wspierających całą akcję nie tylko z lądu, ale i powietrza oraz morza. Może to właśnie dzięki nim historia wojny przebiegła tak, a nie inaczej.

"Dunkierka" nie jest łatwą powieścią, więc jeśli nie lubisz książek związanych tematyką z II wojną światową możesz się pogubić lub może ci ona nie pod pasować. Mi osobiście nic takiego nie przeszkadza, co więcej lubię się z taką fabułą nie tylko w książkach, ale i filmach. Jeśli chodzi zaś o ekranizację tej powieści, to miałam okazję być już na filmie i uważam, że naprawdę dobrze odwzorowała ona całą historię.

Dunkierka nie jest łatwą opowieścią. Nie trudno się dziwić. Opowiada o bardzo trudnym wydarzeniu, jeśli można tak nazwać wojnę.

Czym właściwie jest tytułowa "Dunkierka"? Słowo to, jak się okazuje ma kilka znaczeń. Przede wszystkim, jest to nazwa miasta leżącego nad kanałem La Manche na wybrzeżu Francji. Jest to również symbol olbrzymich nadziei. Jedni postrzegali Dunkierkę jako moment, w którym Brytyjski Korpus Ekspedycyjny odniósł jedyne zwycięstwo, inni zaś uważali za największy błąd Hitlera.

Operacja "Dynamo", pod takim kryptonimem rozpoczęto na przełomie maja i czerwca 1940 roku ewakuacje Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego oraz części wojsk francuskich z Dunkierki. Łącznie około czterysta tysięcy żołnierzy oczekujących na pomoc przed zbliżającymi się Niemcami. Dunkierka to książka opowiadająca głównie o bohaterstwie Brytyjczyków. To obraz ich ogromnego patriotyzmu w zderzeniu z wojną, ale pomimo tego stykamy się ze zwykłymi cywilami, którzy nagle muszą stać się super bohaterami i uratować zamkniętych w potrzasku żołnierzy. Czytając ową książkę, mamy możliwość zapoznania się z kilkoma perspektywami tego wydarzenia. Możemy spojrzeć na nie oczami różnych grup, tych, którzy chcą wydostać się z Dunkierki, cywilnej załogi małej łódki mającej pomóc im wrócić do domu oraz pilotów strzegących z powietrza ich bezpieczeństwa. Jakby tego było mało, każdy z wątków toczy się w innym czasie. To może trochę komplikować sprawę, ale autor zaplanował fabułę w ten sposób, aby wszystko od początku do końca było jak najbardziej jasne.

Przede wszystkim patrzymy na jedną z największych bitew II wojny światowej.

Poznany na samym początku Tommy marzy wraz z Gibsonem oraz Alexem jedynie o ucieczce. Zrobią wszystko, aby odpłynąć z Dunkierki, a my z każdą nieudaną próbą kibicujemy im coraz bardziej. Martwimy się o nich, mimo, że przecież prawie nic o nich nie wiemy. Są to młodzi ludzie, którzy jak każdy mają plany na przyszłość, które mimo wszystko muszą spełnić bo to dla nich warto żyć.

Na morzu sytuacja nie jest lepsza. Pan Dawson jest spostrzegawczy i doświadczony, ale jego syn oraz młody George nie mają pojęcia, w co się pakują. Po drodze spotkają, chociażby pokiereszowanego przez życie żołnierz. Szczególnie Peter będzie musiał przejść ogromną przemianę w związku z tym spotkaniem.

Szczerze powiem, że fascynują mnie historie związane z II wojną światową, ale z książką o tej tematyce i tym gatunku stykam się po raz pierwszy. Nie była to łatwa lektura i śmiało mogę stwierdzić, że nie jest dla każdego. Nie chodzi tutaj o kwestię fabuły, lecz tego, że istnieje małe grono czytelników, które po te gatunki sięga. Niemniej jednak ja jako czytelnik, który można powiedzieć, ma już ją za sobą, sądzę, że jest to bardzo ciekawa lekcja historii. Jeśli nie macie ochoty wdrażać się w książkę polecam film, który jest urzeczywistnieniem wizualnym i równie bardzo trafia do odbiorców.

