Największa z przygód. Chłopcy. Tom 4

Przychodzę dzisiaj do was z czymś genialnym. Nie naczekaliśmy się na czwarty tom przygód Chłopców. Jakub Ćwiek systematycznie co roku wydawał nowe przygody swojej bandy z Nibylandii. Tym bardziej smuci mnie fakt, że będzie to ostatnia część serii. Jak mogłeś nam to zrobić, Jakubie Ćwieku? Ja mam złamane serce. Moja przygoda z nimi była przypadkowa. Gdyby nie to, że któregoś dnia spacerowałam bez celu między empikowymi półkami i mój wzrok przykuła okładka, podejrzewam, że jeszcze długo nie poznałabym Dzwoneczka i spółki, a byłaby to niewypowiedziana strata. Dzięki niej wsiąkłam też totalnie w „Kłamcę”. Już niedługo pojawi się na blogu seria „Powroty”, gdzie będę wracała do przeczytanych już powieści i moim pierwszym strzałem będą poprzednie części „Chłopców”. Ale o tym opowiem w osobnym poście. Wracając do „Największej z przygód” – jest ogień. Skoczycie w niego ze mną? :)

Epicki finał bestsellerowej serii Chłopcy! Po traumatycznych wydarzeniach z części trzeciej Cień i Piotruś wreszcie stawiają na swoim – oto w realnym świecie trwa wielka, nieprzerwana zabawa. Sporą rolę w ich planie mają odegrać Chłopcy, wciąż pozbawieni pamięci i tkwiący w zwyczajnym, nudnym życiu. Czy Dzwoneczek jest w stanie jeszcze coś zmienić, czy tylko mimowolnie realizuje kolejne założenia Cienia? Droga wzywa, a największa z przygód – ta, z której nie da się wyjść cało, ale i której nie sposób uniknąć, czeka! Dzwoneczek i Chłopcy jeszcze nigdy nie byli tak blisko niej… Kiedy trzeba, bawi wyszukanymi żartami i ciętymi bon motami. Innym razem wyciska łzy i zmusza do refleksji. Wspaniałe zakończenie wspaniałej serii.

Jakub Ćwiek – jest bestsellerowym pisarzem młodego pokolenia. Znany z zamiłowania do klasycznego rocka oraz popkultury, ponadto jest znawcą i popularyzatorem komiksów na polskim rynku. Żyje w Drodze – spędza w podróży ponad dwie trzecie roku. Wymyślił oraz zrealizował Rock&Read Festival, największą w kraju trasę promującą czytelnictwo. Podczas pracy nad powieścią „Ciemność płonie” przez pół roku mieszkał na katowickim dworcu. Teksty Jakuba Ćwieka doczekały się adaptacji teatralnych, LARP-owych, teledysków, słuchowisk, komiksu, gry karcianej, dwóch filmów krótkometrażowych oraz serii koszulek. Jest autorem siedemnastu książek, licznych opowiadań i artykułów publicystycznych, scenariuszy i słuchowisk. Najbardziej znany ze stworzenia uniwersum Kłamcy, rozwija też światy, w których prym wiodą Chłopcy i Dreszcz, oraz wypuszcza się na zupełnie inne rejony. Dziesięciokrotnie nominowany do Nagrody Fandomu Polskiego im. Janusza A. Zajdla, otrzymał ją w 2012 roku za opowiadanie „Bajka o trybach i powrotach”. W tym samym roku oraz ponownie dwa lata później został nominowany do Śląkfy w kategorii Twórca Roku. Rok 2015 jest dla niego dziesięcioleciem rozpoczęcia pracy twórczej.

