Międzynarodowa Nagroda Bookera 2025: literackie odkrycia roku

Międzynarodowa Nagroda Bookera to coś więcej niż coroczny ranking najlepszych książek przetłumaczonych na język angielski. To okno na świat literackiej różnorodności, które pozwala czytelnikom zanurzyć się w tekstach powstałych w wielu językach i kulturach, często poza głównym nurtem. W 2025 roku jury po raz kolejny zaskoczyło odważnymi wyborami, prezentując krótka listę sześciu powieści, które łączy jedno: siła narracji i wyjątkowość literackiej formy.

Tegoroczna krótka lista Międzynarodowej Nagrody Bookera to mieszanka literackich eksperymentów, głębokiej psychologii, refleksji nad językiem oraz subtelnych analiz rzeczywistości. Każda z nominowanych książek to osobna historia, która – choć wyrosła w innym kraju i języku – potrafi dotknąć uniwersalnych emocji.

Krótka lista Bookera 2025 – sześć tytułów, sześć języków, sześć światów

Na krótkiej liście znalazły się w tym roku książki z Francji, Indii, Włoch, Japonii, Danii oraz kolejny tytuł francuski, co pokazuje siłę literatury frankofońskiej i azjatyckiej. Jury wyróżniło tytuły, które podejmują literackie ryzyko – czasem formalne, czasem tematyczne – i nie boją się przekraczać granic konwencjonalnego pisania.

Oto lista nominowanych do Międzynarodowej Nagrody Bookera 2025:

• „A Leopard-Skin Hat” – Anne Serre (Francja), tłumaczenie: Mark Hutchinson
  Zmysłowa, oniryczna opowieść o miłości, wyobraźni i pragnieniu bliskości. Serre jak zawsze balansuje między rzeczywistością a snem, tworząc atmosferę tajemnicy i namiętności.
• „Heart Lamp” – Banu Mushtaq (Indie, język kannada), tłumaczenie: Deepa Bhasthi
  Opowieść o kobiecym doświadczeniu, opresji i duchowości w południowoindyjskim kontekście. To książka intymna i polityczna zarazem, opowiadająca o drodze do wolności.
• „Perfection” – Vincenzo Latronico (Włochy), tłumaczenie: Sophie Hughes
  Polski tytuł: „Do perfekcji”, wydany przez Wydawnictwo Czarne (tłum. Katarzyna Skórska)
  Minimalistyczna, chłodna proza o obsesji doskonałości w czasach cyfrowej estetyki. Latronico pisze o samotności i wyobcowaniu ludzi zanurzonych w pozornej harmonii luksusu i designu.
• „Under the Eye of the Big Bird” – Hiromi Kawakami (Japonia), tłumaczenie: Asa Yoneda
  Opowieść melancholijna, poetycka i zaskakująca – z pogranicza realizmu i magii. Kawakami jak zwykle potrafi jednym zdaniem uchwycić głęboką ludzką emocję i subtelność codziennych chwil.
• „Small Boat” – Vincent Delecroix (Francja), tłumaczenie: Helen Stevenson
  Nastrojowa medytacja o żałobie, relacjach rodzinnych i próbie znalezienia sensu w rozpadzie. Styl Delecroix przypomina muzykę kameralną – cichy, ale pełen napięcia.
• „On the Calculation of Volume I” – Solvej Balle (Dania), tłumaczenie: Barbara J. Haveland
  Pierwszy tom wieloczęściowego cyklu o kobiecie, która utknęła w czasie. Powieść eksperymentalna, filozoficzna i niepokojąco aktualna – szczególnie w kontekście współczesnych lęków egzystencjalnych.

Międzynarodowa Nagroda Bookera to nie tylko wyróżnienie dla autora. To nagroda dzielona równo z tłumaczem, co czyni ją jedną z nielicznych na świecie, które równie mocno honorują trud przekładu. Jej celem jest promocja literatury światowej w angielskim kręgu językowym, a tym samym – dotarcie do szerokiego grona odbiorców na całym świecie.

To dzięki tej nagrodzie czytelnicy z Polski mają szansę zetknąć się z prozą pisarzy takich jak Han Kang, David Diop czy Jokha Alharthi, których książki zdobyły uznanie i rozgłos właśnie dzięki obecności na liście Bookera.

Literackie odkrycia roku – co wyróżnia krótką listę 2025?

Tegoroczne literackie odkrycia roku wyraźnie pokazują, że Międzynarodowa Nagroda Bookera nie podąża za trendami, lecz je kreuje. Nominowane powieści są różnorodne gatunkowo, ale mają wspólne cechy:

• silna obecność narracji kobiecej,
• formalne eksperymenty z czasem, przestrzenią i językiem,
• tematyka tożsamości, żałoby, wyobcowania i poszukiwania sensu,
• subtelne przenikanie świata realnego z onirycznym i metaforycznym.

Jest tu miejsce na refleksję, filozofię, ale i codzienność – opisaną z niezwykłą precyzją i delikatnością.

Dlaczego warto śledzić Międzynarodową Nagrodę Bookera? 

Jeśli chcesz wyjść poza popularne tytuły i poznać coś zupełnie innego – bardziej kameralnego, czasem trudniejszego, ale za to głębszego – śledzenie krótkiej listy Bookera to świetny sposób na rozwijanie czytelniczych horyzontów. Nagroda co roku otwiera drzwi do świata literatury nieoczywistej – często pomijanej, ale wyjątkowo wartościowej.

W dodatku polscy wydawcy coraz chętniej sięgają po książki wyróżnione przez Booker Prize – jak chociażby „Do perfekcji” Vincenzo Latronico, które już dostępne jest w polskim przekładzie. To świetna okazja, by sięgnąć po literackie odkrycia roku zanim zrobią to wszyscy.

Podsumowanie – kto wygra? A może nie to jest najważniejsze?

Zwycięzca zostanie ogłoszony 21 maja, ale już dziś wiadomo, że każda z tych książek zasługuje na uwagę. Niezależnie od tego, kto ostatecznie sięgnie po nagrodę, krótka lista Międzynarodowej Nagrody Bookera 2025 oferuje wyjątkową jakość literacką i emocjonalną.

Jeśli szukasz książek, które pozwalają myśleć, czuć i doświadczać czegoś więcej niż tylko fabuły – warto sięgnąć po tytuły z tej listy. To właśnie one są literackimi odkryciami roku. Niech ta lista będzie Twoim przewodnikiem po świecie opowieści, które zostają w czytelniku na długo.