Nowa lista lektur do liceum 2024/2025

Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło nową listę lektur obowiązującą w liceach od 1 września 2024 roku. Zmiany obejmują zarówno lektury obowiązkowe, jak i uzupełniające, które uczniowie będą omawiać na lekcjach języka polskiego. Lista została dostosowana do nowej podstawy programowej, a jej celem jest zapoznanie uczniów z najważniejszymi dziełami klasyki polskiej i światowej.

Zmiany w liście lektur

Nowa lista lektur do liceum na rok szkolny 2024/2025 jest wynikiem zmian w programie nauczania. Propozycje były wcześniej omawiane i konsultowane ze środowiskiem edukacyjnym. Głównym założeniem jest ograniczenie treści nauczania i dostosowanie ich do możliwości percepcyjnych uczniów. W porównaniu do poprzednich lat, z listy usunięto niektóre pozycje. Wprowadzono za to nowe tytuły, które mają na celu zainteresowanie młodzieży literaturą i zachęcenie do sięgania po wartościowe książki.

Dlaczego warto znać nową listę lektur?

Znajomość aktualnej listy lektur jest ważna zarówno dla uczniów, jak i rodziców. Uczniowie powinni wiedzieć, jakie utwory będą omawiać w danym roku szkolnym, by móc odpowiednio rozplanować czas na ich przeczytanie. Z kolei rodzice, znając listę, mogą wspierać swoje dzieci w nauce i motywować je do czytania. Lektury szkolne to nie tylko obowiązek, ale też szansa na rozwijanie wyobraźni, poszerzanie horyzontów i zdobywanie wiedzy o świecie. Warto pamiętać, że czytanie książek wpływa pozytywnie na rozwój intelektualny i emocjonalny młodego człowieka.

Obowiązkowe lektury w liceum 2024/2025

Wśród obowiązkowych lektur w liceum w roku szkolnym 2024/2025 znajdą się zarówno utwory należące do klasyki polskiej, jak i światowej. Uczniowie będą mieli okazję poznać dzieła wybitnych pisarzy i poetów, reprezentujące różne epoki literackie.

Klasyka polska

Z polskiej literatury na liście lektur obowiązkowych w liceum poznawanych w całości znalazły się m.in.:

1. „Dziady część III” Adama Mickiewicza – jeden z najwybitniejszych dramatów polskiego romantyzmu, poruszający tematykę miłości, cierpienia i walki o wolność;
2. „Lalka” Bolesława Prusa – powieść realistyczna ukazująca panoramę XIX-wiecznej Warszawy i losy głównego bohatera, Stanisława Wokulskiego;
3. „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego – dramat symboliczny, w którym autor przedstawia obraz polskiego społeczeństwa przełomu wieków.

Wśród pozycji obowiązkowych pojawiły się też wybrane wiersze czołowych polskich poetów: Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Cypriana Kamila Norwida czy Wisławy Szymborskiej. Uczniowie będą analizować je na lekcjach, poznając konwencje i środki artystycznego wyrazu charakterystyczne dla poszczególnych epok.

Klasyka światowa

Licealiści będą mieli okazję zapoznać się również z arcydziełami literatury światowej. W kanonie lektur obowiązkowych znalazły się m.in.:

1. „Antygona” Sofoklesa” jedna z najsłynniejszych tragedii antycznych, ukazująca konflikt między prawem państwowym a boskim;
2. „Makbet” Williama Szekspira – wybitny dramat oparty na historii króla Szkocji, ukazujący mechanizmy władzy i ludzkiej psychiki.
3. „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego – powieść psychologiczna, w której autor analizuje motywy zbrodni i drogi do odkupienia głównego bohatera, Rodiona Raskolnikowa.

W podstawie programowej uwzględniono również m.in. fragmenty Biblii oraz eposu Homera „Iliada”. Czytając je, uczniowie poznają fundamenty kultury śródziemnomorskiej i chrześcijańskiej. Na liście lektur obowiązkowych znalazły się też fragmenty dzieł polskich współczesnych autorów, w tym noblistki Olgi Tokarczuk, a także uznanego pisarza Andrzeja Stasiuka.

Lektury uzupełniające – co warto przeczytać?

Oprócz utworów obowiązkowych nowa lista lektur do liceum obejmuje także pozycje uzupełniające. Nie są one wymagane na maturze, jednak ich znajomość wzbogaca wiedzę humanistyczną i pomaga zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość. Warto też zaznaczyć, że nauczyciel musi omówić przynajmniej jedną pozycję z rozszerzonej listy.

