Człowiek, który umarł

Ostatnie śledztwo

Jakbyś się poczuł, gdyby okazało się, że umierasz? Że zostało ci kilka dni, a w najlepszym wypadku – kilka tygodni życia? Co więcej, twoja śmierć nie jest spowodowana żadną chorobą, nie cierpisz na raka, nie zarażasz. Po prostu twój organizm jest tak zniszczony działaniem trucizny, że wszystkie organy ulegają powolnemu rozkładowi. Tego procesu nie można już zatrzymać, nie da się go odwrócić, a nawet spowolnić. Umierasz, bo ktoś od dłuższego czasu systematycznie cię truje…

Właśnie w takiej sytuacji znalazł się Jaakko Mikael Kaunismaa, blisko czterdziestoletni właściciel prężnie działającego przedsiębiorstwa zajmującego się handlem grzybami matsutake, czyli gąską sosnową. To prawdziwy przysmak Japończyków, który obficie występuje w Finlandii, zatem po utracie pracy, Jaakko wraz z żoną Tainą, postanawiają wykorzystać tkwiący w grzybie potencjał. Sprzedają swój dobytek i przeprowadzają się z Helsinek do Haminy, gdzie od podstaw budują firmę, która w krótkim czasie zaczyna przynosić pokaźne dochody.

Od pewnego czasu Jaakko obserwuje u siebie niepokojące objawy, przypominające przeciągające się przeziębienie: nudności, zawroty głowy, ataki kaszlu oraz gwałtowne bóle. Przeprowadzone badania toksykologiczne wskazują, że mężczyzna umiera na skutek wyniszczenia organizmu spowodowanego zatruciem. Nie ma już dla niego ratunku, może tylko oczekiwać na śmierć. Wychodząc z filozoficznego założenia, że każdy kiedyś umrze, Jaakko postanawia odszukać swojego mordercę. Jest przekonany, że w śledztwie będzie miał wsparcie żony, ale po tym, jak przyłapuje ją podczas uprawiania seksu z jednym z zaufanych współpracowników, Petrim, w jego głowie rodzi się straszne podejrzenie – czy to ona jest odpowiedzialna za jego śmierć? A może podtruwa go konkurencja, nowa firma dysponująca pokaźnym kapitałem, sądząc po jakości sprzętu, prowadzona jest przez osoby, nie mające nic wspólnego z grzybami: mężczyznę pracującego przy konserwach, byłego gracza w baseball i zabójcę swojej matki. Już sam ten osobliwy zarząd firmy jest podejrzany, może zatem to właśnie udziałowcy spółki Grzyby Hamińskie chcą go wykończyć? Wszak na tak ograniczonym rynku nie ma miejsca na działanie dwóch firm o takim samym profilu…

O tym, jak wygląda prawda, przekonamy się dzięki niezwykle wciągającej książce autorstwa Anttiego Tuomainena, pt. „człowiek, który umarł”. Ten osobliwy kryminał, opublikowany nakładem wydawnictwa Albatros, jest o tyle niezwykły, że –poza doskonałym piórem autora – cechuje się sporą dozą humoru i filozoficznych rozważań. Przyjemność płynącą z lektury odczują zatem nie tylko miłośnicy mocnych powieści z morderstwem w tle, ale również wszyscy ci, którzy zastanawiają się nad sensem życia, jego jakością.

Dla Jaakko czas, który mu pozostał (czy ktoś z nas jest pewny, ile jeszcze czasu ma na ziemi?), to wyjątkowo satysfakcjonujący okres. Nie tylko może już niemal bezkarnie pic colę i jeść lody, ale też podejmuje strategiczne dla rozwoju swojej firmy decyzję, robi też pewnego rodzaju podsumowanie swoich dokonań. Ta przewrotna fabuła, w połączeniu z genialnie nakreśloną postacią Jaakko, nie pozwala nam się od książki oderwać, a mimo przewidywanego końca, naprawdę dobrze się bawimy. Samo zakończenie również zaskakuje i wymusza pewnego rodzaju refleksję, której bez wątpienia powinniśmy się poddać, wyczekując przy tym na kolejną powieść autora, bądź też sięgając po poprzednie publikacje.