[Adres usunięty]

Całkiem niedawno do kin trafił film w reżyserii Christophera Nolana - "Dunkierka", który wydaje się być filmem wojennym, ale w rzeczywistości wcale nim nie jest. Skąd to wiem, skoro nie widziałam jeszcze tego obrazu? Ano od samego twórcy, ponieważ rozmowa z nim znajduje się w książce, którą napisał Joshua Levine. Książka, o której mowa, to "Dunkierka", która stała się bazą dla filmu uznanego reżysera, twórcy hitów o superbohaterach ("Batman: Początek", "Mroczny rycerz powstaje") czy filmów science fiction ("Interstellar", "Incepcja"). Rozmowa reżysera i autora - brytyjskiego historyka - zapowiada przedstawienie znanej historii w nieco inny sposób, przede wszystkim jako walki o przetrwanie, kiedy w ramach akcji pod kryptonimem "Dynamo" wyrywano z morderczego potrzasku ponad trzysta tysięcy żołnierzy brytyjskich i francuskich. "Dunkierka" to książka o niezwykłym wydarzeniu z okresu II wojny światowej, a także o procesie powstawania filmu, którego głównym zadaniem było przywrócić do życia niedoceniany fragment historii.

Joshua Levine opisał, w jaki sposób ludzie próbowali unikać konfrontacji z trudną wojenną rzeczywistością, jak radzili sobie z wielkim logistycznym przedsięwzięciem ewakuacji z Dunkierki, jak popadali w obłęd, szukali schronienia na wydmach, jak popełniali samobójstwa, wchodząc do morza z zamiarem pójścia do domu. Opierając się na wielu wspomnieniach uczestników koszmaru zwanego Dunkierką, ukazał ludzkie reakcje w godzinach ciężkiej próby, młodych i wycieńczonych psychicznie chłopców, którzy w trakcie odwrotu i ewakuacji pragnęli tylko jednego - wrócić do domu.

"Dunkierka" to spojrzenie na nastroje wojenne obecne w Europie i USA w latach dwudziestych i trzydziestych dwudziestego wieku, bo to z nich wziął się koszmar uwięzionych na plażach żołnierzy w 1940 r. To także opowieść o młodzieży i jej kulturze, która miała swój udział w nastrojach wojennych tego okresu. W Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych i Niemczech recesja, będąca skutkiem I wojny światowej, spowodowała wyodrębnienie się kultury młodzieżowej. Zarówno tej korzystającej z dóbr luksusowych, tańszych od dóbr podstawowych, jak i tej, która poszukiwała swojego miejsca na ziemi. Przywódcy wymienionych wyżej krajów pokładali wielkie nadzieje w młodym pokoleniu, każdy próbował wykorzystać młodych ludzi na swój sposób.

Jeden z rozdziałów powieści Levin'a poświęcony jest problemowi bezrobocia, o którym niezrównany George Orwell powiedział, że wywołało "przerażające uczucie niemocy i rozpaczy". Życie bezrobotnych, obawa o własne bezpieczeństwo wywołały niezwykłą potrzebę zbrojenia się, co Adolf Hitler wykorzystał w sposób bezwzględny.

Jak więc służyło się w armiach w roku 1940, będąc młodym człowiekiem czy wcześniej bezrobotnym? Co czuło się stojąc w kilometrowej kolejce do łodzi, która mogłaby zabrać nas z koszmaru, który rozgrywał się na lądzie, wodzie i w powietrzu? Na te i inne pytania stara się odpowiedzieć Joshua Levine w książce "Dunkierka".