Mam ochotę tupać i marudzić! No nie! To się nie może tak skończyć! Zgłaszam swój stanowczy sprzeciw! A teraz poza moim oburzeniem godnym groupie – książka jest cudowna. Zacznę więc od moich zarzutów. Jest ich niewiele i są również niewielkiego kalibru. Akcja była poszatkowana i bardzo szybka. Przez co, jeśli ktoś nie czytał poprzednich części [co ty tutaj robisz, co?] lepiej niech odłoży tom na półkę i nadrobi zaległości. Da się mocno pogubić. Nawet ja, która trzecią część czytałam ledwie dwa miesiące temu, czasami czułam się skonfundowana. To nie jest powieść, którą można czytać w oderwaniu od innych. Fabuła „Największej z przygód” została tak mocno związana z poprzednikami, że stały się nierozerwalne. Zdarzały się również małe błędy – stylistyczne, powtórzenia i interpunkcyjne. Podejrzewam, że to przeoczenie redaktora, które szybko zostanie naprawione w następnych wydaniach, więc wybaczam. Teraz o tych przyjemnych rzeczach. Pomijając fakt, że mam ochotę udusić Ćwieka za zamknięcie serii, chociaż w posłowie czai się ostatnia nadzieja, widać gołym okiem, iż wspiął się na wyżyny swojego talentu. Pamiętam jak dzisiaj warsztaty na zeszłorocznych bachanaliach fantastycznych z użycia wulgaryzmów w literaturze. Były niezwykle inspirujące i kreatywne. Nauczyłam się sporo, a prowadzący korzysta nieustannie ze swoich rad, przez co przekleństwa w książce są nietuzinkowe, niejednokrotnie wywołują uśmiech na mojej twarzy. Brawa na stojąco za otwarte, niedopowiedziane zakończenie. Na nim uwiesiła się moja wiara we wznowienie. I to właśnie na ostatnich kartkach pojawiły się moje łzy. Wiele scen wywoływało wzruszenie, m.in. relacja łącząca Dzwoneczka z pozostałymi członkami klubu czy też ich poświęcenia dla sprawy. Zaopatrzcie się koniecznie w chusteczki. Pan Proper. Dopiero tutaj wyjaśni się jego prawdziwa rola i istota. Dla wielu, w tym dla mnie, było to zaskoczenie. Chciałam jednak wspomnieć na koniec o małym bohaterze tej książki, a mianowicie wydawnictwie SQN. To, co zrobili z wydaniem tej powieści, to prawdziwy majstersztyk. Cudowne ilustracje goszczące na kartach autorstwa Rafała Szłapa [momentami rozmijające się z fabułą, ale to nic!] oraz przewrotna okładka Iwo Strzeleckiego. Wstążkowa zakładka i niełamiący się grzbiet – marzenie każdego czytelnika. Całemu zespołowi tworzącemu należą się wielkie brawa za powieść, która nie tylko świetnie się czyta, ale również pięknie wygląda. Jednym słowem – warto zapoznać się z serią „Chłopcy”, której zwieńczeniem jest „Największa z przygód”. Wzruszenie, śmiech i szybka jazda gwarantowane! Byle tylko nie zboczyć na Skrócie, bo wtedy nawet Dzwoneczek i banda nie będą w stanie pomóc.

Polecam fanom fantastyki i zwolennikom łamania konwencji. Czy z bajki o Piotrusiu Panu da zrobić się współczesną opowieść o światku i półświatku motocyklowym, a wszystko spiąć tak zgrabnie, by każda z postaci była nadal rozpoznawalna i wyrazista? Da się! :)

„- Wiesz, dlaczego łatwiej mierzyć się ze strachem w dzień niż w nocy? Bo w dzień nigdy nie jesteś sama. Zawsze jest jeszcze Cień.

Roześmiała się.

- Nie jesteś moim cieniem.

- To też się zgadza. Cień tak naprawdę nie należy do nikogo. Tylko Piotruś czasem nie potrafi tego zrozumieć.”

„Chłopcy 4: Największa z przygód”, wierząc słowom autora, ma być ostatnią częścią, co niespecjalnie wielu cieszy. Otwarte zakończenie, multum niedokończonych wątków pobocznych oraz niewykorzystany potencjał Piotrusia Pana – stanowią idealny fundament pod „Chłopców 5”, bo jeżeli Ćwiek pozostawi to tak, jak teraz… cóż, za dobrze to nie wygląda. Wiele zagorzałych fanów zapewne się z tym nie zgodzi, pewnie sam autor również, ale tak nie kończy się znakomitego cyklu, który był światełkiem w tunelu dla alternatywnej urban fantasy. Analogicznie to tak, jakby Tolkien skończył „Powrót króla”, gdy Sam i Frodo docierają do Cirith Ungol. Tak po prostu się nie robi. I nie ma odwołań do wyobraźni czytelnika, ponieważ przypomina to brak pomysłu na zwieńczenie cyklu.

Każdy z czytelników, a więc każdy z was, spotkał się z największym problemem natury zarówno technicznej, jak i psychicznej, a dotyczy ona ostatniego tomu danej serii. Problem ten wynika z tego, że z jednej strony tak bardzo chcemy się dowiedzieć, co ciekawego przygotował nam Autor na finiszu, ale z drugiej nie jesteśmy pewni czy chcemy by pewien rozdział w naszym życiu się skończył. Przed takim dylematem stanęłam i ja, gdy w moje ręce trafił czwarty tom Chłopców.

Jeżeli czytacie tę recenzję, to zapewne wiecie co działo się w poprzednich tomach oraz wiecie, jak Jakub Ćwiek rozerwał nasze serca na kawałki w tomie trzecim. Chłopcy pozbawieni pamięci muszą rozpocząć, a jednocześnie zakończyć jedną ze swoich największych przygód. Gdzie tak naprawdę zawędrują i co ciekawego, a zarazem okrutnego zgotowali im Cień i Piotruś?

