Crux

„Nexus nie jest zły. To ludzie są źli. Rozumiesz?”

„Crux” to kontynuacja „Nexusa” autorstwa Ramez’a Naama. Trzeba przyznać, że całkiem godna kontynuacja. Po raz kolejny okazuje się, że postęp technologiczny może okazać się tragiczny w skutkach. Nie da się go uniknąć, bowiem to przyszłość naszego świata. Problem jednak nie dotyczy jego samego, ale raczej tkwi w nas – rasie ludzkiej. Zawsze znajdą się wśród nas tacy, którzy wykorzystają każdą możliwą okazję do zdobycia władzy, dokonania zemsty czy też uzyskania nowych umiejętności. A nie wszystko musi iść koniecznie w dobrym kierunku…

Nexus 5 pojawił się zaledwie parę miesięcy temu, a świat już zdążył zmienić się nie do poznania. Poziom niebezpieczeństwa znacznie wzrósł, chociaż wydawałoby się, że wszystko pójdzie dobrze. Przecież nie o to chodziło… Jednak jak widać, niektórzy znaleźli sposób, aby wykorzystać Nexusa do swoich, niestety niezbyt pozytywnych celów. Rozpoczynają się ataki, podczas których pierwsze ofiary. Żądza władzy, chęć bycia kimś więcej niż zwykłym szarym człowiekiem, próba „ulepszenia” społeczeństwa… Atak goni atak, a głównym celem staje się sam prezydent oraz jego sojusznicy. Czy pojedynczym jednostkom, które widzą, do czego zmierza świat, uda się to powstrzymać?

„Są w życiu rzeczy ważniejsze niż szczęście – odpowiedziała. – Postąpić właściwie. Robić coś, co ma znaczenie.”

Z ogromnym zaangażowaniem i przyjemnością czytam książki, które poruszają tematykę związaną z postępem naukowym i technologicznym. Historia stworzona przez Ramez’a Naam’a łączy w sobie elementy science-fiction i thrillera, co moim zdaniem okazało się znakomitym połączeniem. Wizja przyszłego świata jest przedstawiona w znakomity sposób, a dawka napięcia, emocji i szybka akcja dopełniają całości, tworząc książkę, która całkowicie porywa czytelnika. Autor zadbał o najdrobniejsze szczegóły, jego powieść jest dopracowana i nie można mu zarzucić braku zaangażowania w jej pisanie. Włożył w to sporo pracy i serca, co można łatwo odczuć. Spodobał mi się tekst na końcu książki „Crux a nauka” – bardzo się cieszę, że autor postanowił napisać te parę stron, które wybitnie przypadły mi do gustu.

Trzecioosobowa narracja umożliwia nam śledzenie wydarzeń z punktu widzenia obserwatora. Nie jestem pewna, czy można tutaj mówić o jednym głównym bohaterze, bowiem pojawia się ich całkiem spora ilość, a historia każdego z nich ma związek z Nexusem i tym, co się dzieje. Ich losy są ze sobą mniej lub bardziej powiązane, chwilami można się nieco pogubić, ale gdy pozostajemy skupieni na lekturze, to nie powinno nam się to przytrafić. Ja niestety chwilami odlatywałam, a to ze względu na to, że nauka zawsze mnie fascynowała, więc w mojej głowie automatycznie pojawiały się różne pomysły i wizje. Jednak potrafiłam się opamiętać, bowiem wiedziałam, że mam przed sobą znakomitą książkę, która zasługuje na to, żeby dać się całkowicie porwać.

„Kto wie, kiedy może walczyć, a kiedy nie może, odnosi zwycięstwo.”

Wszystko toczy się wokół ulepszania ludzkiego mózgu, ulepszania społeczeństwa, które ma się okazać przyszłością naszej planety. Pojawia się coraz więcej dylematów moralnych, które zaczynają dręczyć nawet czytelnika. Akcja jest nieco bardziej chaotyczna niż w przypadku pierwszej części, ale równie mocna i intrygująca. Autor zadbał o to, żeby jego czytelnicy się nie nudzili. Zadbał też o znakomite opisy miejsc, sytuacji, bohaterów, co ma ogromne znaczenie w wizualizacji całego świata. Osobiście jestem niezmiernie ciekawa, jak wypadłaby ekranizacja tego cyklu, chociaż nie jestem pewna, czy film całkowicie oddałby to, co dzieje się w głowie czytelnika dzięki historii stworzonej przez Ramez’a Naam’a. Fabuła jest dobrze przemyślana, język dojrzały, bohaterowie różnorodni, a i pojawiają się elementy zaskoczenia.

