Czarny charakter

O dwóch takich, co poznali się w burdelu

„Blatni są pod opieką co bardziej szemranych, ci biją w dach przed kolejnymi czompami. Wszystkimi opiekują się kriuki, a gdy zachodzi potrzeba i ich zabiurkowe pryncypały.”

Hazard, fałszowane dokumenty, eliminacja niewygodnych jednostek. Ciemna strona przedwojennej Warszawy, której działający w półświatku obywatele napisali swoją własną, intrygującą historię. Legendarne ulice, wszechobecne gangi i śmierć. Do świata nieodległej przeszłości, z zapachem zemsty zawartej w fabule, zaprasza Łukasz Stachniak. Lubicie aż nadto odważnych bohaterów, dla których moralne granice zdają się nie istnieć? Macie ochotę na podróż wstecz z nutką autentyczności w tle? Zapraszam na recenzję książki „Czarny charakter”.

Ładeczek Lajzer dorasta u boku dziadka, który z pewnością nie wpisuje się w kanon wzorca do naśladowania. Podrzędny poborca haraczu przedstawia wnukowi środowisko podziemi, w którym dzieją się rzeczy raczej niegodne wzroku młodocianego obserwatora. Już z góry wiadomo, że z małego wyrośnie niezłe ziółko…

Zaprzyjaźniając się z równie przebiegłym Ineczkiem, Ładeczek rusza na podbój miasta nieustannie balansując na krawędzi. Przecież bez ryzyka nie ma zabawy. To właśnie ON przeprowadza czytelnika przez progi piwnic i burdeli, oprowadzając po Warszawie, której już nie ma. Jesteście gotowi na takie wyzwanie?

Jednym z czołowych bohaterów powieści, jak i zarazem aktywnym narratorem, okazuje się młody chłopiec, który wraz z każdą kolejną stroną dojrzewa, dorasta, wkracza w coraz ciemniejszy zaułek nielegalnych procederów. Inteligentny, rządny przygód, ale przede wszystkim odważny. U boku niezawodnego przyjaciela Innocentego (swoją drogą – poznanego w klubie z prostytutkami i to w latach dzieciństwa!) podejmuje się najróżniejszych prac od fałszowania dokumentów, po szmuglerstwo. Znani jako Szkoc i Szajgec powieściowi kamraci odkrywają przed czytelnikiem obraz brudnego, ale jakże wiarygodnego świata. Ale pomimo istotnej roli ich obojgu, to nie oni stoją na pierwszym miejscu, a Warszawa – stolica przyjmująca stanowisko intrygującego i niebezpiecznego, głównego bohatera.

Specyficzna akcja tej książki, chociaż bogata w różnorodne, jakże kontrowersyjne wydarzenia, wbrew pozorom nie trzyma w napięciu. Przyglądałam się jej z daleka, oczarowana ilością wrażeń, co dziwne - czując się całkowicie bezpiecznie. Szczegółowy opis poszczególnych procederów, pozytywne nastawienie bohaterów i wstęp konkretnie unaoczniający czytelnikowi środowisko, z którym przyszło mu się zmierzyć… Nawet zbrodnia przestała mnie tutaj szokować, traktowana jako wyzwanie jedno z wielu. Działo się tutaj sporo, choć przyćmiewające dialogi opisy przekształcały akcję w tło. Ciekawy eksperyment, coś, do czego musiałam przywyknąć. Nie przeczytałam więc całości jednym tchem, a delektowałam się kolejnymi fragmentami. W ten sposób przebrnęłam do końca usatysfakcjonowana zdobytym doświadczeniem. Jakim?

Łukasz Stasiak nie tylko otwiera bramy podziemi, domów gry czy burdeli. Pozwala przypatrzyć się złodziejom, fałszerzom czy nawet gangsterom. To, co według mnie absolutnie zwycięża w tej książce, to język i nie chodzi tutaj wyłącznie o specyficzną budowę zdań z czasownikami występującymi na końcu, ale o wkomponowane w treść słowa, które w codziennej mowie zdążyły już wyginąć. Autor systematycznie funduje niewielką ilość obcobrzmiących, choć stosowanych niegdyś w Polsce wyrazów, które tworzą w efekcie pokaźny słowniczek będący poniekąd skarbnicą wiedzy. Coś takiego warto mieć w swoim domu, jako językowy relikt połączony z wielowątkową przygodą. Teraz już będę wiedzieć, że kwacz to areszt, bogdanka – kochanka, a chinty – policja.

Niezwykły debiut, ze specyficznym klimatem i zanikającym językiem. Książka z przedwojenną, ale i pochłoniętą wojną Warszawą w roli głównej bohaterki. Dla wielbicieli fabuły z półświatkiem nie tylko w tle, ale przede wszystkim w akcji. Nieschematyczna publikacja, która być może nie pochłonęła mnie w całości, jednak zaimponowała sposobem przekazu, wiarygodnością i upamiętnieniem fragmentu Polski zamierzchłych lat.

[Adres usunięty]

"-Zesrałem się- zauważyłem na wpół przytomny. - Ale to nic- obojętnie dodałem.

Pierwsze zdanie często podsumowuje całą książkę. Daje pojęcie o jej charakterze, języku, gatunku, a nawet treści.

U Łukasza Stachniaka nie jest inaczej. "Czarny charakter" jest o życiu. Takim zwykło-niezwykłym, ze wszystkimi jego brudami, niedoskonałościami, tym co obrzydza i fascynuje.

Autor przenosi czytelnika do przedwojennej Warszawy, zanurza w ohydnym przestępczym półświatku, gdzie dzieci są mieszkańcami burdeli, mali chłopcy przyuczają się do fałszerstw i kradzieży, a największym marzeniem siedmiolatka jest posiąść niezwykłą sztukę podrabiania banknotów.

Pokazuje nam również drugą, nieco bardziej ludzką twarz stołecznych przestępców. Pojawia się nierozerwalna przyjaźń, wierność ideałom, miłość i oddanie. W tle trzy Warszawy - wolna,przedwojenna- zgnębiona z czasów okupacji - i ta najbardziej chyba nieszczęśliwa - wolna w radzieckiej niewoli.