Lektury do XIX wieku

Uczniowie liceum powinni poznać wybitne dzieła literatury od starożytności, przez średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, aż po wiek XIX. Lista jest obszerna, a najważniejsze pozycje to:

1. „Król Edyp” Sofoklesa – ukazuje nieskuteczność walki człowieka z przeznaczeniem;
2. „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” Miguela de Cervantesa –  porusza problem ucieczki od rzeczywistości w świat iluzji i fantazji. To zarówno satyra na ówczesne społeczeństwo, jak i studium problemu obłędu i donkiszoterii;
3. „Dziady część IV” Adama Mickiewicza – jest to utwór o tematyce miłosnej, kreujący typowego bohatera romantycznego, którego niespełniona miłość popycha do obłędu i samobójczej śmierci.

Lektury z XX wieku

Wśród proponowanych lektur uzupełniających z XX wieku znalazły się m.in.:

1. „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej – ukazująca obłudę i zakłamanie mieszczańskiej moralności, reprezentowanej przez tytułową bohaterkę, która za fasadą pozornej przyzwoitości ukrywa małostkowość, chciwość i brak prawdziwych wartości etycznych;
2. „Granica” Zofii Nałkowskiej – powieść psychologiczna ukazująca granice moralne, które przekraczają bohaterowie;
3. Wybrane opowiadania Stanisława Lema – przedstawiające futurystyczne wizje rozwoju cywilizacji.

Czytając utwory z minionego stulecia, licealiści zyskują szersze spojrzenie na historię literatury i przemiany społeczno-obyczajowe zachodzące w Polsce i na świecie.

Lektury z XXI wieku

Na liście lektur uzupełniających nie zabrakło też propozycji współczesnych, by uczniowie mieli kontakt z literaturą nam najbliższą. Wśród nich są m.in.:

1. „Bieguni” Olgi Tokarczuk – powieść nagrodzona literacką Nagrodą Nobla, łącząca różne wątki i konwencje;
2. „Traktat o łuskaniu fasoli” Wiesława Myśliwskiego – rozważania o poszukiwaniu sensu życia i własnej tożsamości;
3. „Problem trzech ciał” Cixina Liu – ambitna chińska science fiction, ukazująca wizję kontaktu z pozaziemską cywilizacją. Jest to pierwsza część cyklu „Wspomnienie o przeszłości Ziemi”.

Dzięki tym lekturom młodzież może skonfrontować się z wyzwaniami, jakie stawia przed nami nowoczesność, oraz poznać nowe trendy w światowej literaturze.

Jak przygotować się do nowego roku szkolnego?

Początek roku szkolnego 2024/2025 zbliża się wielkimi krokami. By dobrze się do niego przygotować, warto już teraz zapoznać się z nową listą lektur i zacząć planować czas na czytanie.

Planowanie czasu na czytanie

Czytanie lektur wymaga systematyczności i dobrej organizacji. Najlepiej wygospodarować sobie stały czas na lekturę każdego dnia, np. godzinę przed snem. Można też wykorzystać wolne chwile w ciągu dnia, np. jadąc komunikacją miejską czy czekając na zajęcia dodatkowe. Dobrym pomysłem jest rozłożenie czytania dłuższych utworów na etapy, wyznaczając sobie konkretne partie tekstu do przeczytania na dany tydzień. Taki harmonogram pozwoli uniknąć stresu związanego z koniecznością przeczytania całej książki na ostatnią chwilę.

Korzystanie z dodatkowych materiałów edukacyjnych

W zrozumieniu i interpretacji lektur mogą pomóc dodatkowe materiały edukacyjne. Obecnie w internecie można znaleźć wiele wartościowych źródeł wiedzy – poczynając od opracowań, poprzez analizy, po filmy i podcasty na temat omawianych utworów. Warto sięgnąć m.in. po:

1. Streszczenia i analizy dostępne na portalach edukacyjnych;
2. Komentarze i interpretacje zamieszczane na blogach i kanałach na YouTube prowadzonych przez polonistów i pasjonatów literatury;
3. Podcasty poświęcone literaturze (np. Albo poczytam, Na miły book, Córy Lektury);
4. Ekranizacje dzieł literackich (pamiętając, że adaptacja to tylko interpretacja reżysera)

Dodatkowe materiały nie zastąpią samodzielnej lektury, ale mogą ułatwić zrozumienie utworu, zwłaszcza jeśli sprawia on trudności w odbiorze. Przydadzą się też jako pomoc w przygotowaniach do sprawdzianów czy matury.

Nowa lista lektur do liceum na rok szkolny 2024/2025 przynosi sporo zmian. Ich celem jest lepsze dostosowanie omawianych utworów do potrzeb i możliwości współczesnej młodzieży. Warto już teraz zapoznać się z tytułami obowiązkowymi i uzupełniającymi, by dobrze przygotować się do nadchodzących wyzwań. Systematyczna lektura i sięganie po sprawdzone materiały edukacyjne z pewnością pomogą osiągnąć sukces na lekcjach polskiego.