„Crux” to bardzo dobra powieść, podobnie jak i „Nexus”. Ma w sobie coś, co całkowicie nas pochłania. Żałuję tylko, że autor nie wyjaśnił do końca znaczenia tytuły, ale być może zrobił to specjalnie – pozostawił czytelnikom otwarte drzwi i pozwolił zastanowić się chwilę nad głównym sensem i celem Nexusa. Znakomicie przedstawiona wizja świata, pełna moralnych problemów, chęci naprawienia zła, ukazująca mroczną naturą człowieka i postępu naukowego oraz technologicznego. Godna uwagi, warta przeczytania – tego nie można jej odmówić. Wystawiam ocenę 8/10.

Ramez Naam jest autorem serii Nexus. Dwie części pojawiły się już w Polsce – obie wydało wydawnictwo Drageus Publishing House. Crux ukazał się w 2013 roku.

Kilka miesięcy po tym, jak Nexus został wypuszczony do sieci, Kade otrzymał dziwny sygnał. Dzięki tylnym drzwiom, które zainstalował wraz z przyjaciółmi, mógł dostać się do umysłu osoby, która została zniewolona. Ktoś chciał przejąć władzę nad umysłem i ciałem niewinnego i zmusić go do wykonywania poleceń. W ostatniej chwili udaje się Kade’owi ocalić mężczyznę. Nie wie jednak, dlaczego ktoś stara się włamać do umysłów innych. Kade ma też swoje problemy – jest ścigany, musi się ukrywać. Schronienie dają mu mnisi, ale i u nich nie jest bezpieczny. W tym samym czasie przyjaciele Kade’a – Rangan i Ilya – są torturowani. Oprawcom chodzi o kod do tylnych drzwi. Dzięki niemu będą w stanie sterować innymi, poznawać ich myśli, nadzorować działania i zachowania. Nexusa używa teraz niemal każdy – każdy może mieć do niego dostęp, każdy może go poprawić. Samantha, która towarzyszyła Kade’owi kilka tygodni temu, trafia teraz do miejsca, w którym żyją dzieci urodzone z Nexusem. Ich matki przyjmowały w ciąży narkotyk, przez co maluchy mają go teraz w swoich organizmach. Mogą łączyć się ze sobą, szybciej się uczą i lepiej rozumieją swoje emocje. Nexus jest też zbawieniem dla rodziców dzieci autystycznych, jednak nie każdy to rozumie. Poza ludźmi, którzy chcą odnaleźć kod do tylnych drzwi, są też tacy, którzy chcą zakazać używania Nexusa, a dzieci urodzone z nim zlikwidować...

Druga część serii nawiązuje do tego, co działo się w poprzedniej, ale bez znajomości Nexusa również jesteśmy w stanie przeczytać ze zrozumieniem książkę. Narracja trzecioosobowa śledzi kilka postaci w różnych częściach świata. Pojawiają się Kade i jego przyjaciele, Samantha, ale też zupełnie inne postacie – m.in. Ling Shu. Różnorodność postaci pozwala spojrzeć na sprawę Nexusa z różnych perspektyw, daje szerszy ogląd sprawy. Jest ich dużo, ale nie jest to męczące.

Głównym wątkiem w książce jest to, jak korzystać z Nexusa i czy jest ON dobry czy zły. Czytelnik dostaje wiele argumentów zarówno na plus, jak i na minus. Tak naprawdę to jednak sprawa ludzi – to oni wykorzystują narkotyk tak jak potrzebują i sprawiają, że jest ON albo przekleństwem, albo błogosławieństwem. Poza tym mamy wątki miłosne, śledztwo, bójki, kwestie moralne. Tak jak w poprzedniej części autor zadbał o to, by czytelnik znalazł wiele interesujących kwestii.

Przeniesienie się w przyszłość wypada całkiem nieźle. Wizja jest fascynująca, ale też przerażająca. Autor nie daje gotowych rozwiązań – dzięki różnym osobom pokazuje odmienne zachowania, co sprawia, że lektura brzmi wieloma głosami, często dość sprzecznymi. Co prawda, niektórym może się do wydawać przytłaczające, ale ogólnie ten manewr wypada bardzo dobrze.

Crux to niezła powieść science-fiction. Znajdziemy tu wszystko, czego można oczekiwać od tego typu książki – naukę, problemy moralne, niebezpieczeństwa ale też szansę na lepsze życie. Dobrze skonstruowane postacie, ciekawy język, doskonały pomysł i przemyślana forma sprawiają, że nie idzie się oderwać od tej pozycji ani na minutę. Wciąga od pierwszej strony... jak narkotyk.