To nie jest jedna z tych serii, która jest przeznaczona dla grzecznych dziewczynek, ułożonych chłopców, a zdecydowanie nie jest dla tych osób, które nie potrafią marzyć. Za sprawą Chłopców Jakuba Ćwieka jesteśmy w stanie przenieść się w alternatywny świat, który nie pozostawia złudzeń, ale jednocześnie potrafi tak zaciekawić, że nie jesteśmy w stanie o nim zapomnieć. Ciągle chcemy się dowiedzieć co stanie się na następnej stronie, a wszystko jest tak nieprzewidywalne, że nie ma szans, byśmy bez żadnych przeciwwskazań zaczęli ochoczo machać na pożegnanie tej serii. Bo kończenie jakiejś serii nie jest zbyt przyjemne.

Jak wspomniałam, Chłopcy to inna rzeczywistość, która niechybnie przez treść nas do niej wciąga. Niebezpieczni, wręcz źli chłopcy, którzy takimi z nazwy chłopcami zbytnio nie są, jednak ich wypowiedzi zarazem szczeniackie, ale i przepełnione przekleństwami, są dopełnieniem, a zarazem główną wartością tej pozycji. Przekleństwa i sceny erotyczne są tu na porządku dziennym i pomimo tego, że sam zamysł wydaje się sielankowy, to jednak treść nie ma zbyt wiele wspólnego z beztroskim życiem.

Cały czas, od pierwszego tomu, jestem oczarowana wyobraźnią Jakuba Ćwieka, że potrafił zainspirować się historią Piotrusia Pana i stworzyć coś nietuzinkowego. W Chłopcach, niezależnie od tego o którym tomie mowa, pojawia się tak wiele wytworów wyobraźni, że czasem sami musimy sobie dopowiedzieć resztę historii. Mam tu na myśli przede wszystkim Skrót, który mnie oczarował od samego początku, chociaż do przyjemnych miejsc nie można go zaliczyć. Oraz nie zapominajmy o Panu Properze, nietuzinkowym kocie, który ukazuje naturę tego stworzenia i chodzi swoimi drogami, ale również jest wredny, aż do szpiku każdej kosteczki. Uważajcie, odegra ON tu bardzo ważną rolę, w końcu okładka zobowiązuje.

Tę serię można polubić lub wręcz znienawidzić. Jedni uważają, że jest wulgarna. I wcale nie uważam, że taka nie jest, bo tak można by ją opisać, ale jednocześnie uważam, że to jej wartość dodana, bez której ta seria nie byłaby tak wspaniała. Jednak muszę przełknąć pewne rozgoryczenie. Dla mnie tytułowa największa przygoda, nie była największą przygodą Chłopców i to mnie chyba boli najbardziej. Nie jestem w stanie stwierdzić, czy to ze względu na poprzednie tomy tak pokochałam tę serię, że tak przyjemnie czytało mi się ostatni tom, czy jednak powinnam poczuć większe rozgoryczenie, że czwarty tom wydał mi się taki… dorosły?

Nie może również zabraknąć w tej recenzji zachwytów nad wydaniem tej serii. Każdy z was zapewne zachwycał się rysunkami zawartymi w każdej części. Niejeden z nich ujrzałabym w formie plakatu i co najdziwniejsze, przez całą serię przewijało się kilku ilustratorów. Oczywiście okładka zawsze należała do Iwa Strzeleckiego, jednak rysunki znajdujące się w środku należały zarówno do ilustratora okładki (w przypadku tomu drugiego i trzeciego), Roberta Adlera (tom pierwszy) i finał ilustrował Rafał Szłapa. Czemu o tym piszę? Dlatego, że pomimo iż trzech ilustratorów się przewijało przez tę serię, to jednak jest zachowana prosta kreska, bez udziwnień, ale działająca również na wyobraźnię. Idealny dodatek, który dodaje charakteru, już i tak charakterystycznej historii.

Może każdy z nas musi kiedyś dorosnąć, nawet Chłopcy. Ale ja nie chcę dorastać, chcę poznać resztę ich przygód, nie chcę się z nimi rozstawać. Ale jednak jest to koniec. Jeżeli więc macie przed sobą tę wędrówkę, to po prostu zapnijcie pasy, a może i lepiej nie, nabierzcie powietrza w płuca i krzyczcie: BANGARANG!

Z niecierpliwością wyczekiwałam zapowiedzi czwartego tomu "Chłopców". Regularnie zaglądałam na stronę Wydawnictwa SQN, by dowiedzieć się czegoś więcej, aż w końcu przyszedł ten dzień, kiedy w moje ręce trafiła część zatytułowana "Największa z przygód". I ruszyłam w Drogę.