Dunkierka to wydarzenie historyczne, ale także niezwykły obraz utrwalony w pamięci weteranów, którzy powoli już odchodzą z tego świata. Gdy brali udział w ewakuacji nie czuli tego, że biorą udział w tworzeniu wielkiej historii, w akcji militarnej, którą Winston Churchill określił mianem "cudu". Dla tych ludzi były to kolejne dni w ich życiu, na pewno trudne i bardzo niebezpieczne, ale nadal stanowiły ich codzienność. Joshua Levin zebrał wspomnienia o ludziach, którzy uczestniczyli w czymś naprawdę ważnym, ale nie zawsze zdawali sobie z tego sprawę. Niektórzy wyzwalali w sobie to, co w nich najlepsze. Pomagali innym, wyruszali na pokładach łodzi, kutrów i kajaków po to, by w zamęcie jaki opanował uciekinierów, zadbać o ich bezpieczeństwo. Ale byli też tacy, którzy w ogólnym rozgardiaszu dbali o swoją korzyść. Na wojnie zawsze było miejsce dla obu tych ludzkich postaw. Historia ewakuacji z Dunkierki nie jest od tego wolna.

"Dunkierka" to historia militarnej akcji, którą ogłoszono zwycięstwem, choć tak naprawdę nim nie była, bo żołnierze zdawali sobie sprawę, że armia brytyjska poniosła porażkę. Wielu uczestników tego wydarzenia nie wiedziało, jak reagować na powszechny aplauz ze strony ludności cywilnej witającej powracających do domu żołnierzy. Byli zakłopotani, zawstydzeni, a może nawet czuli się zdradzeni przez polityków i oficerów. To ciekawy aspekt związany ze skutkami operacji "Dynamo". Warto zastanowić się nad nim w kontekście historycznej wiedzy o tym, że gdyby Brytyjskie Siły Ekspedycyjne zostały ujęte pod Dunkierką i zniszczone, trudno sobie wyobrazić, by II wojna światowa potoczyła się torem, który obecnie znamy.

Dzięki ewakuacji wojsk spod Dunkierki udało się udaremnić rządy braku tolerancji i nazistowskiego przymusu, o czym w 1940 roku świat jeszcze nie w pełni zdawał sobie z tego sprawę.

Filmowe wydanie wznowionej powieści "Dunkierka" zawiera wkładkę z kolorowymi kadrami zdjęciowymi z filmu Christophera Nolana ciekawie zestawionymi z oryginalnymi zdjęciami wykonanymi podczas ewakuacji sił brytyjskich i francuskich z plaż w pobliżu Dunkierki.

Książka jest ciekawa, przybliża atmosferę wojennej zawieruchy, która złapała w swoje sidła tysiące ludzi, ściskając ich na morderczej plaży, wystawiając ich zdrowie i życie na wielką próbę. To obraz wojny, wyłaniający się ze wspomnień bezpośrednich uczestników wydarzeń, przede wszystkim zwykłych bohaterów: żołnierzy i cywilów, którzy brali udział w skomplikowanej akcji militarnej.

Jednocześnie jest to również opowieść o tym, jak powstawała superprodukcja filmowa (zawierająca wiele ciekawostek, na przykład dlaczego twórcy filmu postanowili przyprawić niemieckim messerschmittom żółte nosy, mimo że jest to historyczna nieścisłość) poświęcona historycznemu wydarzeniu, którą autor książki zaliczył do ostatniego ze skutków ewakuacji z Dunkierki.

Książkę polecam wszystkim, którzy interesują się historią II wojny światowej i lubią produkcje filmowe poświęcone tej tematyce.

Na wojnie wiele rzeczy dzieje się wbrew logice. Wbrew czystym kalkulacjom, wyliczeniom czy porównaniom. Pomimo tego, że armia Francuska była znacznie liczniejsza oraz miała lepsze wyposażenie, sromotnie przegrywała na swoim terytorium raz za razem dając się zaskoczyć Niemcom w kolejnych bitwach. Jak również pomimo wsparcia Angielskich żołnierzy i tony sprzętu,wojska alianckie były sukcesywnie eliminowane oraz zmuszane od odwrotu w stronę kanału La Manche. Ponad czterysta tysięcy ludzi zostało zepchniętych na plaże Dunkierki, oczekując ostatecznego ciosu. Lecz najbardziej wbrew wszelkim założeniom było to, co wydarzyło się później na przełomie maja oraz czerwca tysiąc dziewięćset czterdziestego roku.

