ROSYJSKA OTCHŁAŃ 1917 | ERN – PASTERNAK – BŁOK – BIERDIAJEW – EPSZTIEJN
Kwartalnik wydawany przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i Fundację Augusta hrabiego Cieszkowskiego.
W latach poprzedzających Wielką Wojnę doszło w Rosji do konfliktu dwóch środowisk filozoficznych. Okcydentaliści związani z pismem „Logos” przekonywali, że dostarczają narzędzi koniecznych do odnowy filozofii narodowej i oczyszczenia jej z religijnych anachronizmów. Zarzucali tradycyjnej myśli rosyjskiej brak naukowości, nieodporność na wpływ doktryny prawosławnej, nieoryginalność, prowincjonalizm. „Pragnąc być filozofami – pisali – powinniśmy przede wszystkim być okcydentalistami. Musimy uznać, że jakkolwiek znaczące i interesujące byłyby poszczególne zjawiska w rosyjskiej filozofii naukowej, filozofia, która w dawnych czasach była grecka, obecnie jest przede wszystkim niemiecka” (przeł. M. Bohun). Władimir Ern, któremu oddajemy głos w „Prezentacjach”, nie chciał przystać na rozwiązanie proponowane przez redakcję „Logosu”. Kryzys kultury europejskiej, z jakim mamy do czynienia (mowa o pierwszej dekadzie XX stulecia), jest kryzysem samego rozumu pojętego jako Verstand , a więc bardziej jako pragmatyczny rozsądek niż jako Logos, którego rzekomo bronią okcydentaliści. Logos pojmowany jako Słowo to Rozum pojednany z naturą i Bogiem. Stanowi on rzeczywiste przezwyciężenie niszczącego w skutkach rozdwojenia na podmiot i przedmiot poznania, charakterystycznego dla epistemologii Kanta. O powrót do tak określonego Rozumu, strzegącego wartości Osoby, warto się strzelać, powiada Ern. Nie stanowienie podmiotowej autonomii moralnej, tylko zestrojenie ludzkiej duszy z duszą wszechświata może przynieść człowiekowi wolność, której on nie odrzuci ani też nie zechce poprawiać w imię wolności innej, prawdziwszej. W ocenie Erna kantowska etyka obowiązku to sposób na zdyscyplinowanie oddziałów wojskowych, nie zaś afirmacja wolności człowieka, być może dobra dla Prusaków, lecz śmiertelnie niebezpieczna dla Rosjan. Między innymi o tym właśnie pisał on w głośnym eseju o charakterystycznym tytule Od Kanta do Kruppa , wskazując na filozoficzne zaplecze militaryzmu niemieckiego, chcącego narzucić światu mechanistyczne ujęcie rzeczywistości oraz swoje rozumienie prawa.
[Spis treści]
PREZENTACJE
Włodzimierz Ern, Krytyka Kantowskiego pojęcia prawdy
Włodzimierz Ern, Hryhorij Sawwicz Skoworoda. Życie i nauczanie
Tomasz Herbich, Włodzimierza Erna program dla rosyjskiej filozofii. Wprowadzenie do lektury przekładów
ESEJE
Aleksandr Błok, O przeznaczeniu poety
Piotr Nowak, Ktokolwiek i jeden
Boris Pasternak, Kim jest człowiek?
Boris Pasternak, Chopin
Dawid Samojłow, O wierszu Pasternaka Zimowa noc
Olga Siedakowa, „Wakat poety”: ku poetologii Pasternaka
Michaił Epsztiejn, Poezja jako ekstaza i jako interpretacja: Pasternak i Mandelsztam
Nikołaj Bierdiajew, Picasso
Daniel Wańczyk, Nikołaj Bierdiajew, Picasso i zmierzch Zachodu
Anastasija Gaczewa, Fiodor Dostojewski i Nikołaj Fiodorow w zwierciadle dialogu rosyjskiej filozofii i literatury
Natalia Rostowa, Rosyjska literatura jako rosyjska filozofia poza granicami filozofii
Igor Jewłampijew, Idea nieklasycznej metafizyki w rosyjskiej filozofii początku XX wieku (Siemion Frank, Nikołaj Bierdiajew, Lew Karsawin)
Fiodor Girenok, Charms: z punktu widzenia archeoawangardy
Władimir Warawa, Literaturocentryzm jako rosyjski message filozoficzny.
O twórczości Andrieja Płatonowa
Kamil M. Wielecki, Ekonomie życia codziennego, czyli Arystoteles w Krasnojarsku
ARCHIWUM FILOZOFII POLSKIEJ
Andrzej Wawrzynowicz, Problem mesjanizmu słowiańskiego w myśli Mariana Zdziechowskiego
Marian Zdziechowski, U opoki mesjanizmu
ANTYKWARIAT
Anna Dziedzic, Marian Zdziechowski a katolicyzm Stanisława Brzozowskiego
RECENZJE I POLEMIKI
„Do polityki ciągnie mnie jak wilka do lasu, jak muchy do szamba”. O książce Piotra Nowaka rozmawiają z autorem Ivan Dimitrijević, Jan Rokita i Zbigniew Stawrowski
David Herbert Lawrence, Odosobnione Rozanowa
Marek Blaszke, Rzecz o porządnym nierządzie, czyli rozprawa Bernarda Mandeville’a o porubstwie
Bronisław Świderski, List otwarty do Dyrektora Muzeum Polin w sprawie programu Obcy w domu. Wokół Marca ’68
Warto zwrócić uwagę na...
