Fotografia bliskiej osoby może nas poruszyć „jak światło gwiazdy” (Roland Barthes); zdjęcia uciekających dzieci boleśnie uprzytamniają okropieństwa wojny. Jak to się dzieje, że zdjęcia mają na nas tak wielki wpływ? Ile rzeczywistości kryje się w czy też za obrazem? Helmut Lethen zadaje te pytania, wędrując przez dwudziestowieczną historię sztuki i mediów: na przykładzie słynnych fotografii Roberta Capy z lądowania w Normandii pokazuje, jak zdjęcia zmieniają się w znaki czasu; zafascynowany śledzi performanse Mariny Abramović, w których sztuka stapia się z rzeczywistością; zgłębia ironiczną grę ze znakiem konceptualisty Bruce`a Naumana, która sprawia, że wszelka kryjąca się za nią rzeczywistość znika; w idyllicznych obrazach odkrywa owo totalne opuszczenie, które przerażało go już w dzieciństwie. Lethen tłumaczy, czym są i czym mogą być zdjęcia, nie zdradzając ukrytej za nimi rzeczywistości. Wielka pochwała i szkoła widzenia w nieprzejrzystym czasie.
Helmut Lethen, ur. 1939, germanista, kulturoznawca. W latach 1977–1996 wykładał na uniwersytecie w Utrecht, następnie przejął Katedrę Współczesnej Literatury Niemieckiej w Rostocku. Od 2007 roku kieruje Międzynarodowym Centrum Badawczym Nauk o Kulturze w Wiedniu. Jego książka Verhaltenslehren der Kälte (1994) o intelektualistach okresu międzywojennego uchodzi w Niemczech za lekturę obowiązkową. Za Cień fotografa otrzymał nagrodę Lipskich Targów Książki 2014.
Universitas 2016, ISBN: 9788324230907, 260 s., oprawa miękka