Druga wojna światowa to jeden z najbardziej rozpoznawalnych konfliktów dwudziestego wieku. To jest również okres najbardziej niesamowitych historii o bohaterstwie i działań tak szalonych, że w normalnych okolicznościach nie miałyby miejsca bytu. Ale nadzwyczajne czasy, wymagają nadzwyczajnych działań oraz pomysłów. Jednym z takich była operacja „Dynamo”. Gdy w połowie maja Churchill zdał sobie sprawę, że działania na kontynencie są już przesądzone z powodu naporu Niemieckich wojsk, rozkazał stworzenie planu odwrotu brytyjskich sił z Francji. Sytuacja była bardzo dramatyczna, ponieważ siły alianckie były otoczone z każdej strony, a czasu było bardzo mało. Masy wycofujących się ludzi było osłaniane przez żołnierzy, którzy opóźniali Niemców jak tylko mogli. Wiedzieli, że wielu z nich nie wróci do Anglii. Sznury ludzi czekało na plaży oraz w porcie na ratunek, który przybywał znad kanału. W międzyczasie Luftwaffe i łodzie podwodne Kriegsmarine urządzali polowania, na ludzi i na statki które przewoziły rannych oraz ewakuujących się. Atakowały nawet statki szpitalne. W założeniach planu akcja miała trwać dwa dni do czasu nadejścia Niemców, a ewakuować miało się czterdzieści pięć tysięcy brytyjskich żołnierzy.

Autor książki, Joshua Levine, stworzył dzieło niezwykłe. To nie jest „suchy” opis działań wojennych, a zebrane wspomnienia brytyjskich, francuskich i według mnie co najciekawsze, niemieckich żołnierzy, którzy rzeczywiście brali udział w tym wydarzeniu. Autor stworzył szczegółową relację, jak dzień po dniu alianckie wojska wycofują się na plaże, okraszając ją historycznym komentarzem. Z jednej strony mamy bliski, ludzki wymiar tragedii. Czytając tę książkę, nie raz miałem ciarki na plecach, przeżywając ten sam horror co żołnierze czekający na plaży. Niepewność czy za chwile nie będzie kolejnego ataku z powietrza oraz czy w statek, na którym znajduje się tysiąc ludzi nie uderzy torpeda z łodzi podwodnej. Wielu z nich popełniało samobójstwo z bezsilności, bądź tracili zmysły. Ale również wielu z nich solidarnie starało się stawić czoła tej sytuacji, pomagając we wszystkim czym się dało. Wszystko to jest opisane niezwykle obrazowo. Z drugiej strony zobaczyłem szerszy aspekt operacji „Dynamo”, między innymi reakcję społeczną na odwrót „niepokonanej” Angielskiej armii. Levine zagłębia nas również do tego co działo się za kulisami operacji. Wielokrotnie autor przenosi nas do Anglii, gdzie były podejmowane najważniejsze decyzje odnośnie życia alianckiego żołnierza. Ta akcja to również świadectwo jak bardzo była improwizowana. Od pomostów zbudowanych z porzuconych samochodów i desek, które służyły żołnierzom do wydostania się z plaży, aż po wynajęcie przez Armię Brytyjską prywatnych łódek i małych statków jako pomoc w ewakuacji przez kanał La Manche. To właśnie owe małe stateczki stały się przyczyną „cudu Dunkierki” i dzięki ich ogromnej liczbie, udało się sprawnie wydostać tylu żołnierzom.

Rzeczywistość jest straszniejsza od fikcji i wydaje mi się, że autor dobrze to wykorzystuje. Zaprasza czytelnika na wycieczkę po piekle, przedstawiając człowieka jako zdolnego do najgorszych, ale również i do najlepszych rzeczy. Strona po stronie dowiadujemy się jak doszło do załamania frontu, odwrotu oraz ewakuacji. Książkę czytałem naprawdę szybko, ponieważ jest napisana przystępnym językiem. Jest to jedna z lżejszych książek historycznych, co jest nie lada wyczynem, przy takiej tematyce. Mogę ją polecić każdemu, bo nie wymaga głębokiej wiedzy historycznej, a całość jest wytłumaczona bardzo klarowanie. Można ją traktować jako uzupełnienie do filmu, ponieważ w nim jest pokazany jedynie ludzki aspekt dramatu który przeżywali żołnierze.