Wielki potencjał dyni sprawił, że stała się kulinarnym hitem i pojawia się niemal w każdej karcie dań. Zaliczają się ją do zdrowej żywności cenne są jej owoce, kwiaty i pestki. To dlatego lekarze polecają regularnie jadać dynie, zwłaszcza dzieciom, seniorom i ciężarnym. O tym, jakie potrawy można...
dodaj do schowka
Do koszyka
13,33 zł
Jungowskie inspiracje Encyklopedia Jungowska: Animus – Kazimierz Pajor Od psychologii do autopsychoterapii W masce dorosłości. Odwrócenie ról w rodzinie jako zjawisko interpersonalne, intrapsychiczne i kulturowe – Katarzyna Schier Archetypy w kulturze Miejsce zagubienia – miejsce umocnienia. Krótka...
dodaj do schowka
Do koszyka
27,52 zł
Metafizyka Whiteheada jest pomyślaną z wielkim rozmachem próbą ponownego przemyślenia Platońskiego Timajosa i zakorzenionej w nim Fizyki Arystotelesa. Ontologia przedmiotów wiecznych wkraczających w byty aktualne, procesów i ideałów, podmiotów i nadmiotów jest nową wersją dawnej doktryny:...
dodaj do schowka
Do koszyka
18,00 zł
Podręcznik "New Bingo! 2 Plus. Reforma 2017" jest zgodny z obowiązującą podstawą programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych. Podręcznik wieloletni "New Bingo! 2 Plus. Reforma 2017" cechuje przejrzysta i logiczna budowa. Jedna lekcja zajmuje jedną stronę. Podręcznika składa się: z 8...
dodaj do schowka
Do koszyka
52,00 zł
COOL ENGLISH GRAMMAR to nowatorskie książki, które dzięki przejrzystej strukturze, ogromnej ilości COOL TIPS, czyli technik rozwiązywania testów, oraz ponad 4000 zdań do ćwiczeń udowadniają, że nauka gramatyki angielskiej może być nie tylko przyjemna, ale także i prosta. COOL ENGLISH GRAMMAR to...
dodaj do schowka
Do koszyka
15,99 zł
W tej bogato ilustrowanej monografii zaprezentowano pojazdy produkowane seryjnie i montowane przez WSM (Wytwórnię Sprzętu Mechanicznego), FSM (Fabrykę Samochodów Małolitrażowych) oraz spółki Fiat Auto Poland i FCA Poland (Fiat Chrysler Automobiles) w Bielsku-Białej i Tychach. Uwzględniono także...
dodaj do schowka
Do koszyka
50,59 zł
Szczegóły
- Stan: nowy, pełnowartościowy produkt
- Model: 2000000001197
Recenzje
Bestsellery - Czasopisma
Wybrane bestsellery
Bezsilna
5/5
W świecie rządzonym przez obdarzonych mocami Elitarnych Zwyczajna dziewczyna ze slumsów staje przed wyzwaniem, jak przetrwać. W królestwie Ilyii Zwyczajni skazani są na banicję lub śmierć. Ich niedobitki ściga Kai, brat następcy tronu, od dziecka szkolony na Egzekutora. W czasie jednej z takich...
dodaj do schowka
Do koszyka
47,75 zł
W życiu nie chodzi o to, co nam się przytrafia, tylko o to, co postanowimy z tym zrobić. Wszyscy mierzymy się z cierpieniem – smutkiem, stratą, rozpaczą, strachem, niepewnością, porażkami. Ale mamy też wybór: w obliczu traumy lub trudności możemy się poddać albo przeżywać każdą chwilę jak dar....
dodaj do schowka
Do koszyka
33,91 zł
BEZ WZGLĘDU NA TO, W KTÓREJ ERZE JESTEŚ, TA KSIĄŻKA JEST DLA CIEBIE Każdy zna Taylor Swift – jej reputacja ją wyprzedza. Najbardziej popularna piosenkarka na świecie i pierwsza w historii kobieta czterokrotnie wyróżniona Grammy za najlepszy album roku. Nieustraszona skandalistka i delikatna...
dodaj do schowka
Do koszyka
38,10 zł
Przykro mi
5/5
Przepraszanie jest straszliwie trudne. Nie tylko dla ziemniaczków! Ziemniaczkowi jest przykro. Bardzo przykro. Wręcz najprzykrzej. Nie chciał powiedzieć tych wszystkich podłości i urazić Flaminga. Ale przepraszanie to najtrudniejsza rzecz na świecie. Ziemniaczek wolałby nawet uciec na biegun do...
dodaj do schowka
Do koszyka
7,99 zł
Cena regularna:
39,99 zł
-80%
Najniższa cena z 30 dni:
5,89 zł
+36%
Najnowsza powieść bestsellerowej autorki – Joanny Jax! Pod koniec lat czterdziestych dochodzi w Berlinie do serii tajemniczych morderstw. Pozornie ofiary nic nie łączy, jednak oficer prowadzący śledztwo odkrywa, że każda z tych osób przebywała w czasie wojny na terenie Afryki Północnej. Brak...
dodaj do schowka
Do koszyka
28,99 zł
Krew w piach
5/5
SZUKAŁY MIŁOŚCI. ZNALAZŁY ŚMIERĆ Miał hipnotyzujące oczy i ujmującą aparycję. Wysoki, barczysty, zawsze dobrze ubrany. Życie z nim było niekończącą się bajką. Miał apetyt na wszystko i rozbuchane ambicje. Kochały go młode dziewczyny i ich dojrzałe matki, nieszczęśliwe mężatki i poważne urzędniczki....
dodaj do schowka
Do koszyka
26,67 zł