Dzwoneczek odzyskała już Milczka, teraz przyszła pora, by przywrócić wspomnienia pozostałym Chłopcom i stawić czoło Cieniowi oraz Piotrusiowi. Lecz w jaki sposób mama dotrze do swoich pozostałych dzieci? Czy aby ich odzyskać będzie musiała skorzystać z brutalnych metod, podobnych od tej, którą wykorzystała w przypadku Milczka? Czy uda się jej tego dokonać zanim Cień i Pan ją dorwą i w pełni zrealizują swój plan? Czas nagli, a los rzuca Dzwoneczkowi kolejne kłody pod nogi...

W "Największej z przygód" akcja została podzielona pomiędzy poszczególnych bohaterów. Czytelnik poznaje losy poszczególnych Chłopców oraz starania Dzwoneczka, która chce ich odzyskać. Ponadto co jakiś czas odbiorca ma okazję zaglądnąć do obozu wroga i zobaczyć jak bawi się Piotruś oraz co szykuje Cień. Mimo iż przeskoki do konkretnych postaci są częste, to czytelnik swobodnie za nimi podąża. Nie ma swoistego uczucia zagubienia, które czasami towarzyszy przy podobnych zabiegach, co więcej, dzięki nim czwarta część "Chłopców" zyskuje na dynamice.

Czytelnicy serii zauważą jaką metamorfozę przeszli bohaterowie. Chłopcy w pewien sposób wydorośleli, a Dzwoneczek zrozumiała, że jej starania by być idealną matką czasem przyniosły więcej szkody niż pożytku. Jednakże przy tym wszystkim do całej grupy dotarła prawda: tak jest w prawdziwych rodzinach. Jej członkowie wychowują się nawzajem i uczą. Że ucieczka od Pana była dla nich jedynym ratunkiem. Metamorfozę przechodzą też postacie stojące po drugiej stronie barykady: Piotruś, Wendy i Cień. Wraz z rozwojem poszczególnych wydarzeń czytelnik poznaje prawdziwe powody, które kierowały ich postępowaniem od momentu, gdy ich sylwetki pojawiły się w opowieści. Tym samym nie sposób jest ich jednoznacznie ocenić, nie można definitywnie określić ich mianem złych. To postacie złożone, o bardziej skomplikowanym charakterze niż można było z początku przypuszczać.

Nie mogę nie napisać choć kilku słów o Panu Properze. Okazuje się, że jego postać jest o wiele bardziej tajemnicza niż mi się to wydawało. Co więcej, "Największa z przygód" wcale nie wyjaśniła jego natury, a wręcz przeciwnie: kocur z czerwonym krawatem stał się jeszcze większą niewiadomą niż na samym początku. I choć jego osobowość i rola w historii szalenie intryguje, to z drugiej strony nie chciałabym by kiedykolwiek została wyjaśniona. Dzięki temu można snuć rozmaite domysły.

Choć na swoim koncie mam przeczytanych całkiem sporo powieści Jakuba Ćwieka, to "Chłopcy 4. Największa z przygód" są jedyną jego książką, przy której w kilku momentach zaszkliły mi się oczy. Tak, w książce pojawiają się fragmenty, które rozdzierają serce czytelnika. Jest smutek i choć w kilku momentach przyświeca mu malutki promyczek nadziei, to i ON koniec końców gaśnie... Przyznam, że jeszcze zanim rozpoczęłam lekturę spodziewałam się podobnych wydarzeń, lecz nie dopuszczałam tych myśli do siebie, wierzyłam w prawdziwy, baśniowy happy end. Tak się jednak nie stało...

Wydaje mi się, że książki z serii "Chłopcy" mają w sobie – na okładce i w strukturze kartek – odrobinę magicznego proszku, który sprawia, że czytelnik bezwiednie, w ciągu kilku sekund, trafia na Skrót. Bo czy to nie dziwne, że ledwo zacząłeś się lekturę, upłynęło raptem pięć, dziesięć minut, a tu nagle spostrzegasz, że już połowa książki za tobą? Kiedy? Jak? W tym musi tkwić jakaś magia...

Zakończenie "Największej z przygód" pozostawia po sobie słodko-gorzki posmak. Czy czegoś takiego oczekiwałam? Nie wiem, choć im dłużej się nad tym zastanawiam, tym bardziej skłaniam się ku odpowiedzi, że jednak jest ono najlepsze z możliwych. Że inne rozwiązanie nie przypadłoby mi do gustu. Finał opowieści ma jednak jedną niepodważalną zaletę: jest otwarty, co oznacza – taką mam nadzieję! – że Jakub Ćwiek jeszcze do "Chłopców" powróci. Że kiedyś, oby niedługo, będę miała okazję na nowo wkroczyć do świata Dzwoneczka i jej wyrośniętych dzieci. Bo to "prawdziwe, nudne życie jest największą z przygód".