Justyna Gul

Qultura słowa

Oto książka, która idealnie sprawdzi się w chwilach relaksu, gdy chcecie na jakiś czas oderwać się do rzeczywistości. Bardzo dobrze się ją czyta, jest nieźle skonstruowana, a ciekawość tego, kto zabił (niemal), zdecydowanie zachęca do zgłębiania historii Jaakko. To dowód na to, że thriller może być bardzo elastycznym gatunkiem, a elementy czarnej komedii potrafią z niego uczynić coś naprawdę niecodziennego.

Całość na: [Adres usunięty]

"Człowiek, który umarł" nie jest typowym posępnym kryminałem, do których przyzwyczaili nas pisarze z zimnej Skandynawii. Antii Tuomainen napisał powieść, w której w idealnych proporcjach zbalansował mroczny tragizm z absurdalnym, czarnym humorem, rodem z filmów braci Coen czy obrazów Tarantino. To powieść napisana w slapstickowym stylu, pełna samochodowych pościgów, śmiertelnie niebezpiecznych samurajskich mieczy i grzybów, które potrafią być równie zabójcze.

"Słyszałem kiedyś powiedzenie, zgodnie z którym powinniśmy żyć tak, jakbyśmy mieli umrzeć jutro. Śmiem twierdzić, że moja wersja jest lepsza: Żyj tak, jakbyś umierał teraz. Właśnie tak obecnie żyję. Nie ma się czego bać. Życie jest przez cały czas dla mnie czymś nowym."

Powieść fińskiego pisarza to nie tylko przewrotny kryminał. Wydaje się jednak, że istotną "Człowieka, który umarł" nie jest rozwikłanie zagadki niedoszłej śmierci Jaakko, ale refleksja nad życiem i śmiercią, kwestią naszego istnienia. Główny bohater świadomy nadchodzącej śmierci, porządkuje swoje wszystkie doczesne sprawy, nabiera dystansu, stawiając sobie pytania, co tak naprawdę jest najważniejsze w życiu.

"Człowiek, który umarł" to wciągający kryminał doprawiony bardzo solidną dawką grzybów, czarnego humoru, ironii, absurdu, ale i przepełniona gorzką refleksją nad sensem naszego życia.

Książka, która wychodzi poza gatunkowe ramy, nieoczywista, oryginalna i bardzo przyjemna, choć trująca lektura.

"Człowiek, który umarł" to bardzo specyficzna książka. Bardzo też nietypowa, bo nie często trafiam na tego typu opowieści. To, co bardzo mi się w niej podobało to przede wszystkim jej czarny humor. Duży plus za to. Sama historia i bohater również ok... Książka nie raz i nie dwa zaskoczyła mnie swoimi zwrotami akcji i bardzo szczegółowymi opisami nie zawsze przyjemnych treści (aczkolwiek jak dla mnie to jest też duży plus). Skąd więc taka ocena? A stąd, że często była to historia powolna, flegmatyczna - co niekoniecznie trafia w moje gusta. Za każdym razem kiedy zaczynało się coś dziać, że z zapałem czytałam kolejne strony - historia spowalniała i momentami nawet usypiała.

Nie zmienia to wszystko faktu, że nie jest to typowy kryminał. Nie spotykam się często z tego typu literaturą i jeśli chcecie zobaczyć jak można wyjść poza schemat to warto się z nią zapoznać...

Znakomity kryminał, opierający się na nieco czarnym humorze i inteligentnej narracji. Nie ma pościgów samochodowych, to nie Ludlum. Może też nie Dostojewski, ale i nieco refleksji nad życiem można posnuć. Świetna lektura - niespecjalnie "wybitna", ale czyta się niezwykle przyjemnie, bez dłużyzn. Postaci też fajnie zarysowane. Nie dla kogoś, kto woli konwencje śmiertelnie poważną. Na miły wieczór po dniu pracy.