Hubal

Z pewnoscia bede siegal do tej ksiazki.

Bardzo dobra książka.

Mogłoby się wydawać, że to książka bardziej dla męskiej części czytelników, bo o wojnie i o partyzanckim Oddziale Wojska Polskiego, to jednak bez problemów przeczytałam ją (750 stron!) w niecałe cztery dni. Wciągnęła mnie do tego stopnia, że ciężko mi było się od niej oderwać, a gdy już to uczyniłam, ciągle myślałam jak dalej rozwija się duch walki hubalczyków. Choć było w tej książce wiele poczynań, które wg mnie wołały o bicie głową w mur, np. wprowadzenie wątków bajecznych czy wyimaginowanych (nieśmiertelny, ale alegoryczny koń Bohatyr, czy nad wyraz niepokonany Halawa), to pan Komuda pisze tak, że chciałoby się czytać go bez końca. Lekki, melodyjny styl, ale jednocześnie bardzo bogaty język, pełen wydźwięku ówczesnych czasów. To po prostu samo się czyta!

W sferze domysłów pozostaje, jak wiele jest w tej książce historycznych odniesień, a co można między bajki włożyć. Faktem jednak jest, że autor bardzo starannie przygotował się do napisania tej książki w różny sposób pokonując całą marszrutę oddziału.

Jacek Komuda w doskonały sposób kreśli rys majora, formującego się oddziału, znacznie wcześniej wrześniowy zamęt. Z wyjątkową swobodą i przy tym dbałością o szczegóły oddaje ramy tamtej epoki. Pierwszych miesięcy okupacji, aż do ostatnich dni i śmierci majora pod Anielinem.

"Hubal" Jacka Komudy to powieść osadzona na terenach okupowanej Rzeczypospolitej, na początku II wojny światowej. Tytułowy bohater, major Henryk Dobrzański herbu Leliwa, jest jednym z ostatnich żołnierzy, którzy nie zgadzają się z przegraną walką narodu polskiego. Chce walczyć do końca, choćby wbrew przełożonym i wbrew oczywistej już klęsce Rzeczypospolitej. Na kartach powieści Hubal zostaje przedstawiony niczym bohater wytwórni filmowej. To gwałtowny i waleczny żołnierz, a także gorliwy patriota i idealista. Ponadto jest szarmancki, przystojny, łamiący serce niemal każdej napotkanej kobiecie. Bohater absolutnie ciekawy, fabuła niezmiernie wciągająca, więc w czym problem?

Patetyczność tej powieści przekroczyła granicę realnej wizji bohaterskiej walki Polaków. Komuda tworzy sceny piękne, lecz do bólu szlachetne i do cna podniosłe. W jednej z nich Hubal wraz ze swoim oddziałem w dzień Bożego Narodzenia, wkraczają do pobliskiego kościoła. Tłumy wiernych przed nimi się rozstępują, a blask słońca pada wprost na twarz majora. Moment podniesienia, wiekopomna chwila i ten nieznośna teatralizacja, wylewająca się ze sceny.

Absolutnie skrajnym przykładem patosu jest rumak szlachetnej krwi i białej maści, którego poza majorem nikt dosiąść nie może. Bohatyr przekazywany z rąk do rąk może stać się towarzyszem tylko po wypowiedzeniu odpowiednich słów. Jego właściciele nie są przypadkowi. To królowie, dowódcy oddziałów, najwaleczniejsi, najbardziej honorowi, którzy mieli podźwignąć Polskę z kolan w obliczu zagrożenia. Major otrzymuję ją od konającego dowódcy rozgromionego na polu bitwy, zaś sam przekazuje go swojemu najbardziej wiernemu człowiekowi.

Scena, w której Bohatyr ucieka z rąk komunistycznym wojskom jest do bólu patetyczna. Symbolizm tego fragmentu to kwintesencja doskonałego warsztatu literackiego: rozbudowany opis mijanych miejsc, migawkowych wydarzeń z historii Polski, obraz wprost doskonały. Lecz, czy warto doprowadzać go do takiej megalomanii? Na to pytanie trzeba sobie odpowiedzieć sięgając po książkę. Bo warto. Jeśli patos nie stoi na przeszkodzie, a może wręcz przeciwnie, powoduje u kogoś pożądane wrażenia, należy koniecznie rozchylić okładkę i dać się ponieść lekturze.

