Historia - dziś ukazuje obecny stan wiedzy o przeszłości i metodach jej poznawania w polskiej humanistyce początku XXI wieku. Jest to pierwsza w Polsce publikacja, która ma na celu zarysowanie szerokiej panoramy obecnych w polskiej myśli humanistycznej i społecznej stanowisk wobec tendencji panujących w innych krajach Europy i Stanach Zjednoczonych. Autorzy zebranych w tomie artykułów wychodzą z oczywistego dzisiaj założenia, że historii nie da się uprawiać w oderwaniu od innych dziedzin humanistyki. W tym kontekście książka przedstawia formułowane obecnie cele tworzenia wiedzy historycznej i rozważa punkty styczne, które łączą historyków-praktyków oraz teoretyków i historyków historiografii, a także przedstawicieli innych dyscyplin zajmujących się refleksją historyczną. Wskazuje również na rolę teorii i metodologii w badaniach historycznych i ogólnie humanistycznych oraz na rolę praktyki badawczej w budowaniu i rozwoju wiedzy historycznej. Omawia zagadnienia interdyscyplinarności i międzykulturowości w tworzeniu wiedzy o przeszłości, różne rozumienia naukowości oraz podejmuje kwestie ideologicznych aspektów wiedzy historycznej, społecznych funkcji historiografii i odpowiedzialności historyka. Tom stanowi nie tylko próbę dokonania bilansu współczesnych badań historycznych, lecz także wytyczenia ich dróg na przyszłość.
Historia - dziś - to przede wszystkim historia najnowsza, historia lat 1914-1991. (...) To [wiek XX] budzi szczególnie namiętne spory. To on pasjonuje opinię publiczną. To on stawia historyków, którzy się nim zajmują, wobec nowych wyzwań warsztatowych, pojęciowych, pisarskich, etycznych i politycznych. Wolno zatem przypuszczać, że dla historii jako dyscypliny uniwersyteckiej opartej na poznawaniu przeszłości za pośrednictwem źródeł, tak pojmowany wiek XX okaże się tym, czym niegdyś były dla niej inne epoki: polem doświadczalnym, na którym wypracowane będą rozwiązania problemów narzucanych jej przez nowe warunki, w jakich teraz jest uprawiana.
Krzysztof Pomian
UNIVERSITAS 2014, ISBN: 97883-242-2612-2, 150x235, 420 s., oprawa miękka
Historia - dziś Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości Ewa Domańska, Rafał Stobiecki, Tomasz Wiślicz