Polecam tym, którzy mają za sobą lekturę Nexusa. Jeśli jeszcze go nie czytaliście, musicie to nadrobić. To ciekawa seria, która pokazuje, jak może wyglądać świat za kilkanaście lat. Jeśli Nexus już za wami, nie muszę was namawiać, prawda?

Po przeczytaniu "Nexusa" miałem bardzo mieszane uczucia. Musiałem poświęcić kilka dni na poukładanie myśli i ponowne prześledzenie fabuły. I "Nexus", choć sprzeczny z moim poglądem na przyszłość ludzkości, wydał mi się bardzo wiarygodny, tak bardzo, że dałem mu +4/6. Z "Cruxem" tego problemu już nie mam. Oczywiście poświęciłem kolejnych kilka dni na ponowne prześledzenie fabuły, ale będąc już zaznajomiony z wizją Naama, łatwiej było mi przejść nad tym do porządku dziennego - a oczekiwałem czegoś ekstra. I co najlepsze - jego druga powieść jest po prostu rewelacyjna! To typowy mind-blowing.

Po upublicznieniu Nexusa 5 w sieci, ludzie zaczęli z niego korzystać. Niektórzy dla zabawy, inni dla prywatnych celów, lub też dla dobra ludzkości - do pracy nad postępem nauki. Niestety większość ludzi zastosowała go z pożytkiem dla siebie, z naciskiem na manipulację innymi.

Nowa powieść Naama jest bardziej złożoną historią niż "Nexus", złożoną z pięciu niezależnych na pozór wątkach, które splatają się dopiero w finale. Powieść to udane połączenie hard science fiction z elementami politycznego thrillera. "Crux" to pewnego rodzaju fenomen światowy, ponieważ autor tworzy na jego potrzeby swój własny gatunek. Trudno jest go określić, tak samo jak niemożliwe jest ustalenie na dzień dzisiejszy czy jego wizja jest faktycznie możliwa (pomimo jego wielkiej wiedzy na tym polu). Niemniej zdecydowanie wplata w powieść niesamowitą dawkę napięcia i kreuje wydarzenia, jakich do tej pory nie czytałem. Jego wizja jest niezwykle realistyczna, postacie wiarygodne, akcja toczy się w sposób możliwy do ogarnięcia i przystępny dla przeciętnego czytelnika (nawet gdy opowiada o wydarzeniach niemalże z bajki wyjętych).

Postacie nakreślone przez Naama w "Nexusie" powracają. Właściwie to nie mam zastrzeżeń do nikogo ze starej obsady. Sam i Kade wypadają wiarygodnie, aczkolwiek jest ich teraz dużo mniej niż przedtem - to z uwagi na podział powieści na liczniejsze wątki i dorzucenie nowych postaci. I tym razem znowu mamy szeroki wachlarz postaci. Naam przykleił większości konkretne łatki i nawet pomimo faktu, że wiele z nich ewoluuje pod wpływem wydarzeń, co jest żywym dowodem na to, że historia posuwa się w czasie, to jednak postacie do końca stoją po swojej stronie barykady. Zachowanie takie postaci można wywnioskować choćby znając poprzedni tom, ponieważ Naam zaserwował tam już podobne rozwiązanie. Pomimo, że napisał swoje postacie bardzo wiarygodne, to jednak przewidywalne do szpiku kości. Jedni są źli i walczą z postępem, inni chcą go za wszelką cenę udostępnić wszystkim. Jak sam pisze "Nieśmiertelność jest na wyciągnięcie ręki, a wraz z nią życie pełne modernizacji". Naam ujmuje to w bardzo porosty sposób, który akurat do mnie przemawia - możemy tkwić w skostniałym i konserwatywnym świecie na siłę hamując postęp, albo rozwijać się i zmieniać świat tak jak chcemy - pod siebie. Patrząc na to, co się dzieje teraz na globie - trudno nie przyznać mu racji.

Drugi tom z tego cyklu to powieść pod każdym względem nowatorska. Jest w niej prawie wszystko czego oczekiwałem po przeczytaniu poprzednika. Zabrakło jednak akcji w akcji, i bardziej nieobliczalnych postaci. Ale mimo wszystko jestem zadowolony z takiego stanu. Ramez Naam stworzył świat, który ma ogromny potencjał. Zostawienie otwartych wątków sugeruje, że będzie kolejna część.