JESIEŃ POLSKICH DNI

Każda tragedia, czy to narodu całego, czy też każdego człowieka za osobna, to zawsze sprawdzian człowieczeństwa i postaw, jakie sobą reprezentujemy. Sprawdzian odwagi, hartu ducha i wyznawanych przez nas wartości. Są tchórze i są bohaterowie. Są legendy, ale żadna z nich nie jest kryształowa. Każda z legend to tylko człowiek, z jego ułomnościami, ale też i wszystkim tym, co w ludziach najlepsze. I taką legendą jest także Hubal, jakiego na stronach swojej najnowszej powieści maluje Jacek Komuda. Hubal-człowiek. Hubal z krwi i kości.

Jest wrzesień roku 1939, do Polski wkracza wróg, kraj jest bombardowany, niszczony, trwa wymiana ognia i walka z ciągłym przesuwaniem pozycji i linii frontu. Krew zabitych ludzi miesza się w błocie z krwią zabitych koni, obrona trwa, ale obrona to smutna, ponura, jakby z góry skazana na niepowodzenie. Wśród walczących jest on, major Henryk Dobrzański zwany Hubalem, człowiek daleki od ślepego posłuszeństwa, ale wierny samemu sobie, zasadom i pragnieniu walki o kraj i wolność. Walki samobójczej w swych szalonych zapędach, ale skutecznej, odważnej. Walki, jaka zapewni mu zapamiętania przez historię, status symbolu i legendę najdłużej broniącego się żołnierza Wojny Obronnej…

Ta powieść jest jak jej okładka. Spójrzcie tylko na tego człowieka zdobiącego front tomu, czarnobiała ilustracja z czerwienią pod nią, jak ta krew przelana na polu walki. Mroczna, dzika, pełna wściekłości, ale też piękna – jak coś wyrwanego z horroru, ale horroru dziejącego się naprawdę, horroru człowieczeństwa i wojny. I dokładnie taki jest powieściowy „Hubal”. Pięknie i przejmująco napisany, mroczny, pełen czerni, na tle której odbija się niewiele bieli, szarości już bardziej, a także krwistej czerwieni, i pełen tej przejmującej prawdy. Autor, który dał się poznać jako pisarz gustujący w klimatach sarmackiej Polski, odnajduje się w wojennym temacie z taką sprawnością i siłą, jakby to przede wszystkim do niego był stworzony. Jakby tworzył właśnie swoje literackie opus magnum.

Styl Komudy to styl niezwykły. Bogaty, gęsty, treściwy – dalece wykraczający poza same słowa składające się na treść. „Hubal” to dokument fabularyzowany, ale przede wszystkim dokument właśnie. Swoiste świadectwo żywej historii, potraktowane z wiernym oddaniem realiów, ale bez zbędnego patosu, i opisami mocno osadzonymi w literackiej, lirycznej bardzo tradycji. Jednak w tym liryzmie jest także miejsce na przejmującą do bólu i do łez czasem śmierć, odczłowieczenie i przemoc. Brutalność tragedii, jaka stała się udziałem naszego narodu, co najdobitniej widać na koniach, których biegu po stepach pozbawiły jakaś ludzka chciwość, chora rządza, polityka i wypaczone postrzeganie wartości. To one są symbolem każdej ofiary – tak z człowieka, jak i z domu, ziemi, zwierzęcia i wartości. Symbolem, który poruszy serce najtwardszego nawet czytelnika.

Podobnie, jak los samego Hubala. Tego niepokornego, acz nad wyraz odważnego człowieka, którego walka doprowadziła do takiego końca.

Polecam gorąco. To niezapomniana lektura, której poszczególne obrazy pozostają w pamięci żywe i bolesne, ale warte pamiętania – żeby taka historia już więcej się nie powtórzyła, a jej symbole nie zniknęły nigdy ze zbiorowej świadomości.

Bardzo wciągająca książka na długie jesienne wieczory. Mnogość szczegółów jest niesamowita. Polecam.