Podsumowując, książka wywołała we mnie spore emocje, tym bardziej, że to są zebrane relacje tych którym udało się ewakuować. Dlatego ta książka jest tak autentyczna i czytałem ją z zapartym tchem. Według planu ewakuacja miała trwać dwa dni. Trwała dziesięć i udało się uratować ponad trzysta tysięcy ludzi. W takich okolicznościach można mówić o prawdziwym cudzie.

Recenzja współautora bloga: [Adres usunięty]

Gdybyśmy mieli wskazywać filmowe hity wakacji, z pewnością dla wielu osób byłaby to Dunkierka. Sama seans filmowy mam przed sobą, ponieważ wcześniej zawsze wolę przeczytać książkę. Choć w przypadku filmów historycznych, aż tak bardzo dla mnie - historyka - nie jest to potrzebne, ponieważ mam jakąś wiedzę na dany temat. Tym razem jednak nie mamy do czynienia z adaptacją filmową książki, ponieważ przeczytana przeze mnie Dunkierka jest zestawieniem rzeczywistości z tym, co jest pokazane w filmie.

Cała historia Dunkierki zaczyna się od 1939 roku, kiedy to wojska niemieckie wkraczają do Polski. W pierwszych dniach września wojnę Niemcom wypowiadają Francja i Wielka Brytania, jednak nie podejmują one żadnych działań wojskowych. Rozpoczyna się coś, co w historii nazywamy dziwną wojną. W międzyczasie Niemcy we współpracy z ZSRR dzielą między siebie wpływy w Europie Środkowo-Wschodniej. Pod koniec 1939 r., Związek Radziecki atakuje Finlandię, natomiast Hitler szykuje się do kolejnej, dużej operacji. W pierwszej kolejności jego działania skupiły się w 1940 roku na Norwegii i Danii, które szybko opanowują. W tym czasie Francja i Wielka Brytania domyślają, że kolejne kroki naziści skierują do Francji, która była odwiecznym rywalem Rzeszy. Tak się jednak nie dzieje, bowiem Niemcy najpierw atakują Holandię i Belgię, czym zaskakują francuski i brytyjski rząd. Słabe państwa nad Morzem Północnym szybko stają łatwym łupem dla Hitlera. Wojska brytyjskie za to lądują we Francji, chcąc jak najszybciej odeprzeć atak wroga i ocalić swojego sojusznika, co jak wiemy się nie udaje, a wojska brytyjskie i niektórzy Francuzi muszą się ewakuować na Wyspy Brytyjskie. Jedyna droga ucieczki jest przez Dunkierkę.

Dunkierka to z pewnością symbol triumfu III Rzeszy i ogromnej porażki zarówno Francji, jak i Wielkiej Brytanii. Faktem jest, że te wydarzenia przyspieszyły m.in. prace Kongresu nad zorganizowaniem amerykańskiej pomocy, jednak przyszła ona za późno. Do dnia dzisiejszego temat Dunkierki był przemilczany w kulturze. Ogromne straty jakie ponieśli w tej walce alianci nie wpisywały się bowiem w Hollywoodzkie kino triumfów militarnych.

Joshua Levine był jednym z pierwszych odważniejszych, którzy postanowili o Dunkierce napisać. To właśnie na podstawie jego pracy powstał film. Natomiast Dunkierka, z którą miałam okazję się zapoznać to kolejna praca tegoż autora, ale tym razem zestawiona z filmem. Można powiedzieć, że jest to dobry przewodnik, ponieważ pokazuje nam na przykład jakie oryginalne rekwizyty zostały wykorzystane. Natomiast trzeba mieć na uwadze to, że nie jest to ani powieść historyczna, ani też poważna praca naukowa o ewakuacji brytyjskich wojsk w 1940 roku. I pewnie dlatego nie jestem w stanie na sześć gwiazdek dać maksymalnej ilości. Sama jako historyk czułam pewny niedosyt po przeczytaniu i choć z pewnością film obejrzę, to na temat Dunkierki jeszcze będę chciała sobie poczytać. Jednak jeśli nie jesteście historykami to koniecznie sięgnijcie po tę książkę! Polecam!